MEDISCHE HULP
IN CHINA IS NU
BETAALBARE ZAAK
HEIMAEY verrijst uit de as
STRAAT
TERREUR
ROND
TREVI-
FONTEIN
Een door
lava over
spoelde stad
komt lang
zaam weer
tot leven
Domein van geld-
vissende jongelui
De Trevi-fontein is sinds de uitspraak van een Romeinse rechter,
vrij visgebied voor op munten beluste jongelui.
Rome De muntjes, die de Rome-bezoekers in de beroemde Tre
vi-fontein werpen, zijn sinds geruime tijd de oorzaak van bruut
geweld en straatterreur in de omgeving van deze fraaie water
partij. De meeste toeristen gooien wat klein geld in de fontein,
omdat volgens een vrom toeristisch bijgeloof iemand die dat
doet, eens in zijn leven nog naar Rome zal terugkeren.
Het is een gebruik dat al tientallen jaren bestaat, ai gooien veel
toeristen er vandaag de dag met de pet naar. Oorspronkelijk
moesten er nogal wat voorwaarden vervuld worden wilde die
- ..geldsmijterij" inderdaad leiden tot een terugkeer in Rome.
Het moest om te beginnen een Italiaans muntje zijn en 's nachts
bij heldere maan over dc linkerschouder in het water van de
fontein worden gegooid. Me nmoest dus met de rug naar het wa
ter gaan staan. De helft van de dagelijkse stroom bezoekers lap
te dat aan de laars. Deze toeristische barbaren grijpen een
handvol kleingeld en smijten dat met een superieur gebaar in
het water. Ze willen alle omstanders duidelijk maken dat zij n'et
in die flauwekul geloven.
Degenen die het echt doen, met de rug naar het water, giechelen
meestal verlegen tegen het ergens in die menigte knippende foto
toestel. Ze gooien het geld in de fontein voor het plaatje voor
thuis, maat missen duidelijk de inspiratie om hun terugkeer in
Rome serieus voor te bereiden. De weinigen die het stille nach
telijke uur opzoeken qm hun losse lires in stijl te water te laten,
lopen de kans te worden gemolesteerd te worden door de „munt
jesvissers", die van dag tot dag brutaler worden. Er komt n"g
een dag waarop deze geldvissende jongelui niet eens meer in het
fonteinwater gaan gVabbelen, maar dat ze de toeristen zullen
vragen om hen het geld maar meteen te geven.
Vroeger mochten slechts bepaalde vertrouwde personen het geld
uit de Trevi-fontein vissen. Een deel ervan mochten ze houden,
een deel werd voor liefdadigheid opzij gelegd. Totdat een Ro
meinse rechter bepaalde dat de muntjes in de fontein eigenlijk
van niemand waren, en die uitspraak was genoeg voor talloze
jongelui om bij nacht en ontij in de fontein te springen en bet
geld eruit te halen.
Mooi inkomen
Nu moet men die geldvisserij niet onderschatten. In het hoog
seizoen wordt er door de gezamenlijke toeristenmenigte
meer dan vijfhonderd gulden per dag aan losse muntjes
in het water gegooid, Geen wonder dan ook. dat bij voorkeur in
de nachtelijke uren veel jongelui in het koele water springen om
de buit binnen te halen. Alleen de rivaliteit tussen de muntjes
vissers neemt hand over hand toe. Er bestaan diverse groepen
die de enorme fontein „verdeeld" hebben.
Elke groep heeft zijn eigen „stekkie" waar gevist mag worden.
Overtredingen worden hardhandig afgestraft. Van liefdadige be
steding van de opgeviste gelden is geen sprake meer, tenzij men
het onderhouden van kroegbazen een liefdadige bezigheid vindt.
De zakenmensen die rond de fontein wonen worden met openlijke
bedreigingen gedwongen om het kleingeld in te wisselen tegen
bankbiljetten. Voor buitenlandse muntjes bepalen de vissers zelf
hun koers en die ligt niet aan de lage kant.
De afgelopen tijd is het herhaaldelijk tot knokpartijen gekomen
Lussen de „goudzoekers". De toeristen hebben, als toschouwers
rond een boU kring kunnen zien, hoe er in de fontein gevochten
werd. De p .ie heeft nu extra bewaking ingesteld. Misschien
dat de toerU.-.n de muntjes, die ze normaal in de Trevi gooien,
voortaan ma: beter in 'hun spaarpot kunnen stoppen. Dat ga
randeert op de lange duur ook een weerzien met Rome.
SJANGHAI (AP) - De 74-jarlg.
Tsjoe Sse-ming kan zicb nog
jaren" herinneren toen „vijl
steeds "de verschikkelljkt
van de negen kinderen die Ik
had, overled omdat ik geer
geeld had om en dokte)
te betalen". Tegenwoordig
hoeft hij niet meer te betaler
voor geneeskundige hulp. On
danks het feit dat hij gepenslo
neerd is, ontvangt hij nog
steeds 70 procent van zijn loor
dat hij vroeger verdiende-
Zijn jongste kleinkinderen (hit
heeft er 14 en kent hen allen bij
naam) gaan overdag, terwijl
hun ouders werken, naa r goed
kope kinderchrêches. Ook het on
derwijs is gratis. Het is .laarorr
niet vreemd dat Tsjoe zeer er.
thouasisast is over de genees
kundige en sociale hulp die se
dert 1949, toen de communisti
sche partij onder leiding van
Mao Tse-Toeng de macht over
nam, aan iedere Chinees wordt
verstrekt.
Voor 1949 verdiende hij als kok
voor een fabriek die electrische
apparaten produceerde, 80 Chi
nese centen, dat is ongeveer
1,20 per dag.
„De huur was hoog en we woonden
in een klein zolderkamertje. U
kunt zich niet voorstellen hoe
slecht de leefomstandigheden
waren. Mijn vrouw verloor haar
baantje zodra ze in verwachting
was. Dan hadden we maar 30
centen 0,90) per dag om voed
sel voor het hele gezin te kopen.
De lonen waren niet waardevast:
„We hadden niet genoeg te
eten, onvoldoende kleding en de
prijzen stegen dagelijks".
In de Volksrepubliek China gaan
de mannen met hun zestigste en
de vrouwen met hun vijftigste
jaar met pensioen terwijl vrou
wen die kantoorwerk verrichten
met hun 55ste van hun oude dag
kunnen gaan genieten.
In China kent men een internatio
nale ziekteverzekering, die nog
steeds verbeterd wordt maar
die niet in het gehele land uni
form is.
Mensen die voor de overheid
werken en de meeste fabrieks
arbeiders krijgen gratis medi
sche bijstand. In het algemeen
betalen hun familieleden echter
ongeveer de helft van de zieken
huiskosten en andere bijkomsti
ge kosten.
Op het platteland waar ongeveer
80 procent van de 800 miljoen
Chinezen leeft, betalen de arbei
ders die in de communes ver
enigd zijn in kleine produktie-een
heden en brigades een kleine
bijdrage aan de ziekteverzeke
ring variërend van een tot twee
of meer yuan per jaar.
De boeren betalen een klein be
drag omdat de regering nog
niet in staat is de ziekenkosten
voor iedereen te dekken.
Het systeem van de Chinese ge
zondheidszorg begint met de zo
genaamde hulp dokter meestal
Aan de lichamelijke opvoeding van de kinderen wordt in het tegenwoordige China veel aandacht besteed. De ouders van deze kinderen woon
den destijds ..opgepakt alsbeesten" in hun woonboten op de Parelrivier. Foto boven. Mevrouw Liang Jung-mei woont nu in een behoorlijke
driekamerwoning maar herinnert zich de tijd van de woonboten nog zeer goed. Haar bedstee is gemaakt van het hout von haar vroegere boot.
Foto onder.
een communelid, die opgeleid is
voor het geven van de eersto
hulp en die ernstige gevallen
doorstuurt naar een kliniek of
een streekziekenhuis.
Hier en daar wordt evenwel van
dit systeem afgeweken. „Zelfs
het ministerie van volksgezond
heid kan niet vertellen wat er
overal in China op medisch ge
bied gebeurt omdat het systeem
niet centraal geregeld wordt",
zegt de in de Verenigde Staten
geboren dr. George Batem. Hij
staat in China bekend als dr.
Ma Hai-tej en leeft al 40 jaar
lang in dit land. „De beslissin
gen van het ministerie zijn
slechts richtlijnen", zegt hij,
„waarbij het elke provincie
wordt toegestaan zelf beslissin
gen te nemen al naar gelang de
plaatselijke behoeftes".
„Als beesten"
,,We woonden vroeger als beesten
bij elkaar, we werden uitgebuit,
in politiek opzicht onderdrukt en
gediscrimineerd alsof we een
of andere ziekte hadden", zegt
Wu Chang, vertegenwoordiger
van het dorp Pin Ulhang. „We
moesten voor alles hoge belas
tingen betalen, zoals belasting
voor olie voor de lampen, of
om de doden te begraven,. We
leefden in kommervolle omstan
digheden en bijna zonder medi
sche verzorging. We dronken
het water uit de rivier. Sommi
ge verkochten hun dochters aan
slavendrijvers en bordelen, om
dat de mensen toen niet anders
konden. Nu gaat de levensstan
daard echter vooruit. Er zijn
dorpen gebouwd met woningen
van steen en beton, scholen, win
kels, fabrieken en klinieken".
Voordien woonden de huidige
dorpsbewoners opgepakt in hun
woonschepen op de Parelrivier.
In een drie kamer woning vertelt
mevrouw Liang Jung-mei <50)
haar levensverhaal aan bezoe
kers die op haar bedstee zitten
die volgens haar gemaakt is van
haar boot. De vloer van de wo
ning bestaat uit cement en de
muren zijn egaal wit geverfd.
Zij zegt dat ze 4,5 yuan per
maand voor deze woning be
taald.
Mevrouw Liang, die als kokkin
werkt voor 'n transportfirma in
kanton verdient 60 yuan per
maand. Haar zoon krijgt 40
yuan per maand. Haar schoon
zuster (64) het derde lid van de
familie werkt niet meer.
Voor de ziekteverzekering vn
haar schoonzuster betaalt me
vrouw Liang 1,30 yuan per
maand aan de trarsportfirrc*.
Mevrouw Liang en haar zoon
krijgen echter gratis medische
verzorging.
„Ik ben dankbaar dat ik nu op
het land woon. Ik ben niet lan
ger meer bang voor de harde
wind en stormen", zegt merouw
Liang.
Bulldozers en vrachtwagens moeten het eiland weer vrij maken van de
Even buiten de zuidkust van IJseland, komt 'n dode
stad langzaam weer tot leven: Heimaey is het
grootste eiland van de Westmann eilanden. Er
woont maar 2.5 procent van IJslands totale be
volking (200.000) maar toch draagt Heimaey bij
na 20 procent bij aan de visuitvoer. Tenminste zo
was het tot 23 januari van dit jaar. Op die dag
om twee uur 's nachts begon het eiland plotseling
te trillen en op en neer te gaan. Terwijl er 5200
mensen lagen te slapen spoot het eiland vuur en
zwavel.
De lava vloeit nog steeds in rode beken naar bene
den, maar het gaat nu langzaam en van de stad
vandaan, de zee in. Eenderde van de stad, onge
veer 350 huizen, ligt bedekt onder de lava die een
paar meter onder de oppervlakte ontzettend heet
is. Nog een 20 procent van de huizen is ernstig
beschadigd.
Overigens rijzen de nette witte huisjes alweer od
uit de langzaam verdwijnende bergen zwarte aa.
Hun fel gekleurde daken zijn schoongemaakt, net
als de straten. Alleen als je ten zuiden en ten
osten van de haven komt zijn de huizen tot hun
daken toe verzonken en bijna verdwenen onder
een verwoeste, in mist gehulde dode aarde.
Daarboven staat de nieuwe, nog naamloze berg
van Heimaey, 2040 meter hoog, broederlijk naast
de Helgafel! (heilige berg). Zijn laatste uitbars
ting, 5000 jaar geleden, schiep het eiland.
Het overheersende geluid op het eiland is dat van
bulldozers en vrachtwagens meer dan «en
kwart miljoen die hun zwarte lading vervoe
ren om er nieuwe wegen mee aan te leggen en
startbanen te herstellen. Ook wil men proberen
de zwarte as te gebruiken voor het bouwen van
huizen. Dag en nacht klinkt het gebonk van de
pompen die iedere seconde 225 liter zeewater
door mijlenlange pijpen in de hete lava stuwen.
Met dit koeln wil men een ondoordringbare dam
opwerpen om het eiland legen andere lavastro
men te beschermen.
Toch zijn er nog wonderen gebeurd. Slecht weer
dwong de vissersvloot dc dag voor de uitbarsting
te schuilen in binnenwater. De startbaan va nht-i
vliegveld ontkwam net aan de verwoesting. Bin
nen een paar uur konden de eilandbewoners in
veiligheid gebracht worden. Daarnaast is Heim
aey drie vierkante kilometer gegroeid en is de
haven veiliger geworden. Ook geeft dc nieuwe
berg bescherming tegen de vaak zo wrede oosten
wind. Veel bewoners van het eiland zijn tijdelijk
ergens gehuisvest. Sommigen blijven voorgoed op
het vasteland van IJsland maar 250 van hen zijn
teruggegaan om te beginnen aan het groot
scheepse plan voor de wederopbouw, waar vele
landen vooral Skandinavische, aan bijgedragen
hebben.
Twee visverwerkingsfabrieken zijn verloren ge
gaan, maar een van de overgebleven vier is al
weer in gebruik. Er moeten vijfhonderd nieuwe
huizen gebouwd worden. Enthousiastelingen her
stelden het golfveld. Langs de zwarte wegbermen
werd weer nieuw gras gezaaid. Enkele kleinere
vissersschepen keerden terug en zelfs de zeevo
gels hebben zich weer op de havenrotsen genes
teld
Hoewel eilandbewoners er uiteindelijk terug zullen
keren weet niemand. Er zullen er zeker veel zijn
die zullen aarzelen. Maar de mensen van West
mann zijn van een bijzonder soort. Hun recente
voorspoed verkregen zij door eeuwen keihard
werken. Ze laten zich niet makkelijk verslaan.
