Leonie Kooiker nu pas goed op gang Wim Sonne velds e glorieuze uitvaart Swingend trio in Pepijn Missionaris in geweer tegen piraten op Filippijnen Mensenmassa veroorzaakte chaos op Bv'tenveldert KORTE METTEN Zending kerken alleen op voet van gelijkheid :n m «NSDAG 12 x - -ii 19<4 L^tDoE COURA Van een onzer verslaggevers HSTERDAM De wens van Wim Sonneveld om begraven te worden vlakbij de plaats waar hij zou komen te overlijden, is in vervulling gegaan. Gistermid dag werd hij ter aarde besteld op het katholieke kerkhof Bui- tenveldert, op een steenworp af stand van het ziekenhuis van de Vrije Universiteit dat hem vrij dag na een tweede hartaanval niet meer had kunnen redden, et verlangen van de cabaretier echter dat de plechtigheid in alle stilte zou verlopen, is on vervuld gebleven. Een menigte van meer dan 4000 belangstel lenden overstroomde de be graafplaats en de wegen in de omgeving om een glimp van het gebeuren op te kunnen vangen. Een andere begrafenisstoet kwam daardoor ernstig in het gedrang. Het katholieke kerkhof bood enkele uren lang de weinig verheffende aanblik van mensen die met de hoed op het hoofd, een sigaar in de mond en came ra's in de hand over graven renden en in bomen klommen. Er was op Buitenveldert veel oprechte rouw, maar zeker werd de toeloop ook veroorzaakt door een menigte nieuwsgierig die zich de kans niet wilden laten ontgaan om enkele hon derden grootheden uit de wereld van toneel, kleinkunst, televisie, [film en radio bijeen te zien. Want die waren gekomen om de laatste eer te bewijzen aan hun collega en vriend- Een greep uit de namen: Ko van Dijk, Ton van Duinhoven, Guus Oster, Ton Lutz, Kees Brusse, Conny Stuart, Sylvia de Leur, Ina van Faassen, Albert Mol, Johnny Jordaan, Wim lbo, Paul van Vliet, Simon Carmiggelt, Willem Nyholt, Willem Duys, Jasperina de Jong, Joop Doderer, Seth Gaaikema, Eli Asser en (hoog bejaard, leunend op 'n wandel stok) Johan Kaart. En die er niet waren, hadden bloemen ge stuurd, bergen en bergen bloe men. Aan de teraardebestelling die in Buitenveldert een grote verkeers- chaos veroorzaakte, was in de kapel van de Vrije Universiteit een korte en sobere rouwdienst vooraf gegaan waarbij slechts de naaste familieleden van Win? Sonneveld (2 broers, 2 zusters en hun kinderen) en zijn beste vrienden Huub Janssen en Friso Wiegersma aanwezig waren. Be halve door pastoor D. Bloot- hoofd van het ziekenhuis werd de plechtigheid ook geleid door ds. H. Stoffels met wie de caba retier in de laatste uren van zijn leven diepgaande gesprek ken heeft gevoerd. Men hield geen toespraken en beperkte zich tot het lezen van bijbeltek sten. Ds. Stoffels: ..Die sober heid paste het best bij de lichte toon en eenvoud waarin Wim Sonneveld altijd heeft willen le ven." Nadat de kist, getooid met gele en rode rozen, in een zwarte li mousine naar de begraafplaats was overgebracht, verrichtte pastoor Bloothoofd in de kerk hofkapel een korte absoute. Hij droeg daarbij niet de gebruike lijke zwarte koorkap, maar een wit, groflinnen habijt „omdat we hier op wens van Wim Son neveld willen benadrukken dat de dood ook een feestelijke ge beurtenis kan zijn". Vervolgens begon een urenlang défilé langs het verse graf dat pas eindigde toen de begraafplaats bij het naderen van de duisternis zijn poorten sloot. „Het meest swingende trio van Europa", zo noemde de Duitse pers het trio van de Amerikaan se pianist George Maycock, dat op zondagmiddag 17 maart op treedt in theater Pepijn, Nieuwe Schoolstraat 21, Den Haag. George Maycock, geboren in Pa nama, kwam al in 1948 met een bi& band naar Europa. In zijn orkest zat toen ai drummer Big Fletchit. In die tijd ontstond de „George Maycock Combo" een kwintet met Duitse en Ameri kaanse musici. Het bereisde van 1953 tot 1965 geheel Europa en bezocht alle belangrijke jazz festivals. In 1966 besloot May cock het kwintet te ontbinden en een trio te formeren met Big Fletchit en bassist Noel Gilles- pi. Deze laatste ging na drie jaar werken in de band van Kurt Edelhagen; in zijn plaats kwam de nog jonge, maar ta lentvolle Duitse bassist Alfred Haurand. Het repertoire van het trio vormt een mengeling van blues-swing en be-bop. Zij maakten twee platen, een met gitarist Rene Thomas en een met tenorsaxo fonist Don Byas. Aleen de naaste familieleden en vrienden stonden rond het graf toen pastoor Bloothoofd het stofofelijk overschot zegende. Galerie Balans, Leidsegracht 74 Amsterdam, exposeert van 14 maart t/m 6 april beelden en zeefdrukken van Iginio Balderi. Een Startpodium-concert wordt op zaterdag 16 maart aansttande gegeven in de Haagse Kunst kring, Denneweg 64. Voor de pauze zingt de alt Elisa Gala ma, begeleid door pianist Thijs Kramer liederen van Berlioz, Ketting en Brahms. Na de pau ze spelen Froukje Wiebenga fluit en Frank den Herder piano werken van Milhaud, Saint Saëns, Fukushima en Martinu. van onze muziekredactie In het Haags Gemeentemuseum heeft de Wethouder van Onder wijs en Kunstzaken Drs H. J. Wilzen uit de handen van de uit gever Frits Knuf het eerste exemplaar in ontvangst geno men van de muziekbiblio theek. Het eerste, in 1969 verschenen, behandelde de muziek theoreti sche werken tot 1800, het twee de biedt een volledig overzicht van al wat de boekerij over de vocale muziek uit de periode 1512 tot 1650 bezit. Het is Marie H. Charbon, die onder redactie van Dr. Clemens C. J. von Gleich de wetenschappelijke verantwoording vooor beida werken op zich nam. Binnen afzienbare tijd volgen er nog drie: Vocale en instru mentale muziek van 1650-1800; Dramatische muziek tot 1800 en Prenten en tekeningen, een geïl lustreerde catalogus in twee vo lumina. Hiermee parallel loop dan de uit gave van de catalogi der muziek- Kostbare catalogi Muziek bibliotheek feestelijk aangeboden instrumenten, eveneens onder leiding van Dr. Clemens C. J. von Gleich door Frits Knuf uit te geven: van de zes geprojec teerde delen heeft het eerste over Hoorns en trompet-achtige blaasinstrumenten, door L. J. Plenckers verzorgd, inmiddels het licht gezien. Frits Knuf sprak in zijn dank woord aan Wethouder Wilzen, Directeur Wijsenbeek, Conser vator von Gleich, Assistente Charbon en administrateur Fre- quin zijn vreugde uit over het 'totstandkomen van deze daden ten dienste van een bibliotheek, „een onwaarschijnlijk mooie collectie", die hij „een van de weinige goed beschrevene ter wereld" noemde. Wat de mondiale betekenis hier van is kan men eerst beseffen, als men weet, dat deze kostbare en ook uiterlijk bijzonder aan trekkelijke catalogi in oplagen van 1500 exemplaren over de Oude en Nieuwe wereld worden verspreid: de ondervinding heeft geleerd, hoe prikkelend deze vorm van kennisgeving reeds Is geweest. Waardoor het initiatief van Dr. Daniel Frangois Scheurleer (1855-1927), die de grondslag legde voor de collectie en vens de eerste, reeds lang uit verkochte catalogus samenstel de, steeds rijke vluchten zal gaan dragen. Drummer Big Fletchit Leonie Kooiker: „Ik schrijf maar raak", „O, ik schrijf maar wat raak, hoor", beweert Leonie Kooi ker, van wie dit najaar het vijfde boek verschijnt „De heksensteen", waarvan de schrijfster nu nog maar nau welijks weet hoe het afloopt. Het is nog niet af, maar uitge verij Ploegsma heeft wel zo veel vertrouwen in de 46-jarige moeder van vier kinderen, dat de dummy, precies een boek, maar dan met vrijwel alleen lege bladzijden, gemaakt kon worden, met titelplaat en al. Leonie Kooiker werd drie jaar geleden bekend als „de schrij vende huismoeder", die als op eens een krater sloeg in de kinderliteratuur met „Het mal le ding van bobbestiek", dat de gouden griffel van 1971 won. Het was inderdaad haar eerste boek, dat spoedig werd ge volgd door „De boevenvan- gers", „De diamant van de pi raat", „De dochter van die schilder op de berg" en nu weer „De heksensteen". En nu ze toch aan de gang is, lijkt de produktie pas goed los te bars ten. Leonie meldt in een niet te volgen tempo haar plannen, waarvan blijft hangen dat zij iets wil schrijven voor volwas senen en nog iets voor kinde ren en sprookjes en gedichten, want dat deed ze al eerder. Lentedag Want de schrijfster in dat gro te huis aan de dijk in Papen- drecht is niet de mevrouw die op een mooie lentedag achter een fonkelnieuwe schrijfmachi ne ging zitten met het blanco papier te linker zijde en de montere gedachte, NU ga ik eens een boek schrijven waar men van op zal kijken. In tegendeel. „Bobbestiek" was inmiddels al tien jaar oud en moedeloos opgeborgen na een negatief advies van het toenmalige Kris Kras, het jeugdblad waarvoor Leonie Kooiker verhaaltjes en gedicht jes schreef. Die verhaaltjes en gedichtjes vielen doorgaans in goede aar de, evenals het vervolgverhaal „De (fiamant van de piraat", bedoeld als kort verhaal, maar door Kris Kras dermate ge waardeerd, dat er alsmaar vervolgdelen op verschenen. Ploegsma gaf die delen later ais boek uit. Maar haar eersteling, Bobbe stiek dus, vond Kris Kras NIET goed- „Schrijf het maar niet over, doe er maar verder niks mee", was het advies. Zonder werk Leonie: „Toen Kris Kras niet meer verscheen, zat ik opeens zonder werk, eigenlijk. Ik schreef nog wel cursiefjes voor Arts en auto, maar ik kon de kinderverhalen niet meer kwijt. Toen heb ik het malle ding van Bobbestiek maar naar Ploegsma gestuurd en die vond de eerste 25 bladzijden goed. De rest heb ik moeten herschrijven; de verkoop van bobbestiek is bijvoorbeeld nieuw. We hebben het allemaal samen geschreven". —We allemaal? „Ja, want alles is zo'n beetje echt gebeurd. M'n zoon Bobbie was ook altijd bezig mengsel tjes te maken en er kón toch wat van komen..". Leonie: „We reden eens over de dijk, in de richting van die stoplichten, toen we een prach tige lucht tegemoet gingen. Ik zei, weet je wat, ik rij recht op die lucht aan. Natuurlijk kan dat niet, maar de kinde ren waren woedend, omdat het niet ging. Ik had het ze toch beloofd". De dijk, de toeter, het water, alles uit het malle ding van bobbestiek is in Papendrecht te achterhalen, er komt een vijfde druk van, heeft Ploegs ma beloofd. „Ik weet niet waarom juist DIT werk zo po pulair is geworden; al die kin derbriefjes die ik krijg". Dat Leonie Kooiker „maar raak" schrijft, is natuurlijk niet waar, al zegt ze het twee keer. „De dochter van die schilder op de berg" heeft wel degelijk Iets te zeggen voor meisjes van tien tot dertien jaar, nog afgezien van de 100 procentige oplossing humor, die Leonie in dit boek ver werkt. En wat dit najaar moet verschijnen heeft, ondanks alle hekserigheid een boodschap aan de anti-dolle Mina. „Nou, het gaat over een jonge tje dat in het wagentje van zijn grootmoeder een steen vindt, waamee je wat in de toekomst kan kijken en zo. Die stenen hebben vrouwen over de hele wereld, allemaal hek sen dus, die het wereldgebeu ren een beetje in de hand hou den. Ze sturen elkaar borduur werkjes, maar het zijn dus brieven. En ze willen niet dat die jongen een heksensteen heeft. Eerst komen er twee heksen om hem die steen af te nemen, dan vier en vijf en als het Jongetje met zijn groot moeder naar ee nhuisje in het bos gaan die grootmoeder vindt het best. die weet dat de steen in de toekomst tóch bij de jongen terecht komt ko men ze met de bus...". Wat de boodschap achter het verhaal is: „Dat jongetje zegt dat hij nooit heks kan worden, dan zou hij toch een meisje moeten zijn. Ik bedoel maar. dat vrouwen hun eigen taak hebben, er zijn van die vrou wen, die roepen dat ze even goed zijn als de man. Maar dat is niet waar, vind ik, ze zijn ènders". Progressief Dit klinkt heel progressief en dat is Leonie Kooiker natuur lijk ook wel. maar misschien meer ln gedachten. Ze zegt aarzelend: „Ja, Ik ben erg goedgelovig en gemakkelijk door anderen te beïnvloeden". Dat bleek al. toen één me vrouw van Kris Kras „Het malle ding van bobbestiek" naar de vergeethoek kon ver wijzen. Maar aan de andere kant spreekt uit de boeken van Leo nie Kooiker erg veel persoon lijk initiatief en geestelijke vrijheid, ,,'t Kan me niks ver- blotekonten", zegt vader Beer In „De dochter van". Leonie: „Nee, Ik ben ook niet erg Cal vinistisch. Maar als Ploegsma zou hebben gezegd dergelijke uitdrukkingen niet te kunnen verkopen, kan ik hem geen on gelijk geven. Anders lag het met m'n nieuwe boek- Er zou den te veel moeilijke woorden in staan.. En ik zou de scène moeten veranderen waarin jon gens een fabrikant ervan beschuldigen vies, ongekeurd vlees in blikjes te stoppen. Maar bijvoorbeeld, diefstal van schilderijen spreekt kinde ren niet zo aan, dat vinden ze niet echt erg. Wèl, dat iemand vies vlees In blikjes stopt". Leonie Kooiker heeft haar zin gekregen, want hoe aarzelend misschien ook, naar het lijkt, als iets MOET, dan moet het. En anderes zijn er nog méér uitgevers. F. J. BROMBERG. Wat in het zuiden van de Filip pijnen gebeurt, is niet op de eerste plaats een godsdienst oorlog tussen Moslims en christenen, maar een actie van rebellen en piraten, toegelaten door corrupiie autoriteiten, al dus de Spaanse jezuïet Teodo- ro Urrutia (60), sinds twaalf jaar werkzaam op het Filip pijnse eiland Olutanga, ten zui den van Mindanao, in een ge sprek met het ANP. Vanaf oktober vorig jaar was de pater in Spanje. Zijn pro vinciale overste had hem opge dragen de Filippijnen tijdelijk te verlaten, aangezien zijn le ven werd bedreigd. De missio naris bracht cok korte bezoe ken aan België, Duitsland en Nederland om de situatie uit een te zetten en om fondsen te vergaren voor de duizenden van Olutanga, die verdreven werden van huis en haard. Of het leger de laatste tijd ook op dit eiland, zoals vorige maand op het zuidelijke Jolo, tussen beide is gekomen, was hem on bekend. Sinds de onllusten in 1972 in oostelijk Olutamga uitbraken, zijn, aldus pater Urrutia 15.000 van de 21.000 inwoners naar elders gevlucht. De zes duizend die bleven, dreigen van honger om te komen. Hun oogsten zijn door de rebellen gestolen en eldars verkocht. Bovendien teisterde grote droogte het eiland. Meer dan duizend hu'zen wer den verbrand, dertien dorpen zijn weggevaagd, de veestapel is verdwenen, ruim honderd motorboten van de vissers aijn gekaapt. Er is praktisch geen schip meer over. de lijken van de vissers spoelden aan. Aanleiding tot de onrusten was volgens een jezuiet een conflict over een lap grond tussen een moslim en een christen. Op 25 april 1972 doodde Teba Hayie de christen Apiac. Onder meer met zijn broer Hadje brandde hij het hele dorp Tandokomo kapel incluis plat. Toen in Tabian christenen van buiten het eiland twoe mosl'ms dood den, verwoestten de gebroeders Hayie ook dit gehele dorp. Over en weer werden huizen verbrand. Het resultaat was een volks verhuizing en een vlucht van tienduizend mensen. Omdat de bevolking de politie cn de ma rechaussee, die steekpenningen aannamen cn meededen aan de plunderingen en moordpar tijen, n:et vertrouwde, nam men het recht in eigen hand. Van meet af aan probeerde pater Urrutia dit te voorko men. herhaaldelijk preekte hij tegen de vooroordelen: „Niet alle moslims zijn slecht en niet alle christenen zijn goed". Hdj schreef artikelen in de krant en bezocht de gouverneur van de provinoie Zuid-Zamboanga met het verzoek een betrouw bare legereenheid te sturen. Hij diende een officiële aan klacht van brandstichting en van mishandeling van gevan genen in tegen sergeant Juga- dora. Het gevolg was alleen dat h'j zelf een dag in de ge vangenis belandde. Op ver schillende plaatsen organiseer de hij vredesconferenties. Maar het resultaat bleef veelal uit, omdat de autoriteiten niet ingrepen en het leger niet ver scheen, hoewel de eilandbewo ners zowel christenen als Moslims erom vroegen. Op 4 juli 1972, zo vertelt pater Urrutia, vermoordde Hadje Unas met zijn zonen en mede standers zestien personen van wie negen kinderen op afschu welijke wijze. De missionaris maakte foto's van de lijken ten leidde de begrafenis. Binnen een jaar bleken de moorde naars weer uit de gevangenis te zijn en hun praktijken onge hinderd voort te zetten. In juni 1973 bereikte de actie van de piraten vanuit diverse eilanden een ongekend hoogte punt. Om aan de kapmessen te ontkomen liepen christenen de zee in, waar ze ten prooi vie len aan de haaien. Weer schreef de missionaris aan de autoriteiten met het dringende verzoek om eindelijk recht en vrede te herstellen, hdj telegrafeerde en ging zelfs naar Manila. Hij 'legde door getuigen ondertekende rappor ten voor met gedetailleerde ge gevens en namen van misdadi gers en slachtoffers. Maar als er al orders kwamen van de generale staf dan werden ze niet uitgevoerd door corrupte en dronken ondergeschikten ter plaatse, aldus pater Urru tia, die eergisteren naar de Fi lippijnen s teruggekeerd. k Ds. mr. C. B. Posthumus Meijies (50), predikant te Am- sterdam is benoemd tot voor zitter van de Nederlandse Zen dingsraad, een oecumenisch orgaan waarin dc protestantse kerken samenwerken. Ds. Pos thumus Meijies was na ziin rechtenstud'e eerst verbonden aan het ministerie van buiten landse zaken en werkte daarna vier jaar cp het NAVO-secreta- riaat in Parijs. Vervolgens stu deerde hij theologie en was twee jaar algemeen secretaris van de A.M.J.V. te Rotterdam. André Appel (52) zal 1 okto ber aftreden als secretaris-ge neraal van de Lutherse We reldbond. waarbij ongeveer 72,5 mijoen lutheranen zijn aanges'oten. Hij wordt presi dent van de 235.000 leden tel lende lu herse kerk "Vin Eizas Lotharingen. H i vervulde zijn functie sinds 1965. De drie eyafgellsche kerken en de vijf fcaSMfcke bi**»> men van"* Noordrijrr-Wcstfalen zijn erin geslaagd om bij tach tig procent van de bevolking "kerkelijke Informatie op de keukentafel" te krijgen, dank zij speciale bijlagen in de re gionale pers. Twee bijlagen werden verzorgd met een opla ge van 3,5 miljoen exemplaren over de onderwerpen "vrijheid vakantie en godsdienst" en "raad en hulp". De aartsb:ssclj9prV#n EftrJJp,. kardinaal Frangois Marty heeft de gelovigen van z:in diocees herinnerd aan de ver plichting om voor theolog'sche publlkaties kerkelijke goedkeu ring te verkrijgen. Theoing'sch onderzoek, zo zegt dc kardi naal moet binnen de kerk ge schieden. Bovendien heeft de gelovige gemeenschap er recht op, dat de bisschop in deze zijn plicht als bewaarder en bevor deraar van het geloof nakomt. West-Duitsland telt momen teel tweeënveertig diensten voor zielzorg per telefoon. Er zijn er nog vier ln oprichting. Zij worden olk voor een derde deel beheerd door katholieken, protestanten,, dan wel belden, samen. Het aantal medewer kers bedraagtzc.st,"enhcrje-x', bij v.ie dokters, psychologcr, theologen en adv'srurs op lie? gebied van huwelijk en sociale kwesties. Het aantal hulpzoe kenden neemf gestadig toe, vooral in geestelijke moeilijk heden, druggebruik, en bij zelfmoordpogingen en ziekte. Staflid wereldraad in Zuid-Afrika Tot 14 maart brengt een van de topmensen van de Wereld raad van Kerken dr. Lukas VI- schcr, een werkbezoek aan Zuid-Afrika. Dr. Vlscher 's hoofd van de af deling geloof en kerkorde van de wereldraad, de afdeling die speciaal belast is met theologi sche zaken eo stud es. Zijn be zoek aan Zuid-Afrika vloeit voort uit een reeds lang be staande uitnodiging, in het bij zonder gedaan door instellin gen voor theologische training. Tilden* zijn verblijf in Zuid-A frika gaat dr. Vischer onder- moer naar Johannesburg. Kaapstad. Durban en Pretoria. Z'jn komst trekt de aandacht omdat mensen van de wereld- r ad. onder wie bi|\oorbeeld het N derlandse lid van het Cf itralé Comité. de Lefda» hoogleraar dr. h. Berkhof, de laatste tijd veelal geen toestem ming meer kregen de Repu bliek vam Zuid-Afrika binnen te komen. De Christelijke zending is een nieuw tijdperk binnengegaan, zij staat niet meer in het teken van het eenrichtingverkeer van het westen naar de zogenaam de jonge kerken in andere we relddelen. Ook veie mensen in het avond land (behoeven de bevrijdende evangelieboodschap van Jezus Christus. Deze wereldwijd aan invloed winnende opvatting heeft dr. Hans Thimme, preses van de Evangelische Kerk van Westfaien (Duitsland) nog eens krachtig onderstreept, op een in Bielefeld gehouden wereld- zendingsdag") Hij deed dit ln een verslag over de eerste bl'aterale ont moeting van vertegenwoordi gers van West Duitse en Indo nesische kerken. Tijdens dit op Java gevoerd overleg hadden de Indonesische deelnemers du'dc- lijk gemaakt dat hun kerken ook zelfstand'?? z 'n, en dat het contact m'-t cle Du:,se V.crkrn en hun zerdrn"s:n,;taT't;o': er s phts een t'ssen partners op voet v->n pe,?:' r>-" z'jn. TV', o aldus ds. Thimitit, houdt Ür bi d n het va We te ■- sohaffen van -1 c- De weste te kt i;\ .1 patriarcha'e ma rhti-ltov.'. C door rijke wcstcir.e. gaat om wederzijds geven en ontvangen. Met hun geloof en geest hebben de andere Chris tenen ons vaak meer te geven, aldus de Westfaalse Synode preses, dan wij met ons geld hen. Deze zaak speelt ook in Neder land. Begin april b.v. komt ds. Lutrko Handojo (37) vanuit zijn stadsgemeente in Djakarta met vrouw en vier kinderen naar Nederland waar de syno de hem heeft benoemd tot mis sionair predikant in ons land. WERELD

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1974 | | pagina 11