Het „kankergezwel" lijkt Nixon zelf
CDA zeer populair
VAN KEMENADE OPTIMISTISCH
OVER EFFEKT „500-GULDEN WET"
Suriname ontstemd
over verhoging KLM
MOEILIJK DUITS
VOOR MEAO
Minder verkeers
ongelukken
Minister Westerterp:
vKuDAli iU Min la/4
LEIDSE COURANT i
PAGINA 7 I
(van onze correspondente Hella Pick)
WASHINGTON - Of president Nixon er nu
in slaagt om aan "impeachment" te ontko
men of niet. zijn reputatie zal na de pubii-
katie van de Watergate-teksten nooit meer
de oude zijn. Nu er tijd is geweest om het
unieke inzicht in Nixon's mentaliteit te la
ten bezinken, heeft zich een gevoel van af
keer, of op z'n best van diepe teleurstel
ling, meester gemaakt van vrijwel het ge
hele politieke toneel. Zelfs Nixon's trouwste
trawanten in het Witte Huis lijken er door
aangestoken. John Dean waarschuwde de
president, in zijn zo langzamerhand be
roemd geworden karakterisering van de
Watergate-affaire, voor het "kankerge
zwel" dat het ambt van president bedreig
de. Terugblikkende historici zouden echte/
straks weieens tot de slotsom kunnen ko
men dat Nixon zelf, en niet de Watergate-
affaire, het kankergezwel binnen het presi
dentiële ambt was.
Hoe ver hij reeds is, blijkt wel uit het feit
dat de republikeinse minderheidsleider, se
nator High Scott, die tot voor kort een
hardnekkig verdediger van de president was,
nu heeft gezegd dat de Watergate-teksten
"smerig, afschuwwekkend en immoreel"
zijn. En dat de vader van Patricia Hearst,
een ultra-conservatieve krantenmagnaat,
ondanks zijn persoonlijke moeilijkheden de
tijd heeft genomen om de president te ver
oordelen.
Hoewel iedereen aanvangt dat de Ameri
kaanse politiek nou eenmaal ook een keer
zijde heeft, heerst er tegelijkertijd een bij
na nnaïef geloof dat Amerikaanse politici,
als ze het tot aan de top hebben gebracht,
niet alleen tot taak hebben de Amerikaanse
belangen te behartigen maar ook om het
morele leidersschap op zich te nemen.
En op dat punt heeft Nixon Amerika in de
kou laten staan. Hij wordt nu beschouwd
als iemand die misbruik heeft gemaakt van
het in hem gestelde vertrouwen om het
land er in 1968 van te overtuigen dat hij
"een ander mens" was. In plaats daarvan
gaf hij persoonlijk tekst en uitleg om aan
te tonen dat de ware "Tricky Dick" nog
erger is dan de critici altijd al hebben be
weerd.
Het is duidelijk dat Nixon er nog steeds op
hoopt uiteindelijk te worden beoordeeld op
zijn prestaties op het gebied van de buiten
landse en economische politiek, en op het
feit dat hij zich niet alleen met de Halde-
mannen en Ehrlichmannen van deze we
reld omringde, maar ook met Henry Kis
singer en George Shultz. Een van de ne
vengevolgen van Watergate is echter dat
de prestatie van deze twee mannen ook
door veel kritischer ogen worden bekeken
dan anders het geval zou zijn geweest; en
de overheersende opvatting is dat de bui
tenlandse en economische politiek eerder
ondanks dan dankzij Richard M. Nixon Is
doorgevoerd.
Dat is misschien een oneerlijke stelling, en
wie weet zullen we op een goeie dag de be
schikking hebben over uitgetypte conversa
ties van de president met de twee politieke
strategen waaruit een heel andere morele
aanpak en intellectueel kaliber blijkt dan
uit de Watergate-teksten. Maar je hoofd
gaat er bol van staan als je erover nadenkt
hoeveel "krachttermen" er in de gesprek
ken over buitenlandse leiders moeten heb-
Den gezeten...
Shultz heeft er duidelijk genoeg van gekre
gen en is nu uit de regering gestapt. Kis
singer, die zoiets als een "alternatief presi
dentsschap" op het gebied van de buiten
landse politiek heeft veroverd, blijft vrolijk
heen en weer vliegen over de wereld. Hij
wordt gesterkt door de zekerheid dat hij
voor Nixon onaantastbaar is en dat vice-
president Ford, mocht die in het Witte Huis
belanden, hem zeker opnieuw zou aanstel
len.
De advocaten van de president geven toe
dat Nixon het heeft gehad over het betalen
van afpersingsgeld aan Howard Hunt, een
van de Watergate-inbrekers; dat hij 't heeft
gehad over het verlenen van presidentiële
gratie, of tenminste de weg er voor vrij
maakte; en dat de president zichzelf heeft
verdedigd door te verklaren dat hij deze
mogelijkheden heeft afgewezen en niet di-
rekt betrokken is geweest bij de chaos.
Maar de Watergate-teksten tonen duidelijk
aan dat de beslissingen zijn genomen op
grond van politiek eigenbelang, en nooit
echt werden verworpen, omdat ze als j
slecht beschouwd werden. Wat een verde
diging voor de president van de Verenigde
Staten!
Als je naar het grotere geheel van Nixon's
karakter kijkt blijkt uit de Watergate-tek
sten een ongedwongen houding ten opzichte
van wetsovertredingen, een sterk verlangen
om de publieke opinie te manipuleren, een
zieke fobie waar het zijn politieke tegen
standers betreft en een Jconstante drang om
deze liever nog met oneerlijke middelen
dan met eerlijke, te vernietigen.
I DEN HAAG (ANP) Het CDA samen- Een overzicht
gaan van KVP, ARP en CHU is nu zeer verse enquêtes:
populair bij KVP en AR-stemmers, iets min
der populair bij de kiezers van de CHU. KVP-stemmers
Deze conclusie heeft het NIPO verbonden
aan de uitslg van een enquête. Bij de steek
proef op 16 april waren 1002 Nederlan
ders vanaf 18 jaar betrokken.
Het enthousiasme was het grootst bij de
ARP-stemmers: 87 procent voor. Bij de
KVP-kiiezers lag het percentage op 81. De
aanhangers van de CHU waren voor 65 pro
cent voor.
Vergeleken bij vorige enquêtes van het
NIPO is het aantal CDA-voorstanders bij de
KVP en AR toegenomen. Bij de CHU ligt de
zaak duidelijk anders: in mei 1971 was 77
procent voor in september 1972 nog 74, tegen
thans 65.
Het bleek weinig verschil te maken of men
bij de statenverkiezingen al dan niet met een
CDA-lijst was geconfronteerd (In de vijf pro
vincies waar dit het geval was heeft het
NIPO de CDA-stemmers gevraagd of men
daarbinnen voor KVP, AR of CHU koos.
de uitkomsten van de di-
okt.
'70
mei
'71
dec.
'71
sept.
•72
okt.
'73
(nu)
'74
70
tegen 26
geen
oordeel 4
75
17
8
67
30
3
84
8
8
61
20
9
87
9
4
voor sa
mengaan
De ontwikkeling bij de CHU-stemmer
/an 27
in een
maart (waaronder
<-ARP-stemmers) is
chr. partij
75
14
73
15
74
13
68
20
81
11
anders. Hun standpunten zijn vergeleken met
78
tegen 12
vorig jaar constant verdeeld gebleven.
geen
CHU-stemmers
oordeel 10
11
12
13
12
8
okt.
mei
dec.
sepL
okt.
apr.
(nu)
Onder stemmers op de ARP (dat waren
er in
'70
71
'71
*72
•73
'74
maart minder don voorheen) is
het pehcen-
voor sa
tage nog sterker gestegen.
mengaan
in een
ARP-stemmers
chr. partij
69
77
62
74
64
65
okt.
mei
dec.
sept.
okt.
apr.
(nu)
tegen 24
geen
18
29
17
28
29
'70
'71
'71
'72
'73
'74
oordeel 7
5
9
9
8
6
Op de Thias-be graaf plaats bij het Parijse vliegveld Orly is gisteren een plechtige bijeenkomst gehouden voor de slachtoffers van het
vliegongeluk van 3 maart met een Turkse DC-10 waarbij 345 personen om het leven kwamen. Bij het monument voor de slachtoffers
op de begraafplaats deden zich ontroerende taferelen voor, waarbij nabestaanden door stewardessen van de Turkse luchtvaartmaat
schappij ondersteund moesten worden.
De leerl ingen van de Middelbare
©eailhandelsscholen hebben op
de Jaatste dag van hun examens
zich bezig gehouden met econo
mie. Drie opgaven, waarvan er
een moest worden gekozen uit
een dubbeltal. Dat was een heel
goede greep, want wie voor zich
meende dat tweemaal een inge
wikkelde som moest worden af
gewisseld, deed dit met de
beantwoording van een twintig
tal vragen. In feite vragen die
geheel op het economisch ter
rein liggen, en die door inten
sief dag- en weekbladen te le
zen, konden worden beantwoord.
Zo bijvoorbeeld de volgende
vragen: noem de drie grootste
vakcentrales: welke verschillen
zijn er tussen de Sociaal Econo
mische Raad en de Stichting
van de Arbeid, en een dieper in
gaan op de taak en die bevoegd
heden van internationale samen
werkingsorganen op financieel
terrein.
De MEAO-kandidaten kregen het
tweede deel van bedrijfsadmini
stratie voorgeschoteld. Drie
«ommen. waarbij bepaalde ge
gevens moesten worden gejouri
Wijziging van
luchtvaartwet
verontrust
touroperators
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Een groot aantal
touroperatorse, samen goed voor
vijfenzestig procent van de
vliegmarkt, zijn ernstig veront
rust over de gevolgen die kun
nen voortvloeien uit de jongste
wijzigingen van de luchtvaart
wet, die de regering de be
voegdheid geeft de belangen te
regelen van allen, die betrokken
*'jn bij het vliegvakantiever-
keer.
De touroperators (reisbureaus)
vrezen, dat bij algemene, maat
regel van bestuur grote be
voegdheden zullen worden gege
ven aan de Rijksluchtvaart
dienst, waarvan zo stellen zij
naar de ervaring leert geen
objectiviteit te verwachten valt.
Hun angst is, dat alle deuren
rullen worden opengezet voor
«en onrechtvaardig beleid dat
ral gaan in de richting van be
gunstiging van de KLM met als
gevolg hogere prijzen voor het
Publiek, onzuivere concurrentie
verhoudingen en de mogelijk
heid om in te grijpen in 't beleid
van de ondernemingen.
•e „wet wijziging luchtvaartwet"
is inmiddels door de Staten Ge
neraal aanvaard. De behande-
'hg is de touroperators min of
Neer ontgaan. Zij erkennen, dat
j-'j te laat wakker zijn gewor
den, maar zij hopen hun invloed
llsnog effectief te kunnen laten
lelden bij de algemene maatre
gel van het bestuur, die de uit
voering van de wet zal regelen.
naliseerd. De eerste som was
goed te maken, de tweede was
een kwestie van studie geweest,
de derde vergde wel wat meer
inzicht, maar was verre van on-
overkomenlijk. Algemene con
clusie: gunstige examenopga
ven.
Het Duitse dictee blonk uit door
zwaarte, handelend over de eco
nomische situatie in een Duitse
deelstaat. Daarvoor was Ba-
den-Württenberg gekozen, en
dat gaf direkt al problemen,
want Wtlrttenberg heeft een
dubbele t. Dikwijls is Duits toch
al moeilijk met ingewikkelde
zinswendingen, bijstellingen en
tussenzinnen, maar het leek wel
of alles voor dit ene dictee was
opgespaard.
Nog een voorbeeld: Hochspeziali-
sierter Industrien, waarbij het
eerste woord eindigt met „sier-
ter", waar je „zierter" zou ver
wachten, en industrieën slechts
een e telt,
De te verklaren tekst daarente
gen, handelend over de gastar
beiders als koelies van een na
tie, was heel acceptabel, en na
het moeilijke dictee voor de
ijongelui een opfrissing, zij het
dat er slechts vijf kwartier voor
beschikbaar was.
De MEAO nam de eerste helft
van statistiek voor zijn reke
ning. Het betrof een industriële
onderneming, die een soort
huishoudelijk apparaat op de
markt brengt en de ontwikke
ling van de omzetcijfers in geld
wenst te corrigeren voor prijs-
veranderingen, zodat het inzicht
kon worden verkregen in de to
tale kwantitatieve omzet.
Een dragelijk stuk werk, tot de
laatste vragen kwamen. Die wa
ren er oorzaak van dat ver
scheidene jongelui in tijdnood
kwamen. De gemiddelde ge
bruiksduur van het fabrikaat te
bepalen en de vervangingsvraag
in de jaren 1972 tot en met 1976
te berekenen, leverden heel veel
lastig cijferwerk op.
Het rekenvenijn zat hier letterlijk
In de opgavestaart.
(Van onze parlementaire redaktie)
DEN HAAG Minister Van Kemenade
van Onderwijs en Wetenschappen ver
wacht dat de voorgestelde regeringsmaat
regelen rond de netelige collegegeldkwes
tie een hoop onrust en verwarring op de
universiteiten en hogescholen zullen weg
nemen. Hij uitte dat optimisme gistermid
dag In de Tweede Kamer, waar een dag
eerder juist op dat punt nogal sceptische
geluiden te beluisteren waren.
Van Kemenade gaf dan ook onmiddellijk
toe, dat voor het welslagen van de opera
tie de medewerking van alle betrokkenen
nodig is. Hij had daar wel vertrouwen in.
Volgens hem zullen de studenten in de
huidige situatie de redelijkheid van de
maatregelen inzien.
Dat vertrouwen baseerde de bewindsman
op het feit, dat het om meer gaat dan al
leen een verlaging van het collegegeld tot
vijfhonderd gulden. In het wetsontwerp
zijn nog een aantal verzachtende regelin
gen ingebouwd en bovendien is er, aldus
Van Kemenade, nu ook uitzicht op een
nieuw stelsel van studiefinanciering.
De minister wees er voorts op, dat de in
stellingen straks gebruik kunnen maken
van controlemogelijkheden, die effektie-
ver zijn dan die ir. het huidige systeem, in
het geval zich toch nog moeilijkheden
voordoen. Hij verwachtte echter niet, dat
flit n^dig zai zijn.
Van Kemenade bestreed met zoveel woor
den, dat de regering het bij het vaststel
len van het collegegeld op 500 gulden op
een „akkoordje" had gegooid. „Het gaat
hier net als destijds bij de duizend gul
den om een scheidsrechterlijke beslis
sing, de wedstrijd dreigde uit de hand te
iopen". De minister verklaarde verder,
dat een verlaging tot minder dan 500 gul
den onredelijk zou zijn tegenover de leer
lingen van het voortgezet onderwijs en
het hoger beroepsonderwijs, voor wie het
maximumschoolgeld vijfhonderd gulden
is.
Veel nadruk legde de bewindsman op het
tijdelijke karakter van de 500 gulden-wet.
„Het gaat om het oplossen van een nood
situatie. Het doel van dit voorstel is in af
wachting van het nieuwe studiefinancie
ringsstelsel de situatie in de universitaire
wereld te verbeteren". Van Kemenade
onderschreef de constatering van de
KVP, dat het klimaat totaal is verziekt.
„Dat kan zo niet verder. De situatie
vraagt om een heroverweging. Dit wets
ontwerp staat in het teken daarvan".
Staatssecretaris Klein, die nader inging
op detailkwesties, kreeg het tijdens zijn
betoog in de kamer opnieuw flink aan de
stok met oud-minister De Brauw. De gees
telijke vader van de duizend gulden-wet
verzet zich nu als kamerlid (DS'70) heftig
tegen de regeringsvoorstellen. Men kon
hem de afgelopen dagen voortdurend
naar de interruptie-mikrofoon zien hinken
zijn rechter enkel zit in het gips om
de one onbarmhartige aanval na de andere
te lanceren.
De Brauw verweet de staatssecretaris nu
dat hij eerder toezeggingen inzake de
tweede termijnbetaling niet is nageko
men. Volgens hem had Klein ervoor moe
ten zorgen, dat de besturen van de uni
versiteiten tot inning van de tweede 500
gulden-betaling waren overgegaan.
De staatssecretaris zei, dat-ie daar In een
brief non de universiteitsbesturen op had
aangedrongen, maar dat het begrijpelijk
is dat men aan zijn aanmaning geen ge
volg heeft gegeven. Bij aanvaarding van
het wetsontwerp zou dat geld immers
weer terugbetaald moeten worden.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Op vragen van het Tweede Kamerlid Scha
kel (AR) heeft minister Westerterp (Verkeer en Water
staat) gistermiddag in de Tweede Kamer verklaard, dat
sinds november 1973 het aantal verkeersongelukken is ge
daald. Vooral is ook de ernst van de ongelukken vermin
derd. Maar nog niet precies kan worden gezegd in hoever
re dat te danken is aan de snelheidsgrens van maximaal
100 lcm per uur.
De streekraad van Oost-Groningen bood prt
4 maart, bij d'.ens werkbezoek aan de strer
Gisteren is een begin gemaakt met het pl
de tuin van het Catshuis in Den Haag. J'v
onbetuigd. Hij stak daarom de spade diei
door zijn vrouw, die hier de eerste boor'.
vasthoudt
r Den Uyl op
tien olmen aan. i
de bomen in
'iet zich niet
v, 1, geholpen
•rui Winschoten, j
Vooral op de autosnelwegen doen
zich minder verkeersongelukken
met dodelijke afloop voor. Ook
op de overige wegen is de da
ling van het aantal ongelukken
gunstiger. Duidelijk is echter
Lichaam meisje
uit graf verdwenen
WEERT (ANP) - In Weert I, het
graf van een U-jarig meisje op
de r.k. begraafplaats in ge
schonden toestand aangetroffen.
Bij onderzoek bleek dat het li
chaam van het meisje, dat za
terdag 4 mei ter aarde was be
steld, uit de kist was verdwe
nen. De kist zelf, waarvan het
deksel afgeschroefd was, be
vond zich nog in het graf.
De politie,1 die reeds dinsdag de
zaak in handen kreeg, maar uit
oogpunt van het onderzoek de
zaak pas gisteren wereldkundig
maakte, heeft nog geen vermoe
den wie zich aan deze daad
heeft schuldig gemaakt. Ook
over de motieven tast men nog
vdlledig in het duister.
nog niet of er ook een sterke
vermindering van materiële
schade valt waar te nemen. Vol
gens opgaven van autoverzeke
raars zou, zo verklaarde minis
ter Lubbers (Economische Za
ken) in een aanvulling, de scha
de in de eerste vier maanden
van dit jaar zijn gedaald met 5
tot 10 percent. Maar per geval
is het schadebedrag hoger, wat
mede het gevolg is van de hoge
re loonkosten.
Nog niet gezegd kan worden dat,
ais gevolg van het feit dat de
verzekeraars minder gelden
hoeven uit te betalen, de pre
mies omlaag kunnen. In juli zal
worden bekeken of de premies
aan gunstige verkeerssituatie
kunnen worden aangepast.
Van Vollenhoven
adjudant koningin
DEN HAAG (ANP) Mr. Pieler
van Vollenhoven is per 30 april
benoemd tot adjudant van de
koningin in buitengewone dienst. I
Hij is eerste luitenant van de
dienstgroep reserve-officieren
van de luchtmacht.
De Britse treinrover Ronald Biggs, die binnen dertig dagen Brazilië moet verlaten, is nu vrlf. In
Rio de Janeiro hield hij een bijeenkomst voor vrienden en journalisten.
PARAMARIBO (ANP) De Surinaamse regering
heeft met ontstemming kennis genomen van be
richten over de eenzijdige verhoging door de KLM
van de vliegtarieven op de route van Paramaribo
naar Amsterdam v.v. Dit heeft de Regerlngs Publl-
clteitsdlenst in Paramaribo meegedeeld naar aan
leiding van de tariefsverhoging op die route van 12
procent, die de KLM heeft ingevoerd met ingang
van 15 mei.
Het verbaast deze regering, aldus de verklaring
van de RPD, ten zeerste dat deze willekeurige be-
har.dc'ing plaatov'ndt in een periode waarin zij de
komst van een Nederlandse deskundige afwacht,
die op verzoek van de minister van buitenlandse
zaken, mr. M. van der Stoel, namens diens ambt
genoot van verkeer en waterstaat, drs. Th. Wester
terp, aan da betrokken Surinaamse autoriteiten een
toelichting zal geven op de gegevens, aangaande
de exploitatie van de lijn Schiphol—Paramaribo.
De Surinaamse regering had, toen een verhoging
van het tarief ter sprake kwam, gevraagd gege
vens te verstrekken waaruit moest blijken dat de
tariefsverhoging noodzakelijk was.
De toelichting werd noodzakelijk geacht, nadat de
regering in Paramaribo te kcoazn had gegeven,
geen goedkeuring te kunren v Tienen aan de tarie
ven die de KLM had voorgesteld. De verhoging
werd toch doorgevoerd onder uitdrukkelijk voorbe
houd dat van Surinaamse zijde alsnog toestemming
aan het een en ander zou worden verleend.
De Surinaamse regering zegt dat zij nu dj KLM
„eigener beweging opn.au* tot tariefsverhoging is
overgegaan", zich zai beraden over verdere stap
pen. Daarbij zullen, aldus Paramaribo, de belan
gen van de Surinaamse gemeenschap voor de rege
ring van doorslaggevende betekenis zijn
