3k
Surinamers vinden de deur
in hun geboorteland gesloten
Prijzen stegen vorige
maand gemiddeld
maar 0,6 procent
Spoorkaartjes
duurder dan
kosten leven
Geen grote belangstelling
vakantie in eigen land
DINSDAG 12 FEBRUARI 1974
LEIDSE COURANT
N
Surinamers in Nederland zijn in hun geboorteland
niet welkom. Ze kunnen rustig vergeten daar met
open armen te worden ontvangen. De werkgevers,
particulieren zowel als overheid, zien hen liever
gaan dan komen. Deze trieste ervaring die tientallen
geschoolde Surinamers ondergaan wanneer zij op
een gecombineerde vacantie-sollicitatiereis hun ge
boorteland bezoeken, wordt ondersteund door een on
derzoek dat de sociaal-anthropoloog drs. Frank Bo
venkerk, in Suriname verrichtte naar de mogelijkhe
den voor terugkeer. Zijn conclusie komt voor de Su
rinaamse gemeenschap in Nederland hard aan: Suri
namers zet maar uit je hoofd dat men jullie graag
ziet terugkeren in je geboorteland. De landverhui
zing naar Nederland is aen permanente zaak. Het
streven naar een gelijkwaardiger positie binnen de
Nederlandse maatschappij is een zinniger doel dan
het filosoferen over terugkeer. Deze vaststelling van
bange vermoedens biedt weinig perspectief voor een
rooskleurige toekomst van een land dat economisch
dieper in het moeras zinkt. Een land dat zien geen
raad weet met zijn stagnerende ontwikkeling en dan
ook dank zij Nederlandse en internationale ontwik
kelingshulp voortdurend peperdure deskundigen aan
trekt, om te helpen de problemen op te lossen.
De afgelopen jaren is onder Surinamers in Neder
land de drang om terug te keren sterk gegroeid. Zo
wel de officiële vertegenwoordiging van Suriname in
Den Haag, als de Surinaamse organisaties krijgen
steeds meer aanvragen te verwerken. Dit heeft er
o.m. toegeleid dat een aantal Surinaamse organisa
ties thans samenwerkt om de terugkeer van Surina
mers naar hun geboorteland te realiseren en begelei
den. Uitgangspunt is dat de terugkeer van wezenlijk
nut moet zijn voor de opbouw van het land en dat de
remigranten een realiseerbaar perspectief wordt ge
boden om een bestaan op te bouwen.
Een niet uitgesproken, maar wel wezenlijk element
in deze remigratie-activiteiten is dat de Surinaamse
organisaties trachten de grote aantallen Surinamers
die in Nederland in een benarde positie verkeren
willen stimuleren hun levensvreugde dichter bij huis
te zoeken. De organisaties hopen voor hun activitei
ten steun te krijgen van zowel de Nederlandse als
de Surinaamse overheid.
De grootste onzekerheid bestaat echter over de hou
ding die Surinaamse werkgevers zullen aannemen.
In weerwil van de ontroerende klaagzangen die vaak
vanuit Suriname worden gehoord over gebrek aan
deskundigen en geschoolde krachten blijken de deu
ren juist voor de geschoolde Surinamers gesloten te
zijn. Een van de voornaamste redenen, zo blijkt uit
het onderzoek van Bovenkerk, is dat de arbeids
markt niet in staat is Werkelijk belangrijke aantal
len retourmigranten emplooi te bezorgen. Jaarlijks
dienen zich ongeveer 3000 werknemers aan. Naast
het natuurlijke verloop komen in Suriname wel enke
le arbeidsplaatsen vrij door de emigratie naar Ne
derland en door mogelijke vervanging van Hollan
ders en andere buitenlanders, maar men moet zich
daar qua omvang geen grote voorstelling van ma
ken.
De grootste weerstand komt echter van de werkge
vers, i.e. het bedrijfsleven en de overheid. Lokale
werknemers zijn in verschillende opzichten goedko
per. Er is minder risico dat de werknemer lastig is
en tenslotte een soort rechtvaardigheidsbeginsel:
waarom zou men de mensen in Suriname in armoe
de laten leven als de Surinamers in Nederland, voor
zover zij geen werk hebben, toch in ieder geval op
royale bijstand terug kunnen vallen.
In overheidskringen in Paramaribo staat men soms
neutraal, maar nooit positief tegenover repatrianten.
De voornaamste argumenten zijn o.m. de moeilijke
en onzekere sollicitatie-procedure. Een sollicitatiege
sprek is meestal niet mogelijk, de ..referenties zijn
over zo'n afstand moeilijk te verifiëren en het ar
beidsverleden is niet precies -na te trekken. Retour-
migranten blijken vaak andere opvattingen over ge
zagsverhoudingen te hebben. De arbeidsverhoudin
gen in Suriname zijn veel paternalistischer van aard
dan de onpersoonlijke rationalistische sfeer van Ne
derland. Het is in Suriname niet gepast zijn supe-
De Concorde, het superhoog vliegende toestel dat de ozonlagen dreigt aan te tasten
rieur openlijk tegen te spreken, maar de Holland-
ganger vermijdt de konfrontatie niet.
De grootste afgunst schijnt echter te worden gewekt
wanneer de teruggekeerde Holland-gangers zich op
hun verblijf in Nederland laten voorstaan. Een per
soneelschef drukte zich heel beeldend uit: Het gaat
erom hoe ze zich presenteren, als ze uit Holland te
rugkomen met een winterjas aan en ijsmuts op, als
ze met een .brouw-r' achter in de keel praten, dan
zijn wij als personeelschef al niet meer geïnteres
seerd. Die zijn al zo verpest met het lopen in de
ziektewet in Nederland, die kankeren zo de hele dag,
daar heb je niets aan." Een andere personeelschef
verklaart onomwonden: Als een Surinamer bij zijn
sollicitatie laat merken dat hij in Holland is ge
weest, is dat ongunstig voor hem. De revolutionaire
gezindheid, d.w.z. voorstander zijn voor een krachti
ge vakbeweging en grote mate van vrijheid en me
ningsuiting (inspraak) in het te voeren beleid blijken
nauwelijks weerstanden op te* roepen. Een enkele
Twee onderzochte bedrijven gaven met onverbloem
de koloniale argumenten duidelijk de voorkeur aan
Hollandse stafleden: Waarom zou ik een Surinamer
nemen als ik een goede Hollander kan krijgen.
Naast deze voor potentiële retourmigranten weinig
opwekkende lijst van bezwaren bestaan er bij som
mige bedrijven ook voorkeuren voor teruggekeerde
Hollandgangers. Veel van de punten d:e hierboven
als negatief naar voren zijn gebracht, worden als *<o-
sitief ervaren. Vooral daar waar het personeelsbe
leid in handen is van ex-migranten. Als grote plus
punten van terugkeerders zien zij de ervaring opge
daan in grote bedrijven en de arbeidsdiscipline die
men uit Nederland meeneemt.
Zoals de zaken er nu voor staan is het duidelijk dat
het verblijf van 80.000 Surinamers in Nederland
jaarlijks groeit dit aantal met zevenduizend, een
vast karakter krijgt.
Helaas heeft de opvang en begeleiding van Surina
mers in Nederland tot nu toe maar gebrekkig ge
functioneerd. Het ministerie van Cultuur, Recreatie
en Maatschappelijk Werk, onder wie deze opvang en
begeleiding valt, probeert met Surinaamse en Neder
landse instellingen het sociaal-cultureel werk rich
ting te geven.
In een onlangs door de directeur-generaal van CRM,
dr. G. Hendriks, samengesteld geheim rapport (Ad
vies coördinatie van beleidsmaatregelen t.b.v. Suri
namers en Antilllanen) dat op 28 januari door de
Welzijnsraad, een onderraad van de Ministerraad
werd besproken is een aantal duidelijke maatregelen
en richtlijnen opgesteld,
In dit rapport staat o.m. dat CRM er van overtuigd
is dat de problemen van opvang en begeleiding van
rijksgenoten op de lange duur alleen kunnen worden
opgelost, wanneer de algemeen beschikbare Neder
landse Instellingen, zowel publieke als particuliere
hun dienst en hulpverlening aan de rijksgenoten tot
hun normale taak gaan rekenen. Tot de taken van
de Surinamse en Nederlandse instellingen behoren
o.m. voorlichting, dienstverlening, milieuopbouw. In
het rapport Hendriks wordt er voor gepleit bestaan
de maatregelen te verbeteren en nieuwe maatrege
len te treffen opdat bovenstaande taken verricht
kunnen worden
De praktijk heeft namelijk uitgewezen dat algemeen
Nederlandse instellingen (gemeentelijke bureaus
voor sociale zaken, huisvestingsbureaus, woning-
bouwcoöperaties, arbeidsbureaus) door een vaak on
willige en onbillijke houding niet bereid blijken de
problemen van de Surinamers op te vangen of te be
geleiden. De weerstanden binnen deze algemene in
stellingen tegen rijksgenoten zal nooit worden uitge
sproken maar bestaat in feite wel. De meeste Suri
naamse welzilnsorganisaties blijken ernstig tekort
geschoren in de hun toevertrouwde taken. Ze hebben
zich uitsluitend beperkt tot hulpverlening aan dege
nen met problemen van weinig omvang, terwijl aan
de ernstige probleemgevallen in de basisgroepen van
de Surinaamse gemeenschap nauwelijks enige aan
dacht werd geschonken. De hulpverlening was een
soort elite-hulp. Aan zaken als voorlichting, het rea
liseren van gelijke maatschappelijke kansen voor Su
rinamers, milieu-opbouw (gericht op het sociaal-cul
tureel eigene van de Surinamers ter versterking van
hun gevoel van eigenwaarde), voorbereiden op te
rugkeer naar eigen land, kwamen vele Surinaamse
Welzijnsorganisaties niet toe. Door gebrek aan man
kracht. een zich geïsoleerd opstellen ten aanzien van
de drop-outs, is van werkelijk opbouwwerk geen
sprake geweest. Ondanks de ruimte die het beleid
van CRM biedt. In dit beleid geniet steun aan activi
teiten van Surinaamse organisaties gericht op uitge
breide hulpverlening en milieu-opbouw hoge priori
teit. De opvatting van CRM is dan ook kort samen
gevat: Als de noodzakelijke voorzieningen waar de
Surinamers recht op hebben niet worden gehono
reerd door de Nederlandse gemeenschap dan moeten
deze voorzieningen worden afgedwongen door over
heidsmaatregelen
Terecht wordt gevreesd dat wanneer niet spoedig
drastisch wordt ingegrepen in de opvang en begelei
ding van Surinamers de conflicten tussen deze rijks
genoten en Nederlanders, vooral in oudere wijken
van steden, de proporties zullen aannemen van een
berg explosieven. Immers, het aantal Surinamers in
Nederland zal groeien, do Nederlanders voelen zich
steeds meer gebeten op het .zootje dat van Overzee'
komt. Een beleidsambtenaar van CRM: Vorig jaar
zei ik: het is kwart voor twaalf. Nu zeg ik het is vijf
voor twaalf.'
hooj
■ST f
Pompidou
weer aan
het werk
PARIJS (Reuter) President
Georges Pompidou heeft giste
ren bet werk hervat na een
griepaanval die aanleiding heeft
gegeven tot speculaties over
zijn algemene gezondheidstoe
stand en over zijn mogelijk af
treden.
Naar het Elysee bekendmaakte,
ontving het staatshoofd premier
Messmer en de minister van
binnenlandse zaken Marcellin.
Gisteravond zou hij gastheer
zijn aan een diner voor leden
van het kabinet.
Vorige week donderdag werd in
een officieel bulletin meege
deeld dat de president het bed
Bloest houden wegens een „griep
infectie" die gepaard ging met
koorts.
Europa heeft
20.000 km snelweg
»EN HAAG (ANP) - In hel af-
gelopen jaar is er in Europa
bijna 1600 kilometer nieuwe
snelweg bijgekomen, waardoor
de totale lengte nu op 20.000 ki
lometer is gekomen. Meer dan
80 procent van dit snelwegennet
l'gt in de EEG-landen.
8e rangji'4t van de lidstaten ziet
ef als volgt uit: Westduitsland
5^620 km, Italië 4.600 km,
Frankrijk 2.000 km, Engeland
1700 km, Nederland 1200 km,
België 720 km, Denemarken 250
j«n en Luxemburg 19 km. In
'erland komen geen snelwegen
v°or. Van de niet bij de ge
meenschap aangesloten landen
bezit Oostenrijk de meeste snel-
*egen (590 km). Dan volgen
Zwitserland (460 km), Zweden
(850 km) en Spanje (370 km).
Griekenland sluit de rij met
•lechts 10 km autoweg.
DEN HAAG (ANP) Het prijsindexcijfer is van midden december
tot midden anuari met 0.6 pet. gestegen. Zo heeft het ministerie van
Economische Zaken gisteren meegedeeld.
Het prijsindexcijfer steeg van 134.1 tot 134.8. Vijftig procent van de
goederen en diensten die het Centraal Bureau voor de Statistiek bij
de prijsvergelijkingen betrekt is in deze periode duurder geworden.
Dit had een invloed op het totaal prijsindexcijfer van 1.2 pet. Voor
twintig procent van de goederen en diensten daalden de prijzen met
een effect op het indexcijfer van 0.6 pet. De daling trad voorname
lijk op in de sectoren kleding en schoeisel (gevolg van de uitver
koop) en voeding (aardappelen, fruit en eieren.) De prijsstijgingen
en -dalingen resulteerden tenslotte in de stijging van het prijsindex
cijfer met 0.6 pet.
Voor de resterende dertig procent van de goederen en diensten bleef
de situatie ongewijzigd (bijvoorbeeld: huur, PTT-tarleven, treinta-
rieven, sigaretten).
Onder grote belangstelling is gisteren in Beetsterzwaag dc 41-jarige hoofdagent W. de Jong uit Olderterp
begraven. De hoofdagent werd zoals bekend vorige week in de nacht van woensdag op donderdag door
een plaatsgenoot met een schot in de buik om het leven gebracht.
De belangrijkste prijsstijgingen
deden zich voor bij de volgende
goederen en diensten: brood,
koek en gebak, groenten, alco
holhoudende dranken, margarine
materialen en arbeid voor on
derhoud van de woning, vloer
bedekking, vloeibare brandstof
fen, gas, elektriciteit, water,
medische verzorging, dagbla
den, benzine, autoreparaties en
schadeverzekeringen.
De stijging van het prijsindexcij
fer valt ondanks het uitverkoop-
effekt mee. vooral omdat de
verwachtingen somber gestemd
waren, aldus reactie van de
voorzitters van de drie vakcen
trales (NVV, NKV en CNV). Zij
hadden zich voorbereid op een
hogere stijging, maar hebben
nu de indruk dat "t allemaal nog
al meegevallen is. Een nadere
analyse achten zij gewenst en
daarom maken zij in hun com
mentaar het voorbehoud van
„voorlopig".
Wim Kok, voorzitter van het
NVV, beschouwt de meevallen
de stijging van het prijsindexcij
fer als een steuntje in de rug
van de vakbeweging, die al eer
der te kennen gaf dat het met
alle sombere voors peilingen
over de economische ontwikke
ling van ons land nog wel zal
meevallen. ..Het is althans min
der negatief dan onheilspro
feten ons hebben willen doen
geloven, hoewel het cijfer van
de werkloosheid ons natuurlijk
wel zorgen baart", zegt de heer
Kok.
NKV voorzitter Wim Spit zegt dat
het indexcijfer hem meevalt,
maar dat hij een nadere analy
se nodig acht. „Zoals een zwa
luw nog geen zomer maakt, zou
het wel eens kunnen zijn dat het
indexcijfer in februari zonder
uitverkoop en andere effecten
weer tegen valt", aldus de heer
Spit.
CNV-voorzitter Lanser stelt het
uitverkoopeffect op een half
procent en het CBS-cijfer valt
hem daarom mee. Hij heeft de
indruk dat eind vorig jaar veel
mensen door de druk van de
oliecrisis zijn gaan hamsteren,
waardoor de verkopen in de
nieuwe CBS-periode zijn achter
gebleven. Mogelijk is volgens de
heer Lanser ook sprake van een
effect van de regeringsmaatre
gelen. maar dat vergt een nade
re analyse.
THE ACADEMY OF ST. MAR-
TIN-IN-THE-FIELDS. het be
roemde Engelse kamerorkest
o.I.v. Neville Marmer, geeft
volgende maand tien concerten
in ons land. In het Haagse Con
gresgebouw wordt opgetreden
op zondag 17 maart. Op het pro
gramma staan werken van
Bach, HSndel, Mozart, Grieg,
Suk, R. Strauss. Bartok, Schön-
berg en Webern. Van het con
cert op 26 maart in de Doelen
te Rotterdam maakt de NOS op
namen voor tv-uitzending op la
tere datum.
DEN HAAG (ANP) Voor zover
op het ogenblik valt te bezien is
de belangslelling van de Neder
lander voor een vakantie in el-
gen land beslist niet groter dan
een jaar geleden, toen er van
een benzinedistributie geen spra
ke was en deze zelfs niet in de
lucht hir.g. Ben uitzondering is
er echter: de provinciale VVV
bi Zuid-Limburg zegt, dat er fel
sommige plaatsen meer aanvra
gen zijn geboekt dan In voor
gaande jaren rond dit tijdstip.
Wie zijn licht opsteekt bij enige
VW's In Nederlandse toeristen
streken komt tot de conclusie,
dat het beeld op het ogenblik
weinig verschilt van dat van an
dere jaaen. Weliswaar is als ge
volg van de beinzineschaarste de
maand december wat het boe
ken van vakantieaccommodatie
betreft rustiger geweest dan an
dere jaren, maar de vraag heeft
zich nadien hersteld, toen de
energlervooruitzichten weer wat
gunstiger bleken.
Over het algemeen valt te ver
wachten, dat in het hoogseizoen
de bekende toeristenplaatsen
geen accommodatie meer over
zullen hebben, al zullen er altijd
wel hotels zijn, die nog gasten
kunnen onderbrengen, zo bleek
uit informaties bij verschillende
VW's.
Wie naar Drenthe wil wordt nog
met open armen ontvangen,
maar de wat genoemd worden
geregistreerde bungalowterrei
nen (terreinen met meer dan
vijf bungalows) zijn voor 95 pet
bezet. De hitels, pensions en
kampeerterreinen hebben echter
nog ruimte genoeg. Het beeld
van thans Is niet met dat van
vorig jaar te vergelijken, toen
het Drentse WV-wezen kennis
maakte met het zg. Bartje-ef-
fect, dat enorme belangstelling
voor deze provincie aanwakker
de.
Ook in verschillende plaatsen aan
de Noordzeekust is wel wat
meer belangstelling dan vorig
jaar en heeft men wat meer
aanvragen uit Nederland zelf te
verwerken gekregen. Veel men
sen hebben daar ook reeds een
bungalow besproken, maar er Is
nog plaats.
Wat de Veluwe betreft het aantal
aanvragen ontloopt dat van vo
rig jaar niet veel, maar ook
daar is nog ruimte genoeg, wan
neer men tenminste niet wacht
tot het hoogseizoen voor de deur
staat.
Ook in Overijssel eenzelfde beeld,
maar misschien zal het er iets
drukker worden dan vorig jaar.
maar ook daar is nog best een
plaatsje te vinden.
De provincie Zeeland geeft ook
een wat genoemd wordt nor
maal beeld te zien. Zeeland ia.
ook voor wat het hoofdseizoen
betreft, nog niet uitverkocht,
hoewel het hier en daar wat
gaat spannen. De hotels hebben
nog wel plaats, maar dat is het
gewone beeld: „die lopen altijd
wat achter". Wel is er reeds
„druk merkbaar"' op vakantie,
woningen, caravans en apparte
menten.
In tegenstelling tot eerdere be
richten zegt de streek-VW,
Hart van Brabant te Tilburg,
dat in Midden-Brabant op kam
peerterreinen en in bungalow-
parken nog voldoende plaats is.
Wat betreft Zuid-Limburg: exploi
tanten van de campings mel
den een groter aantal reserve
ringen (5 tot 10 pet) en Valken-
burg boekte reeds 23 pet meer
aanvragen dan vorig jaar.
UTRECHT (ANP) Als het voorstel van minister Westerterp (Ver
keer en Waterstaat) om de NS-tarleven per 1 mei met 12 procent te
verhogen, door het kabinet wordt aangenomen, zal dat betekenen
dat de prijs van de treinkaartjes sneller stijgt dan de kosten van
levensonderhoud.
De president-directeur van de Nederlandse Spoorwegen, mr. M. G. G.
de Bruin, zei gisteren dat de reizigerstarieven van NS over de pe
riode 19571970 globaal de kosten van het levensonderhoud hebben
gevolgd, maar dat ze daarna sterker zijn gestegen.
Als men het peil van de NS-tarle
ven en dat van de kosten van le
vensonderhoud voor 1970 op 100
stelt, waren de treinkaartjes in
1973 al 41 procent duurder, ter
wijl de consumentenindex maar
25,2 procent omhoog was ge
gaan.
Een stijging van de NS-tarieven
met 12 procent per 1 mei zou dc
index op 159,2 brengen, terwijl
bij een aangenomen stijging
Kantonrechter
stelt CNV
in het gelijk
MIDDELBURG (ANP) De kan
tonrechter in Middelburg heeft
gisteren bepaald dat de Konink
lijke Maatschappij De Schelde
in Vlissingen ongeveer 200.000
moet uitbetalen aan de Indus
triebond van het CNV. Op 17
en 18 februari 1972 brak er op
de scheepswerf in Vlissingen
een staking uit. De leden van de
industriebond van het NVV na
men er aan deel. Die van het
CNV niet. Toch konden deze
mensen zo'n 1500 in getal, niet
aan het werk omdat de stakers
de poorten hadden gebarrica
deerd.
Het CNV meende destijds dat de
Schelde hier tekort geschoten
was. Zij had er voor moeten
zorgen dat de versperringen op
geruimd werden, zodat dc werk
willigen ook wel aan het werk
hadden kunnen gaan. Dit ge
beurde echter niet. Het vakver
bond betaalde zijn leden daar
om toch maar een voorschot uit
en dat kwam voor die twee sta
kingsdagen neer op zo'n 30 en
de kinderbijslag.
van het algemene prijspeil met
10 procent de index voor de kos-
ten van levensonderhoud op 138
zou komen, waardoor het ver
schil dus 21 punten zou worden.
Het gevolg daarvan is volgens
mr. de Bruin vrijwel zeker een
verlies aan reizigersaanbod, zo
wel van de oude klanten als van
degenen die door de energiecri
sis met de spoorwegen kennis
hebben gemaakt. Hij vestigde
er de aandacht op, dat de tarie
ven van de spoorwegen In sep
tember 1973 ook al met 7 pro
cent zijn verhoogd. Als' daar
nog eens 12 procent overheen
komt op 1 mei, zullen de spoor
kaartjes deze zomer bijna 20 pro
cent (19,84 pet) duurder zijn
dan in de zomer van 1973.
Over de invloed van de stijgende
benzineprijzen en de snelheids
beperking op de belangstelling
voor de trein valt nog weinig te
zeggen. Tot nu toe is gebleken,
dat in Nederland de benzine
prijs nauwelijks van invloed is
geweest op het gebruik van de
auto. Maar in het verleden ging
het om betrekkelijk geringe stij
gingen van de benzineprijs. Als
de benzine 1,25 per liter
gaat kosten (een prijs die nogal
eens wordt genoemd), verwacht
mr. de Bruin toch wel een
gunstige invloed op het aantal
treinreizigers, met name op «e
langere afstanden.
DE EDUARD VAN BEINUM-
STICHTING belegt van 4—11
april in „Queekhoven" te Breu-
kelen een cursus onder de titel
„Prebl^ms of modern percus
sion playing". De cursus wordt
gegeven door Christoph Caskel
uit Keulen in samenwerking
met Jan Pustjens uit Amster
dam.
