Zoeken naar olie
stagneert door
personeelstekort
YN-proces over
massamoorden
in Mozambique
Vlees in winkel
is nog te duur
Vleesberg mag
ingeblikt
worden
Witte Paters wellicht
terug naar Mozambique
Te weinig deskundigen
Vernieling
wegwijzers
1973 JAAR VAN
TOERISTISCHE
TEGENSTELLINGEN
Raadsels rond
terugkomst Sossi
DINSDAG 28 MEI 1974
LEIDSE COURANT i
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM Het zoeken
naar olie en aardgas in de
Noordzee dreigt te stagneren
bij gebrek aan deskundig per
soneel en aan materiaal, met
name staal. De personeelsvoor
ziening voor boorschepen en
boorplatforras verloopt moei
lijk; men heeft te maken met
een nijpend gebrek aan ge
schoold personeel. Daarbij
komt, dat er voor het benodig
de staal voor de booractivitei-
ten lange levertijden zijn, om
dat het aan zeer hoge kwalitei
ten moet voldoen.
Dit zei ir. A. Meijer, voorzitter
van de Federation of European
Petroleum Equipment Manu
facturers; gisteren tijdens een
persconferentie aan de voor
avond van Petrotech '74, een
tentoonstelling van produkten,
uitrustingen en diensten van
aardolie- en aardgasindustrie
in de RAI in Amsterdam.
Volgens ir. Meijer ligt er een
grote kans voor de Nederland
se industrie in de booractivitei-
ten op zee, vooral omdat de
Engelse industrie erg terug
houdend is. Men is daar bang
dat het over een jaar of zes,
zeven, weer gedaan is met de
grote hausse in zeeboringen.
„Ik durf te voorspellen, dat
het geen kwestie is van zeven
jaar, maar van minstens 20, 25
jaar". Overigens is van de
tientallen vaste platforms op
de Noordzee driekwart door de
Nederlandse industrie ge
bouwd. Boringen in net diepe
re, noordelijke deel van de
Noordzee vragen echter veel
grotere constructies, die in Ne
derland niet gebouwd kunnen
worden vanwege onze ondiepe
kustwateren. Kansen liggen er
echter wel in de ontwikkeling
van toeleveringsschepen, moto
ren, kraanschepen, enz. Het
boren naar en winnen van olie
op zee vraagt jaarlijks over de
hele wereld een investering
van 12,5 miljard gulden, waar
van 4 miljard in noordwest-Eu
ropa besteed wordt. In het
Noordzeegebied zijn thans 37
booreilanden en 3 boorschepen
werkzaam. Van de booreilan
den waarmee vooral de Ameri
kanen na 1964 naar de Noord
zee kwamen is een van de vijf
verloren gegaan, omdat men
zich verkeek op de zware
weersomstandigheden hier.
De totale oliereserve in de we
reld wordt thans geschat op 85
miljard ton, terwijl jaarlijks
2,75 miljard ton gebruikt
wordt. Twintig procent van de
totale produktie wordt uit zee
gewonnen. Verwacht wordt,
dat in 1982 uit de Noordzee per
jaar zo'n 250-300 miljoen ton
olie wordt gehaald. De gaspro-
duktie zal dan circa 150 mil
jard kubieke meter kunnen be
dragen, tweemaal zoveel als
de huidige produktie van Gro
ningen. Pas over een jaar of
twintig zal de Noordzeebodem
zover zijn onderzocht, dat men
precies weet hoeveel olie en
gas er zit.
De tentoonstelling in de RAI
duurt tot en met 31 mei en is
geopend van 10 tot 18 uur.
Jazzmusicus Count Basie veegt zijn tranen weg, tijdens de uitvaart
dienst van zijn overleden collega Duke Ellington. De dienst werd
gehouden in de kathedraal van St. John the Divine in New York
Duke Ellington stierf afgelopen vrijdag, 75 jaar oud.
ROME (AFP) In Rome is giste
ren een onderzoek achter geslo
ten deuren begonnen naar de
vermeende massamoorden door
Portugese soldaten in Mozambi
que. Het onderzoek wordt ge
voerd door de Verenigde Naties
en vindt plaats in het gebouw
van de Voedsel- en Landbouwor
ganisatie van de VN. Als getui
gen zullen ondermeer de Ita
liaanse missionarissen gehoord
worden, die de moorden van Wi-
riyamu 4n de openbaarheid
brachten. Een woordvoerder
van de onderzoekcommissie zei
te verwachten dat de nieuwe
Portugese regering toestemming
zal geven voor een bezoek aan
Mozambique en de plaatsen
waar de misdrijven zouden heb
ben plaatsgehad.
Vandaag is in Londen het overleg
voortgezet tussen Portugal en
nationalistische vertegenwoordi
gers van de Portugese kolonie
Guinee-Bissau. Portugese krin
gen in Londen verklaarden dat
de onderhandelingen minder ge
makkelijk verliepen dan ver
wacht was.
In Portugal zelf staakte gisteren
het personeel van het openbaar
vervoer van Lissabon, voor
loonsverhoging. Ook in enkele
fabrieken werd gestaakt en
middelbare scholieren weiger
den weer aan de studie te gaan
en eisten beëindiging van alle
examens. De regering heeft ge-
vraagd geen bovenmatige loon
eisen te stellen, zodat alle aan
dacht op het herstel van de eco
nomie en de beëindiging van de
oorlogen in Afrika gericht kan
worden.
Agostinho Neto, leider van de radi-
kale volksbeweging voor de be
vrijding van Angola heeft in een
interview met een Algerijnse
krant gezegd, dat er noch een
referendum kan komen, noch
een staakt-het-vuren geaccep
teerd zal worden, als Lissabon
niet eerst de onafhankelijkheid
van Angola erkent. Hij zei
voorts dat er rekening mee
moet worden gehouden dat -
Zuid-Afrika troepen gaat inzetten
tegen Angola en Mozambique
als de Portugezen deze landen
verlaten.
In Angola zijn alle openbare bij
eenkomsten verboden na onge- j
regeldheden. Afrikanen hadden
een demonstratie gehouden te-1
gen de blanken, waarna deze
weer een tegenbetoging hielden.
Het Portugese leger heeft twee
steunpunten in Mozambique, bij
de grens met Tanzania, ont
ruimd en aan het Frelimcv
overgedragen.
Oud-premier Caetano van Portu
gal heeft inmiddels zijn intrek
genomen In een Benediktijner-
klooster in het centrum van de
Braziliaanse stad Rio de Janeiro.
Actie voor
veiligheid op
kruispunten
UTRECHT (ANP) Veilig
Verkeer Nederland (VVN)
gaat de komende weken in sa
menwerking met de centrale
politieverkeerscommissie een
actie voeren om de veiligheid
op kruispunten enigszins te
vergroten. Dat Is hard nodig,
want uit gegevens van politie
en CBS blijkt, dat meer dan de
helft van alle verkeersongeval
len gebeuren op kruispunten
binnen en buiten de bebouwde
kom.
In 1972 werden 25.570 verkeers
ongevallen op kruispunten ge
registreerd, waarbij 955 men
sen de dood vonden en 24.615
personen werden gewond. In
bijna 1400 gevallen waren voet
gangers bij zo'n ongeval op
een kruispunt betrokken. Er
werden 100 voetgangers gedood
en 1274 werden er licht of ern
stig gewond. Het staat voor
VVN vast, dat een groot deel
van deze ongelukken wordt
veroorzaakt door overtreding
van de voorrangsregels en on
oplettendheid. Door de aan
dacht op de kruispunten te
gaan richten, hoopt men het
verkeersgedrag te kunnen be
ïnvloeden. VVN heeft enkele
honderdduizenden folders met
duidelijke kruispuntgedragsre
gels voor bestuurders van mo
torrijtuigen en voetgangers in
het hele land verspreid. De po
litie gaat verscherpt toezicht
houden op het „kruispuntge
drag" van alle verkeersdeelne
mers en desnoods streng optre
den.
Centrale gaat
kolen stoken
ARNHEM (ANP) De nieuwe
electriciteitscentrale, die in Nij
megen gebouwd gaat worden en
in 1979 in bedrijf komt, zal op!
kolen worden gestopkt en circa
één miljoen ton kolen per jaar
gaan gebruiken.
De Prov. Gelderse Electriciteits-
maatschappij besloot tot de
bouw van een kolen-gestookte
centrale omdat de bouw van
een gas-centrale bij Dodewaard
niet kon doorgaan, daar de Gas
unie zei hiervoor geen gas te
kunnen leveren. De nieuwe cen
trale krijgt een vermogen van
500 megawatt. De af te voeren
kolengas (jaarlijks 150.000 ton)
zal in een grindgat bij Nijme
gen gestort worden.
In Maastricht zei premier Den
Uyl gisteravond, dat „het niet
uitgesloten is dat de kolenwin-1
ning in Zuidlimburgse mijnen
over tien tot dertig jaar op
nieuw ter hand wordt geno
men". Dat zal dan niet gebeu-
ren met mijnwerkers en via
schachten, maar, aldus de pre
mier,» middels ondergrondse
vergassing.
Consumentenbond meent:
DEN HAAG De consumentenbond vraagt het ministerie van Eco
nomische Zaken alles in het werk te stellen om te bereiken, dat de
vleesprijzen in de winkels worden verlaagd. De consumentenbond
doet dit in de gisteren verschenen Consumentengids waarin hl]
stelt, dat de consumenten sinds de herfst van het vorig jaar onno
dig hoge prijzen voor vlees moeten betalen.
Volgens de bond blijft er teveel aan het slagersmes hangen tussen de
boer en de consument. Na de prijsdalingen van slachtvarkens zijn de
prijzen van varkensvlees in de winkels ook redelijk gedaald. Maar
de prijsdaling van rundvlees heeft de consument nauwelijks bereikt.
In april lag de prijs die boeren voor slachtkoeien kregen ongeveer 18
procent onder de hoogste prijs van 1973. De prijzen die de consu-
ment in de winkel moest betalen warsn slechts met 4 tot 5 procent
gezakt.
BRUSSEL (ANP) De Europese Commissie, het dagelijks bestuur
van de EEG, heeft de lidstaten gemachtigd om uit de markt geno
men rundvlees te verwerken tot vleesconserven. De machtiging
geldt met terugwerkende kracht vanaf 20 mei en ze is voorlopig tot
3 augustus van kracht. De kosten van het Inblikken komen voor re
kening van het Europese landbouwfonds.
Niet alles van het rund mag tot vleesconserven verwerkt worden. Het
fijne vlees moet worden ingevroren. Het Ingevroren, zowel als het
ingeblikte vlees blijft het eigendom van het Europese landbouwfonds.
Het ingeblikte vlees zal later eventueel worden gebruikt om voed
selhulp te verlenen of voor „sociale verstrekkingen" als bijv. be
jaardentehuizen, ziekenhuizen, scholen enz. De commissie in Brus
sel heeft nog geen idee welke hoeveelheden tenslotte ingeblikt zullen
worden en wat dat gaat kosten.
OVERLEG IN ROME
(Van onze correspondent Frans
Wijnands)
ROME Mgr. Vleira Pinto, resi
derend bisschop van het bisdom
Nampula in de Portugese kolo
nie Mozambique, pleegt in
Rome overleg met de oversten
van diverse missie-ordes over
een terugkeer op korte termijn
van uitgewezen en uitgeweken
missionarissen, onder meer van
de Witte Paters.
De Portugese bisschop Pinto haal
de zich ruim een maand gele
den de woede van de toenmali
ge Portugese machthebbers en
zijn zeven collega's van de bis
schoppenconferentie in Mozam
bique op het lijf, door zijn zoge
naamde „anti-Portugese uitla
tingen en opstelling".
Mgr. Pinto was eens te meer op
gekomen voor de menselijke
rechten van het volk van Mo
zambique. Samen met een aan
tal missionarissen - Nederlan
ders en Italianen - werd mgr.
Pinto het land uitgezet.
Nadien is de staatsgreep in Portu
gal gekomen, en mgr. Pinto die
in Portugal bij de hoofdstad
Snelbussen
vullen lacunes
DRACHTEN Minister Wester
terp van Verkeer en Waterstaat
heft gisteren in Drachten een
autobussneldienst geopend tus
sen Drachten en Heerenveen, en
daarmee ook nog acht andere
routes. Met deze sneldiensten
wordt een aantal belangrijke
plaatsen middels de bus op het
spoorwegnet aangesloten.
De snelle bussen zijn geënt op de
intercity-treinen verkorten re's-
en overstaptiiden en vullen zo la
cunes in het spoorwegnet op
Passagiers kopen gecombineer
de kaart'es voor bus en trein.
De proef duurt voorlooig een
jaar. Behalve tussen Drachten
en Heerenveen riiden bussen op
de routes Schiphol-Haarlem.
Amstelveen-Ut-echt. Rotter-
dam-Middelharnis. Zierikzee-
Goes, Den Bosch-Waalwijk, Em-
meloord-Amsterdam, Veendam-
Assen en Stadskanaal—Assen
Lissabon min of meer in huisar
rest zat, kreeg telefonisch van
de nieuwe machthebber, gene
raal de Spinola te horen dat
„hij vrij was te gaan en te
staan waar hij wilde."
De verbannnen bisschop heeft van
zijn herkregen vrijheid ogen
blikkelijk gebruik gemaakt om
naar Rome te vliegen: op de
eerste plaats om Paus Paulus
verslag uit te brengen en op de
tweede-plaats om het topoverleg
te voeren dat moet leiden tot
de terugkeer van tientallen ver
trokken missionarissen.
Ook van de Witte Paters, die en
kele jaren geleden op last van
hun generaal-overste, de Neder
lander Theo van Asten, het land
verlieten als demonstratief pro
test tegen het koloniale bewind
van Portugal en tegen de slaaf
se houding van de bisschoppen
in Mozambique ten opzichte van
de toenmalige regering.
Pater van Asten bevestigt een en
ander: „Er is inderdaad de af
gelopen dagen zwaar vergaderd.
Ik hoop over een paar weken
naar Lissabon te kunnen gaan
voor nader overleg. Voornaam
ste voorwaarde voor onze terug
keer is een andere opstelling
van het episcopaat in Mozambi
que", aldus Pater van Asten.
Mgr. Pinto is inmiddels door
Paus Paulus in audiëntie ont
vangen. Dezer dagen zal hij een
reisprogramma opstellen dat
hem de komende weken door
Europa zal voeren. Hij zal in di
verse landen uitgeweken missio
narissen opzoeken.
Ook Nederland staat op het pro
gramma, omdat veel Neder
landse missionarissen in het
verleden in het bisdom Nampu
la gewerkt hebben; in een zeer
goede verstandhouding met
mgr. Pinto, die nog altijd reëler
en genuanceerder denkt dan
zijn zeven mede-bisschoppen in
Mozambique.
Premier Den Uyl verliet gister
avond snel via een zij-uitgang'
de zaal van Krasnapolsky in
Amsterdam, waar een PvdA-
verkiezingsbijeenkomst gehou
den werd. De vergadering was
zo rumoerig, met name door
betogers vari de Amsterdamse
Ahtie Partij AAP, dat het Den
Uyl na zijn toespraak onmoge
lijk was vragen te beantwoor
den. IJlings ontvluchtte hij
daarom de verhitte gemoede-
O
DEN HAAG Moedwillige vernie
ling aan wegwijzïrs van de
ANW3 kostte deze bond vorig
jaar 66.C00 gulden, in 1972 was
dat nog 22.009 gulden.
De totale schade aan wegwijzers
bedroeg in 1972 en 1973 respec
tievelijk 316.000 en 680.000 gul
den. De storm richtte in 1972
een schade aan van 123.000 gul
den, in 1973 van 374.000 gulden.
Bij wijze van proef gaat de
ANWB nu voor de transparante
borden en lichtbakken een nieuw
materiaal gebruiken.
In de haven van Hongkong wacht de Tai Ki, een nauwkeurige kopie
van een 2000 jaar oude Chinese jonk, op een gunstige westenwind
om uit te zeilen. Het is de bedoeling dat het schip in zes maanden
naar Zuid-Amerika zal varen.
Karei Appel, met megafoon en bierfles, gaf gisteravond een gastcollege aan de Rotterdamse Acade
mie voor Beeldende Kunsten. Hier bespreekt hij een schilderij met de maker. Appel gaf ook zelf
nog een demonstratie van. zijn kleurig schilderwerk.
DEN HAAG Volgens de ANWB
heeft het jaar 1973 een toene
mende belangstelling te zien ge
geven van de Nederlandse toe
rist voor dichterbij gelegen
„vreemde oorden". Daarbij was
sprakevan een opmerkelijke
belangstelling voor Frankrijk en
een nauwelijks gestegen belang
stelling voor vliegreizen.
Opvallend was ook het sterk ge
stegen aantal bemiddelingen
van de alarmcentrale bij de re
patriëring van personen als ge
volg van ziekte, ongeval of over
lijden van naaste bloedverwan
ten. Ook zou 't gestegen aantal
bemiddelingen 'n gevolg zijn van
de door de bouwvakanlies opge-
treden verschuiving van de piek
van de vakanties naar juli, al
dus' het jaarverslag van de
ANWB.
„Opmerkelijk", omdat in de jaren
'60, aldus verder hef verslag, de
Nederlandse toerist steeds ver
der gelegen vreemde oorden
zocht en niet naar Frankrijk
ging vanwege de taalbarrière.1
De ANWB noemt 1973 toeris
tisch gezien dan ook het Jaar
van de tegenstellingen.
Het aantal hulpverleningen door de
Wegenwacht is. mede door de
autoloze zondagen, vorig Jaar
nagenoeg gelijk gebleven aan
dat van 1972. Er werd vorig
jaar in 403.980 gevallen hulp ver
leend.
ROME Mario Sossi, de Genue-
se substituut-officier van justi
tie, die 35 dagen gevangen heeft
gezeten in een nog steeds niet
gevonden „gevangenis van het
volk", na een ontvoering door
de „Rode Brigade", weigert als
„staatsgek nummer een" be
schouwd te worden.
Sinds zijn vrijlating midden vo
rige week is doorlopend
openlijk getwijfeld aan de ver
klaringen van Sossi. Van justi
tiële ijde is elfs gesuggereerd
dat Sossi niet helemaal in orde
zou zijn; hij zou wat in de war
kunnen zijn na zijn schokkende
ontvoering en langdurige gevan
genschap. Een deel van zijn
verklaringen is bevestigd door
getuigen. Op tal van andere
punten blijven vraagtekens, te
genstrijdigheden en onduidelijk
heden. Vandaag of morgen zal
Sossi in Milaan trachten het
park terug te vinden waar hij
door zijn ontvoerders werd vrij
gelaten. De afgelopen dagen
heeft de politie de groot
ste moeite gehad om die plaats
te localiseren. Ook het bankje
waar Sossi op zou hebben geze
ten, vrijwel onherkenbaar door
lange haren en baard, zonnebril
en alpino-pet, is niet te vinden.
Tenslotte heeft zich nog altijd niet
de taxi-chauffeur gemeld dio
Sossi van dat park naar het sta
tion in Milaan gebracht heeft.
Misschien durft de man niet, uit
angst voor wie weet welke re
presailles, „maar", zo zeggen
de taxi-chauffeurs in Milaan,
„zo'n zaak blijft niet geheim.
Als het een van ons geweest is
wordt dat bekend".
Sossi's verhaal wordt door twee
getuigen ondersteund. Een jon
ge militair zegt met Sossi in de
zelfde coupé te hebben gezeten
en de pas vrijgelaten magi
straat zou de militair hebben in
gelicht over zijn identiteit en
zijn hulp hebben gevraagd. Ver
der is caar de taxi-chauffeur
die Sossi van het station in Ge
nua naar het huis van zijn ver
trouwensarts heeft gereden.
De brandende vraag waarom Sos
si in al die uren dat hij vrij was
zijn vrouw niet heeft gebeld,
beantwoordt Sossi steevast met
de opmerking dat zijn telefoon
thuis werd afgeluisterd. De re
constructie van Sossi's ontvoe-
ring en vrijlating is een giganti
sche puzzle met honderden
„blinde" stukjes. Waar heeft hij
gevangen gezeten? Vlakbij dc
stad, of verder weg in de heu
vels? Wie waren zijn ontvoer
ders en ondervragers die met
hun Revangene urenlange poli
tieke discussies voerden, onher
kenbaar door een soort Ku Klux
Klan-masker?
„Eigenlijk ben je best een aardi
ge vent", zo werd na tien, vijf
tien daRen de monsterondervra-
glng besloten. Sindsdien is Sossi
goed behandeld, hoewel hij vol
gens de Justitie twee gekneusde
ribben zou hebben overgehouden
van zijn ontvoeringsavontuur.
Sossi is bang is algemene
Indruk. Sinds zondag heeft hij
zich verzekerd van een gewa
pend escorte van vier man. Hij
is niet bang voor de „Rode Bri
gade". Die gaf Sossi bij zijn
vrijlating nog een boodschap
mee, waarin de voortgaamie
strijd van de arbeidende klasse
werd aangekondigd, plus da
verzekering dat Sossi en zijn
gezin geen angst behoefden te
hebben.
Maar Sossi schijnt bang te zijn
voor aanslagen uit andere hoe
ken. Op het moment van zijn
ontvoering had hij een diplomn-
tenkoffer bij zich met vertrou
welijke, justitiële stukken. Dat
koffertje heeft de „Rode Briga
de" gehouden. Volgens niet alle
maal bevestigde informaties
zouden er belangrijke stukken
in zitten omtrent' wapensmok
kel, zelfs van internationale om
vang.
De betrokkenen bij deze smokkel
volgens geruchten ook voor
aanstaande, zeker gerespecteer
de Italianen zouden er alles
voor over hebben om die stuk
ken uit handen van de justitie
te houden.
"Ironisch realisme" omvat een
selectie schilderijen en etsen
van Hans Bogaartos, te bezichti
gen in Art Gallery Enterpri
se van 1 tot 21 Juni. Deze gale
rie .is gevestigd aan het Anna
Paulownapleln 11 te Den Haag.
De Zwolse gitaarweken worden ge
houden van 22 Juli t/m 10 augus
tus. Zij zijn gewijd aan het
klassieke gitaarspel cn omvat
ten een kursus in solistisch op
treden cn een leergang in sa
menspel.
