LIEVER OLIE IN DE GROND DAN GELD OP DE BANK stimulans voor onderzoek of dode dieren die na toevoegen van warm te en druk hem brandstof leveren voor zijn auto. motorfiets en grasmaaimachine. „Je' krijgt een soort ruwe olie, waar d tuur duizenden jaren overdoet. De oliè fractioneer ik en dan krijg ik allerlei pro ducten zoals .methaan, propaan, kerosine, dieselolie of benzine. Het is allemaal heus simpel", aldus Wallace. Het exotische experiment van de scheikun de leraar uit Jackson is reeds lang bekend in de chemie en door deskundigen zelfs veelbelovend genoemd. De bouw echter v de fabrieken naar het model Wallace z echter enorme investeringen eisen, en bo vendien slechts een gedeeltelijke oplossing bieden. Maar dat er serieus in deze rich, ting naar toepassingen van het huisafval en een betere, inschakeling van zon, wir regen wordt gestreefd staat buiten kijf Een ernstige poging in deze richting i plan van een onderzoeksteam van de uni versiteit van Cambridge in Engeland da volgend jaar-een z.g. zelfverbruikend huis wil bouwen. Dit huis zal geheel onafhanke lijk zijn van van buiten komende systemei als elektriciteit, gas, olie, water er lering! Volgens de leider van het team, Alexander Pike, dragen onze huidige woningen bij tol de enorme verspilling van energie. „Wj kunnen ons eigen afval gebruiken o methaangas uit te winnen waar op gekook kan worden. Onze baden zijn niet verbeten sinds het Kreta van Minos. Het grootste ge deelte van de warmte verdwijnt samen m het badwater. Wij kunnen de warmte we opvangen en, het badwater opnieuw gebrui ken na een recyclingsproces. Als belangrijkste natuurlijke hulpmiddelen voor onze energievoorziening ziet Pike zon en wind, Eii als het allemaal toch tegenvall dan zal onze levensstandaard er toch niel zo veel lager worden. Tenslotte zijn zaken als electrische broodmessen en tandensto kers geen onmisbare pijlers van ons dage lijks bestaan. Pike verwacht met zijn team van biologen, chemici en architecten eind '1974 met de bouw van het zelfverbruikend huis te begin nen dat gefinancierd wordt door de Britse regering en de industr*- In dit experimentele huis zullen hoofdzake lijk een aantal systemen worden gecombi neerd die vroeger afzonderlik zijn toege past De voornaamste systemen zijn: ne-energie om warmte op te wekken, wind om energie te leveren, regen voor de wa tervoorziening, ontlasting, afval uit de tuin en voedselresten voor kookgas en nieuwe methoden om verloren geraak'te warmte (gasfornuizen, schoorstenen) en water (af- waswater, badwater) op te vangen en in de kringloop terug te brengen. Als het zelfverbruikend huis op grote schaal wordt toegepast dan zal volgens de ontwerpers o.m. een eind komen aan de groei van steden met hun problemen als verstopping van riolen, afvoer en vernieti gen van afval. Volgens schattingen zal te gen 1Ö84 de helft van.de wereldbevolking in steden wonen. Deze concentratie van sen zal ernstige gevolgen hebben voor het stadsleven en voor ons milieu. Het voor naamste resultaat yan de ontwerpers van dit huis van de toekomst is dat nieuwe r thoden een eind zullen maken aan de gran dioze energie verspilling. Wij zouden het jaar 2000 tegemoet kunnen zien zonder een verslechtering van de huidige levensstan daard. t ZON, WIND EN AFVAL ZULLEN IN ENERGIENOOD MOETEN HELPEN olieleveranties, moeten nu al 7,5 kilome ter onder de zeebodem boren of 24 miljoen ton rots in Colorado uithollen om 50.000 barrels olie te produceren. De oliemaatschappijen zullen ook nooit meer hetzelfde zijn. Wat eens de meest vol ledige industrie van de wereld was - met dezelfde maatschappij die de olie opzoekt, produceert, raffineert en uiteindelijk ver koopt, is nu aan beide kanten opgedeeld en uitgeknepen. Aan de producerende kan! zijn ze nu genationaliseerd of opgedeeld waardoor de producent controle over dl productie krijgt. In het midden wordt ge controleerd waar de olie naar toe gaat, worden de internationale raffinaderij-ope tics omvergegooid. En aan de consumpti kant kunnen ze de prijzen niet langer m controleren, in een tijd waarin ze veel ge moeten besteden aan het vinden van m olie. Zowel de producent als de cor heeft besloten dat de olie te belangrijk om overgelaten te worden aan de oliem schappijen. (Copyright the Guard Huisvuil: Mogelijk een onuitputbare energiebron voor de toekomst. Van een onzer redacteuren De energiecrisis waarin een groot deel van de wereld is gedompeld heeft het natuurwe tenschappelijk en ingenieursvernuft bij ve len doen ontwaken. In Israel en de Ver enigde Staten wordt geëxperimenteerd met zonnegeisers, die de zonnewarmte opzuigen om later het water in huishoudens te ver warmen. De NASA (Amerikaans bureau voor lucht- en ruimtevaart) A.E.G. en Sie mens ontwierpen zonnepanelen van zonne cellen om de energie die zo overdadig aan wezig is in het grootste hemellichaam op efficiënte wijze in te passen in onze ener- gieproduktie. Maar ook de onderzoekingen naar het gebruik van de getijdenwisseling eb-vloed, het omzetten van geothermische enereie van de aarde zoals dit voorkomt in vulkanen en geisers, en het temmen van de waterstofbom, tot energiebron, worden in versneld tempo voortgezet. Naast deze voor de hand liggende ontwikke lingen, die in feite een logisch gevolg zijn van de technologische ontdekkingen en uit vindingen in de afgelopen twintig jaar zijn er ook nieuwe initiatieven naar voren geko men om te zoeken naar alternatieve ener giebronnen, die niet afhankelijk zijn van de traditionele grondstoffen als olie, steenkool, aardgas, water, wind en kernfusie. Deskundigen van de universiteit van Ulio- nois lieten vorige week weten een procedë te hebben uitgewerkt waarbij steden hun afval kunnen verwerken tot methaangas, en daarmee nog geld kunnen verdienen Volgens het onderzoekteam dat onder lei ding staat van dr. John Pfeffer, zou uit het huisafval, alle glas, ijzer en andere mate rialen moeten worden verwijderd. Uit het overgebleven afval zou door een gistings proces methaangas kunnen worden opge wekt dat als brandstof kan worden ee- bruikt en koolstofdioxide, dat wordt ge bruikt bij het vervaardigen van droog ijs.- Als voorbeeld noemde dr. Pfeffer een stad van 300.000 inwoners. Deze inwoners zorgen voor 1000 ton afval per dag. Een kwart -hiervan is materiaal dat kan worden ge bruikt voor recycling, 20 a 25 procent is water. De rest vap het afval levert 125.000 kubieke meter methaan. Als de steden hun afval gratis bij de fabriek afleveren dan zou het gas een winst kunnen opleveren van een tot drie gulden per ton afval. Een soortgelijk idee heeft scheikunde leraar Floyd Wallace uit de Amerikaanse stad Jackson in Michigan, naar zijn zeggen al twaalf jaar in praktijk gebracht. In een mi- ni-benzine-fabriekje stopt hij rotte planten (Van onze correspondent) De lichten van Europa gaan weer uit. Nu het olietekort zich doet gelden nemen lan den ook elders in de wereld - van indu striële reuzen als Amerika en Japan tot kleine landen zoals Gabon en Cambodja noodmaatregelen en bereiden zich voor op de grote gevolgen voor hun economie. De huidige oliecrisis is een direkt resultaat van de oorlog in het Midden-Oosten. Veron derstel nu eens dat de Israeli's onder druk van de wereld of uit eigen vrije wil, toe stemmen in de Arabische eisen en zich te rugtrekken naar de grenzen van 1967. Ver onderstel dat de rechten van de Palestij en hersteld worden tot tevredenheid van Yasser Arafat en koning Feisal. Veronder stel ook dat de Saoedi-Arabische minister van olie Sjeik Yamani, op zijn persconfe rentie in Londen vorige week gelijk had toen hij zei dat dit alles in een maand be reikt zou kunnen worden. Maar geloof niet dat alles in orde is wan neer er weer olie geleverd wordt en alles weer normaal kan worden. In veel opzich ten was de oktoberoorlog in het Midden- Oosten eerder een katalysator in de olie- scheikunde, en verhaastte hij eenvoudigweg een Arabische reaktie die in ieder geval toch gekomen zou zijn. Lang voor de gevechten begonnen, waren de olieproducenten in het Midden-Oosten al onrustig. Niet alleen vanwege de Ameri kaanse steun aan Israël. Maar ook - en dit geldt voor zowel Arabische als niet-Ara- bische producenten - door de economische waarde van olie. Met inflatie over de hele wereld en herhaaldelijke geldcrises is het moeilijk om objectief te beweren dat geld op de bank geen beter bezit is dan olie in I de grond. Aan het begin van dit jaar leden I de Arabische staten zware verliezen door het op en neer gaan van de koersen - i sommigen schatten dat het verlies opgelo- pen is tot 4000 miljoen gulden. 1 Dus denken de olieproducenten heel logisch v dat ze beter niet elke keer de productie I kunnen verhogen wanneer de vraag groter wordt. Zelfs voor Saoedi-Arabie, dat 30 pro cent van alle oliebronnen bezit, bestaat er een grens aan dehoeveelheid olie in de grond - dus waarom zouden ze zo •snel deze grens bereiken, vooral wan neer het geld dat ze er voor krijgen zo snel minder waard wordt? Het argument wint terrein wanneer je ziet dat de produ centen meer geld kunnen krijgen voor de zelfde hoeveelheid olie. Het is duidelijk, nu automobilisten in Engeland al in de rij staan voor benzine en in andere landen niet op zondagen mogen rijden, dat er een ver- koopmarkt is voor olie. Het doet er niet toe hoeveel de producent ervoor vraagt, de ge bruiker zal het moeten betalen. De Arabische staten hebben dit niet de laatste maand zo uitgerekend. Zelfs de meer gematigde Arabische olieproducenten die tegen het beperken van leveranties wa ren, beweerden dat alles wat je te doen had om een verandering in het westen te weeg te brengen, is de produktie niet ver hogen. Onvoldoende Dus was het belangrijkste deel van de persconferentie die de Saoedi-Arabische en Algerijnse ministers van olie vorige week gaven: het gedeelte waarin Sjeik Yamani uitlegde wat de Arabieren bedoelen met een terugkeer naar normale olieleveringen. Hij maakte duidelijk dat de Arabieren de produktie weer net zo groot zullen maken als in september. En dan zal het onderhan delen beginnen. Want de septemberproduk- tie is duidelijk niet genoeg om de lichten van Europa weer aan te krijgen. De septemberproduktie van de Arabische olielanden gezamenlijk bedroeg 20,470 mil- •joen barrels per dag. Sindsdien is de pro duktie beperkt met vijf miljoen barrels per dag. Maar zelfs wanneer er weer evenveel geproduceerd zou worden als in september zou er een tekort zijn in de wereld - in Saoedi-Arabië bijvoorbeeld hadden de olie maatschappijen gehoopt een verhoging to* 9.1 miljoen barrels per dag in te voeren. De Noordzee kan een goede hulp zijn, maar de meest optimistische schattingen tonen de beperkingen aan. De septemberproduktie was ook al niet ge noeg voor september. In die maand waar schuwden Esso en BP al voor mogelijke te korten. Nog voor september - en ook dus voor de oorlog en de topconferentie in Koe- 'weit op 18 oktober - was de produktie ge daald. Al maandenlang was de Libische produktie met 30 procent (om economische redenen) gedaald. De produktie van Koe weit was beperkt tot ongeveer 3 miljoen barrels per dag, terwijl er 3.5 miljoen ge haald kunnen worden. De oliemaatschappijen hadden gehoopt dat de produktie van Saoedi-Arabie omhoog ge gaan zou zijn - omdat koning Feisal als de vriendelijkste producent beschouwd werd - van 7 miljoen barrels per dag in het begin van dit jaar tot 20 miljoen per dag in 1980. Goede hulp Natuurlijk zal de Noorzee een goede hulp zijn. Maar wanneer de olie tegen die tijd Europees bezit is, dan zou de produktie vm 150 miljoen ton in 1980 - op zichzelf een buitengewoon optimistische en onwaar schijnlijke schatting - slechts voor 15 pro cent bijdragen in de verwachte Europese oliebehoeften. We zullen dan het Midden-Oosten nog even hard nodig hebben. Maar hoewel we het gelag van onze olie zullen betalen, betekent dat noodzakelijkerwijs niet dat we daarmee ook zeggenschap over de olie krijgen. Op zijn persconferentie gaf sjeik Yamani het definitieve einde aan van iedere hoop op overeenkomsten voor lange tijd over olie prijzen. Olie is volgens hem een verbruiks- artikel en de prijs mag net als ieder an der verbruiksartikel verrnderen, volgens de wetter. van vraag en aanbod. Eerder tot stand gekomen overeenkomsten kunnen slechts een of twee jaar van kracht zijn, in plaats van de vijf waartoe besloten was. Maar zelfs een jaar is nog heel wat vergeleken met andere verbruiksartikelen. De Algerijnse minister van olie maakte duidelijk dat de olieproducenten een „vrije markt" willen voor olie (hoewel ze een hechtere prijsstruktuur hebben voorgesteld, opdat ontwikkelingslanden niet zo zwaar getroffen zullen worden). Het westen, be weerde hij, wil alleen een geleide markt voor olie- „zouden jullie ons laten beslissen over de prijzen die we betalen voor de goe deren die we van het westen kopen?" vroeg hij. Voor de producenten is olie geen vervangbaar bezit. Om te zien wat een vrije markt voor de olie zou betekenen, hoef je alleen maar naar de gebeurtenissen van de laatste paar weken te kijken. Nigeria heeft olie kunnen verkopen voor ongeveer 100 gulden per barrel, wat net dubbele is van de nieuwe prijs (die zelf al 70 procent hoger is dan een paar maanden geleden).Iran. dat van plan is om wat van haar olie op de open markt te verkopen, heeft ook al aanbiedin gen gekregen met 400 procent winst. Nooit meer hetzelfde De hele oliesituatie van de wereld zal nooit meer hetzelfde zijn. Oliemaatschappijen, die wanhopig op zoek zijn naar stabiele

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1973 | | pagina 14