HET KASTEEL SLIEP VREDIG IN
'Toekomst kasteel staat
mij helder voor de geest'
Ontvangst van
Zuidafrikaanse
ambassade was
laatste
wapenfeit
Bouw in vorige
eeuw te dankenj
van wethouder'
aan Wassenaar
r 3 ül i
Mr, C, T, F, Thurkow:
LEIDSE COURANT DONDERDAG 17 JANUARI
WASSENAAR Het kasteel sliep vredig in. Zonder feest-
vertoon stierf dinsdagavond het Wassenaarse ho-
reca-etablissement: Oud Wassenaar. Niemand bezocht de
witte salon, de bar, de balzaal, grote en kleine Franse sa
lon, jachtkamer of de erkerzaal om het kasteel op zijn
laatste gang naar de definitieve sluiting te begeleiding.
Een ontvangst van de Zuidafrikaanse ambassade om de
nieuwe directeur van de immigratiedienst G. Scheurkogel
in het corps diplomatique te verwelkomen was het laatste
wapenfeit van het kasteel. „Een epoque die in 1910 had
moeten eindigen is pas vanavond besloten; we zullen zien
wat de epoque van 1980 ons gaat brengen", met deze
woorden sloot kasteelheer mr. Ch. Th. F. Thurkow de gla
zen toegangsdeuren achter de rug van de laatste bezoe
kers.
Hei kasteel heeft lang een glorie
tijd gekend. Tientallen jaren
diende de Wassenaarse semi-
burcht als „pied-è-terre" voor
buitenlandse vorsten. Sir Win
ston Churchill heeft nog gezeten
in de lederen fauteuils, in de met
de hand gesneden houten wan
den beklede jachtkamer. Ook
hij heeft de koperen kandelaren
op de schoorsteen boven de giet
ijzeren kachel bewonderd en
heeft zijn blik gericht op de
schijnbaar in goud zwemmende
engeltjes aan het plafond. In
zijn tijd was het vloerkleed ver
moedelijk nog niet aan de ran
den gerafeld, aftakelingsver-
schijnselen die de sluiting bena
drukken.
„De drempel van het kasteel is al
die jaren te hoog geweest. Ook
vanavond heeft niemand zijn
drempelvrees durven overwin
nen om het kasteel voor de laat
ste maal te bezoeken", aldus
mr. Thurkow die het kasteel als
laatste verliet in gezelschap van
zijn charmante echtgenote en
directeur van zijn beleggings
maatschappij b.v. Thubema, mr
D. J. van Schravendijk met zijn
secretaresse.
Het voltallige personeel is nog
niet onderdak. Enkele aan dit
horeca-bedrijf verknochte perso
neelsleden hebben nog geen ver
vangende emplooi gevonden. De
tot gisteravond als maitre d'ho-
tcl werkzame F. van der Pijl
(45) is aangesteld als huismees
ter. Elf jaar werkte hij in het
bedrijf en zegt de aangekondig
de sluiting „gelaten" te hebben
aanvaard. Hij wijt de oorzaak
van de opheffing van het hotel
in een overschot aan personeel,
noodzakelijk om een ouderwetse
gelegenheid als horeca-bedrijf
te kunnen runnen. Temidden
f/an stapels Rosenthaler porse
leinen schotels, borden en kop
jes, die ter inventarisatie zijn
bijeengebracht, lijkt het erop
alsof een illusie hem is afgeno-
Kasteelheer mr. Thurkow is heel
wat optimistischer. Hij ziet nog
een toekomst in het kasteel.
Een volledig andere opzet van
de exploitatie is weliswaar
noodzakelijk, maar zijn eigen
dom zal behouden blijven en te
vens een belangrijke rol in de
60-iety blijven vervullen.
Kamer 9, ook wel de presidentssuite genoemd. In dit bed sliepen vrijwel alle bezoekende staatshoofdenen vorsten.
Deze Cornells J. van der Ouder-
meulen kocht in 1872 grond van
onr. Guillaume Groen van
Prinksterer waarop toen nog
een zomerverblijf stond met de
naam Oud Wassenaar. De Was
senaarse wethouder gaf in 1875
opdracht aan architect C. Muys-
ken een zomerverblijf te bou
wen dat geheel aan de eisen
van die tijd zou beantwoorden.
In 1876 begon de bouw, die drie
jaar zou duren en die door voor
aanstaande bouwers geregeld
werd betiteld als een „wonder
van bouwkunst".
De eerste Nederlandse hoogleraar
in de bouwkunde aan de Techni
sche Hogeschool in Delft E. Gu-
gel schreef in 1880 over een
lusthof, dat zonder twijfel tot de
merkwaardigste en belangrijk
ste gebouwen van dien aard ge
rekend kon worden. Het gebouw
maakte op hem een buitenge
woon bevallige, haast sierlijke
en dichterlijke indruk.
Latere bouwers stelden dat het
kasteel geen eigen stijl heeft en
een imitatie is van de renais
sancestijl. Iemand noemde het
kasteel „een hal zonder huis".,
een ander schreef „een op een
kaïsteel gelijkend buis dat te
klein is voor een kasteel en te
groot en ongeschikt voor een
landhuis".
Het bouwwerk bestond uit een ge
weldige hal met zowel op de be
gane grond als op de verdieping
een aantal vrij kleine verblij
ven. De gebruikte bouwmateria
len toonden de rijkdom van Cor
nells Jan van der Oudermeulen.
De koepelgewelven werden ge
metseld met IJselsteen, de
bloembakken zijn van Ameri
kaanse zandsteen. De twaalf
zuilen rond de hal zijn vervaar
digd van Schots graniet op voet
stukken van Naamse steen. Het
schilderwerk is -verzorgd door
de Haagse schilder Stortenbeker
en de Wassenaarder De Lau-
saar. Via luchtroosters werd
warme lucht het gebouw inge
blazen vanuit een enorme ka
chel in de kelder. De interne
communicatie werd mogelijk
gemaakt door een systeem van
spreekbuizen dat alle kamers
met elkaar verbond.
Nadat de eerste eigenaar in 1904
overleed werd het gebouw vs.
kocht aan Nationaal GrondbezJ
Snel werd het weer doorv»
kocht aan de maatschap^
Groot Hasebroek, die in
huis voor de eerste maal
hotel vestigde. Dat hotel wet
geopend op 15 april 1910. Finai
cier Ludovicus Thurkow kocf
het kasteel in 1924 en
vier jaar durende procedut
erfde zijn zoon mr, C.T.F. Thil'
kow het kasteel.
Het hotel Kasteel Oud Wassenai
heeft in de loop der jaren i
zeer hoog niveau gehad. De n
men in het gastenboek gevj
dat niveau duidelijk aan. Vo.
sten en staatshoofden liepen
in en uit. Kroonprins Aki'hj
van Japan logeerde er in 193
Koning Boudewijn van Bel|
gaf er een uniek tuinfeest j
rende een staatsiebezoek
Nederland. Verder waren
ning Mwamboetsa van Burunj
president Frondisi van Argei
nië, president Figuerbs van C
ta Rica, president Nyerere j
Tanzania, premier Nehru 1
India en nog vele vele ander
er te gast.
Aan die status is het kasteel 1
pot gegaan. Het woord kasti
geeft in de letterlijke be'tekei^
in het woordenboek „leg
plaats, vesting, burcht",
ruimte waar de edelen zich i
lig stelden tegen de burgei
Aan die betekenis heeft het
tel, restaurant, café Oud Was
naar volledig voldaan.
Het publiek durfde de dremj i;
niet over. Na elk vorstelijk f
tijn werd die drempel weer v
hoger opgeschroefd. In een la
ste poging de ontoegankelijkhe
van het etablissement te
•minderen werd in april voi
jaar directeur De Graaf,
onenigheid met eigenaar Thi
kow, de laan (toepasselijk
kan het haast niet) uitgestuui
en probeerde men het „gewo J
publiek" te benaderen. Maar i
lang men de uitdrukking „1
gewone publiek" moet gebn.
ken, komen deze mensen ni
naar het kasteel voor een glas
je fris, een borrel of een k
koffie.
WASSENAAR „Zevenentwintig
december was voor mij de
moeilijkste dag in deze hele
sluitingsaffaire. In de middag
heb ik 't 41 man tellende perso
neel op de hoogte moeten stellen
van het definitieve einde. Toen
ik het kasteel na een wat lang
durige kwestie van mijn vader
erfde, had ik op me genomen de
arbeidsgemeenschap in dit be
drijf te begeleiden tot op het
moment dat ik die gemeenschap
los kon laten. Dat is me niet ge
lukt, en dat is een erg zure er
varing" aldus mr. C. T. F.
Thurkow.
„In de laatste twee weken van de
cember stond ik voor de keuze
uit twee wegen: of ik kon de
zaak volledig opheffen, de in
ventaris veilen en het gebouw
gewoon laten vervallen of ik
moest een andere manier zien
te vinden om het kasteel dat in
'68 tot monument is bestempeld,
te handhaven. Ik heb voor die
laatste weg gekozen' In het af
gelopen jaar hebben ongeveer
zestigduizend mensen het kas
teel bezocht. Veertigduizend
mensen kwamen voor party's,
negenduizend mensen hebben
overnacht en het overige ge
deelte heeft het restaurant be
zocht. Die gasten vonden het de
moeite waard naar het kasteel
te komen en door die aantallen
mensen geloof ik in het belang
van het kasteel. Het heeft een
duidelijke functie. Het probleem
is alleen hoe deze zaak op een
deskundige manier is aan te
pakken."
„Ik ga er vanuit, dat de omge
ving van het kasteel uitstekend
geschikt is om er te wonen. Te
vens is gebleken, dat de sfeer
zich ook voor andere doeleinden
leent. Toen de eerste berichten
over de sluiting in de openbaar
heid kwamen, werd de telefoon
overstroomd met aanvragen
van mogelijke kandidaten die
een deel van de exploitatie op
zich wilden nemen". „In de
laatste anderhalf jaar hebben
we getracht het kasteel uit te
breiden. Gelukkig heeft het
Wassenaarse gemeentebestuur
ons eerste plan volledig afgewe
zen. Voor dat plan voor de
bouw van appartementen was
een wijziging van het geldende
bestemmingsplan noodzakelijk.
Gelukkig ging men niet ak
koord, want nu is gebleken, dat
het kasteel als hotel, restaurant,
café ook door die uitbreiding
niet te redden was geweest".
Het is niet de bedoeling het kas
teel te laten verslommeren. Ik
heb aan de minister van Buiten
landse Zaken drie maanden bui
tengewoon verlof gevraagd om
me speciaal met de zaken rond
het kasteel bezig te houden".
(De heer Thurkow was woord
voerder van het ministerie van
Buitenlandse zaken tot hij zich
in december „versprak" inzake
het beleid ten aanzien van de
olieproducerende Arabische lan
den).
We kunnen het kasteel behouden
als we drie pijlers benutten. De
eerste pijler is dan vaste bewo
ning van het kasteel. Om die
vaste bewoners te assisteren
blijft een aantal personeelsleden
in dienst. De tweede pijler is de
toekomstige zalenverhuur. Wij
zijn van plan de accommodatie
van dit kasteel te verhuren voor
het geven van party's, recepties
en dergelijke. De societyfunctie
blijft daardoor behouden.
De derde pijler is de verhuur
voor permanente of semi-per-
manente bewoning van apparte
menten. Binnen het voor dit ge
bied geldende bestemmingsplan
kunnen wij de bebouwing met
tien procent uitbreiden. Met een
ontwikkelingsmaatschappij zijn
wij in bespreking voor de bouw
van een aantal appartementen.
De kosten van de administratie,
de bediening en de voorzieningen
van het kasteel kunnen dan ten
dele worden afgewenteld op de
exploitatie van die appartemen
ten. Ik verwacht de definitieve
plannen voor uitbreiding nog
De heer Thurkow, enige eigenaar
van de b.v. Thubema beleg
gingsmaatschappij, heeft al ja
ren geleden gezien, dat het met
de exploitatie van het kasteel de-
verkeerde kant opging. Als
voorlichter van het ministerie
van buitenlandse Zaken had hij
te weinig tijd om zich nadrukke
lijk met de gang van zaken op
het kasteel bezig te houden.
Zijn beslissing nam hij toen hij de
tijd had om met het personeel
van het kasteel te spreken.
„Dat personeel schudde het
hoofd als ik over de exploitatie
begon en zei tegen me: „het kan
zo niet meer". Op dat moment
besloot ik te stoppen met de
huidige exploitatie. Ik wist al
lang dat we op de verkeerde
weg zaten, maar je wilt het
eerst een tijdje aanzien om ze
ker van de zaak te worden. Ik
wilde niet zo lichtvaardig het
bedrijf opheffen, daarvoor hecht
ik teveel belang in de arbeids
gemeenschap die hier werkte.
Toen echter ook het personeel
meende dat ik moest stoppen,
was het einde gekomen".
„Thans zitten we in de knoop en
moeten zorgen de goede oplos
sing te kiezen. De toekomst van
het kasteel staat me helder voor
de geest. De weg tussen die toe
komst en het heden is nog on
duidelijk. Van een ding ben ik
overtuigd: ik zal niet op de bok
van de koets staan die het kas
teel naar de toekomst leidt. Ik
wacht liever in de koets zelf af
hoe de zaken zich ontwikkelen
en leg de leidsels in handen van
een goede koetsier, in dit geval
vermoedelijk een ontwikkelings
maatschappij. Ik wil en kan niet
zo vreselijk veel risico's meer
nemen", aldus de heer Thurkow.
of -m&
'S- 'SSSf ft
dpkg 'W.'£ tri i i
Het fraaie restaurant
