Auvergne
-mw Aii
f
HART VAN MARIANNE
KLOPT VURIG IN
ACHT EEUWEN
FASCINERENDE
FRANSE HISTORIE
OP EEN DAG
AUTORIJDEN VAN
NEDERLAND
daarvan zijn vanaf januari
1974 voor het eerst in hun
bestaan voor het publiek toe
gankelijk. Daarnaast zijn er
nog 104 kastelen, die niet be
zichtigd kunnen worden, maar
niettemin vanaf de openbare
weg te zien zijn. 72 oude en
in verregaande mate in hun
oorspronkelijke toestand ver
kerende oude dorpen en ge
huchten en 46 zgn. „Hauts-.
Lieux" (historische of natuur
lijke monumenten, oude ker
ken of abdijen) vormen min of
meer „tussenschakels" op de
tocht langs de kastelen, een
tocht die ieder natuurlijk naar
believen kan inkorten.
Puur natuur
En tussen kastelen en genoem
de „tussenschakels" ligt een
zeer afwisselend landschap,
dat op zichzelf al zonder meer
een bezoek aan de Auvergne
en rand-departementen waard
Men kan (aan de hand van
bovengenoemde gids) zelf vrij
zijn parcours kiezen: er zijn
suggesties voor diverse toch
ten van verschillende duur en
uiteenlopend kilometertal. En
kele woorden niettemin over
de diversiteit van het gebied
van de Groot-Auvergne, waar
men zowel het wrange en som
ber-melancholieke Corrèze
van de uitgeeoofde vulkaanke
tens als de lieflijke en harmo
nieuze streken van Parentig-
nat, de uitgestrekte kastanje
wouden van de Corrèze als de
adembenemende hoogvlakte
van Millevaches kan bereizen
Er is geen „gemeenschappelij
ke noemer": van Le Puy naar
Privas, bijvoorbeeld, is het
maar anderhalf uur rijden,
maar men laat er de fantas
tisch blauwe horizonten (mis
schien nergens ter wereld zo
blauw) ruines het vulkaanland
achter zich en is plotseling om
ringd door de eerste platanen
van de Voor-Provence, de
heerlijke romaanse kerk van
Montpezat, de rüines van Ven-
EsPaI/on in j,e(
1 'an9s de weg
va" St Flour
tadour, de eerste „droge" mu
ren en al Bourgondie daken
van romaanse pannen en de
legendarische geuren, die de
Provence aankondigen.
En als men Vichy verlaat, ont
dekt men de rose baksteen die
heel de Boubonnais kenmerkt
en de bruine daken, die naar
het oosten al Bourgondië aan
kondigen. De architectonische
eigenaardigheden zijn ook
voor de leek boeiend: 150 km
zuidelijk herkent men de typi
sche bouwtrant van de Cantal.
De daken van „Lauze" als vis
schubben en van dezelfde
„strenge" Lozère, kleur als de
zware granieten muren met
hun lage vensters, de stijl va
vroege kastelen en vestingen
(Vieillevie, Messilhac. Anjony,
Montvallat) en verder de zgn.
zwarte dorpen.
En dan opeens een keten van
„onbekende" kastelen van de
Loire, een zgn. Italianiserende
Loire, even lieflijk als de tradi
tionele Loire, het land van
Astree, Batie d'Urfe. Chalain
d'Uzore, Sury-le-Cantal. Boen-
sur-Lignon en Saint-Mareel-
de-Feline met zijn wonder
baarlijk onaangetaste omge
ving en meubilair.
Andere wereld
Lozère, het dunst bevolkte en
armste der 95 Franse departe
menten is een Fabrèges, we
reld. Weinig kastelen, afgezien
van Roqudols (eigenlijk al pro-
vcncaals) en La Benume, maar
oude versterkingen die in de
renaissance verfraaid, ver
lucht en soms verfrivoliseerd
zijn: Hessouches, Montjezieu,
Fabreges, Fournels. Maar een
landstreek waar men ademen
kan, waar men herders kan
aantreffen die een hele zomer
met hun kudde buiten blijven
n van witte kast en kastanjes
leven.
Naar het westen toe de
glooiende gebieden van de
Rouerque, waar men de merk
waardige bouwtrant aantreft
van „stenen alpenchalets" een
naar Rode*.
Mai/rf» h"1
v-.n a en *ijn In plaats
blauu— J Va" '"•mels.
oPIKIrokkcn Pn
is m El h"'' °p zkh"lf
is een klein kasteel.
Naar het ooiten, het land van
de donkere Salnt-Etienne en
de zwarte rotsen. Het romaan
se is ten einde, in la Chaise-
Dieu vindt men de hoge go-
thiek terug. En verder, voorbij
Vraponne-sur-Arzon Unias.
Saint-Bonnet-le chateau, het
dalende land met zijn vlakten
dat zich van Saint-Etienne tot
Roanne uitstrekt.
Ergens moet men ophouden
met opsommingen. Laten wij
het hier doen en u zelf de
wonderbaarlijke „rest" laten
ontdekken. Landschappen en
bergen en dalen en bossen met
aan elke draaiing van de weg
een toren, een kasteel, een
donjon, een dorp of een monu
ment. Acht eeuwen historie.
En praktisch ongeschonden.
In een dag bereikbaar vanuit
Nederland.
PARIJS Wij mogen het bij
de Fransen in politiek opzicht
nogal eens verkorven hebben,
als toeristen staan we in het
land van Marianne in een goed
blaadje. Ze zeggen daar rondui-
t: geef ons maaf Hollanders. Ze
zijn netjes, beschaafd, maken
geen lawaai, geen toestanden.
Hetgeen dan natuurlijk spe
ciaal geldt voor die toeristen
die dromsgewijs Frankrijk bin
nenkomen. Over individuele
jongeren je weet maar nooit
misschien zijn het verslaaf
den wordt maar liever gez
wegen en de spreekwoordelijke
Nederlandse zuinigheid wordt
ook maar liever in de doofpot
gedaan, nu Parijs niet meer
overloopt van met dollars smij
tende Amerikanen. Zelfs de
Fransman begint een beetje te
wennen aan de koppigheid van
de Hollander: als alles is inbe
grepen is het ook inbegrepen en
daarmee basta.
Gloednieuw
Nu is waardering hebben voor
de toerist ook een centenkwest
ie. De Fransen, met name de
Franse Spoorwegen hebben die
waardering tot uitdrukking ge-
'.bracht door in de schaduw van
de Eiffeltoren een gloednieuw
drie-sterren-hotel Suffren La
Tour neer te zetten met zo'n 400
kamers met bad, toilet, bidet,
telefoon en radio. Tamelijk lu
xueus dus, maar tegen een
schappelijke prijs. En wat 't nog
lucueuzer maakt is dat 't pal
naast 't Hiltonhotel staat. Die
schappelijke prijs komt wel het
best tot uitdrukking in de arran
gementen van drie, vijf of zeven
dagen die ,de Franse toeristen
Service (FTS) in Amsterdam
weet aan te bieden. Die arrange
menten bestaan uit treinretour
plus logies met ontbijt in Hotel
Suffren la Tour en kosten naar
gelang de duur 169, 230 en 300
gulden.
Gevallen
Nu springen de Fransen er met
die prijzen best uit als men be
denkt dat Parijs een trekpleister
is en blijft. Een simpel getal als
1700 Nederlanders die zomaar
in een gure herfstweek Parijs-
waarts tijgen zegt genoeg.
Maar onder die zovelen die gaan
zitten ook „gevallen". Want Ma
rianne kent rare kostgangers.
Een greep uit de verhalen die
bij de FTS de ronde doen:
Een reizigster boekt voor twee
personen een treinreis met vol
ledig pension naar de Rivièra.
De plaats naast haar bleef ech
ter leeg op haar tas na. Ze kon
een kaartje tonen voor die
plaats, dus was er niets tegenin
te brengen. Zo ging het ook aan
de maaltijden: op de plaats
naast haar stond een tas. En in
de bus bij de excursies evenzo.
In het begin spotten de mederei
zigers. Wat later brachten ze er
begrip voor op en gingen de
lege plaats respecteren. In de
tas zat een urn met de as van
haar een week voor de reis
overleden man.
En dan dat verhaal van die
man, die twee sigaren en vijfen
dertig cent was kwijtgeraakt en
erop stond dat de reisverzeke
ring die vergoedde. Het is nog
gebeurd ook.
Of van die man die met twee
loodzware koffers bij zich had,
die hij niet wilde afgeven. Twee
weken lang heeft hij ze bij zich
gedragen, waar hij ook was, aan
tafel, op excursies, in de bio
scoop. Toch had hij alleen maar
de gewone daagse dingen in die
koffers, kleding, scheergerei en
Slipje
Dan de aardige mijnheer die
zo'n veertig, vijftig keer naar
Parijs ging met de trein, drie
maanden achter elkaar. De man
was een fervente fan van Brigit
te Bardot. In Nederland draaide
een film van haar niet meer,
maar in Parijs wel. In die film
kwam een scène voor waarin,
juist als B.B. haar slipje uit
deed, een trein voorbijreed. De
man wachtte op het moment dat
de trein te laat zou zijn.
Of het verhaal van die Neder
landse vakantiegangers in de
Zonexpres naar de Rivièra.
Trein stopt twee minuten in
Lyon, midden in de nacht. Het
is snikheet^e reizigers zijn dor
stig en stappen, in hun pyama
het perron op om even wat te
drinken. Trein weg. In Marseille
heeft de trein op hen gewacht.
In nachtkleding hadden ze de
reis daarheen gemaakt.
En zo zijn er vele verhalen te
vertellen over die vele honderd
duizenden toeristen die de laat
ste jaren naar Frankrijk zijn
toegetrokken. Marianne heeft
zelfs haar raarste kostgangers
liefderijk opgenomen.
GERARD CRONE
-r-
*ooder redektic om
Lozere
t kasteel v
Castenet
zuiden UP9°9"e-
PARIJS Er is een Frans
gezegde, dat luidt „Sortir des
senties battus", hetgeen min
of meer betekent „de platge
treden paden verlaten".
Op toeristisch gebied is het
een advies dat men niet in de
wind moet slaan, nu het mas-
sa-toorisme zoveel platgetrapt
heeft dat men bijna speurders-
werk moet verrichten om nog
.enigszins onbewandelde we
gen te ontdekken. Niettemin
zijn ze er, soms. zelfs in de
onmiddellijke omgeving van
de cola-flessen, sigarettenpak
jes en conservenblikjes.
Dit neemt niet weg dat men
ze zoeken moet, als men een
beperkte vakantie heeft (en
wie heeft onbeperkt verlof?)
■dreigt men er kostbare tijd
aan kwijt te raken. Derhalve
bieronder enkele aanwijzin
gen, die u in elk geval tijd
doen besparen en hopen wij
niet helemaal ondienstig
blijken.
Men moet zich vanzelfspre
kend beperken. Frankrijk is
weliswaar geen erg groot land,
maar de opsomming van nog
weinig verbanaliseerde gebie
den, bezienswaardigheden en
monumenten, zou toch teveel
in een keer worden. Derhalve
nu de Auvergne, en meer in
het bijzonder de kastelen van
de Auvergne. Ze zijn relatief
weinig bekend, maar bijzon
der mooi en ook talrijk. In
ruimere zin liggen ze in de.
departementen Allier, Cantal,
Haute-Loire, Puy-de-dome, Ar-
deche, Aveyron, Loire en Lo
zère, die, ook al waren er geen
kastelen een bezoek al dubbel
en dwars waard zijn.
Al ware het maar omdat men
in Lozère bijvoorbeeld (als
men een beetje de weg weet)
nog een uur of anderhalf per
auto kan rijden praktisch zon
der een mens te ontmoeten.
Om van huizen, fabrieken, su
permarkten en hoogovens te
zwijgen.
Het Franse Algemene Com
missariaat voor Toerisme
heeft een brochure over de
kastelen van de Auvergne, met
alle gegevens over mogelijkhe
den van bezichtiging daarvan
en verder van ongeschonden
dorpen en monumenten. Afge
stemd op de voorwaarden en
omstandigheden van 1974.
De gids, die o.a. van een kaart,
voorzien is en een rijkdom aan
gegevens bevat, is in een aan
tal talen, waaronder Neder
lands te krijgen bij alle verte
genwoordigingen van het
Franse Algemene Commissa
riaat voor Toerisme in het Ge-
nèral of rechtstreeks en koste
loos l'Opera, Service d'infor-
mation du Commissariat Ge-
néral au Tourisme, 8 Apenue
de l'Opera, 75001 Parijs.
Op speciaal verzoek van het
commissariaat zijn thans meer
dan 200 kastelen opengesteld
voor bezichtiging (de helft
voor uiterlijk bezoek, de ande
re helft voor exterieur en inte
rieur bezoek). En ruim 60
