Mens van goede wil
tv-serie naar boek van
Gerard Walschap
TELEVISIE VANAVOND
Dean, Taylor en Hudson
in superfilm Giant
TELEVISIE MORGEN
RADIO MORGEN
TERUGBLIK
PAGINA 2
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 27 DECEMBER lfpAGIN,
Als de AVRO op zondag 30 de
cember (Ned I 21.30 uur) de
eerste aflevering uitzendt van de
uit acht delen bestaande tv-serie
„Een mens van goede wil" naar
het gelijknamige boek van Ge
rard Walschap, dan zal deze
Belgische schrijver thuis alleen
voor zijn toestel gezeten oog in
oog gesteld worden met de door
hem geschapen romanfiguren.
Hij heeft zijn flat gegeven aan
deze door AVRO en BRT geza
menlijk ondernomen produktie.
Zelfs gaf hij preciese aanwijzin
gen omtrent de karakters van
de personages en voor het overi
ge aan de regie carte blanche.
Maar toen hij onlangs werd uit
genodigd voor het bekijken van
het resultaat, schreef hij: „Ik
heb volledig vertrouwen in debe-
werking, de regie, de acteurs en
de actrices, maar ik ben zo diep
doordrongen van de onvertaal
baarheid der kunsten, dat ik er
tegen op zie dat in het openbaar
te moeten ervaren".
Deze oprechte reactie is voor
een deel te verklaren uit zijn
gehechtheid aan juist deze ro
man over de boerenzoon Thijs,
die als een mens van goede wil
consequent de leugen, inherent
aan het leven, wil ontlopen en
als in een voortdurende obsessie
rechtlijnig de waarheid zoekt.
Thijs huwt de achterlijke Lette-
ke, omdat hij haar moeder heeft
beloofd voor haar te zullen zor
gen. trouwt na haar zelfmoord
met Rosa, die zegt niet buiten
hem te kunnen, en laat tenslotte
terwille (van een ander zelf het
leven. In geen eerder werk be
schreef Walschap zo zakelijk en
gedrongen de loutering door lij
den. reden waarom dit werk al
gemeen wordt gezien als een
kentering in het schrijverschap
van deze auteur, die tenslotte met
„Salut en merci" in 1955 defini.
tief zijn levensgevoel tot levens
houding uitriep, gelijk Thijs eer
der deed in de aan hem gewijde
roman.
Bewerkster Nel Bakker, bekend
als dramaturge o.a. van de
Haagse Comedie, heeft zich met
uiterste zorg aan de „vertaling"
gezet, met name het omzetten
van verhalende beschrijvingen
in beelden en in dialogen, vooral
daarom geen sinecure, omdat
Walschap zich weinig van dia
loog bedient. Zij heeft de roman
herlezen tot woordgebruik en
personages haar geheel ver
trouwd waren. Zij nam er ruim
een jaar voor. Zij meent uitein
delijk geslaagd te zijn in wat de
Tsjechische auteur Pavel Kohout
eens als volgt onder woorden
bracht: „Het hoogste gebod is
voor mij, dat een boek in gedra
matiseerde vorm geen boek mag
blijven. Het moet worden omge
zet in toneel, zoals stoffen wor
den omgezet bij een scheikundi
ge reactie. Wat intact moet blij
ven is de essentie, de ziel van
het werk. het geheim dat de au
teur heeft willen meedelen".
Regie-probleem
De regie van deze tv-serie heeft
nogal wat voeten in de aarde
gehad. Kris Betz, de gereputeer
de BRT-regisseur, had zich aan
vankelijk bereid verklaard dit
werk ter hand te willen nemen.
Op het laatste moment durfde
hij da verantwoordelijkheid ech
ter niet aan. Zijn bewondering
voor Walschap stond zijn artis
tieke durf in de weg. AVRO en
BRT stonden toen voor het blok.
De opnamen konden geen uitstel
lijden, omdat de rollen al waren
verdeeld en de acteurs zich niet
blijvend vrij konden houden. Op
het laatste moment vond men
John v. d. Resi in staat om dit
karwei te klaren, een man die
menige tv-produktie op zijn
naam heeft staan en momenteel
ook tekent voor de regie van de
KRO-serie „Citroentje met sui
ker".
•Tohn v. d. Rest heeft zich wer
kelijk met zorg van zijn taak
gekweten. Van BRT-zijde verze
kerde men ons, dat hij zeer
hoge eisen stelde en dat men
vanwege de tijdnood hem moge
lijkheden verschafte die nooit
aan enige BRT-regisseur zijn
toegestaan en oo de korte ter
mijn ook niet zullen worden.
John v. d. Rest heeft zich als te
genprestatie waar willen maken.
In de eerste aflevering die wij
zagen heeft hij al zoveel kwali
teit gestoken, dat dit bijna sto
rend werkt. Hij heeft direct al
te zeer zichzelf willen bewijzen.
Wij willen ons graag nader ver
klaren. De 'benepen atmosfeer
var. het leefmilieu waar de ge
schiedenis zich afspeelt alsook
de dramatiek, die daarin beslo
ten ligt, heeft John v. d. Rest
verwerkt op een wijze die aan-
Kitte Courbois, Hugo Metsers en Josine van Dalsum in het tv-spel Een mens van goede wil".
Josine van Dalsum als Letje en Kitty Courbois als Rosa.
NEDERLAND I
TROS
0 Tom Sawyer
5 Sjoko
NOS
5 Ti-Ta-Tovenaar
5 Journaal
VPRO
5 Beertje Colargol
5 Giant, film
NOS
0 Journaal
VPRO
1 Giant, vervolg
Waar heb Je dat nou voor
nodig? - show
NOS
Journaal
(K) Nordschau-magazlne. 19.26 e
Treffpunkt Philadelphia: de ge*
denls op het spoor. 19.59 (ZAV)
gramma-overzlcht. WDR: 18 00
Nws. uit Noordrijn-West falen'.
(K) Kinderprogramma. 18 15 (K
macht van het geld. tv-fllm.
—19.20) (K) Hier und Heule).
(K) Journaal en weerbericht,
(K) 1973 Terugblik op het af
pen Jaar. 21.15 (K) Tom Jont
zwlschen Bett und Galgen (Tom
nes), Engelse spelfllm uit 1963.
(K) Journaal,
NEDERLAND II
NOS
18.45 Ti-Ta-Tovenaar
18.55 Journaal
EO
19.05 Koffiebar
19.25 Reindeer Project, doe.
NOS
20.00 Journaal
18.25 (K) Zwlschen den Flügen,
film. 19.00 (K) Journaal. 19.30
Lleder mlt anderen Worten.
(K) Notlzen aus der Provlnz-
(K) Journaal. 21.15 (K) Chronlk
Aktualltelten uit 1973. 22.45 (K)
wegte Bllder. Duitse trucfilms uit
twintiger Jaren. 23.15 (K) Joun
programma. 19.40 (K) Zoekll
20.10 (K) Nicht nur zur Welhnaü
zelt. spel. 21.50 (K) TV-docun^
Jre. 22.10 (K). Fragmenten
22.10 (K) Fragmenten
spreekt. Hij bedient zich daar
voor van middelen, welke bewij
zen dat hij met dit medium weet
te werken. In dialogen geeft hij
zeer close beelden van gezichten
en om sfeer te tekenen gebruikt
hij afstandelijke shots, waarbij
het zoeken van een fraaie beel-
compositie duidelijk jvoorop
staat. Ook werkt hij met vaseli
ne op de lens voor droombeel
den. Dit alles is fraai gedaan in
een juiste afweging.
Verwarrend
Evenwel past hij deze stijlmid
delen direct al in de eerste afle
vering volop toe. De kijker en
vooral de kijker, die het boek
niet gelezen heeft, zal daardoor
aanvankelijk licht onthutst wor
den. Hier had de regie zich van
bescheidener middelen kunnen
bedienen om het verhaal op
gang te brengen, om de kijker
in dit besloten wereldje te intro
duceren. Mogelijk pakt deze
werkwijze in de volgende afleve
ringen gunstig uit, maar om te
beginnen is er teveel ineens van
het goede.
Hier komt nog bij, dat hij het
eigenlijke verhaal vooraf Iaat
gaan door een kort overzicht
van Wat er allemaal te gebeuren
staat. De bedoeling is dat dit
[verhelderend werkt. Voor wie
het boek niet kent zal dit alleen
maar verwarring wekken. Bui
tenlandse voorbeelden (oorlog
en vrede) leren ons, dat het
voorkeur verdient in de eerste
aflevering niet naar dramatiek
te streven, maar naar een
schets van de onderlinge relaties
der 'betrokkenen. Een verteller
in het begin zou geen weelde ge
weest zijn.
Hugo Metsers als Thijs, Josine
van Dalsum als Letteke en Kitty
Coubois ais Rosa, de drie hoofd
rollen, schijnen van John v. d.
Rest voldoende /rijheid te heb
ben gekregen om tot een eigen 1
Ontslagen en
tekorten bij
Londense
reclamezender
LONDEN (AP) - Drie van de
hoogste functionarissen van de
Londen Broadcasting Company,
de in oktober in werking getre
den Londense reclame-radiozen
der, zullen aftreden. Het zijn de
voorzitter van de raad van be
stuur, sir Charles Stringen
(oud-lord mayor van Londen),
de chef van de nieuwsdienst Mi
chael Cudlipp en de directeur
Michael Levete.
Hun aftreden heeft te maken
met een reorganisatie om het
bedrijf, dat al spoedig in finan
ciële moeilijkheden zat, te sane
ren. De opbrengsten vallen sterk
tegen.
Toen in het midden van de ja
ren vijftig regisseur George Ste
vens aan de verfilming van de
lijvige familieroman „Giant"
van Edna Ferber begon, stond
voorop, dat het een superproduc
tie zou moeten worden waarvoor
kosten noch moeite mochten
worden gespaard om deze ode
aan het olierijke Texas toch
maar goed uit de verf te doen
komen.
In dit familiedrama dat zich
over drie generaties uitstrekt
was de keuze van de hoofdrol
spelers natuurlijk erg belangrijk
om van succes verzekerd te zijn
en zo viel de keus voor de rol
van de rebelerende Jett Rink
automatisch op het idool van die
tijd: James Dean.
Toen de film, die ruim drie uur
in beslag neemt, in november
1956 zijn wereldpremière beleef
de was Dean al bij een verkeers
ongeval om het leven gekomen.
De film zou een posthume hulde
Expportprijs
voor Focus
Van onze showredactie
AMSTERDAM - De Nederlandse
popgroep "FOCUS" heeft met
haar concerten en grammofoon
platen voor een grandioos stuk
export van Nederlandse lichte
muziek gezorgd. Nog nimmer
werden zulke enorme successen
geboekt. De stichting Conamus
(voor Nederlandse amusements
muziek) heeft de exportprijs
voor '74 aan Focus toegekend.
De prijs, een trofee, zal de
groep op 3 januari in Chelsee
P'obsïvafW Intercon rtn> Amsterdam
v. cCti2ovuitgereikt(B&'prijs ging
vorig jaar naar •Mputh ana,;
1.23, die met hun hit "Howj
c. cu do" in hst buitenland
z cgen gooiden. Jccus brak
r e;ords met-12 in Enge-.
J ea in Amerika, niet alleen;
reek nan concerten, maar
ook met zowel langspeelplaten
als s'ngles, aldus Conamus.
HOU HET
SCHERM
IN HET
OOG
voor deze acteur moeten zijn,
maar zijn bewonderaars werden
teleurgesteld, want Dean's rol
was maar betrekkelijk klein,
terwijl hij in de film aanzienlijk
minder overtuigend verouderde
dan bijvoorbeeld Rock Hudson
in de rol van de veebaron Bick
Benedict.
Zeventien jaar latifr is veel van
het sentiment, dat de eerste ver
toning van de film omringde
verdwenen. Stevens is echter een
goed vakman en weet dit wel
wat lang uitgevallen epos over
de plotselinge groei van Texas
ook over de dramatische zwakke
episoden heen te slepen. In de
rol van Benedict's vrouw Leslie
heeft met name Elizabeth Tay
lor veel van die minder sterks
momenten.
Ned. I, 19.15 uur.
Colargol
Beertje Colargol gaat vanavond
met Raaf 12 en Hector op zoek
naar de rovers die Hektors
schat hebben gestolen en Grieze-
lientje hebben ontvoerd. Ze zul
len de rovers wel vangen, want
ze krijgen de hulp van Tijger-
roog, een Indiaanse tovenaar.
Ned. I 19.05 uur.
Dat
nodis
De VPRO brengt vanavond een
soort show, met onder anderen
Barend Servet, Fred Haché,
Gerrit Dekzeil, Sjef van Oekel,
Carol van Herwijnen. Ko van
Dijk, Mieke van de Sande, Ted
Dellen, Mimiè Kok en Jan Kil-
jan. Dit alles wordt vertoond on
der het motto: ,,Waar heb dat
nou voor nodig". Op het andere
net Messiah.
Ned. I. 22.00 uur.
Messiah
De Evangelische Omroep biedt
vanavond de Messiah, oratorium
voor solisten, koor en orkest van
Handel, op teksten van Charies
Tennens. Solistische medewer
king verlenen Karin Ostar, sopr.
El'zabeth Cooymans, alt; Ian
Partridge, tenor en Henk Smit,
•bas. Voorts het Nederlands Ka
merorkest 'en het koor van de
Nederlandse Hëndelvereniging.
-De- Messiah wordt rechtstreeks
uitgezonden Vanuit h,et Concert
gebouw in Amsterdam:
Ned. II. 20.20 uur.
NEDERLAND I
19.05
19.30
20.00
20.21
20.31
21.30
22.20
KRO
Chem Chem Yetu RKK
Walt Disney: „Hoe het
wilde westen verloren
ghig"
Wereldcircus
Felix de kat
NOS
Ti-Ta-Tovenaar
Journaal
TROS
Zorro
Ren je rot
Journaal
Politieke uitzending PvdA
Op losse groeven
De FBI
Tr os-sport
IKOR
Vincent de evangelist
Journaal
18.25 (Z/W) vater der Klamotte, I
serie. 19.00 (K) Journaal. 19.30 J
Buitenlandse reportages.
(Z/W) Der Kommlssar,
NEDERLAND II
NOS
18.45 Ti-Ta-Tovenaar
18.55 Journaal
KRO
19.05 Cineac
20.00 Journaal
20.21 Alias Smith and Jones
21.10 Madagascar, doc.
21.55 Hitjournaal
NOS
22.45 Uit dc kivti
23.10 Journaal
KRO: 7.00 Nieuws. 7.02 Het leven!
woord. 7.07 (S) Badlnerle: kit
muziek (gr.). (7.30 Nieuws; 7
Echo). 8.24 Overweging.
Nieuws. 8.36 Gymnastiek v<
huisvrouw. 8.45 Moeders wil
Aubade, met om 10.30-10.
's. 11.00 Gebakjes en e
ziek. 10.00
10.10 (S ei
(gr). (11.00 Nieuws: 11.03 Radiojour
naal). 11.30 (S) Ik hoor. Ik hoor wat
u niet hoor:.... een causerie met
grammofoonplaten. 11.55 Beursbe
richten. NOS: 12.00 Toerlsmo - toe
ristische Informatie u4t binnen- en
buitenland. Overheidsvoorlichting:
12.30. Uizending voor de landbouw.
NOS: 12.40 (S) Lcht pianospel
(gr 12.50 Recht en slecht, praatje.
13.00 Nieuws. VARA: 13.11 Dingen
van de dag. NOS: 13.25 Spiegel van
België: muziek en nieuws van onze
zuiderburen. 13.50 Internationaal
Spectrumklassieke en moderne
muziek. 14.30 Blik op de Derde We
reld: een Informatief programma
over de Europese Integratie. 15.00
Zoeklicht op Nederland: reportages
en commentaren uit alle delen van
het land en veel muziek. (16.00-16.02
Nieuws). Humanistisch Verbond:
16.45 Laat Je niks wijsmaken: Infor
matief programma. VPRO: 17.00.
VPRO-VrIJdag: rechtstreeks pro
gramma over een aktueel onder
werp. 17.55 Mededelingen.
het laai
twaalf tot
met om 12.23 W(J
12.26 Mededelingen t.b.v. land-
tulnbouw12.30 Nieuws: 12.41-12.1
Echo: 13.00-13.05 Raden maar.
14.00 Muziekprogramma. 14.30 (S
Interlokaal op vrijdag, met o
Nieuws. 17.00 Zonder grenzei. -
(S) Country time. 17.30 Nieuw
17.32 Echo.
De kerst heeft het met de gehei
de tv-kijker goed voor gehad.
Veel eigen produkties, veel goe
de kwaliteit, veel feestelijks ook,
zowel in geestelijke als profane
zin. Bovendien waren het vrij
wel allemaal familieprogram
ma's, aantrekkelijk voor jong en
oud.
Op eerste kerstavond zagen we
Harry Geelens musical „Chris
en de kerstnachtmerrie", een le
vendig verhaal vol speelse tafe
relen en leuk in de melodie ge
zette liedjes. Voor de jongsten
onder ons zou deze geschiedenis
wel begrijpelijker zijn geweest
als de overgangen van droom
naar werkelijkheid minder
abrupt zouden rijn verlopen. In
de tekst had dit beter begeleid
moeten worden en met techni
sche toepassingen had dit manco
soepeler opgevangen kunnen
worden. Jammer deze kleine fei
len in een met zoveel fantasie
vervaardigd werkstuk.
In de pauze van het optreden
van Paul van Vliet liet de
VARA ons het commentaar van
het publiek horen. Er waren din
gen bij, „waarover je wel even
na moest denken" en ,,het is
niet direct voor bruiloften en
partijen". De kijkers die deze
mening deelden, konden over
naar het ander net, waar Rossi
ni's opera „De barbier" in elk
geval op een bruiloft uitdraaide.
Henk Elsink op tweede kerstdag
liet minder te denken over. Hij
werkt meer recht voor zijs
raap, in zijn Koopermolen g«-
wend aan publiek van boeren,
burgers en buitenlui. Beiden zijn
mensen die hun vak verstaan en
het serieus nemen. Belde zijn
ook cabaretiers die een typisch
eigen publiek naar zich hebben
toegetrokken.
De laatste aflevering van Wille-
ke's sprookjes „Het meisje met
de zwavtlriokjes" bleef in uit-,
beelding zowel als in vertolking
min of meer tussen sprookje en
werkelijkheid hangen. We schre
ven het al eens eerder. Dit heefi
zowel te maken met de regie als
met de vertolking. Toch hadden
we deze sprookjes niet graag ge
mist. Als vingeroefeningen had
den ze nut voor alle betrokkenen
en de bijzonder aan sprookje!
gehechte kijkers hebben er on
getwijfeld iets van hun gading
in gevonden.
Diana Ross bracht nog een brok
vitaliteit op de buis vóór de ac
trices Anne-Wil Blanicers en J°-
sée Ruiter de kerst mochten uit
luiden met Strindbcrg's
sterkere". Zij deden dat in sub
tiel spel vol psychologische
nuances en wisselende stemmin
gen, zoals de Strindberg-sfeer
dat verlangt. Subliem gedaan,
vooral in de zwijgende rol, die
als gangmaakster fungeerde
voor de sprekende.
creatie te komen, terwijl zij an
derzijds duidelijk binnen de op
zet van deze regie passen.
Dankzij de faciliteiten, die John
v. d. Rest kreeg was het moge
lijk zowel de binnen- als de bui-
tenoonamen met electroiische
apparatuur op video qver te ne
men. zodat in sfeer en belichting
er geen verschillen optreden
zoals gebeurt bij gebruik van
film.
Omdat zowel Nederlandse als
Belgische acteurs en actrices
zijn ingeschakeld was besloten
zich voor de dialogen te bedie
nen van eer «oort Nederlands-
Vlaams, waarvoor een logope
dist werd ingeschakeld. Noch
tans bleek het onvermijdelijk,
dat er meerdere soorten Neder
landsVlaams gesproken wordt.
Dc muziek van Pieter Verlinden
•is behalve goed ook voortreffe
lijk dramatisch toegepast.
Misschien krijgt Walschap gelijk
cn blijkt zijn boek niet vertaal
baar in beelden. Dan toch me
nen wij voorlopig ervan te kun
nen uitgaan, dai cr oy basis van
zijn boek een nieuw kunstwerk
met een geheel eigen karakter
is ontstaan. De tijd zal het le-
ren.
TON OLIEMUI ,LER
Demis Roussos
in Rotterdam
ROTTERDAM - üriefcs, j
zanger Demis Roussos, op dit
moment hoog dn de hitparade
met zijn song „Schönes Mad-
chen aus Arcadia", zal donder
dag 3 januari een concert in Ne
derland geven. Samen met zijn
koor en orkest zal Roussos op
treden in de Rotterdamse Ahoy-
hal.
