„KINDERTAAL NOODZAAK IN STRATEMAKEROPZEE" Sint morgen op de buis Commissie vraagt snelle proef met educatieve radio en tv TELEVISIE VANAVOND TELEVISIE MORGEN RADIO VANAVOND RADIO MORGEN TERUGBLIK Li^iDib CoUKAN 1 VRIJDAG 16 NOVEMBER if In het dagelijks leven is Aart Staartjes, toneelspeler volgens zijn paspoort, niet zo erg verschillend van de stratemakeropzee, die hij elke dinsdagavond voor jeugd én volwassenen speelt. „Maar daarin speel ik natuuriijk wel een rol, een karikatuur". Hij zegt het zelf en het blijkt ter plaatse. Een beetje het type van de stoute jongen die uit de klas is gezet, maar ook relativerend en doelbewust. Staartjes is getrouwd, heeft drie kinderen, „het zijn fans van me": Saskia van 13, Paul van 10 en Hidde van 6. Ze moeten een beste pa hebben, die drie. Want het karakter van de Stratemakeropzeeshow komt nogal overeen met dat van Staartjes, die niet alleen de rol speelt van De Straat, maar ook met Frans Boelen de regie en samenstelling heeft. „Voor de afleveringen hebben we vijf schrijvers, we verzinnen niks ter plaatse, maar die schrijvers zijn wel met zorg uitgekozen. Deze schrijvers: Willem Wilmink, Jan Riem, Hans Dorresteijn, Karei Eijkman en Ries Moonen, weten nu langzamerhand wel, wat Aart Staar tjes bedoelde, toen hij van de VARA het verzoek kreeg dit programma te maken. En dat houdt ook onmiddellijk de kritiek in die ove rigens sterk afneemt. Kritiek op het taalgebruik. „Ja, er is veel kritiek geweest op de derde aflevering over vieze woorden. Maar we zijn nu met de dertigste bezig en was het nou zo belangrijk..." Taalgebruik Belangrijker vindt Staartjes wel het algemene taalge bruik in de show, waaraan het publiek nu wel begint te wennen. „We zeggen bijvoorbeeld, op je sodemieter krijgen. Nou, dat zeggen kinderen toch ook? Die hebben het niet over klappen geven en je kan kinderen alleen bereiken wanneer je hun taal gebruikt." Daarom vallen in de Stratemakeropzeeshow woorden, die rimpels veroorzaken. Vieze woorden of afleidingen ervan. „Een kind zegt niet: dat vind ik vervelend van je, het heeft er een ander woord voor Bewust is deze show met Wieteke van Dort als de defti ge dame en Joost Prinsen als Erik Engerd, behalve op kinderen ook gericht op volwassenen. Het heeft iets op- voedends in deze twee richtingen, maar het ligt er niet duimendik bovenop. Aart: „Neem het onderwerp verlegen. Vraagt een kind aan de vader: pap, wat betekent verlegen? Dan kan de vader antwoorden: dat betekent, dat je gauw van je stuk raakt. Daar' heeft een kind niets aan; het heeft pats een antwoord, maar doet er niks mee. Ik zeg: verlegen? Dat is ver. En leeg. Ver is de maan, die is leeg. Dat is verlegen. Begrijp je? Nee, zeggen de kinderen dan, dat is onzin. Maar dat is dan het goede, vanuit een idioterie zet je de kinderen aan het denken. En dat vinden ze leuk." Of: bang. Bang „Neem het Kanaal van Panama. Dat is heel smal en er komt van beide kanten een schip Ze botsen: bang! Maar waarom zou je bang zijn? Ik ben helemaal niet bang. Kijk, dan kruip ik terug in een hoekje, het wordt steeds donkerder en ik maar blijven roepen: ik BEN niet bang. Maar ondertussen kruip ik diep weg in een hoekje." „Ik had ook eens een liedje, waarin ik vertel dat ik in een groot bos liep met allemaal bomen, maar ik droom de dat. Ik moest een plas, in dat bos en de volgende dag werd ik wakker. Lakens nat. pyjama nat. Die dingen hingen tot mijn schaamte aan de waslijn. Maar ik ver telde er ook bij, ach, Piet Keizer en Johan Cruyff had den dat ook. En zeg maar tegen je moeder dat het over gaat..." Deze acteur, die liever toneelspeler is: „We bedoelen neem het niet zo absoluut. We zijn tegen vooroordelen." Met nadruk wordt in deze show zo min. mogelijk schei ding gemaakt tussen ouders en kinderen. „Kinderen ho ren er ook bij, even goed als bejaarden, we vormen een geheel. Ook kinderen zijn eenzaam. Wanneer je daarop ingaat, kan je het kind een gevoel van bevrijding ge ven; dat het niet alleen staat." Vondeling Met name heeft één voorbeeld naar beide zijden zijn uit werking gehad. Het onderwerp ouders. „Er zijn veel kinderen die opeens gaan denken dat ze vondeling zijn, ergens gekocht. Dat programma besloten we: ach, neem maar gewoon aan dat het je ouders zijn. Want voor sommige kinderen wordt dit een trauma. Nee, we geven geen biologie... Maar we kregen daar ook reacties op van ouders, die een vondeling hadden. Een ervan was positief. Ze zei den: we hebben het er met ons kind over gehad; het was «ns eerste gesprek als volwassenen. Maar we kre gen ook een negatieve reactie; daarin is het onderwerp NIET uitgepraat..." Aart Staartjes heeft met opzet de stratemaker gekozen. „Word JIJ maar stratemaker op zee... Ik ben de bedro gen burgerman, de Stratemaker is altijd verliezer, hij kan ook niet tegen zijn verlies. Het ging altijd vals..." Staartjes moet er eigenlijk om lachen, ziet er de humor drommels goed van in. ook al beweert hij dat alles „grauwe arbeid" is. „Ik vond het vroeger altijd prach tig als ik met m'n vader vocht en hij me winnen liet. Ook al wist ik, dat hij het n alles niet zo onverzettelijk i gelijkheid." Begripsoverdracht En dat is, wat de Stratemakeropzeeshow bedoelt. Ge lijkheid. Daarom het soms aangevochten taalgebruik: „Daar makèn we gebruik van voor een betere begrips overdracht". Is de Stratemakeropzeeshow eigenlijk een beetje Te- leac, voor kinderen en volwassenen, 16 december begint de VARA met Panorama Woensdag Show, maandelijks. Hierin opnieuw het trio Aart, Wieteke en Joost, aange vuld met Frans Forstman. Wederom krijgt Frans Boe len de regie. Staartjes beperkt zijn activiteiten tot spel alleen. Het wordt een programma van ruim een half uur met scènes en sketches; het huidige trio vo'gend, zal de Woensdag Show wel iets luchtigs worden. speelde. Je voelde, dat je kreeg een gevoel van NEDERLAND I 'O NOS 18.45 Ti-Ta-Tovenaar 18.55 Journaal TROS 19.05 Zorro 1 19.30 Wereld op wielen i 20.00 Journaal NOS 20.21 De FBI 21.10 TROS/sport 1 21.40 Music-all-in IKOR 22.50 Soldaat Schaapherder 23.30 Journaal NOS 23.35 Sluiting. NOS 22.45 Uit de kunst 23.10 Journaal 23.15 Sluiting l ITSLANI) I naai. IS 30 Act. 1! 18.55 Nordschau-m Okay SIR. 19.59 Prog der Him mei eriaubt 31 45 Vei film. 21.50 Int. progr. 22.15 Jout en wecroverz. 22.30 Sle halten Sommer kommen sollen. 23.30 .1 NEDERLAND II IH'ITSLAND II NOS 8.45 Ti-Ta-Tovenaar 8.55 Journaal VARA 3.05 Met de muziek mee 0.00 Journaal NOS 0.21 Twee onder een kap 0.45 De Kommissaris 1.45 Koning klant 2.35 Hans Jacobs in gesprek met minister-president drs J. M. den Uyl Kiamotte. 19.00 ji I tem. rep 2u.iS Aki I ungelost 11 Die Toten blelkl enzelc-hen: XY I IS.25 Valer der Kiamolie. naai. 19.30 Bullenj Journaal. 2130 lung 23,15 Aktenzelchen: XY ungelost. 23.25 Jouri BELGIr NEDKRLAXDS I Kath.-godsd uit/. 19.33 Zoek 19.40 Med. en ueerber. 19.45 naai. 20.10 Sam. 21.00 Face a 22.15 Kamerconc. 22.45 Journaal? NEDERLAND I 13.00 14.00 16.00 16.02 16.30 17.30 19.05 19.30 20.00 20.21 22.00 22.50 22.55 NOS Intocht Sint Nicolaas Sluiting Journaal AVRO Bibelebons Stuif-es-in Sluiting NOS Wereldkampioenschappen ritmische gymnastiek Ti-Ta-Tovenaar Journaal AVRO Wie van de drie? De schone heks Journaal NOS Wie-kent-kwis Sportpanorama Journaal NOS Sluiting 19.05 NCRV-sportshow 2 20.00 Journaal NOS 20.21 Zeskamp 21.40 Farce majeure 22.10 Ander nieuws 22.35 Journaal NOS KRO/RKK-IKOR 22.40 Het lied van de week 22.45 Sluiting DUITSLAND I (Reg. progr.: NDR: 18.30 Wo die I be hinfalt. 19.00 Act. 19.15 Ami progr. 19.5S Progr. overz. 8.20—9.25 en 10.30—11 30 Schot visie. 14.00—z.weekjoui 18.35 Journaal en weeroverz Clrucusprogr. 21.45 TrekklngIotto| v.d. zondag 2(2.05 mento. 23.35 Journaal DUITSLAND II NEDERLAND II 18.10 Raumschitt Enterprise. Journaal. 19.30 Hitparade. 20 15 ter 1st nicht verhelratet. 22.1,0 Joi naai. 22.15 Sportjournaal met loti ber. 23.20 Bokswedstr. vanuit Fr! furt am Main. 0.30 Journaal. BELGlë NEDERLANDS NOS 18.45 Ti-Ta-Tovenaar 18.55 Journaal NCRV 18.00 Fabeltjeskr. 18.05 Avontu v. d. jeugd 19.30 Guslaaf verllol 19.35 Zoeklicht. 19 40 Med. lf Journaal. 20.10 VVim Sonneveld-slu 21.10 Echo. 21.45 Sportdoc. 21 Sint Nicolaas moet ongetwijfeld goede herinneringen hebben be waard aan het jaar 1964, toen hij voor de eerste maal inging op het voorstel van de toenmali ge NTS om voortaan van zijn aankomst in Nederland een rechtstreekse televisiereportage te maken, en daarvoor Hoorn had uitgekozen. Want voor de tweede maal zal hij morgenmid dag de haven van deze stad bin nenvaren, niet met de stoomboot Madrid van destijds, maar met de Pioter Boele die omzwermd door waterskiënde Zwarte Pie ten, aan de kade zal afmeren. Op korte termijn moet worden begonnen met systematische proefnemingen met het gebruik van radio en tv voor specifieke educatieve doeleinden. Teleac moet voor deze proefnemingen de beschikking krijgen over eigen zendtijd. Daarnaast moet men zo spoedig mogelijk experimen teren met het gebruik van meer lokaal gerichte kabelneten of zenders met een regionaal be reik voor uitzendingen di zijn af gestemd op de specifieke educa tieve behoeften van de plaatse lijke bevolking. Dat zijn enkele aanbevelingen die de ministeriële adviescom missie Vormings- en ontwikke lingswerk voor volwassenen (ongevraagd) aan de minister en staatssecretaris van cultuur, recreatie en maatschappelijk werk heeft uitgebracht over de betekenis van kabeltelevisie voor het vormings- en ontwikke lingswerk. In de nota waarin de aanbeve lingen zijn vervat, maakt de commissie enkele kritische kant tekeningen bij de enkele jaren geleden uitgebrachte nota Verin- ga-Klompé over de wenselijk heid van een Instructieve Om roep. In die nota wordt volgens de commissie ten onrechte ge concludeerd dat de instructieve radio en tv een eigen specifieke functie zouden hebben bij het oplossen van de voornaamste educatieve problemen. Volgens de commissie echter zijn radio en tv uitsluitend een middel. De Instructieve Omroep zal dan ook als instrument moe ten worden ondergebracht In een integraal educatief systeem waarbij voor radio en tv (inclu sief de kabel)) als overdrachts middelen mede een plaats wordt ingeruimd. Daarnaast zullen het reguliere onderwijs, vormings- en ontwik kelingswerk, instellingen van schriftelijk onderwijs, openbare bibliotheken wellicht ook buurt en clubhuizen moeten worden in geschakeld. Teleac, de Neder landse Onderwijs Televisie, Ra dio Volksuniversiteit en School radio zouden in beginsel op grond van hun ervaringen, be manning en outillage mede uit gangspunt kunnen zijn van een dergelijk systeem. Scribosonie Een vorm van informatie-over dracht waar CRM volgens de commissie de nodige aandacht aan zal moeten schenken is de scribosonle, het elektronisch schrijf- en leesscherm. De commissie beveelt met klem de toepassing van dit systeem aan. De minister zou mogelijkhe den voor serieproduktie van deze apparatuur en het nemen van proeven met prototypen (via Teleac en de NOT) moeten creëren. Dit systeem maakt het overbrengen van eenvoudige beeldsignalen via radiozenders mogelijk. HOU HET SCHERM IN 'T OOG gebleven en hoe het leger hierin functioneert, moet vanavond dui delijk worden. Ned. I, 22.50 uur. Onder een kap Het televisiespel in afleveringen Twee onder een kap van Jelle de Vries, gebaseerd op het ra dioprogramma Lief zijn voor de buren, behandelt vanavond Tienduizend Oranjekinderen. Politieke tegenstellingen moeten voor de nodige opwinding zor gen. Ned. II, 20.20 uur. De commissaris De politieserie van Herbert Rei- necker behandelt vanavond de moord op een lichte vrouw. Commissaris Keiler kan geen getuigen vinden, want niemand durft een mond open te doen uit angst voor wraak van de dader. Maar ook iemands gedrag kan voor een goede commissaris veelzeggend zijn. Ned. II, 20.45 uur. Uit de kunst Het programma Uit de kunst, be steedt vanavond aandacht aan de opera Wozzeck van Alban Berg, naar aanleiding van een serie voorstellingen die de Ne derlandse Opera Stichting van vandaag af geeft. Ook komt aan de orde de studenten filmmani festatie Cinestud 1973 in Am sterdam met fragmenten uit films en het nieuwe- boek van Herman Pieter de Boer, De vrouw in het maanlicht. Ned. II. 22.45 uur. Paniek door kinder programma (Van onze radio- en tv-redactle) STOCKHOLM In Zweden is een officiëel onderzoek begonnen naar een kinderprogramma voor de radio, dat in steden in het zuiden van het land en in Stock holm paniek had beroorzaakt. In het kinderprogramma was melding gemaakt van een explo sie van een in aanbouw zijnde kernreactor bij Malmö. Verslag gevers gaven een ooggetuige- verrslag en meldden dat tiendui zenden ook in de hoofdstad naar veilige plaatsen vluchtten. Een acteur die de rol van de burge meester van Malmö vertolkte, maande bevolking naar de schuilkelders te gaan. Velen raakten in paniek en de telefoons bij politie en brand weer stonden roodgloeiend. Vol gens een krant vluchtten sommi ge mensen per veerboot naar Denemarken. Het radiostation bood later zijn verontschuldiging aan. Men dacht voldoende maatregelen te hebben getroffen om het pro gramma niet als echt te doen overkomen, maar dat was blijk baar niet het geval. Nascholing huisartsen (van onze radio- en tv-redactie) HILVERSUM Op dinsdag 13 november j.l. is in de 8ste serie van nascholing huisartsen les 3 i.p.v. les 1 uitgezonden. Les 1 (bloeddrukregulatie en indirecte bloeddrukmeting) zal alsnog worden uitgezonden en wel a.s. zaterdag 17 november van 12.00 12.30 uur op Ned 1. De Sint zet daarna officieel voet op Nederlandse bodem en wordt verwelkomd door zingende, ner veuze kinderen, de burgemees ter van Hoorn en, der traditie getrouw, Mies Bouwman die ge durende de verdere uitzending, die zich onder meer ook in de Hoofdtoren afspeelt, niet van zijn zijde zal wijken. Zaterdag, Ned. I, 13.00 uur. Wereld op wielen Opnieuw wordt in WoW een auto in nieuwe stijl getest. Vanavond is het de DAF 66, die wordt ver geleken met vier soortgenoten. Behalve Fred van der Vlugt geeft een panel van tien berij ders van deze merken een oor deel. Ned. I, 19.30 uur. FBI In FBI vanavond deel 2: Op zoek naar Barbara. Deze serie berust op werkelijke gebeurte nissen uit de archieven van de Amerikaanse FBI. In dit geval een man, die uit een inrichting ontsnapt. Hij is verdacht van moord op zijn vrouw Barbara, van wie het lichaam nooit is ge vonden. De man denkt, dat hij haar niet heeft gedood en dat zij nog moét leven. Ned. I, 20.20 uur. Music-all-in In het programma Music-all-in van Pim Jacobs en Ralph Inbar treden vanavond op onder ande- ren The Singers Unlimited en de Franse actrice Brigitte Ariel, j die de titelrol speelt in de film I over Edith Piaf, binnenkort ook in Nederland. Ned. I, 21.40 uur. Soldaat Schaapherder I Een cameraploeg van het IKOR In de Reehorst in Ede zit iedereen weer k'.aar om vanavond „Me: j volgde een soldaat van de lich- de muziek mee'' te gaar. Behalve de vaste medewerkers Henk van ting 1973-5 gedurende zijn eerste Montfoort en Do'.f van der Liru'rn's Metropole Orkest zien —en I opleiding. Deze soldaat had voor horen we vanavond de Italiaanse zanger Claudio Villa, de i I de inlijving nadrukkelijk stelling koorddansers The Thuranos. de Leidse Sleuteltjes en het operette genomen tegen de militaire duo Henny Hay en Marco Bakker. De laatste twee op de foto. I dienst. Hoeveel daarvan is over- Nederland II -19.05 uur. HILVERSUM I analyses. KRO: 19.00 (S) Uit operette-album. 19.30 Mens zijn op aarde, gelovige visie op de mens en zijn bestaan. 20.00 (S) In antw. op Uw schrijven: verzoekpl.progr. 22.00 (S) Kursiet. cabaretprogr. 22 2.5 Overweging. 22.30 Nws. 22.40 (S) Hits. 23.5524.00 Nws. warr.. strijd en goed nws. 20.t Nws. (verv.NOS: 20 50 Den Haij vandaag. VARA: 21.00 (Si Radl phll-h. Ork. met soliste: mod. t! klass. muz. In de pauze: ca. 31.454 2155 Boekennws. 22.35(S> Stad kaart. 23.55 (S) Muz van deze eeul door Dorian Woodwind Quints 23.55—24 00 Nws. IILVERSUM III HILVERSUM II KRO: 18.00 (S) Licht ork. met solis ten. 18.19 Uitz. v.d. P.v.d.A. 18.30 Nws. 18.41 Echo. IS.50 Verkenning: nws., leJten en achtergr. op soc - maatsch. terrein. 18.68 Marktber, l.s.m. KNBTB. VPRO: 19.00 (SI Nova Zembla FM: leugens, ver- NOS: 18.00 Nws. 18.02 Joost n eten. 19.00 Nws. 19 02 Ge\ t'.gd: verzoekpl. 20.00 Nws120.02 I heug en meug show jH 21.02 Show: gevar.lichte i besprek. (32,00, 23.00, i Md.) VARA: 2.00 Alfrel 5.007.001S) Willem a - Kees van Maasdam. HILVEBSU3I I VARA. 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn. 7.20 (S) Z.O.. met 7.54 VPRO: Deze dag; 8.00 Nws; 8.11 Dingen v. d. dag; 9.35 Waterst. en 10.10 Ombuds man. 10.30 (S) Z.I. (11.00-11.02 Nws.). 13.00 Nws. 13.11 Dingen v. d. dag. 13.23 (S) Dit ls het begin NOS: 14.45 (S) NOS-Jazz. 15.10 Progr. v. d. buitenl. werkn. Chris tian Science: 17.40 Wat is een Chris tian Science Practitioner? NOS: 17.55 Med. wijs worden In Nederland. Med. 12.00 Aktua. 12.16 Overheid voorl.vast en zeker, proi onze soc. verzekeringen. 11.26 Md t.b.v. land- en tuinb. 12.30 Nv 12.41 (S) Tross-Country. 17.50 Café-chantanl: liedjes en muz. de goede oude tijd. HILVERSUM I HILVERSUM II Klaar wakkei Tot uw dst. :z. (9.00 Nws.ï 7.41-8.00 Aktua. 8.30 Nws. 8.45 Gymn. v. d. huisvrouw. Tien om: minimagazlne 10.00 Nws. 10.03 Muz. bij (11.00 Nws.). 12.00 Nws. 12.03 c Pers Vers. 13.00 Nws. 13.03 (S) Dr van u. (14.00 Nws.). 15.00 Nws. 15. (S) Pop Station. 16.00 Nws. 16.03 In gesprek met Dick Cavett sloot de Amerikaanse filmster Marlon Brando gisteravond de tv-uitzen- ding. Een spitse dialoog tussen twee aan elkaar gewaagde man nen en toch onbevredigend, om dat Brando te zeer toneelspeler bleef, die zich achter een hou ding verschool. Hij weigerde on langs de hem toegekende Oscar uit protest tegen het destructie ve beeld, dat Hollywood altijd van de Indiaan heeft opgehan gen en dagelijks in westerns nog doet. Maar hij ging vervol gens niet naar Wounded Knee, omdat in verband met de ont wikkelingen daar licht onjuiste gevolgtrekkingen jit zijn bezoek zouden zijn gemaakt. Gevraagd naar zijn film Last Tango zei hij deze niet te hebben gezien. Wij zouden zijn uitspraken over zijn houding jegens de Indianen Zondag al nieuws in de nacht op Hilversum 3 (Van onze radio- en tv-redactie) DEN HAAG Het ANP en de NOS hebben overeenstemming bereikt over nachtelijke uitzen dingen van de radionieuwsdienst van het ANP op Hilversum 3. Als gevolg hiervan zal met in gang van de nacht van zondag op maandag (18 op 19 nr.vem- ber a.s.) begonnen worden met korte nieuwsuitzendingen op elk heel uur gedurende de nacht. meer geloof hebben geschonken als hij deze film zou hebben ge kwalificeerd als verlakkerij. W{ hebben intussen wel begrepen dat hij zich voor deze film schaamt, omdat hij als acteuj zich daarvoor heeft geleend. Ons oordeel over de tv-documentaif re „Roerig Amsterdam" gavei wij al. Het moet ons echter vai het hart, dat wij van de VPR( niet begrijpen, dat zij deze pr< duktie vooraf liet gaan door documentaire over een oorli en wel de binnenlandse Russi sche oorlc.g in 1919. Ten eerste er al sedert jaren zoveel actue', le oorlog op de buis (Vietnam-Is-1 raël-om over Oorlog en Vredd maar te zwijgen), dat het tot on^ verschilligheid opwekkende overJ dosering leidt om dan ook n< eens een „Vergeten oorlog" ojj te rakelen. Ten tweede achten! we het een omroeppolitieke fout om een documentaire als „Roe-" rig Amsterdam", die grote kijk dichtheid waard is, vooraf te la-t ten gaan door een programma,1 dat uit opgewekte weerzin aam spoort over te schakelen naari de E.O. met 50 jaar zingendi evangeliseren. Tussen een Va-, der Abraham-show, d VPRO afwijst, en oorlogsmise rie ligt een breed terrein van aanstekelijke mogelijkheden. In het begin van de avond voerde de E.O. ons naar Sjaad, de zui delijke rand van de Sahara. Waar misoogsten en honger be zig zijn een volk te ondermij-, nen. Hiervoor is dringende, stucturele hul,/ nodig, lieteni zendelingen weten. De F..O. vol stond met het vermelden het gironummer: 300.300 E.O. Metterdaad Tsjaad. Metterdaadl had de E.O. ook zelf kunnen pleiten voor structurele hulp. O.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1973 | | pagina 2