Ben Goerion: bouwer
moderne Joodse staat
Den Uyl te
vaag over
oliecrisis'
ijmaker
KISSINGER OPNIEUW
NAAR MIDDEN-OOSTEN
Alleen jullie kunnen
vrede met jezelf hebben
verdien 'n echte
Melk Unie
sluit in
Leimuiden
Moord
aanslag
op Corona
MAANDAG 3 DECEMBER 19/0
LEIDSE COURANT
TEL AVIV - David Ben-Goe-
rion gaat de geschiedenis
in als de man die de mo
derne Joodse staat werke
lijkheid heeft gemaakt; de
eerste onafhankelijke
Joodse staat sinds tweedui
zend jaar. Als pionier van
het Zionisme, waarbij hij
Joods nationalisme paarde
aan diepgewortelde socia
listische beginselen, verge
leek men hem wel eens
met een profeet der He
breeën. Na de geboorte
van de Joodse staat in 1948
leidde David Ben-Goerion
zijn volk door een oorlog
met de Arabieren. Hij
stond vele jaren aan het
roer van het schip van
staat. Voordat hij in 1963
voorgoed uit het politieke
leven trad legde Ben-Goe
rion in 1953 gedurende
veertien maanden zijn re
geringswerk neer. In die
tijd woonde hij als eenvou
dig man in een nederzet
ting in de Negev-woestijn.
In de eerste periode na de geboor
te van de staat Israël moedigde
Ben-Goerion de Joden over de
gehele wereld aan naar het
„oude vaderland" te komen.
Hoewel de eindeloze stroom im
migranten het land voor enorme
problemen plaatste kon, toen de
Joodse staat zijn vijftienjarig
bestaan vierde, de bejaarde lei
der met voldoening constateren
dat ruim één miljoen immigran
ten arbeid, huisvesting en vei
ligheid hadden gevonden.
De grijze politicus, een begaafd
redenaar, sprak negen talen.
Om de oude wijsgeren in hun
eigen taal te kunnen lezen leer
de David Ben-Goerion Grieks
toen hij de vijftig al was gepas
seerd. Hij schreef een aantal
boeken, waaronder het in 1933
verschenen ..Van Klasse tot Na
tie" en „Israël in de oorlog"
(1951).
Na de Eerste Wereldoorlog, toen
Palestina beheerschapsgebied
was. had Ben-Goerion een be
langrijk aandeel in de stichting
van het Histadroeth, het vak
verbond, waarvan hij van 1921
tot 1933 secretaris-generaal was.
In 1930 werd Ben-Goerion de lei
der van de zojuist opgerichte
sociaal-democratische Mapai en
in 1935 werd hij aangesteld als
directeur van het Joods Bureau,
het Jewish Agency, dat onder
het mandaat van de Volkenbond
was erkend als officiële instan
tie voor het regelen van de
Joodse Immigratie.
De opkomst van Hitier en de
daarmee verbonden anti-semiti-
sche acties brachten een sterke
toeneming van de ImmiRratie
van Duitse Joden naar Palesti
na met zich mee, hetgeen in
1936 uitliep op de Arabische op
stand.
Plannen van Ben-Goerion voor de
vestiging van de Joden in Pa
lestina en onderhandelingen
over een Arabisch-Joods ver
drag leden in 1939 schipbreuk
toen Engeland in een witboek
officieel de idee van een Joodse
staat in Palestina van de hand
wees en de stroom Joodse Im
migranten ging indammen.
Tweede
Wereldoorlog
Toen de Tweede Wereldoorlog uit
brak zei Ben-Goerion: „We zul
len strijden alsof er geen Wit
boek bestaat, doch we zullen het
Witboek bestrijden alsof er geen
oorlog is".
Er ontstond e-en crisis over de il
legale Joodse immigratie, die
na de vernietiging van de Jood
se gemeenschappen in het door
de Duitsers bezette Europa, ge
weldige vormen aannam. Deze
toevloed, die 900.000 Arabieren
uit hun woonplaatsen verdreef,
bracht de Arabische staten in
1945 bijeen "in de Arabische
Liga. Op 14 mei 1948, enkele
uren voordat het Britse man
daat over Palestina afliep, pro
clameerde Ben-Goerion in de
Joodse Nationale Raad de onaf
hankelijke staat Israël. In af
wachting van de totstandkoming
van d« grondwet trad de Raad,
met dr. Chaim Weizman als
president en Ben-Goerion als
premier, op als voorlopige rege
ring van de nieuwe staat. Op de
dag van de proclamatie trokken
strijdkrachten van de landen
van de Arabische Liga Israël
binnen en namen vijandelijkhe
den een aanvang die acht
maanden zouden duren.
Ben-Goerion, die behalve premier
ook minister van defensie was,
toonde zich een uitstekend stra
teeg. Hij organiseerde de Israë
lische strijdkrachten zodanig
dat zij tenslotte het grootste ge
deelte van Palestina in handen
kregen.
Na eind 1953 al a>amgekondigd te
hebben dat hij van plan was
een jaar of twee „vrijaf" te ne
men, bood Ben-Goerion korte
tijd later president Ben-Zwi zijn
ontslag aan. Hij trok zich terug
in een dorpje in de Negev-woes-
tijn, waar hij schapen ging hou
den. Vanuit deze plaats richtte
hij een boodschap tot zijn land
genoten waarin hij hen waar
schuwde voor „geestelijke ver
slapping". Hij spoorde de jeugd
aan zijn voorbeeld te volgen en
zich in de barre streken van het
land te vestigen om deze tot
bloei te brengen.
In 1955 keerde de oude staatsman
terug als minister van defensie
na een beroep van zijn opvol
ger, Mosje Sjarett.
Toen in november 1955 de verkie
zingen achter de rug waren
stond Ben-Goerion weer aan het
hoofd van de regering. Hij be
steedde als zodanig veel aan
dacht aan het versterken van
de Israëlische strijdkrachten
omdat hij geloofde dat de Ara
bische landen, onder leiding van
president Nasser, zich aan het
voorbereiden waren op een
Rust
In oktober 1956 ontketende Israël
een strijd In de Sinai-woestijn
met de bedoeling Egyptische
bases te vernietigen van waar
uit aanvallen op Israëlisch ge
bied plaatsvonden. De Israëli
sche strijdkrachten hadden zo'n
succes dat zij zonder veel moei
te konden doorstoten en binnen
zeer korte tijd vlak bij het Suez-
k an aal stonden.
De regerlng-Goerion trad in 1959
af na onenigheid met de coali
tiepartners over een wapenover
eenkomst met West-Duitsland.
Hij zat echter weer spoedig in
het zadel toen zijn Mapai bij de
verkiezingen de sterkste bleek.
Toen deze regering in 1961 af
trad na onenigheid tussen de
ministers bleef Ben-Goerion als
leider van een zakenkabinet.
Enkele maanden later stelde hij
het Knesse< een nieuwe rege
ring voor. die het uit vier par
tijen samengestelde team zijn
vertrouwen schonk.
In juni 1963, Ben-Goerion was
toen 76 jaar, kondigde hij op
nieuw aan zijn politieke loop
baan te zullen beëindigen. De
reden voor dit besluit heeft de
oude staatsman nooit onthuld,
doch het volk was ervan over
tuigd dat hij na zestig jaar poli
tieke strijd van een welverdien
de rust wilde gaan genieten.
Het bloed bleek echter opnieuw te
kru'pen waar het niet gaan kon.
Nadat Ben-Goerion in conflict
was gekomen met zijn collega
en discipel Levi Esjkol, besloot
hij In de verkiezingen van no
vember 1965 de Mapai te gaan
bestrijden met een groepje
geestverwanten, onder wie de
hu'dige minister van defensie
Mosje Dayan.
Deze groep, Rafi genoemd, be
haalde echter maar tien Knes-
setzerels, zodat de man die eens
de onbetwiste leider van de na
tie was, toen leider van een
kleine oppositie in het parle
ment werd.
Met de Arabisch-Israëlische oor
log Vein 1967 in het verschiet
wees Ben-Goerion een voorstel
af om zich aan het hoofd te
stellen van een regering van na
tionale eenheid die aan de nood
toestand het hoofd zou moeten
bieden.
Bij de verkiezingen van oktober
1969 werd Ben-Goerion opnieuw
in het parlement gekozen, maar
nu als hoofd van een nieuwe po
litieke groepering, de Staatslijst,
die hij gevormd had nadat Rafi
aan de regering was gaan deel
nemen.
In mei 1970 verklaarde Ben-Goe-
rion in een vraaggesprek dat hij
alle Israëlische veroveringen
van juni 1967, de hoogte van
Golan uitgezonderd, ongedaan
zou willen maken als er vrede
in het Midden-Oosten voor in de
plaats zou kunnen komen. Hij
herhaalde deze opvatting daar
na nog verschedene keren,
maar ondervond voor dit idee
weinig sympathie. In diezelfde
maand trad hij uit het parle
ment, ditmaal voorgoed.
DEN HAAG A.N.P. Vakcentrales en werkgevers zijn het met
elkaar eens, dat de verklaring van minister-president Den Uyl
zaterdagavond voor radio en t.v. over de heersende grote pro
blemen te vaag en te onvolledig is geweest om er duidelijke
uitspraken over te kunnen doen. Opvallend in dit verband is,
dat de Industriebond N.V.V. niet zo pessimistisch is over de ge
volgen van de oliecrisis, als de minister-presidont. „De gege
vens van premier Den Uyl zijn te summier, om daarop een be
leid te kunnen baseren", aldus districtshoofd Schravenmade
van de Industriebond N.V.V.
De heer Schravenmade, die als N.V.V.-bestuurder vooral te ma
ken heeft met de problemen van Rotterdam in verband met de
oliecrisis, stelde in zijn commentaar vast, zich niet al te grote
zorgen over de werkgelegenheid te maken „aangezien de olie
toevoer niet op grote schaal stagneert". Daarom ziet hij ook
geen aanleiding om bij de c.a.o.-onderhandelingen meer mati
ging te betrachten, dan al bekend is. „We kunnen niet twee
keer matigen, vooral daar de energiebeperking vooral de men
sen met de laagste inkomens treft", aldus de N.V.V.-districtsbe
stuurder.
K.V.P.fractie-voorzitter mr. F. "Andriessen, is van mening, dat
Nederland harde tijden tegemoet gaat, omdat de oliecrisis een
geweldige terugslag op de Nederlandse economische ontwikke
ling zal hebben. „Er zal bezuinigd moeten worden, maar daar
bij moet wel bezorgd worden dat de zwakkeren in de samenle
ving gespaard worden", aldus mr. Andriessen.
De liberale fractieleider H. Wiegel vreest echter, dat premier
Den Uyl de oliecrisis wil aangrijpen, om de nivellering van de
inkomens te kunnen doorvoeren. Hij zal zich daartegen scherp
blijven verzetten.
Slechts de (kleine) moeite van het aanbrengen van een nieuw kwar
taalabonnee kost u deze origineel verpakte set heerlijke Schotse
jam. Een feestelijke verrassing bij het ontbijt. (P.S. mocht u zelf
nog geen abonnee zijn, vraag dan een gratis proefabonnement
Noteer m.l.v
als nieuw kwarlaal-abonr
Adres':
Woonplaats
Stuur de "Schotse jam"
Adres:
Woonplaats
BON
Stuur deze bon in open envelop,
zonder postzegel, naar.
antwoordnummer 349. Leiden.
LEIMUIDEN De Melk Unie
gaat In februari 1974 stoppen
met de produktie van haar be
drijf in Leimuiden. De oorzaken
van de sluiting van het bedrijf
zijn de geringe capaciteit en het
ontbreken van uitbreidingsmo
gelijkheden van de produktie.
Die uitbreiding zou met te hoge
investeringen gepaard gaan.
De sluiting van het bedrijf zal
geen nadelige gevolgen hebben
voor het 14 man tellende perso-
nelsbestand. Een deel van hen
zal worden overgeplaatst naar
bedrijven in de omgeving. An
deren zullen met vervroegd pen
sioen gaan. De vakbonden, de
centrale ondernemingsraad en
de werknemers van Melk Unie
Leimuiden zijn van het besluit
op de hoogte gesteld.
In Leimuiden werd door CMC-
Melk Unie uitsluitend gesterili
seerde melk in .lessen geprodu
ceerd. Deze produktie zal wor
den overgenomen door het be
drijf Rotterdam-Overschie. Melk
Unie Leimuiden werd opgericht
in 1908, als onderdeel van de
Melkinrichting en Flessenmelk-
fabriek „Holland" in Amster
dam, waartoe ook het bedrijf
aan de Eerste Jan Steenstraat
behoorde.
WASHINGTON (Reuter—AP—UPI). De Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken Henry Kissinger zal 13
december in Cairo aankomen voor besprekingen met pre
sident Sadat van Egypte. Hij zal in hoofdzaak spreken
over de vredesconferentie die 18 december in Genève
moet beginnen. Behalve Egypte zal Kissinger nog drie
Arabische landen bezoeken', waaronder Syrië. Het wordt
waarschijnlijk geacht dat hij ook Israël aandoet.
Inmiddels wordt er in het Mid
den-Oosten druk overleg ge
voerd in hoofdzaak om te probe
ren om het vastgelopen Egyp-
tisch-Israëlische overleg bij ki-
lometerpaal 101 op gang te krij
gen. De Finse generaal Siilas-
vuo, bevelhebber van de VN-
strijdkrachten sprak gisteren In
Jeruzalem met de Israëlische
minister van defensie Mosje Da-
Jan. Dajan verklaarde nader
hand dat Israël het overleg
graag wil hervatten, maar dat
het woord nu aan Egypte is.
Het overleg was door Egypte
afgebroken omdat geen vorde
ringen werden gemaakt met het
terugtrekken naar de bestands
lijnen van 22 oktober.
Intussen heeft Egypte wel in alle
stilte de onofficiële blokkade
van de Straat Bab el Mandeb
opgeheven. Libië heeft zijn am
bassade in Cairo gesloten. Al
het ambassadepersoneel is
„voor overleg" naar Libië te-
ruggetroepen. De sluiting van
de ambassade betekent een
dieptepunt in de betrekkingen
tussen de beide landen. Kolonel
Gadaffi heeft scherpe kritiek op
Egypte geuit omdat het de oor
log tegen Israël begon zonder
Libië op de hoogte te zijn ge
steld en, weer zonder overleg,
een bestand sloot. Gadaffi bu-
schouwt het bestand als „een
vernedering voor de Arabieren".
KVP-kamerlid
overleden
SITTARD Het KVP-Tweede
Kamerlid J. Heijmans uit Sit-
tard is zondagavond in het zie
kenhuis in zijn woonplaats over
leden aan een bloedziekte. De
heer Heijmans - sinds 1971 lid
van de Tweede Kamer - was
een week geleden in het zieken
huis opgenomen.
Hij was lange tijd werkzaam als
pastoraal werker in Noord-Lim
burg en de westelijke mijn
streek.
Hij studeerde filosofie in Rolduc
en theologie in Roermond. Van
1959 tot 1963 studeerde hij theo
logie en sociologie aan de ka
tholieke universiteit van Nijme
gen.
Trekvogels op
de vlucht voor
strenge vorst
DEN HAAG (ANP) Zaterdag
ochtend is door de onverwach-,
te stevige vorst de vogeltrek op
gang gekomen en heeft die hele
dag op volle toeren gedraaid.
Kieviten, goudpluvieren, veldleeu
weriken, koperwieken en ganzen
zochten in westwaartse richting
een goed heenkomen.
Veel vogels streken neer in het
Zuidhollandse en Zeeuwse delta
gebied. waar de temperatuur
nel boven het vriespunt lag en
waar het sneeuwvrij was.
VACAWÏLLE (AP) Juan Co
rona, die wegens het vermoor
den van 25 rondtrekkende arbei
ders tot levenslang werd veroor
deeld, is bij een aanval in zijn
gevangeniscel 32 keer met een
mes gestoken.
Erg rustig
op de vijfde
autovrije
zondag
DEN HAAG De vijfde auto
vrije zondag is over het alge
meen erg rustig verlopen. De
Haagse politie betrapte zeven
automobilisten die ten onrechte
reden, in Amsterdam werden er
dertien aangehouden, onder wie
drie buitenlanders, cn in Rotter
dam tien. In heel Zeeland werd
slechts één overtreder aange
houden. De politie van Heeren
veen snapte twee overtreders.
Eén van hen probeerde 's nachts
zonder verlichting ongemerkt
thuis te komen. Dat lukte
bijna, maar toen hij bij het in-1
slaan van een straat zijn knip-
perlicht aanzette werd hij door
de politie opgemerkt.
Anti-communisme
MONTEVIDEO. (AP)- De rege
ring van Uruguay heeft zatei-
dag de ontbinding van dé 50
jaar oude communistische partij
in Uruguay b volen en de ver
schijning van de communisti
sche dagbladen el Popular en
Cronica stopgezet.
Deze maatregelen vloeien voort
uit de anti-ccmmunistlsche cam
pagne die wordt gevoerd door
de regering van president Juan
M. Bordaberry.
Israëlische brief aan een Hollander:
LEIDSE
COURANT
Dezer dagen verscheen in het Is
raëlische dagblad Davar van de
bekende Israëlische schrijfster
Channa Zemer een brief aan
een Hollander met als inhoud:
„Wat is het een vreemde wereld
waarin we leven: je kunt niet
eens dank je zeggen tegen een
behoorlijk mens zonder bang te
zijn dat je hem daarmee
schaadt. Als ik jullie dus mijn
eresaluut kom brengen, jullie
Hollanders, moet ik eerst de na
druk opleggen dat ik dat niet
speciaal doe als Israëlische
maar als mens. Ook in de tijd
dat de mensheid de joden het
gevoel gaf dat zt geen mensen
waren, heb ik niet aan de waar
de van de mensheid gewan
hoopt. omdat er mensen waren
van jullie kaliber.
Ook nu, in een tijd dat een vat
petroleum meer waard lijkt te
zijn dan veel mensenlevens,
blijf ik in de waarde van de
mens geloven, alweer omdat er
mensen bestaan zoals jullie.
Tullie hebt je de toorn vin de
Arabische land-n op de hals ge
haaid en gisteren, rond"!^. heb
ben velen van juli de gevolgen
ondervonden, naa. schatting
zo'n anderhalf miljoen man.
Door een of twee keer op dé
wekelijkse rustdag niet per pri-
véwagen te rijden dat is nog te
doen. Je wandelt te voet en dat
is goed voor de gezondheid, of
Je rijdt op de fiets en dat
brengt de verstijfde spieren
weer wat in beweging, of Je ge
niet van een rustig dagje thuis
en dat is ook nog zo bar niet.
Jullie wordt niet gestraft omdat
Je pro-Israëlisch bent, maar
omdat je geen anti-Israëlische
politiek hebt aanvaard zoals ze
JulHe dat wilden dicteren en
zoala ze dat aan de andere Eu
ropeanen hebben kunnen dicte
ren die een beetje cynischer wa
ren dan Jullie.
En daarom breng ik jullie mijn
saluut, allereerst als mens die
aanmoediging put uit het tastba
re vermogen om weerstand te
bieden aan dreigende chantage
en die eerbied voelt voor op
rechtheid. Ik weet niet eens of
Jullie uitgesproken pro-Israë-
llsch waren en het is verre van
m j om daar aanmerkingen op
te maken.
In deze dager Is het zelfs al moei
lijk g.moeg om niet anti-Israë
lisch te zijn en ik neig ertoe te
veronderstellen dat als zich een
dergelijke toestand had voorge
daan tussen twee andere volke
ren Jullie ook niet gebukt had
den voor een decreet dat erop
uit W8S de ander te wurgen,
want jullie zijn doodgewoon
mensenkinderen zoals jullie dat
geweest zijn onder de macht
van de golf van razisme die Eu
ropa overstroomde. Er zijn niet
veel plaatsen waar stand werd
gehouden zoals jullie stand hebt
gehouden. En weer hebben Jul
lie beter dan anderen standge
houden tegen immorele, onmen.
seMjke bevelen van bovenaf, die
erop uit waren de zwakken te
wurgen en weer moeten jullie
daaronder leiden. En ik voel de
merkwaardige behoefte me te
verontschuldigen voor de moe;
lijkheden die daardoor veroor
zaakt werden. Eigenlijk bestaat
mijn zonde in het feit dat ik be
sta en om de waarheid te zeg
gen: ik voel geen enkele neiging
om deze zonde teniet te doen
En toch veror.ts^huld g ik me
door jullie mijn saluut te bren
gen als jodin en als mens. En
ik vraag me af zoals ju'li-r Je
zeker ook afvraagt: bestral de
beloning voor rechiehri" 'd
in sancties waor cd r r ch b.'j
neer kg<? Ik wil n et fr
dat het zo is en k hen ewrn
overtu gd dat b rn r'" t ji
olievoorziening net zo zal z jn
als die van anderen, alleen luJ-
lie kunnen in de spiegel kijken
en vrede met jezelf hebben. i
,'a cc/i gazo..[plofjing in de voorstad Balie r up van Kopenhagen heeft de politie teven doden uit di
puinhopen gehaald. Een aantal mensen wordt nog vermist. Reddingsploegen proberen een aantd
ingesloten mensen te bevrijden. Door de autoloz,? zondag waren veel mensen thuis, zodat de situa
t e nog veel ongunstiger had kunnen zijn, aldus een politiewoordvoerder.
