LAAT HEM GOED
ONTBIJTEN...
Eet
eens
anders!
Het is beter leven bij
'n lagere temperatuur
Schoonheids-
encyclopedie
voor blinden
VOOR DE VROUW
LEIDSE COURANT
DINSDAG 4 DECEMBER, 1972
HET NEDERLANDSE BRA I LLE- ALF ABET
(DE DIKKE PUNTEN VORMEN DE LETTERS)
Letters en leestekens
a b cd ef gbi j
k 1 ma opq r s t
ii 1 o uëlü
S3
au eu ei u b au cb scb
Aposrr.' Afbreking!- oofë C,èïtn Venei"
teken
Cijfers en algebraïsche tekens
X k'
2 De 4 laatste voor de Franse taal.
3 Alle voor de Franse taal.
4 De 7 eerste voor de Hoogduitse taal, de beide laatste voor
Nederlands en Duits. Het Duitse teken voor wordt in
Nederlands toegepast voor oe.
De Franse I 1 voor dient ook in het Nederlands voor de e
met het klemtoonteken.
Ook kan men in het Nederlands gebruiken.
„Eigenlijk is hei idee bij me opgekomen toen ik zelf ter observatie
in het ziekenhuis lag. Van pure ellende ging ik twee- of driemaal
per dag naar de douche om me wat op te knappen. Dan voelde
ik me beter. Zo kwam de gedachte: er liggen toch ook vrouwen
in dit ziekenhuis. Hoe redden die het? Even doorpiekeren en je
komt op schoonheidsbehandeling, mijn vak, en nog even eerder
denkend kom je bij gehandicapten terecht. In dit verband vooral
bij visueel gehandicapten: blinden. Die vinden het toch ook fijn
als ze weten dat ze er goed uitzien." Aan het woord is Eelco
Webster (29), public relations officer van Max Factor in Neder
land, die nu al zes jaar onvermoeid journalisten bezoekt, altijd
opgewekt met tijd voor een praatje, desnoods over zeilen en
sport. Eelco is een verslingerd modelbotenbouwer en hij is ook
gek op zee vissen, (eed keer heeft hij zijn familie tot dolwordens
bekegeld met 60 makrelen, die hij gevangen had. Kilometers
per jaar legt Eelco af om de redacties van alle kranten
bladen, tijdschriften en huis-aan-huis kranten te informeren over
de meest recente activiteiten van zijn firna. „Ik heb me altijd
aangetrokken gevoeld tot dit soort werk: voorlichten. En ik voel
me dan ook als een vis in het water in deze job". Dit enthou
siasme, gevoegd bij de ziekenhuiservaringen en het feit dat Max
Factor in Engeland bezig was met bllndencursussen („ik dacht:
„dat moet toch ook kunnen in Nederland") brachten hem ertoe
contact op te nemen met de heer J. v. d. Kossem, directeur van
de bibliotheek voor blinden in Den Haag om te proberen hem te
intresseren voor een „verzorgingsboek" voor blinden in braille
schrift. Hierin kunnen blinde- en slechtziende landgenoten alles
vinden voor niake-up en lichaamsverzorging. De heer J. van
Kossem: „het is belangrijk dat er zo'n boek in braille is uiotgek-
men. Ook de blinde vrouw moet weten dat ze op een bepaalde
manier haar lichaam en huid kan verzorgen. Zij kan toch ook te
kampen hebben met bijvoorbeeld acné..
Nu de markt overvoerd wordt, is het nodig te weten welke ingre
diënten zij dient te gebruiken". Na twee jaar noeste arbeid is
het handboek klaar, het in brailleschrift uitgewerkte bekende
Max Factor „Boek der Schoonheid". Verscheidene hoofdstukken
ervan zullen ook nog eens op de band ingesproken worden. Eel
co: „het is leuk dat het boek bestaat, maar ik moet aan de op
volging denken. De adressen van de kopers krijg ik door om ze
over enige tijd te benaderen. Misschien willen geintresseerder
wel een cursus volgen. Dat is dan de praktijk van de theorie in
het boek. Blinden willen beschouwd worden als gewone mensen.
Laten we hen dan ook de mogelijkheden daartoe bieden." (ge
lukkig dringt deze gedachte ook elders door; er zijn restaurants
met menu's in brailleschrift).
Het boek 5.95) is niet gesubsidieerd. De Nederlandse Blindenbi
bliotheek maakt het per computor in elk gewenst aantal. Bestel
lingen 070-652950 (toestel 32 of giro 254236. We wensen het een
«oede start! Tiny Francis
Een onlangs gehouden onderzoek heeft Iets aan het
licht gebracht, dat lieve echtgenoten aangaat: Ver
keersonveiligheid is dikwijls te wijten aan te weinig
ontbijten. Op sommige momenten schiet het reactie
vermogen tekort als in het bloed te weinig suiker
voorkomt.
Mensen, die het weten kunnen, noemen deze conditie
..hypoglycemia". Ze komt in de late ochtenduren
voor bij mnsen met een te lege maag.
Statistieken wezen uit dat de helft van de ongelukken
's morgens tussen half twaalf en half een gebeurt en
dat 80% van deverkeers-slachtoffers een te laag
bloedsuikergehalte had. Drie van de vier aten voor
bet van huis gaan een hap en een snap, staande In
de keuken (kopje koffie en dun sneedje brood).
Rijproeven bewezen dat er slechte- en goede ontbijten
waren. Bij de eerste groep zakte het suikergehalte
tot een gevaarlijk laag niveau, bij de tweede bleef
het constant of steeg.
Na twee uur onafgebroken rijden mankeerde het de
eerste groep aan concentratie, de tweede groep
bleef beter bij positieven. Het Is belangrijk de hele
dag goed gevoed te zijn als men achter het stuur zit
(vitaminen, sinaasappelsap, Corn Flakes, melk,
toast met boter, suiker op de halve grape fruit, tar
webrood, rice-crispies met room en suiker, room
kaas. Kant- en klaar graanproducten.
Neem bi de auto een thermosfles met koffie en veel
suiker mee, een appel en een broodje met vlees of
kaas. Liefst ook snoepjes. Voor het autorijden Is een
goed gevulde maag veiliger dan een knorrende
maag.
Feestelijke winteravonden komen weer in
zicht. De Engelse modemakers maken
zich op aan de verwachtingen te vol
doen. Uit de collectie van Jean Allen:
Vrouwelijk en ontwapenend „Nanette"
van witte nylon met blauwe noppen.
Het tweemaal ingesnoerde lijfje is ge
rimpeld, de volants dansen mee met de
rok, foto links. „Fonteyn" heeft een
enorme bloemenprint en een volant
langs de rok. Het lijfje is een „pussy
cat" strik, foto rechts.
IIIIIIIH
Anneliese (Lieschen) Schuhholz,
public relations-vrouw van het
Landesfremdenverkehrsver-
band Baden-WUrttemberg is
een klein, watervlug persoon
tje dat van de ene stad naai
de andere rent met groepen
mensen om de bijzonderheden
van het gebied dat zij be
strijkt aan de man te brengen.
Ze doet dit goed, tilchtig, en
heeft overal een antwoord op.
„Dit is een typisch Schwarz-
waldhaus" (staat in het Frei-
lichtmuseum in Gutach, Furt-
wangen). Hier is het mooiste
bloemendorp van Duitsland in
de Badische Weinstrasze" en
„neem toch forel ln Dilisos-
se..." Ze zit ingepakt tussen
boeken, tijdschriften, stapels
kranten, brieven en knipsels
in haar bureau aan de Staf-
flenbergstrasze 7, Stuttgart en
vertelt dat ze koken heeft ge
leerd van haar moeder. Om
dat ze de lekkerste kostjes
van alle hotels kent en weet
wat er op het boerenland ge
geten wordt, heeft ze met al
haar drukte nog de pen opge
nomen om een kookboek te
schrijven, waar gerechten in
staan, die op het boerenland,
door de burgemeestersvrouw
en op een dinertje gegeten
worden. Het heet: „Köstliche
Spezialitaten aus der Schwabi-
schen Küche" (Uitgever
Schwabenwerk GmbH, Stutt
gart). Een nationaal gerecht
in Schwabenland, dat bijna op
geen tafel onbreekt is Spatzie.
doodgemakkelijk te maken en
erg lekker. Klop 4 5 eieren
in 1 pond meel en doe daar 1
theelepel zout bij. Onder lang
zaam roeren 1/8 liter water toe
voegen. Strijk het deeg uit
met een deegroller en snijd er
met een mes heel dunne reep
jes van (Mes steeds even in
koud water dompelen, zodat
het deeg niet blijft kleven).
Water koken en de friemeltjes
erin gooien. Anneliese staat
erop dat het water blijft koken
en vertelt dat de Spatzie gaar
zijn als ze boven komen drij
ven. Eindeloos goed gerecht
met geraspte Emmentaler
kaas, lichtbruin gebakken
schijven ui en een snufje pe
per. De Spatzie kunnen ook in
boter licht gebakken worden
en vormen dan een warme
schotel. Moeder heeft het
makkelijk. Goede beurt maakt
ze ook als ze bij de Spatzie
dobbelsteentjes in meel gewen
telde en daana gebakken
kalfslever op tafel zet (een
paar minuten in hete boter
braden) en er wat kruiden of
peterselie over strooit.
Wacht tot u kalfskopsalade hebt
gegeten (typisch gerecht voor
oudejaarsavond). Laat dit
vreemd geval door de slager
prepareren en uitbenen. Het
Annelies Schutrholz
uitgebeende vlees in flintertjes
snijden, bestrooien met zout,
peper en gesnipperde ui. Licht
aanmaken met olie en azijn.
Het is altijd een indrukwek
kend schouwspel als er zelfge
bakken koekjes uit de oven ko
men. Met Anneliese's „Vanil-
lebrötchen" slaat u een goed
figuur en ze zijn ongelofelijk
makkelijk te maken. Vier eie
ren worden met 250 gram sui
ker drie kwartier geroerd (ja,
dat is wel lang, maar het
loont). Na deze mix V2 stok
vanille (of een pakje vanille
suiker toevoegen) en 270-300
gram fijn meel lepel voor le
pel in het mengsel strooien.
Kleine broodjes van maken en
één nacht op een met boter in
gevet bakblik laten staan. Als
de kleintjes van boven droog
zijn in matig warme oven bak
ken. Geen meringues, sprook
jesachtige hazelnoottaarten,
slagroomgebak in Annelieses
kookboek, ook geen Truus-pud-
ding, maar wel een eerlijk
stuk „Rostbraten" met zuur
kool. De zuurkool maakt ze
zo: 1 kilo zuurkool, 60 gram
uitgebakken kaantjes, 1 ui. 1
grote aardappel of een lepel
meel, 1 kleine appel, >/2 g'as
witte wijn, naar smaak KUm-
mel. Zuurkool laten uitlekkne
en met alle ingrediënten VA
tot 2 uur zacht laten stoven.
Wijn en uitgebakken kaantjes
toevoegen. Desgewenst kan er
ook nog wat zure room door
heen worden geroerd, behalve
als iedereen toch al te dik
is Voor een feestelijk etentje
dat niet te duur is; stuk ma
ger varkensvlees in meel wen
telen en sappig braden (mag
niet dikker dan een vinger
zijn). Overgieten met een
roomsaus, in boter gebakken
champignons of cantharellen
en schijven tomaat.Als het ge
recht lekker gaat geuren as
perges uit blik kruislings over
het vlees met toebehoren leg
gen. Opdienen met stokbrood
en verse sla. Gelardeerde ree-
rug (poelier) gaat in een cas
serole met dobbelsteentjes
spek, met een flinke scheut
cognac. Circa 15-20 minuten
braden en wild uit het fond
nemen. In de saus gaat nu
wat room, zout, peper, kaneel,
citroen. (Funest voor de lijn,
maar we eten dit niet iedere
dag.) Nu gaat de reerug su
persnel weer in de casserole,
vergezeld van champignons
(en desgewenst cantharellen).
Op tafel zetten met Preisel-
beeren (overal in verpakking
verkrijgbaar) en „Spatzie".
Reerug kan natuurlijk ook lek
ker zijn toebereid met lever
en tomaten.
Voor een 1 andloper-feest
je:, .Zwiebelkuchen". een ty
pisch etentje voor pik een
vorkje mee. In schuimig ge
roerde margarine worden 6
8 fijn gesneden uien goudbruin
gebakken en gebonden met 60
gram meel. Mengsel gladroe
ren met V* liter room of karne
melk, 2-4 eieren, zout, Küm-
mel. (wie het verdragen kan
mag nog wat in een andere
pan zachtbruin gebakken stuk
jes spek bijvoegen). Dit een
voudig mengsel gaat in toege
slagen feuilletéedeeg (of bla
derdeeg) en wordt in de oven
mooi bruin gebakken. Warme
uienkoeken zijn een delicates
se en in het Schwabenland
drinkt men er graag een zoete
„Neuwein" bij (hier een zoete
witte wijn). Ook op de simpele
toer is lekkernij „Spitzbuben"
vertaald „Spitsboef", troost en
toeverlaat voor vrouwen die
geen zin hebben in moeilijk
doen. 65 gram amandelen,
stukje vanillestok, 115 *;ram
boter, 100 gram suiker en 200
gram meel op een plank zo
hakken en kneden d.-t de mas
sa samenbalt. Even laten koe
len in de koelkast. Daarna het
deeg snel uitrollen (zo dun als
mogelijk), rond uitsnijden en
in matig verwarmde oven
bakken. Ieder rondje met wat
marmelade bestrijken of des
noods de rondjes met steeds
marmelade ertussen op elkaar
stapelen. Toetje zonder bal
last; taart, waarmee u voor
een dubbeltje op de eerste
rang zit.
Tiny Francis
MEDISCHE RUBRIEK
Zelfs de Amerikanen die slechts voor 6 pet voor hun energiebe
hoefte afhankelijk zijn van de Arabische bronnen voorspellen een
lange koude winter. Nu reeds worden de thermostaten lager ge
draaid. Onlangs besprak president Nixon reeds de mogelijkheid
van de noodzakelijkheid de olielevering voor de industrie en de
huisverwarming terug te brengen tot 85 procent van vorig jaar.
Alleszins een reden, niet alleen voor Nederland, maar voor heel
West-Europa om de huidige energiecrisis niet te onderschatten.
Daarenboven hebben de Amerikanen de gewoonte flink te stoken
en voelen ze zich slechts lekker bij kamertemperaturen die ons
aan een sauna doen denken.
Daarom menen onze Amerikaanse collega's dat het verlagen van
de kamertemperaturen met enkele graden een gunstige weerslag
zal hebben op de gezondheidstoestand van de bevolking. Ze zijn
het er over eens dat de presidentiële suggestie de binnentempera-
turen flink te verlagen, het risiko van lichte aandoeningen van
de luchtwegen zal doen afnemen, de belasting van het hart- en
bloedvatenstelsel zal verminderen en tenslotte het algemeen ge
voel van welbevinden zal vergroten.
Dit laatste dan meer bepaald voor de Europeanen die in de V.S.
verblijven en zich reeds lang verbaasd hebben over de hoge
Amerikaanse binnentemperaturen.
Niet alleen de temperatuur, maar ook de vochtigheidsgraad be
paalt het gevoel van een comfortabele temperatuur. Vooral tie
kombinatie van hoge temperatuur en droge lucht is nadelig. Dit
geeft een uitdrogen van de slijmvliezen omdat het bevochtigings
systeem van onze neus duidelijk begrensd is. Het resultaat is
dan ook een vlugger verkouden worden, bijholtenklachten, hoes
ten. niezen, bronchitis enz. Alleszins verwacht men in de Ver
enigde Staten minder afwezigheid op het werk wegens winterver-
koudheden zodra de bir.nentemperaluren aan huis en op het
werk zullen dalen. Uitzondering dienst absuluut gemaakt te wor
den voor oudere personen en patiënten lijdende aan hart of
luchtwegen. M; ir ook het hart en de bloedvaten zouden minder
belast worden. Wanneer we van de koude buitentemperatuur in
een sterk verwarmde plaats komen zetten onze bloedvaten zch
uit, het bloed stapelt zich op in de perifere lichaamsgedeelten.
Dit kan een lichte bloeddrukval tot gevolg hebben die bij nor
male personen onopgemerkt voorbij gaat maar bij oudere perso
nen. zeker wanneer ze reeds wat sukkelen met het hart, onge
makken kan veroorzaken.
De mens, ook wel eens genoemd de naakte aap, beschikt over
weinig natuurlijke bescherming tegen de koude. Gelukkig zijn
we wel uitgerust met een goed stel hersenen en een soepel aan
passingsvermogen. Het ligt voor de hand dat dit aanpassingsver
mogen de volgende weken, misschien wel jaren, ducht g op de
proef zal gesteld worden. De simpelste manier om het minder
koud te hebben is zich beter te kleden. Het tijdperk van het
transparante mini-ondergoed is waarschijnlijk voorbij. De wollen
kleding gaat een prachtige toekomst tegemoet. Hopelijk is er ge
noeg wol. Vooral onze hals, keel en rug moeten we goed warm
houden met een extra kleding. Koude voeten zouden eerder on
aangenaam dan ongezond zijn. Een paar warme sokken en wat
meer beweging zijn hier het aangepaste middel. In laatste' in
stantie kunnen we teruggrijpen naar de reeds beproefde oorlogs
systemen zoals warm waterblazen, zakjes warm zand, een war
me steen of een heet strijkijzer. Een wat lagere binnentempera-
tuur heeft tenslof'e nog het voordeel dat de overgang naar de
koude vrieslucht buiten minder groot is wat de fysiologische
aanpassing vergemakkelijkt en het onaangename gevoel vermin
dert.
De ideale optimale binn-ntemperatuur is grotendeels een
subjectieve aangelegenheid. Sommige personen voelen zich pas
goed in oververhitte lokalen terwijl anderen er een benauwd en
ongemakkelijk gevoel hebben. Binnen zekere grenzen zouden we
ons kunnen cond tioneren op een lagere temperatuur zonder dat
we ons minder comfortabel voelen. Daarom geven we u de tip
door van dr. James Meyer, die in Amerika natuurkundig onder
zoekingswerk doet in het M.T.T..'s energiecentrum: vervals de
schaal van uw termostaat zodat iedereen in da kamer 21 gra
den afleest terwijl het pr in werk-I jkheidd slechts 18 zijn. Nie
mand zal dan 0"T de 'p~- ':la rn. Deze kunst
greep Is ook br. kbaar b j Europese termoslaten. Probeer het
eens. Het is de goedkoopste manier om op een aangename ma
nier brandstof te besparen.
dr. LEKX
