Onderzoek naar
gedrag mariniers
Consumenten
ABC onmisbaar
Optimisme over
arbeidssituatie
in Zuid-Holland
Zelfstandigen met
vermogen kunnen
bijstand kriigen
President geeft zakdoek
aan snikkende kraker
CcidócSouAcmt
74 ZATERDAG 9 FEBRUARI 1974
LEIDSE COURANT
PAGINA 7
DEN HAAG Er zal een offi
cieel onderzoek worden inge
steld naar de mishandelingen
die binnen het korps mariniers
gepleegd zijn, zoals een rapport
van de defensiecommissie PvdA
en de VVDM heeft aangetoond.
Hoe dit precies zal geschieden
Is nog niet zeker, maar „dat er
een onderzoek zal moeten ko
men is een duidelijke zaak", al
dus een woordvoerder van het
I ministerie.
j VVDM-hoofdbestuurder Peter van
I der Wiel onderstreepte gisteren
de eis in deze nota dat geen
1 marinemensen deel mogen uit
maken van de commissie die
een onderzoek moet gaan instel
len.
Op het gebied van de vrije haar
dracht, de afschaffing van de
groetplicht heeft de marine tot
nu toe stelselmatig besluiten die
door de politieke top in Den
Haag waren genomen aan de
kant geschoven. Ook de voor
lichting van marinezijde laat
zeer veel te wensen over.
De heren Van der Wiel van Van
der Bergh (voorzitter defensie
commissie PvdA) verklaarden
dat voor zover bekend bij ande
re krijgsmachtonderdelen tot nu
toe niet soortgelijke „structurele
misstanden" zijn gesignaleerd.
„Mocht dat wel het geval zijn
dan zal men naar aanleiding
van deze publikaties zeker niet
schromen ons te benaderen maar
tot op heden hebben wij nooit
klachten van andere krijgs
machtonderdelen gehad", zo zei
Van der Wiel.
De opstellers van het rapport vra
gen dat bij het onderzoek de
persoonlijke veiligheid en posi-
tie van de betrokkenen wordt
gegarandeerd.
In de Braam Houckgeestkazerne
in Doorn, waar de mariniers
hun opleiding krijgen, komen
naast collectieve straffen (bijv.
militairen langdurig in de kou
zetten) ook straffen tegen indi
viduele mariniers voor. „Bij mi
litairen die te lang in hun tent
bleven liggen, gooide een offi
cier zonder waarschuwing een
|Vol trots laat mevrouw Trudeau, echtgenote van de Canadese premier
haar tweede kind Alexandra Samuel zien, die op Kerstmis werd ge-
boren. Ook het eerste kind van de familie Trudeau, Justin Pierre,
werd geboren op Kerstmis, in 1971.
DEN HAAG - Voor de arbeids
markt in Zuid-Holland is on
danks de oliecrisis dn het tekort
aan grondstoffen een voorzichtig
optimisme op zijn plaats. Met
name voor de belangrijke cate
gorieën metaal en bouwnijver
heid ziet de toekomst er in
Zuid-Holland niet ongunstig uit.
Er wordt weer geïnvesteerd,
zelfs in de petrochemische Indu
strie. Dit beeld heeft de hoofdin
specteur-directeur voor d^ ar
beidsvoorziening In Zuid-Hol
land, de heer J. L. Westhoff,
gisteren gegeven.
In Zuid-Holland zijn nu 22.500
mannen zonder werk (2,000
meer dan een maand geleden)
en 5.100 vrouwen (350 meer),
terwijl het aantal vacatures
voor mannen met 700 is gedaald
tot 11.000 en met 200 is vermin
derd tot 3.800. De voor seizoen
gecorrigeerde cijfers laten vol
gens de heer Westhoff echter
zien dat het werkloosheidsper
centage van de beroepsbevolking
in Zuid Holland de afgelopen
maand ongewijzigd is gebleven,
en niet zoals het landelijk per
centage achteruit is gegaan.
In Zuid-Holland blijken 321 men
sen in de onderwijssector werk
loos te zijn, van wie 101 kleuter
leidsters, 53 bij het basisonder
wijs en 63 bij het algemeen
voortgezet onderwijs en 104 bij
het beroepsonderwijs. De vraag
naar onderwijzend personeel be
draagt 291.
In het gewest Den Haag verwacht
de directeur van het GAB, de
heer A. M. Stroosnijder, ii
bruari een verbetering op de ar
beidsmarkt. Hier zijn nu
mannen werkloos (240 meer dan
eind december) en 1600 vrou
wen. Het aantal vacatures is
voor mannen vrijwel onveran
derd gebleven op 2.600 en voor
vrouwen met 150 gedaald tot
1.300. De olie-crisis heeft vol
gens de heer Stroosnijder geen
enkele invloed op de werkloos
heidscijfers in het gewest Den
Haag gehad.
traangasgranaat naar binnen".
„Een marinier die te traag mee
kwam moest met volle bepak
king en gasmasker tien keer
rond een barak lopen. Dat ging
drie weken zo door en werd op
gevoerd tot twintig keer".
Een ander voorbeeld: „Bij een
oefening kreeg de slechtste van
de groep een stalen pijp met
lood, gewicht 40 kilo, de hele
dag met een touw om zrjn nek
mee te zeiden. De volgende dag
moest een ander de pijp dra
gen".
Een andere getuige verklaart, dat
bij een oefening een „krijgsge
vangene" drie nagels uit zijn
vingers werden getrokken.
„Jongens die niet wilden praten
werden tegen een boom gezet
en met een geweerkolf gesla
gen. Tijdens een oefening in
brandende zon werden „gevan
genen" aan een boom gebonden
en moesten urenlang zonder
drinken blijven staan. Anderen
werden tot hun nek toe in de
grond gegraven en moesten met
een zandzak over hun hoofd de
hele nacht in de regen liggen.
Anderen werden soms vijf kilo
meter lang voor een jeep uitge
jaagd. Ook, zo getuigde een ex-
marinier, werd een keer een
jongen ondersteboven aan een
boom gehangen".
De nota komt tot de conclusie,
dat sfeer en mentaliteit in het
korps mariniers getuigen van
een zeer elitair karakter, wat
heeft geleid tot onaanvaardbare
normen. De totaal verouderde
verhoudingen en het afgesloten
karakter hebben een mentaliteit
opgewekt die ongecontroleerd
gewelddadig gedrag toestaat.
Rechter weigert
afstaan
geluidsbanden
WASHINGTON (UP!) Federaal
rechter Gerhard A. Gesell heeft
gisteren een verzoek van de
Watergatecommlssie van de
Amerikaanse senaat president
Nlxon te verplichten tot het af
staan van vijf geluidsbanden af
gewezen.
Gesell verklaarde een tegeneis
van president Nixons advocaten
dat het verzoek zou worden af
gewezen, voor ontvankelijk. Ge
sell zinspeelde erop dat hij een
andere uitspraak zou kunnen
doen als de justitiecommissie
van het huis van afgevaardig
den die onderzoekt of er reden
tot „impeachment" van de pre
sident bestaat, om de vijf ban
den zou vragen.
De rechter verklaarde in zijn von
nis dat overdracht van de vijf
banden aan de senaatscommis
sie het onderzoek door de spe
ciale officier van justitie in de
Watergatezaak, Leon Jaworski,
zou kunnen doorkruisen.
Na een verblijf van bijna drie maanden in de
ruimte is de Apollo-cabine met de derde beman-
ningsgroep van het Amerikaanse ruimtevaartlabo
ratorium Skylab gistermiddag op de Stille Oceaan
geland. Op de foto begroet de leider van de ber
gingsoperatie, Mel Richmond, een lachende astro
naut Edward Gidson, nadat deze het luik van de
cabine had geopend.
De eerste indruk van de artsen Is dat de astro
nauten Gerald Carr, Edward Gibson en William
Pogue hun ruimteavontuur goed doorstaan hebben.
Het zal waarschijnlijk nog dagen duren voordat de
astronauten zich lichamelijk hebben „overgescha
keld" van het leven in de gewichtsloosheid naar
het leven In de zwaartekracht van de aarde. Be
halve talloze gegevens van medische aard brach
ten Carr, Gibson en Pogue, naar schatting 100.000
foto's mee van de zon en komeet Kohoutek. Alle
installaties van de Skylab. die verder op een hoog
te van meer dan 400 kilometer om de aarde blijft
cirkelen, zijn vandaag uitgeschakeld. Het eerste
Amerikaanse ruimtestation zal dan vijf A acht jaar
als een spookschip om de aarde blijven draalen
tot het in de dampkring een gloeiende massa wordt
en in stukken uiteenvalt.
Niet onderschatten
WIE EEN TOCHT LANGS ONZE DUINKUST maakt, of een aantal
op diverse plaatsen gemaakte foto's naast elkaar legt, moet wel
vaststellen, dat de najaars- en winterstormen dit jaar aan onze na
tuurlijke zeewering een gruwelijke schade hebben toegebracht.
Heel begrijpelijk is, dat velen zich afvragen wat dit voor nadelige ge
volgen met zich meebrengt voor de eigen recreatie en voor het toe
ristische bedrijf in Nederland. Maar daarachter doemt een nog
knellender vraag op: hoe staat onze natuurlijke veiligheid er in het
zuid-westen, westen en noorden feitelijk voor?
Volgens de statistieken hebben we stormen op ons nationale dak ge
kregen, die pas over Jaren weer zullen terugkomen. Klopt de werke
lijkheid met de statistische waarschijnlijkheid die in 1953 bij de
Elisabethsvloed voorspeld is?
VAN OVERHEIDSWEGE is toegegeven dat het in november niet veel
gescheeld heeft of ons had een ramp getroffen.
De laatste weken doen berichten de ronde, dat deskundigen nog
steeds onderling van mening verschillen over wat wel en wat niet
kan gebeuren, alsmede over wat er precies beslist moet worden
gedaan om de wedstrijd met de Noordzee te kunnen winnen.
Als er nog lang onzekerheid blijft zitten we in Nederland boswegen,
vogelbroedolaatsen en zeldzame plantensoorten te redden, terwijl op
een fatale dag hele stukken land in de golven verdwijnen.
Om nog maar niet te denken aan de mensenlevens die dan wellicht
niet te redden zullen zijn.
Teken aan de wand wordt
niet gezien
Van een onzer verslaggevers.
DEN HAA G Twee en een half
jaar gevangenisstraf. Dat eiste
gistermiddag de officier van
justitie bij de Haagse recht
bank, mr. R. S. Schimmel, te
gen de 33-jarige meesterkraker
Ton V. samen met anderen,
taal 42 keer zijn slag sloeg en
daarbij voor 750.000 gulden buit
maakte. Dit gebeurde In een
groot aantal plaatsen, waaron
der zijn woonplaats, Purme-
rend, Scheveningen en Haarlem,
In welke laatste stad hij een
brandkast met 180.000 gulden
kraakte. Verder ging zijn inte
resse uit naar grote hoeveelhe
den vlees, garnalen, sigaretten
en partijen koffie die ondor boe
ren en burgers werden ver
kocht. In veel gevallen werkte
Ton V. samen met andere,
maar gisteren weigerde hij de
president van de rechtbank, mr.
C. Stolk, namen te noemen.
Sinds zijn arrestatie in september
vorig jaar heeft de IJmuidenaar
tegenover de politie schoon
schip gemaakt. Hij bekende
zelfs zaken waarvan hij niet
verdacht werd of waarmee de
politie vast zat. Vol berouw en
goede voornemens vertelde hij
de president de oorzaken van
zijn succesvolle strooptochten.
Een verbluffende hoeveelheid zei
de president.
Ton: Ik zat financieel helemaal
aan de grond. Er zat niets an
ders op dan te gaan inbreken.
Voor mijn gezin moest brood op
de plank komen. Mijn schilders
bedrijf, dat ik eerst had en dat
goed liep, mocht ik niet meer
uitoefenen, omdat ik geen diplo
ma had. Dan te weten dat ik
graag hard en veel werk om
normaal aan de kost te komen.
Alles zat me echter tegen. Van
het een kwam het ander, maar
wat heb ik er allemaal aan ge
had? Ik heb geen stuiver over
en mijn 9 kinderen zitten met de
ellende.
Ton barst In tranen uit als hij aan
zijn gezin denkt. Hij zoekt naar
een zakdoek, maar heeft er
geen. President Stolk vaderlijk:
„Wordt u niet goed? Hebt u
geen zakdoek? Hier heeft u de
mijne".
Ton V. zucht diep en gaat verder:
„Dat geld uit die brandkast heb
ik gebruikt om een jacht te ko
pen. Niet privé, maar om te
smokkelen. De rest gmg naar
mijn gezin en op aan het le
vensonderhoud".
Zijn jacht loopt echter vast op de
Wadden en verdwijnt in de gol
ven. „De verzekering heeft me
niets uitbetaald", zegt Ton V.
verongelijkt. „Al dat geld bij el
kaar lijkt enorm veel, maar ik
heb nooit een idee gehad dat
het zoveel was. Bovendien is het
helemaal niet leuk om op die
'manier te leven. Je hebt nooit
echt voldoening. Je kunt 's
avonds echt niet rustig een
krantje gaan lezen. Voor veel
mensen is het mooier dan het
lijkt. Mijn geweten knaagt.
Daarom heb ik schoon schip ge
maakt. U moet geloven, ik stop
er echt mee. Bovendien hoef Ik
toch niet meer aan te kloppen
bij mijn maats. Ze accepteren
me niet meer. Om dit te beken
nen is ook geen kleinigheid".
De officier van justitie: „Ik be
grijp verdachte niet. Hij zegt dat
de misdaad niet loont, maar hij
doet het toch. Deze man is op
de oude voet doorgegaan en
heeft veel mensen schade be
rokkend. Hij heeft al eens twee
jaar hechtenis gehad. Dat mo
gen we ook niet vergeten. Die
straf was zeker te laag. Het zal
erg moeilijk voor hem worden.
Maar een martelgang is nodig
voor een ombuiging in zijn ei
gen belang".
Raadsvrouwe mr. J. M. van der
Kuyl-van 't Hul: „Deze man zit
In nood. Hij wil zo graag gehol
pen worden. De officier heeft
geen enkele voorwaarde ge
noemd. Ondanks het feit dat
mijn cliënt voor honderd pro
cent heeft meegewerkt om alles
aan het licht te brengen. Gevan
genis is de oplossing niet. Mijn
cliënt is een harde werker met
een geweten. Moeten we dat
niet een beetje belonen en de
straf verminderen?"
Ton V. gaat dan staan en zegt te
gen de president: ,,lk zal alles
doen om nooit meer met de ver
keerde mensen in aanraking te
komen". Speciaal voor de pers
zegt hij: „Degenen, die door
gaan met het bedreigen van
mijn vrouw kunnen er op reke
nen dat ze ook vast komen te
zitten".
Voordat de zitting gesloten wordt
wil Ton V. de geleende zakdoek
teruggeven aan de president,
die mag u hou-fen, zegt de
edelachtbare. Uitspraak over
14 dagen.
EEN STERKER WORDEND VERMOEDEN IS. dat de problematiek
waarmee omroepbestuurders en programmakers in Hilversum wor
stelen, soms weinig te maken heeft met de mening van de mensen
d e hun consumenten zijn.
He* subtiele spel of een onderwerp van de NOS of van de omroepver
enigingen behoort te zijn, interesseert de meeste kijkers en luiste
raars geen zier. Ook de eigen identiteit van die omroepverenigingen
Is voor de leden maar een betrekkelijke zaak.
EEN TEKEN AAN DE WAND voor de verminderde belangstelling
van de burgerij zien we in de alsmaar dalende cijfers van de luis
terdichtheid bij de radio. De groei van bepaalde omroeporganisaties
en óe komst van enkele kleine nieuwelingen brengen af en toe wel
bepaalde verschuivingen in d« belangstelling, maar strikt genomen
luisteren er relatief en absoluut steeds minder mensen naar radio
programs. Het zou kortzichtig zijn dat uitsluitend aan de prioriteit
van de televisie in de huiskamer te wijten.
Voornaamste oorzaak hiervan beschouwen wij de gebrekkige pro
grammering: nog steeds tellen de wensen en belangen van het
groeiende gezin der omroepverenigingen zwaarder dan de wensen
en behoeften van de luisteraars.
Bovendien voelen velen, dat Hilversum te veel de ro van schoolmees
ter probeert te spelen: luisteraars willen niet de hele dag-al dan
niet geangageerd- geïnformeerd worden. Zij delen vermoedelijk dan
ook niet uitspreken als zou bijvoorbeeld het totale radioprogram
van België en Frankrijk kwalitatief veel minder zijn dan het Neder
landse. Zij zullen redeneren: „Het ligt maar wat je onder kwaliteit
verstaat: whisky en oesters hebben ongetwijfeld meer kwaliteit dan
bier en haring, maar je moet er wel van houden
Het teken aan de wand wordt ln Hilversum door vele experts niet ge
zien. Omdat ze het niet willen zien? Omdat men voor de consequent-
ties van een echte program-coördinatie terugschrikt?
ONDANKS ENKELE MOEDIGE POGINGEN is het nog altijd zo, dat
de aandacht voor 't eigen vertlkale lijntje 'n veelvoud ls van de be
reidheid voor een voldoende gevarieerd horizontaal program; dat
het praten niet teruggedrongen wordt en dat aller aandacht gericht
ls op het alleen vot«r Insiders boeiende ootjp schaak, dat partijen in
Hilversum onderlir.T en met d-> ovarheid ->pc*cu
Tot wanneer?
Mar.a Cailas omhelst haar Amerikaanse Imoressario Sol Ilurok aan het slot van een persconferentie in New
sario heeft de Amerikaanse tournee van de nu 50-jarige diva georganiseerd. La Callas is bezig aan
(Van onze parlementaire redac
tie)
DEN HAAG - De ministerraad
heeft R;steren zijn goedkeuring
gehecht aan de rijke groepsre
geling vrijlating oudedagsvoor
ziening bij sommige groepen.
Deze regeling maakt het moge
lijk dat gewezen zelfstandigen
en lanpd'irlge werklozen die
enig vermogen hebben gereser
veerd voor hu* ovde dag, een
beroep doen op de algemene bij
standswet zjnd^r dat zij e-rst
dat vermogen behoeven op te
maken.
Nu al wordt 6.000 gulden voor een
ecVn -r zonder kinderen buiten
beschouwing gelaten als dat
i echtpaar een aanvrage om bij
stand indier.t. Gewezen zelfstan
digen en langdurig werklozen
die ouder zijn dan 50 jaar en
geen aanspraak kunnen maken
op pensioen of lijfrente, mogen
een veel groter bedrag buiten
beschouwing laten als zij in
aanmerking voor bijstand willen
komen. Zij mogen eea bedrag
oplopend van 11.000 gulden op
50-jarige leeftijd tot 30.000 gul
den op 64-jarige leeftijd afzon
deren voor hun oudedags voor
ziening. Wie wel pensioenrech
ten heeft maar daaruit minder
dan 3.000 gulden per jaar ont
vangt, valt ook onder de rege
ling.
Da bedoeling van de nieuwe rege
ling is om oudere mr n ö'e
zelfstandig zijn gewe-> of
langdurig werkloos, op de-
wijze te behandelen als werkne-
mers met pensioenrechten. Bij
oudere werknemers die voor j
bijstand in aanmerking komen
worden de pensioenrechten ook t
bulten beschouwing gelaten.
Mijnstaking
in Engeland
LONDEN De 260.000 Britse
mijnwerkers tTekken zich wei
nig of niets aan van de algeme
ne verkiezingen van 28 februari
en leggen zoals dinsdag be
slist werd vandaag het werk
neer. Het bestuur van de mijn-
werkersbond besloot gisteren
tijdens een langdurige vergade
ring een gevolg te geven aan
het verzoek van premier Heat
om de staking uit te stellen tot
na de verkiezingen. De oproep
van Heath werd nochthans ge
steund door Joe Gormley, voor
zitter van de vakbond, die van
oordeel is dat een staking geen
zin heeft wanneer o\*r enkele
weken een nieuwe regering ge
vormd moet worden.
Naar aanleiding van de verkie
zingscampagne heeft het vak-
bondsbestuur echter wel beslo
ten de stakersposten te beper
ken tot een symbol'sch mini
mum. Het is du'delijk, dat de
vakbondsleiders in de gegeven
omstandigheden geen grote con
frontaties wensen met de poli
tie. Ook zal het transport van
huisbrand niet verhinderd wor
den.
DEN HAAG— Een groot aantal zaken en wellicht een nog
greter aantal artikelen ls voor het Konsumenten Kon takt goed
genoeg bevonden om ln de jaarbundel „Consumenten ABC"
1974 opgenomen te worden. Dat betekent, dat zowel de zaken
als de artikelen een onderzoek van het Konsumenten Kontakt
alleszins hebben waar kunnen maken.
De indruk is, dat, zowel door de aktles van de consumenten
bonden als dooi' de bewustwording (wellicht daardoor) van de
consument zelf, groot- en deta.ihandel steeds meer rekening
gaat houden met de normale eisen van deugdelijkheid en za
kelijke juistheid.
Het Consumenten ABC (uitgegeven bij Bonaventura voor de
consumentenprijs van 5,90) bevat behalve een lange lijst
van goedgekeurde artikelen en zaken-met-vertrouwen een
even lange lijst van adressen, waar men zonder argwaan
naar vakantieg^'egerheden n e gen land kan informeren. En
verder de vertrouwde adressen voor informatie over vakantie
verblijven in het buitenland. Het is juist op tijd verschenen
Verder is een groot aantal gevaLen opgenomen van mensen,
die door colporteurs, afbetalingsinstituten, verzekeringsacqui
siteurs. bedrijven enz. onheus, soms zelfs oneerlijk, behandeld
ziln. Soms zo onheus, dat ze jarenlang grote schulden hebben
moeten aflossen. De consument zij, met dit boekie ln de hand.
daarom extra gewaarschuwd.
T.vxi.H.
CONSUMENTEN
fm
1974
5P0
'•$- zemg ^5 mist 19 temperaturen nöluchtdruk in minibaren
opklamgen hagel ■»-»• warmtefront H hoge-dnAgebied
jgf bewofcriq sneeuw -r-r kou-front L lage-driAgebied
regen onweer ►windrichting verplaatsingslichting
Opnieuw wordt zachte en vochtige
lucht over ons land gevoerd.
Het warmtefront, dat deze lucht
scheidt van de koude lucht, die
zich vrijdag boven ons land be
vond, trok vrijdagavond met re
gen over ons land naar het oos
ten. 't Koufront waarachter wat
drogere lucht met enkele opkla
ringen wordt aangevoerd, zal
zaterdag dicht ln de buurt van
ons land blijven. Er zal zater
dag dan ook veel bewolking zijn
met nu en dan regen, maar
vooral in de morgen zijn ook
enkele opklaringen mogelijk.
Vrijdag liep de temperatuur In
Engeland, dat zich al in de
zachte lucht bevond, op tot cir
ca 10 graden, ln West-Frank-
wljk werd het 12 graden en
daarmee ongeveer even warm
als in Italië en Spanje. In Scan
dinavië. dat volop in de koude
arctische lucht lag. bleef het
vrijdag ook overdag vriezen en
er viel daar ook veel sneeuw
door een stationaire depressie
boven de Botnische Golf.
=3
WEERRAPPORTEN
Lucht Rld.
Twent»
V:'.i*:ngn»
'IA -Limburg
Aberdeen
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Bruaael
Frankfort
Genèva
Helsinki
InnsbrOck
Kopenhagen
onhcw
I bevr.
onbew.
e vooruitzichten voor maandag:
zacht met af en toe regen.
Weersvooruitzichten in cijfers
gemiddeld over Nederland voor
zondag: aantal uren zon: 1 tot
5; Min temp.: omstreeks 5 gra
den; Max. Temp: omstreeks 9
graden. Kans op een droge pe
riode van minstens 12 uur: 80
procent. Kans op een geheel
droog etmaal: 50 procent.
Casnblancr
f*t«r>boe!
La» Pa nne»
New York
Tel Avlv
onbew
1. bew.
zw bew
1 bew.
regen
h. bew
n or. tv.
