PIETJE PRIK"
VOOR DE
LEIDSE JEUGD
„DE CRAEL"
VAN BINNEN
OPGEKNAPT
i r -
r
u
D
maals op
de planken
ZATERDAG 23 FEBRUARI 1974 LEIDSE COURANT kunst
Hij denkt met name aan personen die om ruimte zitten te
gillen voor het organiseren van een feestje, bij gebrek
aan ruimte thuis, of aan verenigingen, die geen eigen
klubhuis hebben. Voor lezingen, schaak- en kaartavonden'
is De Crael ook geschikt. Theo de Boer wil tenslotte nog
één ding kwijt: „Schilderen is mnoi, maar sommige ama-
teur^ menen dat ze onze Crael vol kunnen gaan kliederen.
En dat is de bedoeling niet!" Zaterdag 2 maart vanaf
20.30 uur, treedt de zanger/gitarist Bart van Schoonhoven
op in De Crael. Aan het begin worden er enkele teken
filmpjes vertoond. Entree: 2.50.
i v 'I#*
In deze rubriek wordt de lezer
de mogelijkheid geboden te
weten te komen welke „curio
sa" hij bezit. Higrtoe behoeft
hij alleen maar een beschrij
ving van een daarvoor in aan
merking komend voorwerp, en
eventueel een foto te sturen
naar „Vertrouwd met oud",
red. Leidse Courant, Kort Ra
penburg 2, Leiden. Het voor
werp zai dan door een deskun
dige beoordeeld ei) in deze ru
briek besproken worden.
Het meubel op deze foto is een
eikenhouten secretaire. Het
woord secretaire is afgeleid
van het Franse „secret-ge-
heim". Het is een meubel
waaraan men kan schrijven
en waarin men brieven e.d.
kan opbergen. Een zuiver Ne
derlands weinig gebruikte
benaming is „schrijfkast".
De vroegere secretaires had
den een andere vorm dan dit
negentiende eeuwse exemplaar.
Zij leken op het onderstel van
de 18de-eeuwse kabinetten,
hierboven was een omklap-
baar blad geplaatst dat in ho
rizontale positie steunen op
treklaatjes of ultschuifbare
massieve steunen. Nu ziet
men de vakken, laden etc. van
de bovenbouw. De laden hb-
ben soms de vorm van boeken
en in enkele gevallen zijn zij,
om de schijn helemaal te be
houden, beplakt met nep boek
ruggen. Verwant aan deze se
cretaire is het schrijfkabinet.
dit is een kabinet waar tussen
de laden en de bovenkast een
schrijfla met schuine klep is
geplaatst. Deze secretaires en
schuif laschrijfkabinetten vol
gen de stijlontwikkeling van
de normale kabinetten. Origi
nele vroeg 13e-eeuwse schrijf-
kabinetten zijn zeer zeldzaam
en kostbaar geworden. Knappe
meubelmakers hebben er dan
ook voordeel in gezien secre
taires om te bouwen of liever
bij te werken tot schrijfkabi-
netten.
Het andere schrijfmeubel, het
bureau, komt ook in de 18e
eeuw in gebruik. Van een tafel
ontwikkelt het zich tot een
meubel met aan de onderkant
kastjes of laden ter weerszij
den van een open gedeelte en
met op het blad een opbouw
met laden en vakken (in 't
Engels heten deze pigeon-holes
duivegaten), al dan niet af
gesloten met een ronde jaloe
zie. Het verschil tussen bureau
en secretaire is dat de eerste
iets van een tafel behoudt en
dat de tweede een omklapbaar
schrijfblad heeft. Een tussen
vorm is de „table h la Bour
gogne". Dit meubel is in het
midden van de 18e eeuw uitge
dacht door J. F. Oeben, een
van origine Duitse meubelma
ker die voor het Franse hof
werkte. Hij was niet alleen
een bekwaam ébéniste, maar
onwierp ook allerlei vernuftige
mekanieken.
De „table la Bourgogne" ziet
er uit als een tafel met brede
bladregel. Aan de zijkant zit
een handel waarmee men de
voorste helft van het blad kan
laten omklappen en tevens het
achterste gedeelte, bestaande
uit laatjes, omhoog kan laten
komen. Eén van de laatjes
blijkt een krukje te zijn, en
een ander een bedtafeltje. Een
schrijfkast zoals op de foto
ontstaat pas in de tijd van
Louis XVI, zij wordt secretai- w I vlII v
re l'abattant genoemd. Het
blad steunt hierbij niet op uit-
schuifbare stutten, maar hangt
aan koperen haken. De onder
kast kan zowel twee deurtjes
als drie laden over de gehele
breedte hebben.
V
e
r
t
m
O
e
O
t
u
w
d
tische tijd uit de mode. Men
bracht nu verguld bronzen ap
pliques aan op donkere mahonie
ondergrond. De zijstijlen had
den vaak de vorm van zuilen
of kariathiden. Deze laatste
hadden meestal bronzen hoof
den en voeten met daartussen
een zich verjongende zuil met
vierkante doorsnede. De vroeg
negentiende-eeuwse Neder
landse secretaires hadden
vaak gesneden kaluwpoten.
Deze secretaire met rechte po
ten en een bovenla met holle
voorkant zal rond 1820 ge
maakt zijn.
Deze secretaires l'abattant lij
ken zeer veel op de chiffoniè-
res. En evenals bij de 18e-
eeuwse secretaires en bureaus
bestaat ook een tussenvorm.
Dit is een chiffonière i
één van de laden is omge
bouwd tot een schrijflade, de
voorkant kan men openklap
pen en achterop zijn de ge
bruikelijke vakjes en laatjes
gemaakt. In het midden van
de vorige eeuw worden er se
cretaires gemaakt die tussen
een onder- en een bovenkast
met deuren (de laatste meest
al van glas) een schrijfla heb
ben. Deze la wordt afgedekt
door een met leer of vilt be
plakt blad. Om de geheimzin
nigheid van de secretaires ik"*
te benadrukken, hebben zij
vaak geheime ruimten of la
den.
De platte vlakken leenden zich
bij uitstek voor marketterie-
werk met geometrische figu- De waarde van deze secretaire
ren. Dit raakt in de napoleon- is 1000,-.
Koninklijke
militaire
kapel W
concerteert
voor
Noordwijkse
schooljeugd
NOORDWIJK Op donderdag 14
maart a.s zal het oudste militai
re orkest van Nederland, de Ko
ninklijke Militaire Kapel, con
certeren In Noordwljk. Door be
middeling van de muziekschool
Bloembollenstreek is het voor
het gemeentebestuur mogelijk
geworden dit beroemde orkest
voor een schoolconcert en een
avondconcert naar Noordwljk te
halen. Belde concerten zullen
worden gegeven in de Northgo-
hal.
De K.M.K. werd op 7 juli 1829 op
gericht en ontving op 3 augus
tus 1876 van Koning Willem III
het predikaat „koninklijke".
Vele bekende dirigenten hebben
het orkest geleid: o.a. Walther
Boer en Rocus van IJ peren.
Thans staat het orkest onder de
leiding van kapitein-direkteur
Anne Posthumus. De K.M.K. is
door grammofoonplaten en con
certen zeer bekend geworden.
Naast het opluisteren van mili
taire plechtigheden bestaat het
werk van de kapel uit het geven
van talrijke concerten en het
maken van platen- en radio-op
namen. Concerten in het buiten
land zijn geen uitzonderingen. Zo
trad de kapel de laatste jaren
op in Duitsland, Frankrijk, BeN
gië, Engeland (Londen) en Ita
lië (Bari). De K.M.K. is een
harmonie-orkest met de volgen
de bezetting: 3 fluiten, 2 hobo's,
1 es-klarinet, 16 bes-klarinetten,
1 alt-klarinet, 1 bas-klarinet, 2
alt-soxofoons, 1 tenor-satfofoon,
1 bariton-soxofoon, 2 fagotten, 1
contrabas, 8 trompetten, 4
hoorns, 3 baritons, 3 trombones,
1 es-bas, 2 bes-bassen en 4 slag
werkers. Veel van deze musici
zijn ook nog leraar aan muziek
scholen of conservatoria, dirigent
van harmonie- en fanfarekorp
sen of losse medewerkers van
symfonie-orkesten. Al met al een
zeer vakkundig gezelschap,
waarvoor de verwachtingen ze
ker hooggespannen mogen zijn.
Voor zover wij hebben aunneo
nagaan is het de eerste keer,
dat de K.M.K. in Noordwijk
komt concerteren. De directie
van de kapel heeft dan ook alle
moeite gedaan een programma
samen te stellen, dat enerzijds
geen al te zware kost inhoudt,
maar anderzijds toch een goed
beeld geeft van de uitzonderlij
ke mogelijkheden van dit or
kest. Kortom een programma
dat men terecht als „voor elck
wat wils" kan betitelen, waarbij
de liefhebbers van klassieke
muziek net zo aan hun trekken
komen als de liefhebbers van de
lichte muze. Nadere bojzonder-
heden over kaartverkoop en
programma hopen wij binnen
kort in dit blad te kunnen ge
ven.
„Com nu
met sangh"
werkt aan
Johannes
Passion
Sa-sscnheim Een der hoogte
punten op cultureel terrein In
Sassenheim zijn ongetwijfeld de
oratorlumuitvoeringcn van het
Chr. Gemengd Koor „Com nu
met Sangh" Zo werden In do
loop der jaren werken uitge
voerd van Hündel, Mendelssohn-
Bartholdy, Bruch cn de laatste
keer het „Deutschcs Requiem"
van Brahms.
Dit seizoen heeft het koor de Jo
hannes-Passion" In studie geno
men wat op dinsdag 12 maart
wordt uitgevoerd in de Geref.
Kerk aan de Julianalaan. Aan
vang 20.00 u. Deze passiemuziek
naar het Evangelie van Johan
nes behoort met de bekende
„Matthüus-Passion" en de
„Hohe Messe" tot de meester
werken van Bach. Vooral in
het tweede deel met een reeks
volkskoren komen dramatische
hoogtepunten voor, <±ie de „Jo-
hannos-Passion" nog realisti
scher maken dan de „Mat-
thüus". Behalve het koor wer
ken aan de uitvoering mee de
volgende solisten: Thea Ekker-
v.d. Pas, sopraan, Frieda van
Engelenburg, alt, Bert van 't
Hoff, tenor (evangelist). Henry
Blackmon, bas (Christuspartij)
Rudolf Grasman, tenor en Jan
Hulsbos, bas. Muzikale begelei
ding: Gewestelijk Orkest Zuid-
Holland, Dlcky Zwart, clavecim-
bel en Richard Heidxema orgel.
Dirigent Cor Kool.
.HAZERSWOUDE Het kreatief centrum „De Crael" te
Hazerswoude—Rijndijk (139) is er wat het interieur aan
gaat op vooruitgegaan. Theo de Boer: „Het is opnieuw in
de verf gezet en er zijn de laatste tijd nog wat verfraaiin
gen aangebracht." Theo, die men de „concierge" van het
gebouwtje zou kunnen noemen, wil best eens kwijt wat
nu precies de mogelijkheden van De Crael zijn. „Er
wprdt regelmatig een sociëteit gehouden, meestal op za
terdagavonden, waar vaak een zanger (es) optreedt. Je
zou het een café chantant kunnen noemen!
Ook clubjes, die kreatief bezig willen zijn, zijn op midda
gen en andere avonden dan zaterdag in De Crael te vin
den. Theo de Boer: ,,Op woensdag, donderdag en vrijdag
's middags zowel als 's avonds kunnen belangstellenden
nog van de Crael gebruik maken". Theo de Boer (Rijn
dijk 242, tel. 017149004) wil hun gaarne informaties
verstrekken.
Oegstgeest - Donderdag en
vrijdag q,s. kunt u in hef Rijn
lands Lvceum uw hart ophalen
aan een gevarieerd kleinkunst-
programma, dat de titel draagf
„Beter zo dan andersom".
Aanvankelijk was het de be
doeling dat de drie uitvoe
renden, Elsje de Wijn, Martin
Brozius en Frits Lambrechts,
gezamenlijk één programma
zouden brengen. Zowel in op
vattingen als op artistiek ge
bied bleken er echter zoveel
tegenstellingen te bestaan
binnen dit trio, dat men ten
einde raad zijn toevlucht heeft
moeten nemen tot een tweede
lig gehee!. Vóór de pauze tre
den Elsje de Wijn en Martin
Brozius met begeleiding van
pianist Dolf Pierie op met pre
tentieloos amusement, terwijl
daarentegen na de pauze
Frits Lambrechts een hardere
en meer geëngageerde vorm
van cabaret voor het voetlicht
brengt.
Leiden - Het echte kinderto
neel, dat lange tijd in het
slop heeft gezeten en in die
tijd alleen maar werd ver
zorgd door geheel of ge
deeltelijk amateuristische
verenigingen, is zich mo
menteel op een verheugen
de wijze aan het ont
plooien. Inwoners van met
name Den Haag en Am
sterdam konden de afgelo
pen jaren al met grote re
gelmaat hun kinderen op
zondagmiddagen hiervaa
laten profiteren. De uitvoe
ringen van het kinderthea
ter „Pssst" in het Haagse
HOT kunnen in dit opzicht
toonaangevend worden ge
noemd.
15.45 iojDe Leidse jeugd kan zich gedu-
sn iiur ren(je kojngnde Weken op
drie achtereenvolgende zonda
gen vermaken met de avontu
ren van Pietje Prik, zoais die
ten tonele gebracht Worden door
het Amsterdamse gezelschap
Marmouzet: „Pietje Prik en de
Papperassus" (24 februari),
„Pietje Prik en So-Ya-Boontje"
(3 maart) en „Het Pietje Prik
Spook" (10 maart). De voorstel
lingen (die alle drie een afzon
derlijk geheel vormen) vinden
plaats dn het Rijnlands Lyceum
te Oegstgeest en beginnen om tje. Papperassus eist dat het
half drie. kleernrakertje twaalf pakken
In „Pietje Prik en Papperassus" voor hem maakt en daarvoor al
zien we hoe Pietje Prik, het be- zijn andere werk laat liggen,
roemdste kJeermakertje ter we- Hij tracht de onwillige Pietje met
reld, het slachtoffer dreigt te allerlei toverkunsten aan de ar-
worden van Papperassus, de beid te krijgen, maar deze weet
uitvinder met het toverknobbel- het gevaar net op tijd te keren,
mede dank zij de hulp van zijn
buurvrouw Betje en het naar
hem overgelopen hulpje van de
tovenaar, Piëta Piekhaar. Als
straf wordt de tovenaar veran
derd in de goudvis, waar hij ei
genlijk Pietje in had willen ver
anderen.
HAZERSWOUDE - De to-
neelgroep Michael uit Ha-
zerswoude-Rijndijk zal op
zaterdag 2 maart, vanaf
20.00 uur, Cor Bruyns to
neelspel „Sil de strandjut
ter" nog eens op de plan
ken zetten van het Groe-
nendijks parochiehuis.
Aanvankelijk lag het in de
bedoeling dat de geschiede
nis van de strandjutter
slechts een keer zou wor
den opgevoerd, maar het
publiek „vroeg" om een
reprise, gezien het feit dat
na de première nog velen
de Miiohaelgroep aan het
werk Wilden zien. Toen op
dat verzoek welwillend was
beschikt, moest het be
stuur van Michael zelfs tot
een derde voorstelling be
skuiten. Tijdens de tweede
voorstelling moest name
lijk aan menigeen weer
„nee" worden verkocht,
omdat de zaal ook toen
weer barstensvol zat.
BIMIIÉIillililillilffl
REGIO LEIDEN Enige katho
lieke kerken in de Leid«e
regio zijn onlangs op de Mo
numentenlijst geplaatst 'zie
ook LC van woensdag). Fn- i
kele hiervan zijn: De kapel
van de katholieke begraaf
plaats aan de Havenstraat
bij de Zijlpoort (foto onder).
De O.L. Vrouw Ongevele
Ontvangen in Zoeterwoude,
de O.L. Vrouw Geboorte in
Alkemade, de Sint Laurentius
in Voorschoten (foto naast)
en de Sint Hadrianus in Ter
Aar (foto boven). Met name
de laatste kerk is hiermee
voor de ondergang behoedt.
Onlangs had het kerkbestuur
besloten het interieur te gaan
moderniseren. Dit zal nu niet
meer mogelijk zijn. Met be
hulp van subsidies zullen
met name het altaar en de
preekstoel kunnen worden
gerestaureerd.
