FRANCOIS
MITTERAND:
HELMUT SCHMIDT:
hardere hand in Bondskanselarij
warm en menselijk,
tegen kapitalisme
Fiets mee
en ontdek
uw land
TWEEDE RONDE
PARIJS In een van de kranteartikelen,
maar het kan ook wel op de radio zijn ge
weest - een mens Jeest en hoort in de ver
ten. iiciezingstijd zoveel - heeft iemand de op
merking gemaakt: wat zou Frankrijk de
jcomende jaren voortreffelijk kunnen wor-
den geregeerd met Giscard als staatshoofd
en Mitterrand als eerste minister. De een,
Giscard, een koele technocraat, voor wie al
leen maar cijfers en statistieken gelden-, de
ander Mitterrand, de man met het warme,
menselijke hart en diep gevoel voor sociale
u rechtvaardigheid. Maar die vrome wens zal
wel niet in vervulling gaan.
ït Misschien wordt Giscard zondag staatshoofd en
daar zal Mitterrand, wil hij het spel van de demo
cratie meespelen, zich bij neer moeten leggen. Wal
üet wegneemt, dat in zulk een geval Mitterrand
ren grote en blijvende plaats in de hedendaagse
geschiedenis zal innemen.
Wat niet zo heel veel mensen in het begin vani zijn
oopbaan hadden gedacht. Hij zag het levenslicht
jp 26 oktober 1916 in Jarnac in de Charente als
oon van een spoorwegman. Studeren deed hij niet
ninder goed dan Giscard of Chaban, die beiden
iet voorrecht hadden uit families te komen, waar
nen op studiegeld voor kinderen niet behoefde te
ijken. Mitterrand studeerde ietteren, politieke we-
enschappen en universitair publiek recht. Voor het
legaal verzet was Giscard nog te jong, maar in
strijd tegen de Duitse bezetters vonden Chaban
n Mitterrand elkaar. Mitterrand werd bij het uit-
ireken van de tweedfe wereldoorlog gemobiliseerd,
ewond, gevangen genomen, ontsnapte en werd lei-
er van de bond voor krijgsgevangenen. De Gaullf
ond hem in Londen, later in Algiers. Hij is onder
leiden met het Legioen van Eer, het oorlogs-
ruis en de rosette van het illegaal verzet.
dat gezin van vader, moeder en de kinderen
old eenvoud als kenmerk van het ware. Over
ijn ingeboren weerzin tegen de huidige kapitalis-
flaten ("Ma part de verité", juni 1969): "Aan ta-
i, tijdens de maaltijden met bijna nooit minder
12 personen, was het verboden van anderen
baad te spreken of over geld te praten". Vandaar
ingeborgen weerzin, tegen de huidige kapitalis-
ïe maatschappij, waar alles om geld en nog
geld draait. Een weerzin, die nooit is omge-
igtn in felle haat, maar altijd getemperd door
ijselijkheid uit de school van een der grote so-
alisten, Jean Jaurès, die aan de vooravond van
i eerste wereldoorlog vanwege zijn pacifisme in
jarijs werd vermoord.
Xanvankelijk liberaal
1 de politiek was hij aanvankelijk een liberaal,
je zijn weg nog moest vinden. Onder veie minis-
|r-presidenten heeft hij gediend: onder linkse eer-
je minister als Mendes France en onder rechtse
£rste ministers als Laniel, die hij gevonden had in
et verzet. Maar met grenzen van: tot hier toe en
-p let verder. Toen Laniel in Marokko een verouderd
Oionialisme verdedigde, nam Mitterrand uit pro-
jst ontslag als vertegenwoordiger van Frankrijk
I de Raad van Europa in Straatsburg. Door vele
jizen in de koloniën en Franse protectoraten had
jitterrand begrip gekregen voor het Afrikaanse na-
pnalisme en de drang naar onafhankelijkheid,
feng, te lang, heeft hij met de overgrote meerder-
Bid van het Franse volk vastgehouden aan de leus
rrans Algerije". Toen hem dat tijdens deze ver-
jezingscampagne door de trotskisten werd verwe-
In, heeft hij die fout royaal toegegeven, maar er
e vraag aan verbonden: wie uwer zonder zonden
I, werpe de eerste stenen.
ijn eerste grote conflict met De Gaulle brak uit ir
158 bij de val van de vierde republiek en de mili-
lire opstand in Algerije. René Coty, toen nog
laatshoofd, werd door De Gaulle weggejaagd. De
1 pieraal nam het bewind in eigen handen. Twee
Zondag, bij de tweede ronde van de Franse presi
dentsverkiezingen, gaat de strijd tussen Giscard
d'Estaing, minister van financiën en economische
zaken in de huidige regering en Francois Mitter
rand, leider van het linkse eenheidsblok. Giscard
lijkt een lichte voorsprong te hebben genomen,
maar dit kan in de nog resterende tijd veranderen.
Mocht Mitterrand de man zijn die Pompidou gaat
opvolgen, dan krijgt het Elysée een bewoner met
een duidelijke afkeer van het kapitalistische sy
steem dat in Frankrijk de laatste jaren met veel
resultaat is toegepast.
mannen van links, die studiegenoten waren en
vrienden zijn gebleven tot op de huidige dag, Men-
dès France en Mitterrand, protesteerden tegen de
staatsgreep van De Gaulle. Mendès France: "Ik
erken geen stemming onder dreigement van op
stand en militair geweld". Mitterrand: "Rechtens
is de Gaulle een nationale vertegenwoordiger van
Frankrijk, maar in feite is hij aan de macht geko
men door een staatsgreep". De Gaulle heeft noch
de een noch de ander die woorden ooit vergeven.
Nationale bekendheid kreeg Mitterrand pas, toen
De Gaulle in 1965 verlenging moest vragen van
zijn 7-jarige ambtsperiode via een referendum.
Mitterrand, door de verstokte gaullist Fragois
Mauriac hooghartig uitgemaakt voor "personage
de roman", kreeg ais tegenkandidaat van De Gaul
le bij de eerste ronde 7694.000 stemmen (31,72 pro
cent) en bij de tweede ronde 10.620.000 stemmen
(44,80 procent). Van dat ogenblik af was hij de dy
namische leider van de gehele linkerzijde gewor
den. De Gaulle in herstemming was een gebeurte
nis die in de gehele wereld diepe Indruk maakte.
Paniek-verkiezingen
als bij de communistische partij, ga( zich niet da
delijk gewonnen. Tijdens de mei-revolutie van 1968
maakte Mitterrand van het vacuum gebruik, ont
staan door de afwezigheid van De Gaulle in Ba
den-Baden, om presidentsverkiezingen, aan te kon
digen, zichzelf kandidaat te stellen voor het Elysée
en de leiding van de voorlopige regering op te dra
gen aan Mendès France. Hadden de communisten
in die dagen achter Mitterrand gestaan
dan zou het volksoproer mogelijkerwijs het Gauliis-
Francois Mitterrand beantwoord vragen van jour
nalisten tijdens een van de vele ontmoetingen met
de pers in deze weken.
me hebben weggevaagd. Zij vertrouwden noch Mit
terrand noch Mendès France. Van die aarzeling
maakte De Gaulle gebruik en ontbond de kamer.
Paniek-verkiezingen schakelden de linkerzijde uit
en zetten Mitterrand buiten spel. Mitterrand
bracht de wijsheid op zdch bij zijn nederlaag neer
te leggen en zijn tijd af te wachten. Zij, die gelo
ven, haasten niet.
Linkse eenheid
Mitterrand ziet het als zijn levenstaak een einde te
maken aan de verdeeldheid in de linkerzijde, waar
van 16 jaar lang het gaullisme heeft geprofiteerd
en waarvan voor de komende 7 jaar opnieuw de
klassieke rechterzijde wil profiteren. Mogelijk gaat
die eenheid hem nog meer ter harte dan het hele
presidentsschap van de republiek. Hij heeft eer
eerlijke poging gedaan en tot dusver niet zonder
succes, de communistische partij terug te brengen
op het pad van de democratie en haar het parle
mentaire spel te doen meespelen. Communistische
ministers in de Franse regering brengt risico's met
zidh mee. Ongetwijfeld. Maar wie naar het tegen
woordige Europa kijkt en ziet wat het gaullisme er
van gemaakt heeft, is evenmin blind voor de risi
co's van de andere kant. Van een partij als de
communistische, die een kwart van de Franse kie
zers vertegenwoordigt kan men redelijkerwijs niet
verwachten, dat zij duurzaam het stempel op zich
Iaat drukken een "dodelijk gevaar te zijn". Vroeg
of laat moet zich dat wreken, vreedzaam naar men
moet hopen, met geweld naar men moet vrezen.
Mitterrand kan tevreden zijn, ook al zou hij zondag
het Elysée niet halen. De Nederlanders kennen dc
woorden van Willem de Zwijger dat het niet nodig
is verwachtingen te koesteren om te ondernemen,
noch te slagen om vol te houden.
L.J. KLEYN
n
ijn.
Van onze correspondent Frans Wennekes
)NN Wanneer Valéry Giscard d'Es-
Ing op 19 mei president van Frankrijk
u woixlen en later Henry Kissinger's veel
sproken aanloop naar het Witte Huis een
icces wordt, dan zullen drie belangrijke
achtscentrales in de wereld onder leiding
van een trio, dat zijn vriendschap als
n politiek „wonderwapen" zal hanteren.
deze attractieve speculatie dienen we
lel even uit te gaan van de geruststellende
dachte, dat er bij Kissinger's intrede in
t Witte Huis in het „Palais Schaumburg"
ii de Rijn te Bonn nog een kanselier met
oaam Helmut Schmidt zal resideren.
gedachte van dit „wonderwapen" stamt van
man, die vandaag tot kanselier van de bondsre-
Miek Duitsland gekozen is. Schmidt formuleerde
echter op een moment, waarop er nog geen
-ake was van de mogelijkheid, dat dit drieman-
>ap ooit eens aan de top van de macht in hun
Men zou kunnen komen,
was tijdens een van de vele financiële flauwtes
de westelijke wereld, dat hij tijdens een kabi-
teitting in Bonn zijn collega's geruststelde met
verklaring: „Mijn vrienden Giscard d'Estaing
Henry K ssinger en ik brengen het wel voor el-
Wij zijn een wonderwapen tegen monetaire
Schmidt pocht gaarne met deze vrienden en de
stormachtige politieke ontwikkelingen maken het
niet onwaarschijnlijk, dat deze vriendschap de we
reld eens een tijdje de zo dringend benodigde rust
gaat verschaffen.
HHelmut Schmidt is voorbestemd door crises van
da meest uiteenlopende aard, maar bij hem begon
het gelukkig gesternte steeds meer te stralen.
Vaak tegen wil en dank. Het respect van de natie
verwierf de toch al zo succesvolle senator van bin
nenlandse zaken in Hamburg met zijn snelle ingrij
pen tijdens de overstroming van 1962.
Over alle competenties heenstappend, nam hij de
leiding op zich van de hulp-reddingsacties. Zijn
stoutste staaltje was het, dat hij hierbij grote delen
van het leger, dat toen ressorteerde onder het poli
tieke opperbevel van de geweldenaar Franz-Joseph
Strauss, recruteerde.
Uitdager Strauss
Nog veel verbazingwekkender was het, dat de an
ders om woorden niet verlegen Strauss geen enkel
protest wist uit te brengen. Zo is de mentale situa-
tie nog steeds: Schmidt is de enige politicus in de
Bondsrepubliek, die het aandurft Strauss uit te da
gen. omdat hij de blik voor hem niet hoeft neer te
slaan.
Het was niet onverdiend dat deze resolute man dc
bijnaam: „Schmidt-Schnauze" kreeg. Wegens de
vele Schmidts in de Duitse politiek wordt achter
hun naam vaak de plaats van herkomst genoemd.
Bij Schmidt had deze tituiering Hamburg moeter
luiden, maar het werd het meer typerende:
„Schnauze - grote bek".
De scherpe kantjes van deze jongensachtige branie
zijn er met het stijgen der jaren afgeslepen, maar
zijn energie heeft hem zelfs miet verlaten toen hij
twee jaar geleden begon te lijden onder een ernsti
ge aandoening van de alvleesklier. Deze ziekte te
kende zich duidelijk af op zijn karakter.
Schmidt maakte op mensen, die hem niet kenden,
de indruk van een agressieve man. Het was echter
de vaak ondraaglijke pijn, die hem zichzelf soms
deed vergeten, maar de laatste maanden heeft hij
een opmerkelijk herstel doorgemaakt. Alleen insi
ders weten, dat Schmidt nog niet geheel op krach
ten Is gekomen. Wegens zijn uithoudingsvermogen
noemen zij hem daarom half schertsend, half be
wonderend, „de ingebeelde gezonde."
Het was weer een crisis, die de intelligente
Schmidt in de bekendheid van de landelijke poli
tiek bradht. Toen kanselier Ludwlg Erhardt In 1966
gedwongen werd af te treden en de SPD ging deel
nemen aan de regering werd hij fractievoorzitter.
Op deze plaats bewees hij niet alleen een uitsteken
de. maar ook een flexibele en tolerante leider te
zijn en dit kwam vooral tot uitdrukking in de
vriendschap, die hem met een zo volkomen ander;
geaarde man als Rainer Barzel toenmalig leidei
van de CDU-fractie) ging verbinden.
Dubbelministerie
uit vrees voor een verkiezingsnederlaag, die eer
glansrijke overwinning werd, zijn SPD '.o rug toe.
De gediplomeerde econoom kreeg toen de dubbele
last van het ministerschap van financiën en econo
mische zaken op zijn schouders gelegd, maar hij
volbracht het staaltje de Westduitse financiën ge
zond te houden en zijn land op de laatste plaats te
houden van de lange rij van westelijke inflatiezon
daars.
De man die voordien met evenveel zichtbaar resul
taat als ingehouden tegenzin het ministerie van de
fensie geleid had, zou zich de kans niet laten ne
men om door het „Palais Schaumburg" een andere
geest te laten waaien.
Hij behoort tot de verkapte critici van Willy
Brandt, die hij ondanks zijn bewondering voor de
afgetreden kanselier meermalen de dringende raad
gaf krachtiger op te treden.
Terwijl Brandt de problemen wilde overwinnen
door te Integreren, zal de kanselarij nu de straffe
hand van Helmut Schmidt gaan voelen. Al zal het
geen bewind worden van onverbiddelijke hardheid,
hij zal geen mensen naast zich dulden, die voor
hun post niet deugen en hiervoor heeft hij een bi)
zonder geschoold oog.
In zuiver politieke zin zal Schmidt volkomen in de
geest van Brandt regeren. Het is een fabeltje aan
te nemen, dat hij in de partij rechts zou staan, hij
is alleen pragmatischer. Toch is deze man met zijn
uitgesproken gevoel voor politieke macht tegelij
kertijd de theoreticus, die de SPD haar oomisken.
bare trekken gaf van het democratische socialis-
18 MEI NATIONALE FIETSDAG
(Van een onzer verslaggeefsters)
DEN HAAG LEIDEN Had u zich ook voorgenomen om
weer wat vaker de flets te pakken, toen, tijdens die periode
van autoloze zondagen? We waren wat blij, dat we onder In
de kelder nog zo'n tweewleler hadden staan. Al moest hij dun
wat opgeknapt worden, we hoofden in leder geval niet op de
tram te wachten. En wat zagen we, al peddelend, toch veel.
Veel meer dan wanneer je In de auto zat. Nee, In het voor
jaar als het zonnetje wat feller scheen, zouden we weer var
die ouderwetse fietstochten maken door do duinen of de pol
ders.
De autoloze zondag is opgeheven, de fiets staat weer ln de
klcder en de fietstochten zijn vergeten. De ANWB (terug naai
de oude stiel) en de ANW kemen cos geheugen echter weer
wat opfrissen en willen ons houden aan die goede voorne
mens. Aanstaande zaterdag organiseren zij de allereerste laxv
delijke fietsdag. Een kleine 75 routes zijn uitgezet en voeren
langs de mooiste plekjes van ons land.
Waar u ook woont, ergens in de buurt is wel een VW waar
gestart kan worden. We noemen er een paar: in Scheveningeo
op het Gevers Deynootplein. Deze route voert u door de dui
nen naar de Wassenaarse Slag, door de prachtige Wassenaar
se lanen., en alle andere mooie plaatsen die er in de omgeving
zijn.
In Leiden, op het Stationsplein, kimt u vertrekken voor een
tocht die gedeeltelijk leidt langs de prachtige Braasem route
van de ANWB.
In Delft kunt u voor een routekaart terecht op de Markt. Al
u deze tocht maakt, komt u door het historisch bezienswaardi
ge Den Hoorn, het schilderachtige Schipluiden, het rustige
tuindorp Kethel, door Vluardlngcn en Schiedam.
Uu kunt zich voor de tochten aanmelden bij dc VV's op ieder
moment tussen 9 en 13.00 uur. Om in aanmerking te komen
voor het herinneringsspeldje behoeft u alleen de tocht, via de
aangegeven route, uit te rijden. Hoe lang u er over hebt g®.
daan speelt hierbij geen rol. Alleen moet u wel zorgen dat u
de Juiste stempels op uw kaart krijgt. Deze worden gegeven
op de twee rustpunten die in de route zijn zijn aangebracht
Mocht u zelf niet over een fiets beschikken, dan is ook dal
geen probleem. Bij de VVV's worden fietsen vertwurd. Zo
niet, dan kennen zij in Ieder geval de adressen van verhuur
bedrijven vlak in de omgeving. Het verdient overigens wel
aanbeveling om dit van tevoren te regelen. De voorraad is ba-
perkt.
Verder kunt u boffen en iets leuks aantreffen op uw route. In
iedere provincie is namelijk één route waar de TROS-radlo
een aantal artiesten en technici op afstuurt. U maakt dan
kans op deelname aan het „rongfietsieval' 'en ook al? u een
paar vragen goed kunt beantwoorden dingt u mee naar eer
paar leuke prijzen.
De fietsroutes voeren u langs de mooiste plekjes van ons land
