„Beheerde niet streng genoeg"
Werkloosheid dreigt
voor psychologen
Gemengde gevoelens bij
katholieken over leer
der geboortenregeling
Moskou betaalde
VS-graan met
oliewinst
Buisbreuk
oorzaak van
DSM-ramp
STAATSSECRETARIS OVER DENNENDAL:
Mislukte coup in
Bolivia was rechts
Familie ontvoerd
gravenpaar tot
betalen bereid
ÊetdócSoivtcmt
KORTE METTEN
KERK
EN
WERELD
GROEI
GEREFORMEERDE
KERKEN
D.P.R. ROTTERDAM
INFORMEEL BIJEEN
STAGNEERT
DONDERDAG 6 JUNI 1974
LEIDSE COURANT
PAGINA 13
'MOSKOU (AP) De Arabische, door de Sowjet-
Unie aangemoedigde, olieboycot heeft Moskou aan
het eind van 1973 een dusdanige winst opgeleverd
dat hiermee haast de massale in Amerika dat jaar
gedane graanaankopen konden worden betaald.
Na de oktoberoorlog ging Moskou zijn olieklanten
die betalen in harde valuta, 17 „kapitalistische"
landen en Joegoslavië, hogere prijzen berekenen.
Dit was een unilaterale beslissing. Dat bracht een
extra-winst op in harde valuta van omgerekend
663.0S7.000 dollar. Het Amerikaanse graan, gekocht
in Amerika wegens de misoogst in de Sowjet-Unie
van 1972. had 833.900.000 dollar gekost.
ONTVOERD MEISJE VERMOORD
De vader van de
8-jarige Maria-Dolorès
Rambla wordt door
politiemannen ondersteund
en weggeleid van de
plaats waar het lichaam
van zijn dochtertje werd
gevonden, een klein bos
in de omgeving van
Marseille. Het meisje
werd maandag ontvoerd
terwijl zij met haar
broertje aan het spelen
was. Inmiddels is er
gisteren in Nice een
verdachte aangehouden
LONDEN (DPA) De ontploffingsramp van za
terdag bij Scunthorpe in Engeland is vermoedelijk
ontstaan door een breuk in een buisleiding, aldus
een voorlopig verslag dat gisteren in Londen door
het Britse ministerie van arbeid is gepubliceerd.
Bij de ramp zijn 28 mensen omgekomen.
De buis verbond twee ketels in een fabriekshal
waarin het licht ontvlambare cyclohexaan werd
geoxideerd. Uit het lek zijn blijkbaar ontplofbare
gassen ontsnapt.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Staatssecretaris
Hendriks is van mening, dat de
voormalige beheerder van Den
nendal, de arts R. W. Gay Bal-
maz, „rttet gehandeld heeft naar
letter en geest van zijn uitspra
ken". De heer Balmaz heeft
volgens hem een ruimer ge-
fa ruik van zijn bevoegdheden ge
maakt dan in de gegeven om
standigheden wenselijk was.
Hiermee heeft de staatssecretaris
zijn antwoord op vragen van
het Kamerlid mevrouw Van
Veenendaal (DS'70) ingetrokken
en vervangen door een geheel
tegengesteld antwoord. Aanvan
kelijk had hij gezegd, dat de be
heerder „binnen zijn bevoegdhe
den" was gebleven toen hij de tot en met maandag blijven
groepsleiders van groep E toe- werken en tot zolang hoeven
stemming gaf na de omstreden hun pupillen niet te worden ver
zeilvakantie met pupillen nog deeld over andere paviljoens,
enkele dagen op het terrein van De Tweede Kamer heeft gisteren
Dennendal te werken. Dat was een motie van VVD en DS'70
echter volgens de heer Hendriks verworpen waarin het beleid
De mislukte poging tot staatsgreep tegen het rechtse bewind
van president Hugo Banzer in Bolivia was ondernomen door
eveneens rechtse officieren. In een communiqué dat de ministe
ries Yan binnenlandse zaken en voorlichting uitgaven enkele
uren na het neerslaan van de opstand wordt geen melding ge
maakt van slachtoffers. Op de foto repareren, onder bewaking,
werklieden de vernielde deur van het presidentiële paleis in La
Paz.
niet juist en zonodig dient tegen
hen te worden opgetreden. Het
vervangende antwoord was no
dig wegens de foute formulering
op het ministerie van het eerste
antwoord.
De huidige beheerder, prof. dr. G.
Brennikmeijer, heeft met de vijf
ontslagen groepsleiders van
groep E gesproken. Ze mogen
van de staatssecretaris ten op
zichte van Dennendal wordt af
gekeurd en om een doortastend
optreden wordt gevraagd. Het
was de eerste keer dat tegen
een minister van dit kabinet een
motie van wantrouwen werd in
gediend. Voor de motie stemden
alleen VVD, DS'70, Boerenpar
tij, CHU, SGP, GPV en RKPN.
DUBLIN(AP) De familie van de
graaf van Donoughmore en zijn
echtgenote, die gistermorgen uit
TE GROOT AANBOD
AMSTERDAM De mensen, die
thans psychologie studeren,
gaan een onzekere toekomst te
gemoet. Het aantal psycholo
giestudenten is zo groot dat bin
nenkort rekening gehouden
moet worden met een overschot
van enkele duizenden afgestu
deerden.
bezig met een onderzoek naar
de behoefte aan psychologen.
Voorlopige schattingen duiden
er op, dat er over enkele jaren
ruimte is voor ongeveer vijfdui
zend psychologen. Het aantal
afgestudeerden zal echter onge
veer negenduizend bedragen.
Het NIP, dat vandaag in Amster
dam een conferentie houdt,
maakt zich ernstig zorgen over
Schoolboeken zijn te duur
DEN HAAG (ANP) De Consu
mentenbond is van mening dat
schoolboeken duurder zijn dan
nodig is door het groot aantal
verschillende boeken dat wordt
gebruikt. Uit een onderzoek van
de Consumentenbond samen
met de vereniging voor open
baar ondenvijs is gebleken dat
voor dezelfde vakken in dezelf
de klassen door de scholen voor
havo tientallen verschillende
boeken worden voorgeschreven.
De kosten van de boeken lopen
bovendien nogal uiteen.
Het enige wat de ouders momen
teel volgens de Consumenten
bond kunnen doen om de boe-
kenrekening te beperken, is ge
bruik te maken van een boeken
fonds. Heeft de school geen
fonds (van de 220 scholen die de
Consumentenbond onderzocht
heeft had slechts 30 procent een
boekenfonds) dan moeten de ou
ders er bij de schoolleiding op
aan dringen dat dit er komt.
deze ontwikkeling. Er zijn nu
zo'n 2500 psychologen in Neder
land werkzaam. Het aantal af
gestudeerden wordt echter ge
schat op 3000. Maandelijks ko
men er daar gemiddeld veertig
bij. De studierichting psycholo
gie is de afgelopen jaren twee
maal zo snel gegroeid als ande
re studierichtingen. In 1960 wa
ren er 2000 studenten, nu zijn
het er meer dan 8000. Het aan
tal eerstejaars was nog nooit zo
hoog als vorig jaar (1600); ook
dit jaar wordt weer zo'n aantal
verwacht.
Het NIP acht een numerus fixus
niet wenselijk. Men vindt een
duidelijke voorlichting noodza
kelijk. Bovendien zijn op het
terrein van de onderwijspsycho
logie, de kinder- en jeugdpsy-
chologie en de geestelijke ge
zondheidszorg nog veel psycho
logen nodig, zodat daar het
overschot zou kunnen worden
opgevangen. Wel moet volgens
het NIP de overheid hiervoor
dan de nodige financiën be
schikbaar stellen.
hun landhuis In Ierland werden
ontvoerd, heeft laten weten be
reid te zijn een losgeld voor het
echtpaar te betalen.
Het echtpaar werd overvallen
door drie gemaskerde mannen
en raakte in een korte vechtpar
tij betrokken waarbij een schot
is gelost. De politie vreest dat
de 71-jarige graaf gewond is ge
raakt.
pTot dusver heeft niemand nog
een eis om losgeld ontvangen,
maar de politie verwacht bin
nen 24 uur iets van de ontvoer
ders te horen of iets over hun
motieven te weten te komen.
Voor zichzelf heeft de politie al
vastgesteld dat de overvallers
lid zijn van de extreme vleugel
van het Ierse Republikeinse le
ger, die het echtpaar als gijze
laars willen houden voor de vijf
Noordierse terroristen die mo
menteel in Engelse gevangenis
sen in hongerstaking zijn.
Dc politie heeft de hele omgeving
en de bergen ten zuiden van
Dublin afgezocht. Het uitgebran
de wrak van de auto waarmede
de drie mannen ervan door wa
ren gegaan was gisteren al ge
vonden. De auto was gestolen
en voorzien van een vals num
merbord.
Golf sleurt
kinderen en
begeleider mee
BORDEAUX(REUTER) - Drie
kinderen en een priester zijn
verdronken en nog drie kinde
ren worden vermist nadat een
grote golf hen gisteren mee
sleurde toen ze aan het baden
waren op een afgelegen stuk
strand aan de Franse Atlanti
sche kust. De priester begeleid
de de groep kinderen tijdens
een schoolreisje.
Meer dan jammer
OMDAT DE FRACTIES van de A.R.P. en C.H.U. het noR te vroeg
vinden in de Eerste Kamer met de K.V.P. één christen-democrati
sche fractie te vormen, trekt oud-premier De Jong zich terug van
de kandidatenlijst voor de Senaat. Hij zou in september ongetwij
feld herkozen zijn en goede kans hebben gemaakt eerste woordvoer
der van de christen-democratische senatoren te worden.
Jammer dat het zo moest lopen. Ergens is De Jong's stap begrijpe
lijk. hij heeft zijn bijdrage in de campagne voor de Statenverkiezin
gen helemaal in het teken van het C.D.A. gesteld.
Dan doet zo'n formele beslissing in de protestants-christelijke hoek
nogal kil aan. vooral nadat bij de gemeenteraadsverkiezingen de sa
menwerking der drie confessionele partijen leuk op gang leek te ko
men.
ZON'N STAP VAN DE OUD-PREMIER doet sympathieker aan dan het
gebaar van socialistische Gedeputeerden die vóór hun verkiezing in
bepaalde provincies te aanvaarden eerht het PvdA-bestuur gaan vra
gen of ze wel met een VVD'er mogen samenwerken. Maar toch
Toch vragen we ons af, of oud-premier De Jong een verstandige stap
zet. Hij was ook in zijn functie van Senaats-fractievoorzitter capabel
en zou als man met grote bindende kwaliteiten het C.D.A. in de par
lementaire praktijk verder over de brug hebben kunnen helpen.
Wil hij soms de weg vrij maken over mede-senator prof. Steenkamp?
VOOR DE PUBLIEKE OPINIE is De Jong's bedanken, zoals het ver
klaard werd, niet helemaal duidelijk.
En een beslissing om te betreuren.
Op zet van PvdA mislukt
De opzet van de PvdA In de provincie Zuid-Holland Is mislukt. On
danks verwoede pogingen om de VVD bulten het college var. Gede
puteerde staten te houden is de liberale partij gisteren door Provin
ciale Staten toch in het college benoemd, vooral door toedoen van
een deel van de confessionele partijen. Deze hebben op de valreep
het polariserende spel van de PvdA niet mee willen spelen.
De PvdA heeft nu de Zwarte Piet levensgroot teruggespeeld gekre
gen. Deze partij, de grootste in de staten en samen met dc linkse
uanhang op enkele zetels na In het bezit van de meerderheid van de
statenstemmen, staat nu voor de consequentie van het aldoor ultge.
roepen standpunt niet samen met de VVD in het college te willen
De socialisten hebben tijdens het verloop van de onderhandelingen met
de drie confessionele partijen al eerder blijk gegeven op eerder
hard ingenomen standpunten te willen terugkomen. Dat was mei
name het geval bij de vraag over de zetelverdeling, waar de PvdA
aanvankelijk vier van de zes zetels opeiste. Op de valreep werd wa
ter in de wijn gedaan, de PvdA nam genoegen met drie.
Voor de bestuurbaarheid van de provincie is het nu te hopen, dat de
PvdA ook wat betreft het harde standpunt jegens de VVD zal willen
bijdraaien. Een vier jaar lang opererend college van gedeputeerde
staten, waarin de verreweg grootste partij niet is vertegenwoordigd,
kan desastreuze gevolgen hebben voor het provinciebestuur. Wel
licht kan het feit dat de VVD bereid is gebleken het beleidspro.
gramma dat PvdA en confessionelen samen hebben gemaakt te on
derschrijven, voor de socialisten toch een overweging zijn om allen
tesamen dat programma te gaan uitvoeren.
Weeroverzfcht
DE BILT Een krachtige weste
lijke stroming boven de Oceaan
heeft zich nu tot over West Eu
ropa uitgebreid. Met deze stro
ming wordt koele lucht aange
voerd. Deze lucht is ontabiel
van opbouw,fzodat in het bin
nenland enkele buien tot ontwik
keling kunnen komen. Hoewol
morgen de temp weinig met die
vajidaag zullen verschillen, zal
het weer minder onaangenaam
zijn. Dit omdat er minder wind
zal zijn.
Het fraaie weer met middagtem-
peraturen boven de twintig gra
den is nu weer teruggedronen
naar het gebied ten zuiden van
de Alpen en de Pyreneeën. Ht 1
binnendringen van de koele
lucht ging in zuidoost Frankrijk,
in Auvergne en de Cevennes,
met flinke onweersbuen ge
paard.
Voorutzichten voor zaterdag, cn-
kele buien, later meer zon. Vrij
fris. Weersvooruitzichten in cij
fers: voor zaterdag: Aantal
uren zon 3 tot 13. Mn. temp.
omstreeks 7 gr. Max. temp, om-
streeks 16 gr. Kans op een dro
ge periode van minstens 12 uur:
90 procent. Kans op een geheel
droog etmaal: 70 procent.
WEERRAPPORTEN
Eolde
Kindhoven
Den Uelder
Luehth. Rtd.
1. bcw.
Bij zaken als geboorterege
ling en sexualiteit overweegt
bij katholieken de weerstand
tegen de leer. Een strikte ge
hoorzaamheid aan de richtlij
nen wordt slechts door een
minderheid bepleit. Maar er is
sprake van een grote verschel-
denheid van oplossingen en het
blijft staan, dat velen zich toch
in meer of mindere mate aan
de leer van de kerk conforme-
Dit is een van de resultaten
van een onderzoek onder dui
zend katholieke echtparen, ver
werkt in het proefschrift „Ka
tholieken over geboorterege
ling en sexualiteit", waarop
drs. J.M. Hutjes hedenmiddag
is gepromoveerd aan de uni
versiteit van Nijmegen tot doc
tor in de sociale wetenschap
pen.
Dit proefschrift is de neerslag
van een enquête, in 1969 ver
richt door het Instituut voor
Toegepaste Sociologie, waar
aan drs. Hutjes verbonden is.
Het ging hierbij om een mon
delinge, landelijke steekproef
onder katholieke echtparen,
wa a i-van de vrouw ten hoogste
vijftig jaar was.
Uit het onderzoek blijkt, dat
menigeen het gebruik van de
pil (twintig procent) of de an
dere voorbehoedmiddelen (vijf
entwintig procent) veroor
deelt. Niet zelden ziet men
conform de encycliek Huma-
nae Vitae, verschenen in 1968,
die de tot op heden geldende
officiële leer van de kerk ver
woord bepaalde gevaren in
het gebruik van voorbehoed
middelen en velen erkennen,
dat men de genoemde ency
cliek niet zo maar naast zich
neer kan leggen (ongeveer
vijftig procent).
Abortus provocatus en sterili
satie worden, als het om medi
sche indicatie gaat, door res
pectievelijk achtenzeventig en
zesenzestig procent geaccep
teerd, maar in andere gevallen
door slechts negentien en acht
tien procent.
Er zijn aanwijzingen, dat het
conflict, dat in de katholieke
kerk is ontstaan rondom de
kunstmatige methoden van ge
boorteregeling, zich toespitst in
die kringen waar sprake is
van een meer moderne zinge
ving van sexualiteit en voort
planting. Dat wil zeggen daar
waar men bijvoorbeeld over
tuigd is van de noodzaak van
gezinsplanning, vooral oog
heeft voor de „intrinsieke"
functies van de sexualiteit
(liefde en lustbeleving) en een
meer libertijnse houding en ge
dragswijze hanteert ten aan
zien van niet echtelijke sexuele
uitingen.
De modernere ideeën vinden
vooral weerklank in het meer
vrijzinnige, minder kerkse mi
lieu. Blijkbaar maakt men zich
in deze kringen wat betreft
deze zaken gemakkelijker los
uit de katholieke traditie en
richt men zich naar de buiten
de kerk gegroeide patronen.
Maar, zo stelt dr. Hutjes, „het
zou beslist een simplificatie
zijn te menen, dat de katholie
ken met een traditioneel kerk
beeld ook in de beleving van
de sexualiteit en geboorterege
ling altijd en in alle opzichten
behoudensgezind zijn, terwijl
het omgekeerde zou gelden
voor de minder kerkgebonden
katholieken. De samenhangen
zijn vaak zwak of in het geheel
niet aanwezig."
Het zijn vooral de categorieën,
die in het algemeen moeilijker
deelnemen aan sociale veran
deringen ouderen, agrarisch
platteland, lagere opleidingsni
veaus die op vele punten
een meer behoudensgezinde
mentaliteit vertonen. Naar het
zich laat aanzien is het ver
nieuwingsproces dan ook be
slist nog niet afgesloten.
In een slotconclusie wordt ge
steld, dat de Nederlandse
kerkprovincie wordt geken
merkt door een betrekkelijke
rust. „Dit is niet het minst te
danken aan het beleid van de
meerderheid van het Neder
lands episcopaat. Zij voert een
integratiepolitiek, die enerzijds
beoogt de band met Rome te
behouden en anderzijds recht
wil doen aan de ontwikkelin
gen in de lokale kerk. De op
dit moment weinig emotionele
situatie sluit echter niet uit,
dat er in de toekomst scherpe
re tegenstellingen zullen kun
nen ontstaan. Zeker als Rome
het in katholieke kring steeds
verder voortschrijdende ver
nieuwingsproces in deze en an
dere zaken zou trachten om te
buigen dbor meer of minder
directe ingrepen, lijkt deze
kans niet denkbeeldig".
De internationale hulporga
nisatie der r.-k. kerk, Caritas
Internationalis, heeft over de
laatste zes maanden vijfen
twintig miljoen dollar (65 mil
joen gulden) besteed aan hulp
verlening bij rampen, zoals de
overstromingen in Brazilië, Bo
livia, Argentinië en Peru, de
aardbeving in Nicaragua de
droogte in de Sahellanden en
oorlogshandelingen in het na
bije cn Verre Oosten. Het Ne
derlandse „Mensen in Nood"
mr;-:'.; -/rol uit van Caritas In-
ter i :tionalis.
Met grote nadruk heeft
paus Paulus zich tot de Ierse
bevolking gericht om alles in
het werk te stellen vrede in
het land te vestigen. In een
brief aan de primaat van de
katholieke kerk in Ierland,
kardinaal Conway, roept de
paus op tot wederzijds vertrou
wen en het zoeken naar en op
ruimen van de diepere oorza
ken van het sociale kwaad.
Uitdrukkelijk smeekt hij van
geweld af te zien, zowel van
katholieke als van protestantse
zijde.
Een Amerikaanse religieu
ze, zuster Mary Anne Guthrie
(47) zal meedingen naar de de
mocratische kandidatuur voor
een zetel in het Huis van Afge
vaardigden. Zij zegt de steun
te hebben van de bisschop van
Memphis, mgr. Carrol Dozier.
Zij Is onder meer voorstand
ster van amnestie voor de de
serteurs eii dienstweigeraars
uit de Vietnamese oorlog en
van een verlaging van de mili
taire uitgaven.
Onder de naam „Brood
voor de wereld" is in de Ver
enigde Staten een nieuwe hulp
organisatie opgericht in de
strijd tegen de honger. De
christenen in de V.S. worden
opgeroepen om drie dagen in
de week af te zien van het ge
bruik van vlees en daardoor
concreet bij te dragen tot ver
mindering van de honger in de
wereld. Graan, dat nu als vee
voer wordt gebruikt, zal dan
vrijkomen voor hongergebie-
den; vooral die in de Sahellan-
den in Afrika. Voorzitter van
de nieuwe organisatie is Euge
ne Carson Blake, de vroegere
secretaris-generaal van de We
reldraad van Kerken.
In New York heeft de
rooms-katholleke bisschop Do
nald Lamont van Oemtali in
Rhodesië de regering in Salis
bury beschuldigd van het
machtigen van het terechtstel
len en folteren van zwarten
„die vechten voor de vrij
heid". Hij gewaagde van een
regiem van terreur tegenover
de zwarte bevolking van Rho
desië. De bisschop heeft ver
klaringen afgelegd ten over
staan van een commissie van
de Ver. Naties. Hoewel hij
er niet veel van verwacht wil
hij spreken met Amerikaanse
industriëlen die grote belangen
ln Rhodesië hebben.
De gereformeerde kerken heb
ben er in 1973 slechts vier le
den bijgekregen. Eind 1973
was hun officiële ledental
879.838. Een dergelijke geringe
toename is in de gereformeer
de kerken niet eerder voorge
komen, afgezien van de scheu
ring door de „vrijmaking" van
1944.
In 1972 bedroeg de toenamo
nog 3.892 leden. Vorig jaar bij
de verschijning van het jaar
boek 1973, tekende zich echter
al af, dat de „groei" er begon
uit te gaan. Het groeicijfer van
de gereformeerden was toen
0,44 procent, tegen 0,90 procent
van de Nederlandse bevolking.
Met name wordt een snelle
veroudering gevreesd van de
gereformeerde kerken. Het
aantal gedooplen daalde ln de
jaren 1965-1972 met zeventien
procent .Het aantal doopleden,
dat kerkelijke belijdenis afleg
de verminderde in de periode
van 1967 tot 1972 met achttien
procent. In 1967 deed nog meer
dan 92 procent van de gerefor
meerde doopleden belijdenis,
m 1972 nog geen 9:7 proretit.
Aan de synode die eind deze
week in Lunteren bijeen zal
komen, zal worden voorgelegd
er bij de plaatselijke kerken
op aan te dringen het jonge
renpastoraat actief en doelge
richt ter hand te nemen.
De Dioces;ine Pastorale Rand
Rotterdam zal -maandag 10
juni ln Delft zijn tweede beslo
ten vergadering houden. Met
het beleggen van enkele niet
openbare vergaderingen is te
gemoetgekomen aan de wens
van een aantal leden om in
een informeel overleg tot een
waardering te komen van het
functioneren van de raad in
het afgelopen jaar en ieders
inbreng in die raad.
Dit informeel overleg over de
werkwijze van de raad In het
komende zittingsjaar is dan
ook opnieuw het belangrijkste
punt van de besloten bijeen
komst van maandagavond. Uit
de vorige vergdering zijn de
vo'gonde wensen genoteerd: er
is behoefte aan één jaarthema,
er dienen minder p'enaire ver
gaderingen te komen, maar
meer sectie-overleg en er dient
een functiescheiding te komen
van voorzitter en gesprekslei
der.
