graan
schuren
raken
de klad
in de
franse
keuken
M;
ROME - Overal in de wereld zullen
voedselvoorraden moeten worden
aangelegd. Het moeten nationale pro
jecten worden, op de eerste plaats
bestemd voor noodtoestanden - bij
voorbeeld een onverwachte hongers
nood of onvoorziene voedseltekorten
r- in eigen land. Daarnaast zullen,
meer dan tot nu toe gebeurde, re
searchinstituten moeten worden inge
schakeld bij preventief onderzoek,
•om bijvoorbeeld misoogsten en de
daaruit voortkomende voedseltekor-'
ten te voorkomen.
Dit zijn nog maar twee van de tien.
tallen besluiten, aanbevelingen en op
drachten die zijn voortgekomen uit
de-tweejaarlijkse algemene vergade
ring van de FAO, de voedsel- en
landbouworganisatie van de VN,
waaraan de afgelopen weken ruim
120 delegaties hebben deelgenomen.
In het hoofdkwartier van de FAO in
Rome gaat de permanente staf over
tot de orde van de dag. Met meer en
nieuw werk, maar ook met minder
werk.
Voora1 op voorstel van Nederland,
dat daarin gesteund werd door veel
landen, heeft de algemene vergade
ring aanbevolen dat de FAO in dc
toekomst veel meer een beroep moet
gaan doen op de vele researchinstitu
ten dié overal in de wereld bestaan
en die een grote know-how op land
bouwkundig gebied hebben.
„Ik denk daarbij ook bewust aan Ne
derland en aan Wageningen", aldus
de toelichting van dr. ir. A. Tuin
man, die hoofd is van de permanente
vertegenwoordiging van ons land. Op
de laatste dag van de bijeenkomst is
de heer Tuinman geko2en tot lid van
de zeven man sterke, invloedrijke
programma-commissie.
„Tot nu toe verrichtte de FAO veel
werk voor derden, ze voert dus op
drachten op verzoek van een of meer
lidstaten uit, en daartoe worden dan
internationale teams van deskundi
gen samengesteld. Wij, en met ons
veel landen, zijn van mening dat het
veel effectieven is' om bestaande in
stituten daarvoor in te schakelën, zo
wel in de onderontwikkelde als in de
ontwikkelde landen. 'Je zult op dat ni
veau vaak meer enthousiasme vin
den, meer mogelijkheden. Zo'n insti
Onverwachte hongersnoden tonen de voedseltekorten aan.
tuut beschikt over documentatie en lean vaak ook sneller werken",
alle benodigde andere materialen, Mede in dat verband heeft de Neder-
heeft geen aanloopperiode nodig ei> landse delegatie meer aandacht ge-
Graanopslag in de Botlek, een nationale noodzaak.
yraagd voor de minst-onwikkci.le
landen in de wereld, „Terwijl ze ei
genlijk de meeste aandacht moesten
krijgen, zie je in de praktijk dat ze
vaak achteraan hobbelen", aldus dr
Tuirtman.
VOORRADEN
Een van de hoofdthema's waarover
de afgelopen weken gepraat is, is de
vorming van nationale voorraden.
Vlak na de laatste wereldoorlog was
dat al een internationaal punt. Er
kwamen voorstellen om voedselde-
pots in te richten met het oog op ca
lamiteiten. Vlak daarna werd de we
reld geconfronteerd met de graan
overschotten, een acuut probleem
waardoor het project voor voedsel-
stations de actualiteit en ook veler
interesse verloor.
"De wereldsituatie is mrfliddels op
nieuw gewijzigd. De vanouds beken
de, overvolle graanschuren in de we
reld raken leeg, er ontstaan links en
rechts tekorten. De wrede droogte in
een aantal Noordafrikaanse landen
ten zuiden van de Sahara, en de
daarop gevolgde rampzalige hongers
nood, die velen het leven heeft ge
kost en die deze zogenaamde Sahel-
landen jaren terugwierp in hun ont
wikkeling, is tijdens de FAO-verga-
dering doorlopend het meest spreken
de voorbeeld geweest van de nood
zaak om vooruit te gaan zien.
Internationale voedselbanken lijken
geen haalbare zaak. Er doen zich
daarbij al snel problemen voor als:
waar worden die voedseldepots ge
vestigd, wie bepaalt het tijdstip'
waarop deze voorraden mógen wor
den aangesproken?
Al die moeilijkheden kunnen omzeild
worden als elk" land"voor zichzelf een
voorraad aanlegt, die uiteraard ook
beschikbaar kan komen voor andere
landen in geval van acute voedselte
korten daar. Nederland - en met
name het ministerie van Landbouw
- zal hier ook aandacht aan gaan
besteden.
„Wij hebben wel iets in Nederland",
aldus de heer Tuinman. „Als belang
rijke doorvoerhaven heeft Rotterdam
doorlopend grote hoeveelheden lig
gen, het voedselinkoopbureau slaat
regelmatig op en het leger beschikt
over een kleine buffervoorraad,
maar dat maakt samen nog geen
georganiseerd aangelegde voorraad".
De al bestaande internationale comi-
tees van de FAO zullen vanaf nu de
vinger op de pols houden, er zal na
tionaal geinvesteerd worden en er zal
internationaal gecoördineerd worden
wat er zoal moet gebeuren.
ACTIEF
Nederland heeft zich op de jongste
FAO-meeting flink geweerd. Ons
'land werd met 'vijf andere gekozen
voor een periode van drie jaar in de
zogenaamde FAO-raad, bestuursor
gaan van de organisatie. De Neder
landse delegaiie nam actief deel aan
de discussies en kwam met een aan
tal voorstellen en suggesties.
Een ervan is overgenomen door de
algemene vergadering en betreft de
volgende bijeenkomst in 1975. Dan
zal het eerder genoemde internatio
naal noodzakelijke kontakt op re-
search-gebied het hoofdthema van de
bijeenkomst worden.
Nederland steunt de uitgestippelde
strategie dat er meer gelegenheid'
voor de ontwikkelingslanden moet
komen om hun produkten af te kun
nen zetten op de wereldmarkt. De
FAO kan daaraan meewerken, hoe
wel deze organisatie zich niet direkt
met de wereldhandelsproblematiek
bezighoudt. Daarvoor zijn GATT en"
UNCTAD.
Nederland heeft verder aandacht ge
vraagd voor de noodzakelijke verho
ging van de direkte, nationale voed-
selproduktie in die landen, die der
mate moeilijk bereikbaar zijn, dat
het transport van voedsel erheen
onevenredig hoge bedragen gaat ver-,
gen. „Soms veel hoger dan de kosten
die gemoeid zouden zijn met het op
beter peil brengen van hun eigen
produktie", aldus de heer Tuinman.
F. WIJNANDS.
PARIJS Nergens ter wereld - zegt
men - eet of drinkt men zo goed als
in Frankrijk. Het mag de laatste ja
ren dan wat duurder geworden zijn
boven en beneden de Loire, maar
wie heeft dat voor een lekkere hap
niet dubbel en dwars over? En is het
niet een dubbel plezier, als tijdens de
maaltijd de gerant of de chef de cui
sine eventjes langs de tafeltjes loopt
om te vragen, of de cliënt tevreden
is? En het hoeft niet eens in een
groot restaurant te zijn om goed te
worden onthaald. Ook de kleintjes
hebben de reputatie, dat er geen be
tere keuken is dan de Franse.
2o is het althans in theorie. Maar de
praktijk in Frankrijk is vaak heel
anders. Dat hebben we zo pas nog
gezien in Bordeaux, waar de grote
jongens in het vak zich niet schaam
den om uit winstbejag te knoeien
met het edele vocht. Het schandaal
kwam aan het licht, toen inspecteurs
van het Parijse ministerie van finan-
'cien constateerden, dat er in de boe
ken geknoeid was. De bedriegers
kregen een proces aan hun broek,
maar we moeten nog maar afwach
ten, wat daarvan terecht komt. Hoe
vaak gebeurt het niet, dat boeten in
de binnenkamer worden afgekocht en
dat men er verder niets meer van
hoort. Het grote publiek vergeet
gauw.
Dat wat betreft de drank. Met d.e le
vensmiddelen is bet niet veel beter.
Door een doodgewoon stom toeval,
misschien wel door een anonieme
verklikker, kwamen inspecteurs van
'Lyon er in augustus van dit jaar
achter, dat in een kliniek van Saint-
Roch, waar ouden van dagen werden
verpleegd, ondeugdelijk voedsel op
tafel werd gezet. Zij gingen naar de
keuken en vonden - schrik niet? -
5Ö0 kilo' bedorven vlees. Een van de
leveranciers, een groothandelaar in
Lyon, werd in staat van beschuldi
ging gesteld, want in zijn vrieskast
vonden de controleurs twee en een
halve ton bedorven gevogelte en be
dorven vis. Een week later ondergin
gen diverse handelaren in Lyon het
zelfde lot. Zij hadden, niet per abuis
of te goeder trouw, aan de kliniek le-
«nsmiddelen verkocht, die dadelijk
in de vuilnisbak hadden moeten wor
den gegooid. Misschien was de bak
er nog te goed voor! Tót de beklaag
den behoorde een békende restaura
teur, die een held was in het tafel-
tje-dekje voor bruiloftsgasten.
In Lyon - wij ontlenen het aan de
Parijse "Figaro", die aan zulk soort
van schandalen en volksvergiftiging
een pagina wijdde - verwekte dat
natuurlijk een algemene consterna
tie. En dat nog wel in Lyon, be
roemd vanwege de voortreffelijke
spijzen en dranken.
Welnee, schrijft de "Figaro", zulke
•dingen komen overal in Frankrijk
voor, in de grote steden misschien
meer dan in de provincie. In heel
Frankrijk deugt het niet met de con
trole, de distributie, de handelaren,
de winkeliers, de kantines en zelfs
deugt het niet met de kleine restau-
CONTROLEMERK
De Franse keuken heeft een grote reputatie: er is geen betere, althans in theorie.
De Ha del.rond de oude Hallen
dier, in zijn geheel of in onderdelen,
voorzien moet zijn van een 'controle-
merk en als dat er niet is, mag het
karkas of mogen de onderdelen niet
worden verkocht. Dat geldt eveneens
voor het zeebanket. Geen kist vis
mag Boulogne of Lorient uit, als het
controlèmerk er niet op staat. Dus,
zou men zeggen, daar aan de bron is
het wel in orde. Dat had men ge
droomd, want de weg tussen slacht
huis en verbruiker is lang en er zijn
veel te weinig veeartsen en contro
leurs. Om vorming van bacteriën te
voorkomen bestaan precieze voor
schriften. Maar de fabrieken, waar
de melk gepasteuriseerd wordt voor
roomijs of yoghurt, krijgen eenmaal
per maand bezoek van een "controleur,
de kaas- en boterfabrieken tweemaal
per jaar. de winkels twee of drie
maal per jaar per winkel, de levens-
mid3elenzaken met filialen «zesmaal
per jaar. In de praktijk komt daar
heel wat minder van terecht. Div
winkeliers zeggen zelf, dat zij
sporadisch worden gecontroleerd
•Voor een efficiënte controle is
veel te weinig personeel. Veeartsen
op de abattoirs moeten een deel van
hun werk overdrjgen aan onbevoeg
den. die het schijntje verdienen van
maximaal 1290 frank per maand.
Voor heel het Rhöne-departement
met inbegrip van de stad Lyon zijn
er maar vijf inspecteurs, zodat be
De nieuwe hallen in Rungis.
driegers niet al te veel kans lopen te
worden gesnapt. Ook de klanten van
de grossiers kunnen bezwaarlijk vol
houden, dat zij te goeder trouw zijn
en van niets weten, want zij kennen
de prijzen. Voor varkensworst beta
len zij 7.50 frank per kilo; de fa
brikant kan het niet leveren voor
piinder dan 13. Voor tonijn betalen
zij 5 frank per kilo. terwijl de' kost
prijs voor de fabrikant 12 is. Zij we-,
ten wel degelijk, dat zij bedorven
waar kopen. Van hoog tot laag be
staat een bende van bedriegers
DIEPVRIES
ledereen kan een winkel beginnen,
alleen maar kapitaal en geen
diploma voor nodig is. Vaak is een
winkelier niet meer dan een distri-
buant, die verpakte levensmiddelen
verkoopt en er geen flauw benul van
heeft, wat er in zit. Hij weet het even
min als de klant. Ook weet hij als
regel niet, hoe hij zijn levensmidde:
len moet conserveren. Winkeliers
worden bedreigd met straffen, maar
de rechters zijn meegaand en het
blijft gewoonlijk bij een boete van
500 frank. Van een rechter in Lyon
zijn de woorden, dat verkoop van be
dorven vis minder erg is dan het ste
len van vis.
Diepvriesvlees wordt menigmaal ver
kocht als vers vlees. Een slager, die
vlees thuis bezorgd krijgt, dat niet
helemaal zuiver meer is, zal in de
verleiding"T<omen het in zijn diep
vries te hangen om verder bederf te
gen te gaan en men kan zich dan
wel voorstellen, wat er verder ge
beurt. De diepvries wordt op die ma
nier een instrument van fraude en be
drog. Voor het transport van aan be
derf onderhevige levensmiddelen is
een lijst opgesteld met scherpe maat
regelen, maar diezelfde lijst ligt al
maandenlang bij de eerste-minister
te wachten op ondertekening. Het
heeft achttien jaar geduurd, alvorens
maatregelen werden genomen om
bacteriënvorming in melkprodukten
tegen te gaan.
Dat zulke toestanden levensgevaar
lijk zijn voor de volksgezondheid be
hoeft geen betoog. Op scholen, uni
versiteiten, in ziekenhuizen, openbare
en particuliere kantines worden per
dag 12 mihoen maaltijden bereid.
Hoe kan ik met het my toegewezen
geld - heeft een kantinebeheerder
gezegd - biefstuk op tafel zetten,
waarvoor ik hoogstens 6 of 7 frank
mag uitgeven, terwijl de biefstuk bij
de slager viermaal zoveel kost. Op
vrijdag, vertelde een andere beheer
der, werden drie jaar geleden in de
Parijse Hallen kippen verkocht voor 1
frank per kilo, omdat ze het vlees tot
de volgende dinsdag niet goed kon
den houden. Je moest er heel vlug
bij zijn, want kwam er in de verte
een controleur aan - weg waren de
kippen! En op het moderne Ringis,
de nieuwe Hallen buiten Parijs?
Daar is het niet veel beter. Daar
staan hoge muren, zei een derde be
heerder en je moet maar raden, wat
er binnen gebeurt.
In de vroeger zo beroemde Franse
keuken is de klad gekomen.
Waar niet in?
J. KLEIJN
