Film van twee uur
over neurose-patiënten
Kindercircus met
de familie Smart
0
v z4£
Josephine van
Gasteren
wint proces
tegen VPRO
Metropole-orkest
te vaak op scherm
TELEVISIE VANAVOND
TELEVISIE MORGEN
RADIO VANAVOND
RADIO MORGEN
PAGINA 2
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 10 JANUARI 1974
KRO-filmer Ad Zonneveld
bracht zes weken door in het
psychotherapeutisch centrum
,,De Viersprong" te Halsteren,
waar de patiënten - gasten, zegt
men daar - in groepstherapie
aan eigen genezing werken. Het
gaat om mensen die ten einde
raad zijn, bij wie een neuroti
sche afwijking normaal levens-
plezier in de weg staat. Eerder
zochten zij een oplossing voor
hun kwalen bij psychiaters,
spuitjes, pillen, drugs en zelfs
hebben zij zelfmoord overwogen.
Zij zijn tenslotte vrijwillig in
Halsteren terecht gekomen. In
de groep werken 'zij Jaar aan de
herkenning van de eigen tekor
ten, aanpassing aan zichzelf, in
de hoop op een gelukkiger terug
keer in de samenleving. Men
kan dit zien vanavond Ned. II
20.20 uur.
Het initiatief voor deze film is
uitgegaan van Ad Zonneveld, die
meent dat de moeilijkheden van
deze mensen mede worden be
paald door de geslotenheid, het
onbegrip van de samenleving.
Grotere openhartigheid in het
menselijk verkeer zou deze men-
sen uit het isolement halen,
waarin zij hun afwijking als
ziek-zijn ervaren. De groep pa
tiënten, die an deze film heeft
willen meewerken met terzijde
stelling van hu» recht op be
scherming van hun persoonlijk
heid, hebben doel' -ust voor de
openhartigheid gekozen om de
verborgenheid te doorbreken,
waarmee hun bestaan in de sa
menleving wordt omgeven.
Geneesheer-direkteur dr. P. Jon-
gerius van Halsteren noemt als
uitgangspunt voor het werk in
,,De Viersprong" het begeleiden
van mensen, die op zoek zijn
naar een uitweg voor hun levens
problematiek. nadat zij zijn
vastgelopen in minder passende
oplossingen. Een van de voor
waarden om hier te komen is
dat men bereid is om aan te ne
men, dat men zelf iets aan deze
situatie zou kunnen doen. Men
zou kunnen zeggen, dat ,,De
Viersprong" een werkplaats is
waar mensen kunnen komen, die
Eén van de gasten van Halsteren, die bereid was haar gesprekken op film vast te laten
bereid zijn aan zichzelf te wer
ken. Deze patiënten worden in
gedeeld in een groep. Van de
verschillende vormen van thera
pie. zoals beweging en creatief
werk, die mogelijkheden bieden
om inzicht in zichzelf ie krijgen,
gelden als de belangrijkste het
groepsgesprek en het psycho
drama. Hierbij is de Dsycho-the-
rapeut aanwezig. Van deze vorm
van therapie krijgt men in deze
film uitvoerig beelden ie zien,
die de kijker duidelijk maken
hoe deze mense.j tobben met
hun angst, hun spanningen, hun
verdriet, hun uitzichtloosheid,
hun zoeken naar acceptatie van
zichzelf en daardoor naar geluk.
Ad Zonneveld: „Dit is een film
over gevoelens die niet tc ontlo
pen zijn. Daarom praten de
mensen lang over zichzelf en
over elkaar, wat de kijker mis
schien tot beschaamde toeschou
wer maakt. De kijker zal in
deze mensen zichzelf herkennen.
Deze film biedt geen rationele
informatie, maar verlangt invoe
ling. Daarom hen ik aan deze
film als titel meegegeven de uit
spraak van een patiënt: „Het is
geen kwestie van weten, je moet
gewoon voelen hoe het zit".
Het ligt in de bedoel-'ng van de
KRO en van Ad Zonneveld om
zonder nadere uitleg te verto
nen. Tijdens een vöorbezichti-
ging voor genodigden kwam
evenwel de vraag op of Jit wel
juist is. Veel mensen kennen de
verschijningsvormen niet van
neurotische kwalen, hebben ook
geen weet van wijzen van be
handeling. Het zou dermate nut
tig en gewenst zijn deze film
van een korte inleiding te voor
zien. Of en hoe dit zal gebeuren
was bij het schrijven van dit ar
tikel niet bekend.
Men ziet in deze film de groeps
gewijs werkende patiënten bezig
met huishoudelijk en creatief
werk. Men krijgt ze ook te zien
in het rollenspel, het nagespeel
de psychodrama, waarvan de
bedoeling is elkaar wederzijds
zo openhartig te benaderen, dat
men zichzelf er beter door leert
kennen en zichzelf accepteren.
NEDERLAND I
NOS
8.45 Ti-Ta-Tovenaar
8.55 Journaal
EO
fl.05. EO-kinderkrant
0.00 Journaal NOS
0.21 Zoals het was in de dagen
van Noach (Matth. 24 37)
0.55 Open huis
1.45 Nader bekeken
1.55 Tenslotte
VPRO
2.00 Het gat van Nederland
3.15 Journaal NOS
NEDERLAND II
NOS
18.45 Ti-Ta-Tovenaar
1 18.55 Journaal
KRO
19.05 Billy Smart's kinder
circus
20.00 Journaal NOS
20.21 't Is geen kwestie van we
ten, je moet gewoon voe
len hoe het zit
22.25 Journaal NOS
5.15 Journaal. 16.20 Robert. 17.05 Die
ren van deze wereld. 17.25 Avontu
ren In onze tijd. 17.55 Journaal. 20.00
Journaal en weerbericht. 20.15 Mah-
ncr. Makier, Manlpulateure? 21.00
Ironside. 21.45 Titel. Thesen. Tempe-
ramente. 22.30 Journaal, kommen-
en verhalen 17.00 Heute.
r Doollttle. 17.45 Die Dreh-
schelbe. 18.25 Zwlschen den Flügen.
19.00 Hei
21.00 Heut
Mijters, m
19.30 Maske In Blau.
21.15 Kontrovers. 22.00
:ht en management. 22.30
BELG IE (Neder
.1.00 Schooltelevisie. 18.00 Beertje Co-
largol. 18.05 Black Beauty. 18.30 Jon
ger dan jé denkt. 18.49 Het versterk
te eiland. 19.34 Kortweg. 19.42 Mede
delingen. 19.45 Journaal. 20.15 Nacht-
,De kijker zal
Deze beelden zouden lichtelijk
schokkend kunnen werken. Men
ervaart als kijker dat het om
diep ingrijpende neurosen gaat,
maar men blijft onbekend met
de aard en de oorzaak ervan.
Ad Zonneveld schoot in totaal 50
uur film. waaruit hij in overleg
met de patiënten er 18 uitknipte.
Vanavond zal bij de KRO een
telefoonpost zijn bemand om tP
verwachten reacties van kijkers
op te kunnen vangen. Ook van
avond nog zullen op Hilversum 1
om 22.50 uur reacties besproken
worden. Vrijdag in het program
ma „Spreekuur" op Hilversum 2
om 16.00 uur zal geneesheer-di
recteur dr. P. Jongerius vragen
van kijkers beantwoorden. Ook
in de afgelopen dagen al gaf de
KRO-radio voor-informatie over
deze film. De ervaring is. dat
behandeling op „De Viersprong"
voor eenderde deel van de pa
tiënten blijvende verbetering in
hun situatie heeft gebracht: een
derde deel ging „beier" weg.
maar was er niet zeker van dat
dit blijvend zou zijn: de anderen
verdwenen voortijdig.
Bij het bekijken van deze film
moet men zich realiseren, dat de
opzet van „De Viersprong" is,
dat de staf zich terughoudend
opstelt. De' patiënten zijn el-
kaars spiegel, eikaars therapeut,
eikaars confrontatie. De staf
treedt pas op als er niet te dra
gen spanningen zouden ontstaan
Ad Zonneveld: „Het is natuur
lijk niet juist om alle neurosen
toe te schrijven aan de presta
tiemaatschappij. Maar hoe komt
het, dat deze mensen voor „De
Viersprong" al een martelgang
moesten afleggen langs andere
hulpinstanties? Daarom is het
verantwoord indiscreet om naar
deze film te kijken over mensen
die met hun rug tegen dc muur
staan in een harde confrontatie
met zichzelf. Daar hebben ook
wij mee te maken".
TON OLIEMULLER
HOU HET
SCHERM
IN HET
OOG
Voor de dertiende keer zendt de
KRO vanavond Billy Smarts
kindercircus uit, dat sinds 1957
speciale kerstprogramma's in de
piste brengt. De KRO heeft dit
kindercircus, vast aanbod via
Eurovisie aan alle landen die
met Kerstmis wat circus willen
brengen, steeds overgenomen. In
de piste treden de kinderen-
Smart op, van de 6-jarige David
Smart als spreekstalmeester tot
de 10-jarige Lord Smart met
zijn twee 13-jarige clowns. Daar
tussen bevinden zich vele Smarf-
kinderen en kinderen uit andere
bekende circusgeslachten.
Ned. II, 19.05 uur.
In het programma „Zoals het
was in de dagen van Noach",
vraagt de EO. of Christus spoe
dig terug komt. En of de we
reldgeschiedenis niet eindigt in
een grote catastrophe. De zange
res Cheryl Cornelder zingt, dat Joan van der Keuken, cineast-medewerker in 't Gat
niemand ten onder hoeft te gaan
-< -T - *-■
in deze waanzinnige wereld.
Ned. I, 20.21 uur.
In „Open Huis" brengt de EO
onderwerpen als Winter '74. een
filmimpressie: De Banier, over
Veronica
in beraad
Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG Minister van
Doorn van CRM zal binnen
twee maanden een beslissing
nemen over de zendtijdaan-
vraag van de veronicaomroep-
stichting (VOS). Het advies van
de omroepraad over deze aan
vraag heeft hij kort geleden bin
nengekregen.
Dit blijkt uit de nota die minister
van Doorn met zijn ambtgeno
ten van Agt (Justitie) en van
der-Stoel (Buitenlandse Zaken)
en staatssecretaris van Huiten
(Verkeer en Waterstaat) heeft
opgesteld naar aanleiding van
het eindverslag van de Eerste
Kamer over de „piratenwetjes".
De Eerste Kamer gaat volgende
week dinsdag over de wetjes de
batteren.
Minister van Doorn zegt in de
nota. dat de indruk van ver
scheidene senatoren, dat nu al
vaststaat, dat aan de VOS geen
zendtijd zal worden gegeven,
niet terecht is. Volgens de be
windsman moet hij zijn stand
punt nog bepalen.
Dok moet nog worden beslist over
de aanvraag om zendtijd van
Radio Noordzee en van de
V.O.O. Dit laatste is de club
van Veronica-vrienden met
205.540 betalenden leden, die
eerst alleen Veronica wilden
steunen, maar nu ook willen uit-
zenden. Da minister wil eerst
opheldering over deze ontwikke
ling.
vlaggen; Wintersafari in het
Burgers Dierenpark: Ver
keer. ,d; Intermezzo over
het maken van rieten voor de
hoho; Ook voor poppen, over
oude klederdrachten en Kinde
ren groeien groter, met tips
voor a.s. moeders.
Ned. I, 20.55 uur.
't Gat van Nederland van de
VPRO ziet er vanavond anders
uit dan gewoonlijk/ Een team
bestaande uit Hans Verhagen,
Paul van den Bos en Wim van
der Linden heeft opnamen ge
maakt in Suriname. Hun repor
tage neemt totaal 5^ minuten in
beslag. Dit Gat van Nederland
zal daarom heten 't Gat van Np-
derland en Rijksdelen Overzee.
AMSTERDAM De VPRO mag
vanavond -in haar programma
„Gat van Nederland" de opna
men van de actrice Josphine
van Gasteren in de kleed
kamer van de Wetsterkerk
niet uitzenden, zo heeft presi
dent mr. W. J. Borgerhoff Mul
der van de rechtbank te Am
sterdam in het door de actrice
aangespannen kort geding be
slist.
Wel mag de VPRO de opnamen
uitzenden, die gemaakt zijn van
de voorstelling zelf. Josephine
van Gasteren speelde op 1 ja
nuari in de Westerkerk de
hoofdrol van Badeloch in de
Gijsbreght van Aemstel. Ook te
gen de uitzending van deze op
namen had zij bezwaar ge
maakt, omdat ze vreesde dat de
wijze van vertoning in „Gat van
Nederland" van dien aard zou
zijn, dat zij zelf daarin belache
lijk zou worden gemaakt.
Van de zijde van de VPRO die al
meteen had aangeboden de
kleedkamer opnamen weg te
snijden, is echter verzekerd, dat
de voorstelling beslist niet sati
risch zal worden gepresenteerd.
De president hecht hier wel ge
loof aan. In zijn uitspraak had
hij neergelegd, dat er onvol
doende grond was om de toezeg
ging in twijfel te trekken.
Overigens is het de vraag of de
uitzending zal doorgaan, want
de VPRO heeft laten weten, dat
„Gat van Nederland" vanavond
geheel aan de overzeese rijksde
len gewijd zal zijn. De VPRO
stond in het geding vrij sterk,
omdat producer Carel Briels
zelf, althans zijn zaakwaarne
mer, de omroepvereniging van
te voren uitdrukkelijk toestem
ming had verleend tot het ma
ken van opnamen. Briels had
verzekerd dat hij de medespe
lenden op de hoogte zou stellen.
Josephine van Gacteren was er
echter onkundig van gebleven.
Op het verbod tot uitzending van
de kleedkameropnamen stelde
de president een dwangsom van
25.000 bij eventuele overtre
ding. De proceskosten worden
gecompenseerd, hetgeen bete
kent dat zowel gedaagde als ei-
seresse ieder hun deel moeten
betalen.
NEDERLAND I
NOS
1 18.45 Ti-Ta-Tovenaar
18.55 Journaal
TROS
1 19.05 Wat een familie!
1 19.30 Arthur
1 20.00 Journaal NOS
20.21 De FBI, politiefilm
21.10 TROS-sport
21.40 Music-all-in
IKOR
1 22.50 Doorpraten
23.30 Journaal NOS
NEDERLAND II
NOS
18.45 Ti-Ta-Tovenaar
1 18.55 Journaal
VARA
1 19.05 Met de muziek mee
1 20.00 Journaal NOS
1 20.21 Twee onder een kap
20.45 De kommissaris, politie
serie
1 21.45 Koning Klant
22.35 Hans Jacobs in gesprek
met min.-president drs.
J. M. den Uyl
NOS
22.45 Uit de kunst
23.10 Journaal
duitsland i
15.50 Journaal. 15.55 Een schelding.
1G.40 Maxifant en Mlnifant. 17.10
Wie produceert wat? 17.55 Journaal.
20 00 Journaal en weerbericht. 20.15
The Hanging Tree. 22.00 Der 7. Slnn.
22.05 Reportage uit Bonn. 22.30 Jour
naal en weerbericht. 22.45' Tatort. 0.15
Journaal.
duitsland ii
10.30 Rappelkiste. 16.30 Sportlntorma-
tles. 17.00 Heute. 17.10 Roblnzak.
17.45 Die Drehschelbe. 18.25 Vater
der Klamotte. 19.00 Heute. 19.30 Bui
tenlands Journaal. 20.15 De kommis
saris. 21.15 Heute. 21.30 Maria Mag-
dalena. 23.35 Heute. 23.50 Toneel In
disc
0.35 Heut
rederlands)
14 00 Schooltelevisie. 18.00 Beertje Co-
largol 18.05 Bolek en Lolek. 18.20
English tor business. 18.50 Ziet u er
wat ln? 19.03 KTRC. 19.33 Kortweg.
19.38 Mededelingen en weerover-
zicht. 19.45 Journaal. 20.15 Sam. tv-
teullleton. 21.05 Konfrontatle o£ en
quête. 21.50 Journaal.
HILVERSUM I
18.30 Klei
zaken van kerk en samenlev.
NCRV: 19.00 (S) Leger des Hcils-
kwartler 19.15 De taal v.d. Bijbel
19.35 De kerk vandaag: nws en
comm 20.00 (S) Prom. Ork. en
zangsolisten: anxusem.muz. 20.45 Be
ter samen 21.00 Veel gevr. gewijde
muz. 21.25 Vraaggespr. 21.55 (S)
Kerkorgelconc. seml-klass. en mod.
muz. 22.20 Avondoverdenk 22.30
Nws. 22.40 (S) Hier en Nu. KRO:
22.50 't Is geen kwestie van weten.
Je moet gewoon voelen hoe 't zit:
reacties op het hedenavond door de
KRO-TV uitgezonden progr. 23.55—
24.00 Nws.
panorama 18.53 Zojuist verschenen:
hoekbespr. AVRO: 19.00 Trefpunt:
disc, progr. NOS: 19.50 Den Haag
vandaag. AVRO: 20.00 Nws 20.05
Radiojournaal 20 10 (S) Pianoreci
tal: klass. en mod. muz 20.10 Ame
rika is anders dan wij denkin-, en
kele reiservaringen 22 (S> a moid
Schonberg 22.55 2o g-ed a!s
nws: een dica ln oude kranten 23.20
S) Essay: progr. waarin over
kunst wordt doorgepraat 23.50 Ra
diojournaal 23.5524.00 Nws.
hilversum 111
NOS: 18.02 Joost mag niet eten.
TROS: 19.02 (S) Plaatvarla 20.02
(S) Poster 21.02 (S) Sesjun Jazz
pop llvep - -
hilversum ii
(S) De 1
iet de nederlandstalige
Iswljs 22.55 Med
Nachtwacht. NOS: 5.02
Satésaus Show EO: 6.02—7.00 (S)
Matlnata: gevar. muz.
versum i
HILVERSUM II
Ochtendgym-
»t een gaatje,
mei om 7.55 Verkeersinformatie:
8.00 Nieuws; 8.11 Radiojournaal en
om 8.30 De groenteman. 9.C0 (S)
Radlofllharmonisch Orkest: klassie
ke muziek. NOS: 9.20 Wat heeft dat
kind?, pedagogische rubriek. 9.35
Waterstanden AVRO: 9.40 (S> Pia
norecital: moderne muziek. 10.00
(S) Voor de kleuters. 10 10 (S en
mono) Arbeidsvitaminen (gr). (11.00
de landbouw. NOS: 12.40
(S) Lichte orkestmuziek. 12.50 Recht
slecht, praatje. 13 00 Nieuw
:uiderbu-
ren 13.50 Internationaal Spectrum
moderne en klassieke muziek. 14.30
KRO: 7.00 Nieuws. 7.02 Het levende
woord. 7.07 (S) Badinerle: klassieke
(gr.). fÊM
Echo. 7.50 (S) Badinerle (vervolg).
8.24 Overweging. 8.30 Nieuws. 8.36
Gymnastiek voor de huisvrouw. 8.45
Moeders wil Is wet. 9.40 Schoolra
dio. 10.00 (S) Aubade: klassieke en
moderne pianomuziek en moderne
orekstmuzlek. (10.3010 32 NleuWs.).
11 CO Gebakjes en een beter leven-
verhalen van wel en wee. 11.55 Me
dedelingen. 12.00 (S) Van twaalf tot
twee, pauzeprogramma met om
12.22 Wij van het land; 12.2G Meded.
t.b.v. land- en tuinbouw; 12.30 Nws;
12.41-12.50 Ech0: 13.00-13.05 Raden
Nieuws. 17.00 Zonder grenzen;
briek over missie en zending. 17.1(
<S> Country time. 17.30 Nieuws
HILVERSUM III
EO:
(S) Gospelsound:
op Nederland:
mentaren uit alle delen van het
land en veel muziek. (16.00—16.02
Nieuws). Humanistisch Verbond;
16.45 Laat Je niks wijsmaken. Infor
matief programma. VPRO: 17.00-
IrJ.C3 (S) Tussen
thee en koffie. 10.03 (S) De muzika
le fruitmand: verzoekplaten van en
voor zieken. NCRV: 11.03 Zing, zing.
zing! 12.03 BIJ Barend op de Hol
landse toer. 13.03 (S) Popcorn.
AVRO: 1103 Cees van ZIJtveld I.
met o a. Soultlme U.S.A. 15 03 Cees
van ZIJtveld II. met o.a. de Ameri
kaanse en de Engelse Hitparade.
aal) 16.03 Postbus
<17.03
700:
e; :^2?*platKjrogramma.
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM - Tussen de lei
ding van de NOS en de bij het
NVV aangesloten algemene Ne
derlandse organisatie van uit
voerende kunstenaars (ANOUK)
is een geschil ontstaan over de
frequentie van het televisie-op
treden van de NOS-orkesten en
-koren. Voor de musici van de
vijf NOS-orkesten geldt een loon-
toeslag van 5.5. pet.
Tussen NOS en ANOUK werd
destijds, aldus de heer J. Koele-
mij van de ANOUK, afgespro
ken dat de NOS zou streven
naar een zoveel mogelijk gelijke
frequentie van optreden van or
kesten en koren voor de televi
sie. Van die afspraak is in de
afgelopen jaren niets terecht ge
komen, want het Metropole-or
kest komt ver boven het gemid
delde tv-optreden van de andere
orkesten en koren. De ANOUK
eiste daarop een compensatie in
vrije tijd, maar dit verlangen
werd van de hand gewezen. Het
overleg is nu vastgelopen, voor
al nadat de NOS kenbaar had
gemaakt dat een regelmatige
verdeling niet mogelijk is van
wege de afwijkende onderlinge
prestaties, repertoire e.d.
De ANOUK meent dat door het
te vaak optreden van 't Metro
pole-orkest voor de beeldbuis
niet alleen de belangen van de
leden van dit orkest worden ge
schaad (ze krijgen boven de toe
slag van 5.5. pet niets) maar te
vens die van de free-lance musi
ci, die bij de NOS-tv vaak een
welkome broodwinning vinden.
Door het Metropole orkest vaker
voor ae televisie te laten optre
den, worden de free lances te
kort gedaan, zo meent de heer J
Koelemij van de ANOUK.
De ANOUK gaat de kwestie
deze week met zijn leden be
spreken. Op 15 januari vindt op
nieuw een gesprek plaats met
de NOS-leiding. De CAO voor
omroepmusici en koorleden loopt
tot 1 januari 1975.
