Geheim rond
arehiefkisten
opgelost
EXAMENS
Qeidweowwri
1
Zoetermeerse
recherche-chef
blijft in arrest
Kamervragen over dreigement Shell
Tekst van banden maakt
Nixon tot leugenaar
Veel eten is geen kunst.
Proeven, dat is de kunst.
Eet minder maar lekker.
L Echte boter.
Donderdag 2 mei 1974
leidse courant
PAGINA 13
ROTTERDAM - Het 'geheim' rond de ar
ehiefkisten die vorige week langs de Duitsa
autobaan werden gevonden, lijkt te zijn op
gelost. De gegevens blijken niet alleen be
trekking te hebben op Nederlanders die tij
dens de oorlog in Duitse krijgsdienst waren
getreden - zoals aanvankelijk werd aange
nomen - maar ook de Joden en Nederlan
ders die tijdens de oorlog in Duitsland te
werkgesteld waren en als vermist werden
opgegeven.
Een in het westen van ons land wonende
Nederlander heeft verklaard de gegevens
te hebben verzameld. In de jaren vijftig
zijn zij in West-Duitsland tentoongesteld
met het doel nadere gegevens te verkrijgen
over deze vermisten. Het Rode Kruis was
destijds zeer blij met het initiatief van deze
Nederlander.
Later werd de initiatiefnemer benaderd
door een oud-schoolgenoot, die bemoeiingen
had met een vereniging van mensen die na
de oorlog in Nederland hebben vastgezeten.
Ook zij wilden een zogenaamde zoekaktie
organiseren en vroegen daarom over de ge
gevens te mogen beschikken. De kaarten
werden toen in bruikleen afgestaan en zijn
daarna spoorloos verdwenen. Noch de man
die de gegevens had verzameld, noch het
Rode Kruis hebben de arehiefkisten ooit te
ruggezien, totdat ze afgelopen vrijdag voor
de televisie werden getoond.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De raadkamer
van de Haagse rechtbank heeft
gisteren de gevangenhouding be
volen van de 50-jarige chef van
de Zoetermeerse recherche, die
ervan wordt verdacht tijdens
zijn Haagse periode bij de poli
tie corruptie te hebben ge
pleegd. De gevangenhouding
houdt in, dat het voorarrest van
de politieman, die op 23 april
werd gearresteerd, met dertig
dagen wordt verlengd.
Tijdens de talloze verhoren door
de rijksrecherche heeft de adju
dant tot op heden ontkend, dat
hij ook maar iets met eventuele
omkoperijen te maken heeft ge
had.
(Van een onzer verslaggevers)
JEN HAAG - Het PPR-Tweede
Kamerlid Van Gorkum heeft
premier Den Uyl en minister
Lubbers van Economische
Zaken vragen gesteld over het
dreigement van de Shell, dat de
olie-invoer wel eens stop gezet
zou kunnen worden indien de
regering niet bereid is tegemoet
te komen aan de verlangens
van het concern inzake een
nieuwe verhoging van de olie
prijzen. België heeft een derge
lijke confrontatie reeds achter
de rug.
De heer Van Gorkum vraagt zich
af of de Shell een dergelijk drei
gement waar kan maken en zo
Het Kamerlid wil weten, welke
mogelijkheden de regering heeft
om rechtstreeks voor eigen re
kening olie te importeren of op
slag en raffinagecapaciteit in
Nederland te vorderen.
Verder waagt het Kamerlid of de
regering in gezamenlijk overleg
met de Arabische landen de
strijd tegen de oliemaatschap
pijen wil voeren en of de rege
ring bij doorvoering van een
olieboycot opnieuw rantsoene
ringsmaatregelen overweegt.
Is de regering genoodzaakt
wordt de prijsverhogingen te
honoreren, moet zij naar de me
ning van het Kamerlid een su
perwinstbelasting instellen over
de extra winsten van de Shell.
De beide bewindslieden zouden
aanvankelijk vandaag antwoor
den, maar doen dit nu eerst vol
gende week omdat zij meer tijd
nodig hebben ter voorbereiding
van de antwoorden.
WASHINGTON (Rtr/AP) Terwijl de juridische commissie van het
Amerikaanse Huis van Afgevaardigden vandaag moet beslissen waf
er verder te doen staat om de geluidsbanden met de Watergate-ge-
•prekken zelf te bemachtigen, hoopt Nixon dat de commissie zich
zal splitsen in democratische en republikeinse leden. Een dergelijke
breuk zou een overwinning voor hem betekenen in zijn strijd met
oet Congres om de banden achter te houden.
Vannacht bleek de commissie ver-
delld over de vraag of Nixon
moest worden gemaand de ban
den af te staan of dat met de
president moest worden onder
handeld. De brief van de com
missie aan Nixon is kort: hij
Ierse politie doorzoekt -
schepen
I0RK (AP) De Ierse politie is
begonnen zestien schepen te
doorzoeken in de haven van
Cork na een tip te hebben ont
vangen dat gestolen schilderijen
ter waarde van meer dan vijftig
miljoen gulden op het punt ston
den uit Ierland te worden ge
smokkeld.
krijgt tot dinsdagochtend de tijd
aan het verzoek te voldoen.
Nixon is niet van plan in te gaan
op de eis van aanklager Ja-
worski om nog eens 64 geluids
banden af te staan en laat het
liever op een rechtzaak aanko
men. Volgens Nixons advocaat
James St. Clair moet Jaworski
genoeg hebben aan de geredi
geerde versie van een deel van
de gesprekken, die aan het Huis
van Afgevaardigden ter beschik
king is gesteld. Jaworski heeft
meer banden nodig voor het
proces dat op 9 september be
gint tegen een aantal Waterga-
te-verdachten. Nixon zal nu
rechter Sirica wagen de eis van
Jaworski nietig te verklaren.
Zonodig gaat de zaak naar het
Hooggerechtshof.
MEAO beet spits af
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG - De eindexamenkan
didaten van het middelbaar en
economisch en administratief
onderwijs waren gisteren de
eersten, die dit jaar onder het
mes gingen.
Set MEAO is een nieuwe onder
wijsvorm, die ingevolge de wet
op het voortgezet onderwijs, be
ter bekend als de mammoetwet,
in het leven is geroepen. In de
weinige jaren van haar bestaan
zijn de verwachtingen van over
heid en bedrijfsleven voor dit
schooltype goeddeels in vervul-
'mg gegaan. De jongeren krij
gen een gedegen opleiding voor
beroepen van commerciële, eco
nomische en administratieve
aard.
De eerste examendag toonde dui
delijk aan, dat hier van een an
dere schoolvorm sprake is dan
bijvoorbeeld HAVO of MAVO.
Nauwelijks was het negen uur
in de aula's of gymnnstiekloka-
len, of de opgaven voor de cor
respondentie Nederlandse taal
werden uitgereikt,
pderhalf uur werd gegeven voor
het schrijven van een brief door
een reisbureau-employé aan de
klant die klachten had over een
slecht uitgevoerde reis, een trip
van 16 dagen naar Senegal. Dat
men voor het reisbureau een
naam koos die niet helemaal
was verzonnen, is waarschijn
lijk toeval geweest.
De opgave was niet erg moeilijk
Maar wel bleef het vreemd dat
nergens in de correspondentie
werd gesproken over de Neder
landse reiskamer, die toch bij
uitstek dergelijke klachten moet
behandelen.
De algemene economie die daar
na volgde, valt in twee delen
uiteen. Gisteren kregen de leer
lingen het eerste examendeel
onder ogen: een vierial grafie
ken. Deze stof is ln elk leerplan
vermeld, en er kwamen geen
buitensporige moeilijkheden in
voor. De opgaven waren afge
stemd op de leerlingen en er
werd zelfs al door enkelen ge
sproken van „mooi werk".
Stenografie - we zeiden het al:
het is een school die mede op
leidt voor de handel - was voor
99 pet voor meisjeskandidaten.
Wij kregen inzage in het exa
menblad van de examinator. Na
een proefminuut volgde een op
gave Nederlands: volgens insi
ders niet moeilijk. Bij steno En
gels vielen er enkele moeilijke
woorden op, en op de scholen
die ook steno Frans hebben ge
leerd was dat voor die taal net
zo.
Dat het Franse woord „Deman-
des" zowel vrouwelijk als meer
voud is, zal heel wat aspirant-
stenografes op een dwaalspoor
hebben gebracht. De toon van
de Franse brief was wel wat
cru. Vandaag staat de commer
ciële economie en calculatie,
Engels en recht op het pfo-
Het Witte Huis publiceerde giste
ren de tekst van 31 bandjes,
waaruit „grove taal en niet ter
zake doende delen" waren ge
schrapt. Elf andere opgeëiste
banden zouden volgens het Wit
te Huis niet beschikbaar zijn:
twee banden zijn zoek en negen
gesprekken zouden nooit zijn op
genomen. Volgens St. Clair is
het gepubliceerde boek het
„hele Watergate-verhaal voor
zover de president erbij betrok
ken is de goede en de kwade
kanten".
Uit de tekst van de banden blijkt
in elk geval dat Nixon in zijn
toespraken het Amerikaanse
volk belogen heeft. Hij heeft
verklaard dat hij pas op 21
maart 1973 werd ingelicht over
de affaire, maar blijkens de
tekst zei hij die dag al tegen
zijn adviseur John Dean: „Ik
heb de indruk dat we de kurk
op de fles moeten houden". Als
Dean dan uitlegt dat het zwijg
geld een miljoen dollar gaat
kosten, zegt Nixon: „Dat kan
geregeld wordten...", waarna hij
bespreekt hoe men de medewer
kers zoveel mogelijk buiten
schot kan houden. Nixon wordt
vervolgens uitgebreid voorge
licht over mafia-methoden en
over het gebruik van zwijggeld
De le mei is gisteren in vele hoofdsteden uitgegroeid tot aanhanke
lijkheidsbetuigingen voor politieke leiders. In Parijs kwamen tien
duizenden mensen bijeen op een demonstratie ten gunste van de
socialistische kandidaat voor het presidentschap, Francois Mit
terrand. In de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires kwamen ruim een
half miljoen mensen op de Plaza de Maya bijeen voor een door
de Peronistische partij georganiseerde bijeenkomst. Als enige hield
president Peron van het balkon van het regeringspaleis een toe
spraak waarin hij aandrong op eenheid. Veel Argentijnen die zich
op het plein hadden verzameld werden door de politie gefouilleerd.
De Justitie verdenkt de man er
echter nog steeds van, dat hij in
ruil voor tips aan de Haagse on
derwereld ongeveer 10.000 gul
den aan goederen en geld heeft
opgestreken.
De corruptie kwam onlangs aan
het licht, toen een bekende
Haag:; kraker doorsloeg en de
relatie tussen zijn vriend
politieman prijs gaf.
De praktijken van de Zoetermeer
se recherchechef begonnen in
het begin van 1971, toen hij als
brigadier-rechercheur bij
Haagse centrale recherche
werkte. Hij hield zich toen be
roepshalve bezig met een aantal
grote inbraken, waarvan enkele
er, ondanks het ver gevorderde
onderzoek, niet tot een oplossing
konden worden gebracht. Mede
hierdoor werden hij en een aan
tal van zijn rechercheurs in die
periode reeds door zijn supe
rieuren uitvoerig gehoord. Ook
toen ontkende hij iets met om
koperij te maken te hebben.
Over Guinee-Bissau t
Van Tliijn tegen
partijgenoot
Van der Stoel
DEN HAAG TIEL (ANP) De
voorzitter van de socialistische
Tweede Kamerfractie drs. E.
van Thijn heeft gisteren een
rechtstreekse aanval gericht op
zijn partijgenoot minister v.d.
Stoel. Hij deed dit tijdens de 1
mei-viering in Tlel, toen hij na
mens zijn fractie eiste, dat de
regering Guinee-Bissau onmid
dellijk moest erkennen.
Dezelfde dag zei minister v.d.
Stoel in de Kamercommissie
Buitenlandse Zaken echter, dat
in het standpunt van de rege
ring in deze kwestie voorlo
pig niet erkennen geen ver
andering gekomen is.
Drs. Van Thijn stelde in Tiel
vast. dat de verwachtingen van
de PvdA ten aanzien van het bui
tenlands beleid van het kabi
net-den Uyl nog niet vervuld
zijn.
Arrestaties in
moordenreeks
San Francisco
SAN FRANCISCO (DPA) - De
politie van San Francisco heeft
zeven mannen aangehouden ln
verband met de moorden
twaalf blanken sedert november
vorig jaar.
Volgens de politie kunnen nog
meer aanhoudingen worden ver
wacht. De gearresteerden zijn
negers.
Onder de naam „Zebra" is de po
litie onlangs een uitgebreide
speuractie begonnen. Honderden
negers zijn al voor identificatie
aangehouden. Sedert november
1973 zijn, schijnbaar zonder eni
ge reden, mensen op straat
doodgeschoten. Volgens oogge
tuigenverklaringen waren de da
ders steeds negers.
Weini
HET IS IN DEZE WEKEN dat menige school voor voortgezet onder
wijs de schoolverlaters van het basisonderwijs officieel meedeelt
dat na de zomervakantie een plaatsje gereserveerd is.
Het gebeurt komende weken ook dat vele tienduizenden Jongemensen
op gymnasium, atheneum en havo-scholen door het afleggen vun
het schriftelijk examen hun „finale" blazen. Velen in de hoop
om daarna op hogeschool of universiteit te komen en anderen in de
verwachting dat ze op scholen voor hoger beroepsonderwijs hun
vormings- en opleidingscarrière zullen kunnen voortzetten
Maar deze jongelui en ouders van de twaalfjarigen die voor hun kind
toegang tot het voortgezet onderwijs hebben gekregen, zullen naar
aanleiding van berichten in kranten en verklaringen toch wel eens
de vraag stellen, wat er straks van verwachtingen terecht zal ko-
WANT BIJ VELE RICHTINGEN op de scholen voor hoger beroepson-
derwijs zijn de plaatsingsmogelijkheden ver „overtekend" en bij het
wetenschappelijk onderwijs rollen de „stops" zo te zeggen, van de
lopende band. Wel heeft, wat het laatste betreft, de minister of
staatssecretaris nog wel zijn zegje zelfs het laatste woord
maar in redelijkheid moet geconstateerd worden dat er voor meni
ge studierichting ruimte noch voldoende docenten zijn.
Dan nog maar te zwijgen over het perspectief om na voltooiing van
een academische studie straks een baan in de maatschappij te krij
gen waarvoor men opgeleid is. Hetzelfde geldt trouwens voor diver
se academies en gerichte niet-universitaire opleidingen.
De ramp van een overgrote vraag welke het aanbod ver overtreft,
hangt al jaien dreigend boven de natie; maar nu ze losbarst, is ze
niet minder onaangenaam.
NU BESEFFEN VELEN dat de democratisering van het onderwijs
nog lang geen eindoplossing van het nationale onderwijsprobleem
is. De aanloop tot een carrière moet al heel snel beginnen; veelzij
dige vorming moet vaak het gelag betalen en als, om welke reden
dan ook, de voorgenomen sprong mislukt is de teleurstelling groot.
Precies zoals we economische ruimte het liefst stante pede verdelen
en te weinig eraan denken of terwille van de werkgelegenheid niet
meer ruimte gereserveerd moet worden voor werktijdverkorting op
wat langere termijn.
We zijn nu eenmaal een natie geworden die haast heeft: heden inte
resseert ons meer dan morgen.
Uitstel
EEN GROTE MEERDERHEID van het NKV voelt er niets voor om
zijn bond tegen de federatie met het N.V.V. protesterende bond
Unie-BLHP tegemoet te komen door de federatie op de 'lange baan
te schuiven. De Unie mag op het federatievoorstel amendementen
indienen; net als andere bonden die misschien nog wel bezwaar zul
len maken tegen de financiële consequenties.
De breuk in het NKV blijft dreigen, maar ze is In elk geval uitge
steld; wat het verbondbestuur gelegenheid geeft om zijn taktiek te
bepalen voor het geval dat de Unie BLHP verbondvoorzitter Spit
c.s. toch vaarwel gaat zeggen.
Waarschijnlijk Is dit uitstel de Unie ook welkom omdat ze op het mo
ment van de breuk diverse redenen wel precies moet weten, waf
ze na 1 januari buiten het NKV kan en wil doen.
Contact zoeken met het C.N.V.?
Een toekomst zoeken bij de een of andere categorale bond? Of mis
schien de poging wagen om voor mediale en in hoger posities ge
plaatste werknemers een nieuwe vakbeweging te stichten?
Daar zou iets voor te zeggen zijn, mits de verschillende vakorganisa
ties die buiten de bestaande vakcentrales wensen te blijven, mee
doen.
Niemand mag zich dan overigens ontveinzen dat het N.V.V. en
N.K.V. een fel tegenoffensief zullen ontketenen.
We krijgen dan een „warm seizen' van heel bijzonder karakter.
Weeroverzicht
WW
i 11 J—
zonnig mist 19 temperaturen
<4i opklaringen hagel warmtefront
ton luchtdruk in millibaren
H hoge-dr\J<gobied
bewefcro -f» sneecw -r~r tau-front L lage-drukgetwd
regen onweer windrichting verplaatjingsrichthB
DE BILT - Een kleine depressie
boven de Noordzee verwijderde
zich langzaam noordwestwaarts,
terwijl een zwakke rug van
hoge luchtdruk zich vandaag
van west naar oost over ons
land verplaatste. Tijdens opkla- ££"y®,rlllam
ringen gedurende de nacht werd uyCien
op enkele plaatsen vlak boven Eeltio
de grond een temperatuur van owr»dlHcluèr
even boven het vriespunt geme- Luchth. Rtd.
ten. Een aktieve oceaandepres- Twente
«ie ten zuidwesten van Ierland ^Limburg
zal in het komende etmaal naar Aberdeen
de Golf van Biskaje trekken, êarcefona
Een bijbehorende regenzone Berlijn
drong vanochtend West-Frank- bordeaux
n|k binnen-
Het ziet er naar uit, dat dit r.cneve
neerslaggebied in hoofdzaak in
oostelijke richting zal koersen, ^""rru?
maar morgen later op de dag Londen
het zuiden van het land kan be- Jiuu1,tr^burg
reiken. De wind krimpt dan muIoku
naar zuidoost tot oost.
Vooruitzichten voor zaterdag: n
Zonnige perioden, later kans op o»io
een bul Iets hogere temperatu-
ren. Stockhlolm
Weersvooruitzichten in cijfers Wenen
voor zaterdag: Aantal uren zon: caïabianca
2 tot 9. Min. temp.: omstreeks 8 utanboel
graden. Max. temp.: omstreeks J-"* Palmas
16 graden. Kans op een droge tnn.bruok
periode van minstens 12 uur: 80 Kopenhnjjcn
procent. Kans op een geheel
droog etmaal: 50 procent. Tuni»
WEERRAPPORTEN
IW. bew.
goh. baw.
Brits rumoer om Berkliouwer
LONDEN De Britse minister
van Buitenlandse Zaken, James
Callaghan, is in het Britse La
gerhuis ervan beschuldigd „een
trouwe vriend van Engeland"
beledigd te hebben, toen hij on
langs een beleefdheidsbezoek
weigerde van mr. C. Berkhou
wer, vporzitter van het Europe-
De beschuldiging werd geuit door
het conservatieve Lagerhuislid
John Hunt.
Callaghan, die antwoordde op vra
gen, zei, dat hij in Luxemburg
een aantal mensen had willen
ontmoeten. Maar zoals de mees
ten hadden begrepen, ontbrak
