JOOP PIEETE
- GEÏMPREGNEERD
DOOR DE HERFST -
BLIJFT POEËT
Gigantisch Te Deum van Diepenbrock [ffllTjlT
sluitstuk van Leids Festivalconcert
Jeugdkamer orkest
naar Engeland
ZATERDAG 22 JUNI 1974
PAGINA 5
In Leiden staat
een technisch
perfecte film
en geluidsstudio
LEIDEN Joop Pieëte heeft het in zijn zes
tig levensjaren niet gemakkelijk gehad.
Om de waarheid te zeggen: hij heeft het
zich niet gemakkelijk gemaakt. Hij heeft
een concern in Leiden opgebouwd, dat een
Apeldoornse vertakking kreeg niet alleen,
maar waarmee hij ook kapitale opdrachten
wist uit te voeren: Ergon Electric. Dat is
verleden tijd geworden. Hij heeft afscheid
genomen van zijn bedrijf, een broer is er
in gebleven. Joop was een vent op de top
van zijn vermogen, toen hij begin vorig
jaar een knauw kreeg. Hij verdween in het
ziekenhuis, specialisten lieten aan zijn lijf
geen vezel onbestudeerd. De zenuwarts
was daarbij heel belangrijk. Joop Pieëte
moest een deel van zijn tweeëenheid za
kenman-artiest laten varen. Hij deed zijn
zaak van de hand. Nu kan hij weer ade
men. En hij doet dat volop, in zijn aange
paste grote woning aan de Bruggraven-
laan, waar hij doorgaans hele dagen te
vinden is in zijn geluids- en filmstudio, die
zijn weerga in wijde omtrek niet kent. Een
accommodatie waar de meest professionele
kenners u tegen zeggen. Louis van Gaste
ren zei tegen hem: „God, joh, dat jij dit
allemaal hebt. Ik kom eens een keer
langs.
Sinds een maand of wat wordt Joop Pieëte,
die als „amateur" destijds al een hele
naam had als filmer, fotograaf en „speler"
met muziek en kleur, helemaal in beslag
genomen door zijn JPS Studio's B.V.,
waarvan ook Joop II. die onlangs 25 jaar
is geworden, directeur is. Zoon Joop wilde
al een hele tijd audio-visuals gaan maken.
Vader Joop kreeg vorig jaar van zijn ze
nuwarts te horen: ga je zoon helpen als
producent en regisseur. „Nou is die jongen
directeur, hij bedient de apparatuur, ont
vangt mensen, neemt „free lancers" in
dienst als we met produkties zitten op de
lokaties waar films worden opgenomen.
Mijn hele kennis, mijn ervaring probeer ik
op Joop over te dragen. Hij moet de man
worden: ik ben 60 en hij is 25".
„Droge" kamers
Voorlopig is Joop senior de man, bij wie Je
in een opwelling van ongeloof, je hoofd
schudt als je boven in de studio's-als-heili-
ge-huisjes overdonderd wordt door het
meest perfecte en professionele instrumen
tarium dat een vakman zich kan voorstel
len. Eens waren het slaapkamers. Thans
zijn het ruimtes die aan alle akoestische
voorwaarden voldoen: „droge" kamers
zonder reflecties van een bepaald signaai.
Voorwaarden, die zorgen dat ieder muzie
kinstrument bij een opname op z'n eigen
microfoon doorkomt. „Je krijgt ook de bes
te resultaten in een kleine, „droge" ruim
te", wist Joop de Oudere reeds.
Joop heeft zijn gulden sporen al verdiend op
filmgebied. We zagen van hem ..Miroirs".
een 15-minutenfilm, waarin Joops camera
acht jaar geleden speelde met hersftblade-
ren, water en fantastische effecten in
kleur. De muziek van Debussy werd hier
omgezet in beweging, tot een nieuwe won
derbaarlijke filmische compositie. Het
filmpje won in Frankrijk, temidden van
vele andere buitenlandse inzendingen, de
hoogste prijs' die te vergeven was. Geen
wonder. En daar was „Oponthoud", dat
Joop een jaar of zes geleden maakte van
een zwervend muziekmannetje met ballon
nen, ergens door Brabants dreven. Een
stuk poëzie van het zuiverste water. Wel
triest: het verdwijnt in de nevel. Zijn ver
blijf op de kermis en bij de kathedraal
was een oponthoud. „Je ziet wel mis
schien, dat ik geen vrolijke jongen ben",
vertelt Joop ons zo we nog mochten twij
felen; „ik ben iemand die van de herfst
houdt. Ik geloof, dat ik niet iets anders
moet forceren dat er niet is in me".
Herfst en regen
Herfst heeft iets monumentaals, iets ongrijp
baar machtigs. Dat zie je ook in de on
langs voltooide voorfilm „Afscheid van een
zomer", op cinemascoopformaat, die in
Studio 2000 in Den Haag heeft gedraaid vo
rige maand en er een spontaan applaus
aan de toeschouwers ontlokte. Het was
Zwitserland op de grens tussen twee sei
zoenen, bergen in goud en grijs, met mat-
groene dennewouden tegen de hellingen en
een rood verschiet waar de zon afscheid
neemt. Dit is Joop Pieëte die de natuur
niet kan loslaten. Een paar weken geleden
maakte hij ook in Zwitserland, een dichter
lijke filmpje met de dansers Albert van
Nierop en Pieternel Spruytenburg van de
Leidse balletgroep van Marjolein Briër.
„Erg fijn was dat, in de bergen in de re
gen. De film heet „Dans in de regen". Ik
weet, dat "het een mooie film zal worden.
Eerst ga ik met vakantie, daarna monte
ren, de schaar erin, die twee jongelui heb
ben er zo verschrikkelijk in geloofd, in die
film. Het werd poëzie in beeld en muziek,
tussen droom en werkelijkheid".
Met een 9-jarig knulletje, de donkere Ronnie
Luthan, maakte Pieëte een promotiefilm
pje voor de Duitse t.v., dat onlangs ook als
pauzefilmpje op het Nederlandse scherm te
zien was. Het ging over het liedje Knock
on hour door, twee en een halve minuut
lang, een hele dag opnamen en twee dagen
montage. In een herfstbos. Voor „Afscheid
van een zomer" gebruikte Joop muziek
van de Rotterdamse groep Sigma. Joop
gaf het motief en Thijs van Leer concreti-
Voor Joop I en Joop
II (rechts) heeft de 16-
kanaalsregietafel geen
enkel geheim meer.
Dit is de wieg van een
perfecte geluidsweer
gave. Joop II zit hier
nog, maar vader
Pieëte wil hem geheel
op eigen benen laten
staan Foto boven.
Fluitist Koos Verheul
en pianist Jan van der
Meer tijdens een opna
me voor een langspeel
plaat in de JPS Stu
dio. Op de achtergrond
in de regiekamer, me
vrouw Verheul en
Joop Pieëte aan de re-
geltafel. Foto onder.
seerde het. „Het is pop van deze tijd,
maar met deze muziek kun je net zo poë
tisch filmen als vroeger met Franse im
pressionisten. Het sprinkelt en leeft. Het is
meer poëzie dan vroeger, geloof ik zelfs".
Filmportret van Bor
Joop Pieëte begon in 1939 met grammofoon
plaatjes te maken. Vijfendertig jaar later
maakt hij in zijn eigen studio's filmportret
ten. Dat van Peter Schilperoort van de
Dutch Swing College Band is bijna klaar.
Zijn eerste plaat in zijn nieuwe bedrijf
maakte hij met Dick Bor, de violist, even
als broer Christian die in Amerika stu
deert, een wonderkind. „Nic de Tombe
kwam bij me: „Zou je het aandurven een
klassieke plaat met Bor te maken?". Nou,
die eerste zondag met Bor was om te hui
len. Er was gebrek aan resonantie. Bor
vond het maar niets. Uiteindelijk vonden
we een systeem door microfoonopstelling.
Dick Bor jubelde. Ik heb nu een program
ma van vier uur met hem, ik hoop op een
reeks platen. Hij is een man die alleen
maar muziek is. Ik ga van die boeiende
jongen een filmportret maken, hem een
hele dag volgen".
Een ander contact werd gelegd met fluitist
Joop Verheul van het Residentie Orkest en
de Leidse-Leiderdorpse-internationale pia
nist Jan van der Meer. Een duo apart.
Twee mensen die het helemaal maken. Op
de plaat komt muziek van de Duitse laat-
romanticus Carl Reinecke en aan de ande
re kant hoopt Joop met het artistieke twee
tal toch weer de Franse kant op te gaan:
Roussel.
Trouwens, Joop Pieëte, die op de toetsen van
piano en orgel een verre van slecht figuur
slaat, heeft zelf al een muziekje op zijn
naam staan. Het is „Jacqueline", de naam
van zijn kleindochter, een Frans aandoend
wat swingend melodietje, dat hij als bege
leidend ideetje had voor zijn film Paris
violon. Het is nu door een trio op musette
gemaakt.
Rijksdiensten maken mix
De Pieëte's zijn sinds april '73 bezig geweest
de nieuwe studio's te bouwen. De oude
moest worden gesloopt. Er kwam een nieu
we bekabeling, nieuwe grote kabelmassa's.
Op de auto's en de film - wagen staat nu
de naam JPS studio's b.v. Het is een heel
bedrijf, dat op reis gaat als er gewerkt
moet worden. Joop II heeft de hele tech
niek, Dirk-Jan Braggaar doet het camera
werk en de montage. „Grote rijksdiensten
- we noemen geen namen - maken gebruik
van onze studioaccommodatie die verhuurd
kan worden. Ik schakel voor ze. Ze mogen
zelf hun mix doen. Dat is uitzonderlijk: ik
schakel en start, maar de huurder mag de
zg. eind-mix helemaal zelf doen. Dat mag
Joop Pieëte en
zoon maken van
JPS Studio's uit
zonderlijk geheel
in geen enkele andere studio. Ook grote
bedrijven huren onze faciliteiten, of men
neemt bij ons commentaren op bij films en
dia-series en audio-visuals, o.a. Freek van
Hoorn, Ed Lautenslager. Alice Oppenheim
doen dat en ook de Spanjaard Pancho Iba-
nez van Teleacs Vamos a ver. Italianen,
Fransen, Engelsen, er komt van alles hier.
Boven heb ik nog twee montageruimtes die
apart verhuurd kunnen worden".
Joop Pieëte heeft met zijn zoon een drieëen-
heid gecreëerd: muziek (platenproduk-
ties), film en geluid, en verhuur. „We ne
men in Nederland op het ogenblik een heel
uitzonderlijke plaats in. Je hebt verder al
leen de NOS. misschien nog Cinecentrum.
Dan heb je het gehad. Er zijn hier ver
schillende zaken in één pand. Ik geef je op
een briefje: ze vechten straks om onze ap
paratuur. Er is één nadeel: we kunnen
geen grote groepen hebben. Maar de kleine
die hier komen zijn perfect. Saxofonist
Piet Noordijk komt een LP opnemen, Rob
Franken komt een hele dag werken en
brengt ziijn ganse instrumentarium mee
om „in te dubben" ln de opname, kanaal
voor kanaal, omdat we een meersporig sy
steem hebben, tot acht toe. Dan is verder
Jean Paul een nieuwe groep aan het op
richten, in de geest van Les Humphry. Dat
wordt totaal theater: Beautiful Children
gaat die groep heten". Een andere gast
was Major Wiley, de authentieke blues-zan
ger zonder tierelantijnen. Inderhaast kwam
hij een kopietje van een programma ma
ken, omdat hij een en ander thuis had la
ten liggen. „Tussen neus en lippen heb ik
meteen wat voor mezelf van hem opgeno
men. Van zoiets kan ik nou gewoon genie
ten
De inrichting van JPS Studio's B.V. is nau
welijks te beschrijven voor een leek als wij
zijn. U moet van ons - op Joops gezag -
aannemen, dat het unieke van deze stu
dio's is, dat verschillende afdelingen in één
pand zijn ondergebracht, zodat b.v. de
filmgeluidstechnicus ook kan beschikken
over de apparatuur van de muziekstudio,
waar bandopnamen owrden gemaakt, ge
schikt voor grammofoonplatenprodukties.
In de opname-studio staan een Bechstein-
vleugel, een portable Hammond-orgel en
een Synthesizer (een wonderlijke alles-
doe-er en muziekfabriek, waarmee hele or
kestbegeleidingen onbedriegelijk echt wor
den geïmiteerd). Ach, met welke opsom
ming zullen wij, met ons gebrek aan tech
nisch vernuft, de lezer verder vermoeien.
Dat er drie montagetafels zijn, twee beeld
viewers en geluidsbanden? Dat er een cen
traal patchpane! is, waarop meer dan 100
in- en uitgaande lijnen worden geschakeld,
dat er een 16-kanaalsregietafel is, compleet
met equalizers, li miters/com pressors,
waardoor het mogelijk is alle denkbare
schakelingen tussen studio en machines tot
stand te brengen.
Projectoren, vele professionele recorders, na
galm- en vertragingsapparatuur, trucage-
en synchronisatiemogelijkheden. We hou
den er maar mee op. Het gaat alles ons
verstand te boven. We schrijven geen vak
literatuur. Dat mag een ander voor ons
doen en dit zal ook wel gebeuren. Op ons
heeft de ziel va deze JPS studio's B.V. de
grootste indruk gemaakt. En dat is JP
zelf.
Speelfilm
Joop Pieëte heeft van een hobby een levens
werk gemaakt en daar is-ie voorlopig nog
niet mee klaar. Hij werkt op de laatste
stand der techniek, maar innerlijk gnnt
Joop een eind aan die techniek voorbij.
Een kapitale investering staat hem daarbij
ten dienste. En dan zeggen de rollende
donder van een adembenemende waterval
met springende kristallen, een herfstblad,
krinkelend-winkelend op een lichtend voort
kabbelende golf, een lichtend spectrum dat
de hemel op aarde haalt, en een vergeten
mannetje met ballonnen dat zelfs niet
meer met kinderen kan praten omdat die
alleen maar de ballonnen-van-het-moment
zien, ons meer dan Arri BL 16 met kwarts-
sturing, pilootrecorders. Color tran licht en
echo-send-returnmeters.
Joop Pieëte wil zich gaan onderdompelen In
een bijzonder wereldje van film en muziek.
Hij is met een studie bezig: muziek lezen
en noteren, omdat hij ln muziek moet kun
nen knippen. Het zijn zware dagen soms:
12 uur achter de regietafel. Joop wil groe
pen ontdekken en ze helpen „het te ma
ken", op de been zetten en te houden. „Ik
leef nu weer. In 1939, je weet het, begon ik
met een plaatje. Hier ben ik nu. Eigenlijk
begint het pas. Ik heb jaren om over te
dragen aan Joop II. Zelf hoop ik de vrij
buiter te kunnen blijven, me overgeven
aan de film die me door eigen ideeën
wordt ingegeven. Ik droom van een speel
film. Wie weet komt die er eens. Wat ze
tegenwoordig aan het doen zijn, met die
Nederlandse films? Ik weet het niet. Het is
de geld-formule. Het is ontzettend moeilijk
het grote publiek te peilen, anders maak je
een rotfilm. Maar op het moment maken
ze zich er met veel gemeenschapsgeld,
want er moet toch heel wat gesubsidieerd
worden - nogal wat gemakkelijk van af. Ik
ben lid van het Haags Filmmuseum en
daar zie ik weieens films die de bioscoop
niet hebben gehaald. Vaak zijn dat de
mooiste om naar te kijken
TON PIETERS
Leiden - Hedenavond is 't zo ver:
7 Leidse koren hebben zich ver
enigd onder leiding van Frits
Kox met de gezamenlijke uit
voering van het Te Deum van
Diepenbrock. Alleen al aan koor
leden staan er lussen de 3ftfl en
400 mensen op het podium.
Voeg daarbij een flinke bezet
ting van het orkest en de 4 so
listen, en men kan zich een in
druk vormen van de gigantische
taak van de dirigent.
Mphons Diepenbrock werd in 1862
in Amsterdam geboren en over
leed daar in 1921. Het merk
waardige is, dat hij aanvanke
lijk werkzaam was als leraar
klassieke talen aan het gymna
sium in Den Bosch: een taak,
die hij in 1896 verwisselde voor
een componistenloopbaun, waar
voor hij naar Amsterdam terug
keerde. Hij was autodidact, het
geen niets afdoet aan zijn groot
vakmanschap. Dergelijke voor
beelden zijn er meer in Nedei-
land o.a. Badings. Diepenbrock
vond een vereerder in Mengel
berg, die zijn werk meermalen
liet uitvoeren. Het oeuvre van
de componist is grotendeels te
plaatsen in de laat-Romantiek.
met duidelijk herkenbare invloe
den van Wagner, Mahler.
Franck en later ook van Debus
sy. Dat Diepenbrocks bekendheid
beperkt bleef tot Nederland >s
vermoedelijk te wijten aan de in
zijn tijd reeds groeiende weer
stand tegen het Wagner-feno-
meen, dat heel Europa beheer
ste. In het Te Deum is Wagner
duidelijk herkenbaar in het or
kestrale coloriet, en in de vaak
iioge strakke toon van de strij-
kersgroep.
Met de monumentale opbouw, de
dubbelkorige structuur zijn wat
pathetisch aandoende thematiek
leert men Diepenbrock kennen
als een heftig bewogen mens,
wiens expressie reikt naar het
„himmlische"
Naar vorm zijn er reminiscenties
aan Franck aanwijsbaar. Het
„cyclisch principe" het gebruik
van een thema, dat in het gehe
le werk steeds terugkeert, bij
Franck bijna altijd aanwezig
hoort men ook in dit Te Deum.
Dirigent Frits Kox zal ongetwij
feld dit boeiende en indrukwek
kende werk meer in deze tijd
plaatsen door het tempo hoger
te nemen dan vroeger gebruike
lijk was. Het geheel zal in deze
conceptie meer aanvaardbaar
worden omdat het pathetische
karakter daar geladenheid krijgt.
Vier solisten verlenen medewer
king: Esther Hillinga (sopraan)
Sylvia Schlüter (alt) Chris van
Woerkom (tenor) en Ruud van
der Meer (bas). Daarbij voegen
zich Tijn van Eyk (orgel) en
hot Gewestelijk Orkest van Zuid
Holland. Het geheel staat, zoals
reeds gezegd onder leiding van
Frits Kox. B. Rijnders.
Lelden -- Het Jeugdkamerorkest, onder leiding van Henk Briër, zal
van 3 tot 13 juli een tournee naar Engeland (Lincoln) maken. De
uitnodiging dateert van vorig jaar. toen een jeugdorkest uit Lln.
coin te gast was in Oestgeest, en daar enige concerten gaf. Hel
ligt ln de bedoeling, dat het Leidse jeugdorkest ook nog een ol
meer concerten zal geven ln Londen. Het orkest heeft zich terdo
ge op de toernee voorbereid. Het programma kan men morgen
ochtend om 12 uur beluisteren in de rangeric van de Hortus.
De toegang Is gratis.
Jan Willem Terwen die reeds enige composities op zijn naam heefl
schreef speciaul deze tournee een Divertimento per 12 strumentl
Een beeltde buiging richting Engeland is de St. I'aule Suite for
string orchestre van Gustav Holst. Verder voert het jeugdorkest
werken uit van Saint Saëns (delen uit een Suite voor orkest).
Hongaarse dansen van Bartok en zullen enkele leden zich laten
horen in duo's van Haydn en Alan Frank.
