Politieke motieven
mr. Biesheuvel
deel ik niet
Kerk van Engeland
wil Zuid-Afrika
via investeringen
onder druk zetten
J*
T
Krachtiger aanpak
illegale gastarbeiders
BAR-HOTEL EIGENAARS
VEROORDEELD WEGENS
RASSENDISCRIMINATIE
Vanaf morgen
hypotheken
bij posterijen
Veel onveilige
apparatuur
in huishoudens
POLITIEKE INVLOED
KERK IN FRANKRIJK
OMSTREDEN ZAAK
Paus wellicht
naar Lourdes
Waarnemend voorzitter ARP
KORTE METTEN
WOENSDAG 14 NOVEMBER 1973
LEIDSE COURANT
ai (Van een onzer verslaggevers)
LEEUWARDEN - "Ik accepteer en respecteer de beslissing van
nmr. B. W. Biesheuvel zich uit de aktieve politiek terug te trek-
ken. Alleen de politieke motivering daarvan kan in niet delen".
Aldus besluit drs. J. de Koning, waarnemend voorzitter van de
ARP. z^ijn reactie op de in het Friesch Dagblad gepubliceerde in
gezonden brief van mr. Biesheuvel, waarin hij reageert op uit-
h spraken van drs. Koning in Bardegarijp.
Daar had drs. De Koning on-
,der meer gezegd niet te begrij
pen welke politieke redenen er
konden zijn om mr. Biesheuvel
te doen besluiten zich terug te
trekken. Mr. Biesheuvel beves
tigde toen in een ingezonden
brief, dat zijn terugtreden wel
degelijk werd ingegeven door
'politieke motieven, en niet
"door persoonlijke.
hDrs. De Koning schrijft nu,
dat op alle manieren is ge-
'poogd mr. Biesheuvel van zijn
stap te wrerhouden. "Omdat
dit besluit berust op politieke
■gronden betreur ik het daaruit
voortvloeiende besluit een
eventuele kandidaatstelling
voor het voorzitterschap van
de ARP niet te wHlen aanvaar-
'den.
Die politieke motieven komen
neer op bezwaren tegen de wij
ze waarop het kabinet tot
stand is gekomen en bezwaren
tegen het van dit kabinet te
verwachten beleid.
Het eerste bezwaar wordt in
de ARP algemeen gedeeld.
Daarom hetdt de fractie ook
geen medewerking willen ver
lenen aan de eerste formatie
poging van mr. Burger. Ver
schil van mening kan bestaan
over de vraag, of het duo Al-
beda-Van Agt door nevenschik
king van Keerpunt '72 en het
Christendemocratisch pro
gram zodanige wijziging heeft
bewerkstelligd, dat er voor het
optreden van het kabinet Den
Uyl door de meerderheid van
de fractie "groen licht" kon
worden gegeven.
Dat verschil van mening kan
blijven bestaan, maar die fase
ligt achter ons. Het oordeel
daarover kunnen we gerust
aan de geschjedenisschrijvers
overlaten.
Voor onze politiek is vooral het
tweede bezwaar van belang.
Tegenover het beleid van het
kabinet-Den Uyl zullen fractie
en partij voortdurend hun hou
ding moeten bepalen. Wij zijn
daarbij volkomen vrij te steu
nen wat wij juist achten en te
bestrijden wat naar onze me
ning verkeerd is.
Het kabinetsbeleid tot dusver
vertoont duidelijk plus en min
punten en uit onze reactie
daarop is dat even duidelijk
gebleken. Gelet op die opstel
ling en de mogelijkheid voor
een open politieke discussie,
betreur ik het dat de heer
Biesheuvel - in tegenstelling
tot alle leden van het partijbe
stuur - meende niet meer een
aktieve rol in de AR-politiek te
spelen". Aldus drs. De Koning.
Van onze parlementaire redactie
Den Haag - Staatssecretaris Glastra van Loon van justitie
Jieeft een krachtiger aanpak aangekondigd van werkge
vers, die illegale gastarbeiders in dienst hebben. Hij zei
gistermiddag tijdens het debat over de justitiebegroting
in de Tweede Kamer, dat een interdepartementale werk
groep een voorstel heeft voorbereid, om dergelijke geval
len als een economisch delict te beschouwen. De heer Glas
tra van Loon zei te hopen, dat van de nieuwe maatregel
•een positieve werking zal uitgaan. Het aantal buitenland
se arbeiders dat illegaal in ons land werkt, wordt geschat
óp enkele duizenden.
Op vragen uit de kamer over de verblijven, zei de bewindsman,
dertig zigeuners die in ons land dat de problemen rond deze
mensen in internationaal ver
band moeten worden aangepakt.
Hij beschouwt het lot van de zi
geuners als een Europees pro
bleem.
De staatssecretaris kondigde ver
der aan, dat vanaf 1 januari
buitenlanders die in ons land
asiel zoeken, sneller een ver
blijfsvergunning kunnen krijgen.
Hierbij denkt hi> aan een ter
mijn van twee weken. Overi
gens wordt deze procedure, al
dus de bewindsman, al toege
past in incidentele gevallen.
Door de nieuwe procedure kan
de asielzoekers sneller op zoek
gaan naar werk.
Het doorgangshuis Schönau in Oostenrijk voor Russische joden op weg naar Israël zal binnenkort worden
gesloten. In plaats van dit doorgangshuis komt een opvangcentrum in Wollersdorf dat zal worden beheerd
door het Rode Kruis. Het nieuwe opvangcentrum is een kazerne die op 17 november door het Oosten
rijkse leger wordt overgedragen aan het Rode Kruis. Schönau moest gesloten worden onder pressie van
Arabische extremisten die aan boord van een trein van Moskou naar Wenen vier gijzelaars, onder wie
drie Russische joden, hadden gemaakt.
AMSTERDAM (ANP) Bij het
onderzoek ben ik tot de overtui-
ging geraakt dat bij geen der
verdachten het motief is ge
weest om te discrimineren. Dit
zei gistermiddag de Amster
damse kantonrechter, mr H. C.
van Eek, in zijn uitspraak in
zes horeca rassendiscriminatie-
zaken. Twee daarvan waren in
de publiciteit gekomen door een
aan de discriminatie van Suri-
namers in de hoofdstad gewijde
uitzending van Avro's Televizier
magazine van 8 januari j.l.
De 38-jarige eigenaar van de bar-
dancing La Bouteille in het Leid-
sepleinkwartier werd wegens
het, door misbruik te maken
van zijn gezag als bareigenaar
over zijn portier, uitlokking van
deze tot discriminatie veroor
deeld tot een boete van 100.
subsidiair vier dagen hechtenis.
Deze straf conform de els van
de officier van justitie.
De 45-jarige eigenaar van een ho
tel, in het centrum, J. W. de W.
uit Hoenderloo, kreeg voor de
zelfde overtreding als de barei
genaar ook een boete van
100,—.
De 49-jarige Surinaamse eigenaar
van de nachtclub Bonaparte ii:
het Leidsepleinkwartier E.H.T.
die twee gevallen van discri
minatie ten laste weren gelegd,
en teken wie ook 100,— boete j
was geëist werd door de kanton
rechter vrijgesproken. Daaren
tegen werd zijn niet meer bij
hem in dienst zijnde 29-jarige
portier J. C. K. veroordeeld tot
twee boetes van elk 50,— of
twee dagen hechtenis.
Het was de eerste keer in ons
land dat een vervolging was In
gesteld wegens overtreding van
het discriminatie-artikel.
De officier van justitie mr Van
Meijenfeldt zei best begrip te
hebben voor de moeilijkheden
van de hotel- en bareigenaars
die terecht stonden. Natuurlijk
mogen zij armoedzaaiers en ru
zieschoppers uit hun zaken we
ren. „Maar ^e manier waarop
zij selecteerden tart iedere zelfs
bescheiden norm van zorgvul
digheid en is dus kwetsend. Het
gaat zo ongeveer langs de lijn:
iedere blanke mag aar binnen
tot vast staat, dat hij daar niet
hoort. Iedere zwarte mag niet
naar binnen tot vast staat, dat
hij daar wel hoort".
U-.
Hl
Gasboringen
op Araeland
AMELAND Als het aan de ge
meenteraad van Ameland ligt
zal de NAM nu toch ook op dit
waddeneiland mogen boren naar
gas. De raad besloot met vier
tegen drie stemmen het bestem
mingsplan te wijzige-n zodat bo
ringen «nder bepaalde voor
waarden zijn toegestaan.
H.ermee is een verrassend einde
gekomen aan een strijd van
twee jaar op het eiland of er
wel of geen boringen toegelaten
zouden worden. Bij de stem
ming nam het nieuwe KVP-
raadslid J. Kievit een sleutelpo-
sit.ie in. Hij stemde vóór, terwijl
zijn voorganger tegen was.
De NAM zal echter nog niet met
een kunnen gar.n boren. Het
raadsbesluit worat eerst nog ter
inzage gelegd om burgers en
actiegroepen gelegenheid te ge
ven bezwaarschriften in te die
nen.
DEN HAAG (ANP) De
rijkspostspaarbank van de
PTT gaat vanaf morgen
hypotheken verstrekken.
Het publiek kan hiervoor
terecht op een vijftigtal
kantoren. Het is niet nood
zakelijk dat men een giro
nummer heeft. De rente op
de hypotheken zal 8 3/4 pet
bedragen. Daarmee gaat
de RPS ongeveer een half
procent onder rente zitten
die enkele banken nu al in
rekening brengen (9 1/4
pet.).
Die lagere rente Is mogelijk om
dat de PTT kan werken met la
gere kosten, aldus drs. C. J.
Schotsman, hoofddirecteur geld-
diensten van de PTT. De PTT
heeft een goedkoop produktie-
en distributiesysteem, wat ge
paard gaat met een iets minder
persoonlijk dienstbetoon dan de
algemene banken. Dee winst die
daardoor ontstaat kan ten goede
komen aan de cliënt, aldus drs.
Schotsman.
Hij ontkende dat de lagere rente
van de RPS-hypotheken een
middel is om een marktaandeel
te veroveren. Er is ook op lan
gere termijn geen reden om de
rente te wijzigen, als de alge
mene ontwikkeling van de ren
testand daar geen aanleiding
toe geeft, zo zei drs. Schotsman.
Enige tijd gelder kondigde de
PTT aan dat zij via integratie
van de Rijkspostspaarbank en
de postchéque en girodienst haar
dienstenpakket zou uitbreiden.
Men is nu reeds gekomen met
het verstrekken van hypothe
ken, omdat daarvoor geen wet
telijke belemmeringen bestaan.
Op den duur wil PTT ook per
soonlijke leningen gaan ver
strekken. Dat zal echter nog ge
ruime tijd op zich laten wach
ten, omdat hiervoor wel wets
wijzigingen nodig zijn.
DEN HAAG (ANP) In 1972 zijn bij de arbeidsinspectie in totaal
125 ongevallen bij lage spanning (t.e.m. 300 volt) geregistreerd.
Bij twee dodelijke ongevallen was er een door een wasmachine en
een door een wasautomaat veroorzaakt.
Uit de ingestelde onderzoeken
komt als oorzaak van de bij
elektrische huishoudelijke appa
raten voorgekomen ongevallen
het volgende sterk naar voren:
1. Het zich onvoldoende bewust
zijn van het gevaar dat men
loopt bij het gebruik van machi
nes zonder deugdelijke aardver-
binding, 2. Onachtzaamheid bij
het aan elkaar koppelen van
aansluitleidingen waardoor de
aardverblnding wordt onderbro
ken of verkeerd wordt aangeslo
ten. 3. Het niet tijdig - door een
deskundige - doen herstellen
van defecte stroom- en/of aard-
verbindingen. 4. Onvoldoende
controle op aansluitingen en al
gehele toestand van de machine
gedurende de gebruiksperlode
(doorroesten, losgeraakte aan
sluitingen, versleten rubberlel-
dingen etc.). 5. Niet-geaarde
stopcontacten gebruikten voor
machines die ter beveiliging
geaard moeten zijn.
Een doorgesmoiten zekering ver
eist een deskundig onderzoek
van de machine of het toestel
dat de sluiting veroorzaakte,
mede om na te gaan of de ver
binding met aarde niet is ver
broken.
Vooral in vochtige ruimten als
badkamers, keuken, schuurtjes
e.d. zal bijzondere aandacht aan
de aarding van het gestel van
de machines moeten worden be
steed.
Gebruik maken van dete op was
machines e.d. aangebiachte be
veiliging en het in goede staat
houden van de verbindingen is
in de meest letterlijke zin van
levensbelang, aldus de arbeids
inspectie.
Met overweldigende meerder
heid heeft de generale synode
van de anglikaanse kerk van
Engeland het voorstel goedge
keurd om het aandelenbezit
der kerk te gebruiken om druk
uit te oefenen op Zuid-Afrika
ter bestrijding van de rassen
discriminatie. De anglikaanse
kerk heeft hiermee een krach
tig wapen in stelling gebracht,
want de kerk van Engeland is
rijk. Haar aandelenbezit be
draagt rond twee miljard gul
den.
De investeringen richten zich
niet op Zuid-Afrika, maar via
haar investeringen in Britse
ondernemingen als ICI, British
Leyland en General Electric
werkt zij tot dusver indirect
mee aan de rassenpolitiek in
'Zuid-Afrika doordat deze on
dernemingen ook vestigingen
in Zuid-Afrika hebben.
De anglikaanse kerk van En-
geland besloot tot deze koers
als gevolg van een mot:e. die
de Zuidlondense kapelaan Paul
Oestreicher bij de synode he.d
ingediend. Deze motie advi
seerde ane'ikaanse aandeel
houders. zowel individueel als
zroepsgevus. om haar aande
len in ondernemingen met be-
Icngen in Zuid-Afrika te ge
bruiken a's pressiemiddel ten
einde de kloof tussen blank en
zwart zoveel mogelijk te dich
ten. Als tweede punt stelde
deze motie, dat fondsen van de
anglikaanse kerk niet mogen
worden geïnvesteerd in onder
nemingen, die geen rekening
houden met de sociaal-econo
mische belangen van haar
Zuidafrikaanse werknemers.
Bij de indienmg van zijn motie
verklaarde Paul Oestreicher,
dat het praktisch onmogelijk
zal zijn om in dit stadium alle
beleggingen in Zuid-Afrika te
rug te trekken. Maar voor de
toekomst acht hij het niet uit
gesloten, dat als resultaat van
optreden van de Verenigde Na
ties investeringen in Zuid-Afri
ka en handel met dat land ille
gaal zullen worden.
..Alleen wanneer hun winsten
werkelijk beginnen op te dro
gen en hun levensstandaard
wordt bedreigd zullen de blan
ken in Zuid-Afrika v.erkelijk
bereid zijn veranderingen te
aanvaarden", aldus Paul Oe
streicher.
Kanunnik A.H. A'tveH van
Carlisle verklaarde, dat de
Kerk van Fnrc'and zich op de
eerste plaats zorgen diende te
maken om de mensen van
Zuid-Afrika en niet om haar
investeringen. Kanvnn'k Att-
well, die in Zuid-Afrika heeit
gewoond en gewerkt, verklaar
de, dat alleen de grote bedrij
ven in Zuid-Afrika machtig en
rijk genoeg zijn om de Zuid-
Afrikaanse regering te trotse
ren.
De generale synode der angli
kaanse Kerk van Engeland
verklaarde zich solidair met
dr. Beyers Naudé en diens col
lega's van hef Christelijk Tnsti-
tuut van Zuid-Afrika. Tegen
dr. Beyers Naudé en d'ens re
dewerkers is een gerechtelijk
proces aanhangig gemaakt
vanwege hun weigering te ge
tuigen voor de geheime com
missie Schlebusch.
De solidariteitsbetuiging volg
de op voorstel van pastor
Hugh Bishop, die Bevers Nau
dé ,,de Dietrich Bonhoeffer
van Zuid-Afrika" noemde. Dr.
Michael Ramsey, aartsbis
schop van Canterbury en pri
maat van de anglikaanse ge
meenschap, nam het op zich,
deze anglikaanse solidariteit in
een teleeram aan dr. Bevers
Naudé uit te spreken.
Bovendien is de anglikaanse
aartsbisschop van Wales, dr.
G.O. Williams, naar Zuid-Afri
ka gevlogen om als waarne
mer van de kerken in Enge
land het proces tegen dr.
Beyers Naudé en diens mede
werkers bij te wonen.
De Poolse minister van buitenlandse zaken Stefan Olsowski heeft
tijdens een bezoek aan paus Paulus deze week de „goede wil"
van zijn regering tot het aanknopen van diplomatieke betrekkin
gen met het Vaticaan ter kennis gebracht. De paus heeft de ont
wikkelingen met tevredenheid begroet, aldus een bekendmaking
van het Vaticaan. Het was de eerste ontmoeting van de paus
met een Pools regeringsfunctionaris.
Of priesters en bisschoppen po
litieke invloed mogen uitoefe
nen is onder de Franse katho
lieken een omstreden zaak. Bij
het opinie-onderzoek, dat het
dagblad „Le Figaro" liet in
stellen spraken zich bijvoor
beeld vijfenveertig procent van
de ondervraagden uit tegen
een stellingname van de bis
schoppen met betrekking tot
de militaire verdediging.
De grootste instemming wat
betreft de invloed van de kerk
kreeg de positiebepaling in
morele vragen, zoals bij pro
testen tegen pornografische
films.
Slechts eenenveertig procent
van de Fransen meent, dat de
bisschoppen stelling mogen ne
men tegenover de abortus.
Tweeënveertig procent ziet
abortus in morele zin als een
zwaar vergrijp, drieëndertig
procent vindt een abortus ver
antwoord. Eenenzestig procent
ziet in het gebruik van anti-
conceptionele middelen geen
enkel moreel bezwaar, zestien
procent ziet het als een licht
en vijftien procent als een
zwaar vergrijp.
Op de vraag of een christen te
gelijk ook kapitalist kan zijn
antwoordt zevenenzestig pro
cent der ondervraagden met
ja. Achtenzeventig procent is
van mening, dat men tegelijk
christen en socialist kan zijn.
Gevraagd naar de rol van de
priesters in de samenleving
vindt tweeënzestig procent het
normaal, dat een priester ook
nog een ander beroep uitoe
fent. Zeventig procent sprak
zich uit ten gunste van de wij
ding van gehuwde mannen.
Welingelichte kringen in het
Vatikaan achten het niet on
waarschijnlijk, dat paus Pau
lus een bedevaart zal gaan
maken naar Lourdes in Zuid-
Frankrijk. Een bezoek aan Pa
rijs wordt In diezelfde kringen
echter uitgesloten geacht.
Geruchten over een bezoek
van de paus aan Frankrijk
zijn de laatste dagen weer op
gedoken. Aanleiding daartoe is
de verklaring van de voorzitter
der Franse bisschoppenconfe
rentie, kardinaal Marty van
Parijs, „dat het voor de I-ran
se bisschoppen 'n vreugde zou
zijn de paus te ontvangen bij
gelegenheid van een van hun
algemene vergaderingen".
Deze algemene vergaderingen
worden steeds in Lourdes ge
houden. Alleen voor 5 en 6 juni
1974 wordt een buitengewone
algemene vergadering in Pa
rijs voorbereid. Het voorstel
ertoe is gedaan door Kardinaal
Marty.
Volgens pater Aniceto Fer
nandez, magister generaal van
de orde der Dominicanen staat
de orde voor een nieuw begin.
Na jaren met slechts weinig
toetredingen is het aantal der
novicen in bijna alle provincies
weer gestegen. Volgens de ge
neraal maken nu van de orde
deel uit ongeveer vijftigdui
zend zusters, 6.300 paters en
tweed-iizend broeders. De orde
is in bijna alle landen van de
wereld verbreid.
op gerekend, dat het dit Jaar
nog zal komen tot nieuwe on
derhandelingen tussen verte
genwoordigers van de Hon
gaarse kerk en het Vaticaan.
De gesprekken, die voor dezé
herfst waren vastgesteld. >n
uitgesteld. De reden is niet be
kend geworden, maar in Hon
garije neemt men aan. dat het
Vaticaan niet bereid is te pra
ten over kandidaten voor het
bisschopsambt, die door de re
gering zijn genoemd.
De bisschoppelijke commis
sie voor de missie in Prlcn
heeft de blsschcpp.nccnfercn-
fle voorgesteld één procent
van alle Poolse wereldgeeste
lijken vrij te maken voor het
m.ssiewcrk. De commissie ver
wijst daarbij naar het concilie-
voorstel, dat inhoudt, dat alle
priesters één procent van hun
inkomen afstaan ten behoeve
van het levensonderhoud van
de missionarissen. Aangezien
dat een onmogelijkheid is in
Polen, gezien de financiële si
tuatie van de priesters, wordt
genoemde „hulp In persoon"
^anbevolen.
Vierhonderd leerkrachten
komt het aartsbisdom Mel
bourne te kort als in februari
l}et nieuwe schooljaar begint.
Men wil nu honderdtwintig
É-erttrachten m de Vefen pde
staten aanwerven. Tweehon
derd" vacatures 'kunnen 'dan
nog vervuld worden döbr jonfee
Australiërs, die aan het eind
van het jaar hun studie beëin
digen.
Het ministerie van justitie
in Madrid heeft de zendingsac
tiviteit van de Getuigen van
Jehova in Spanje bijzonder
groot genoemd. Uit een publi-
katie van het ministerie blijkt,
dat dj Getuigen momenteel 236
plaatselijke groeperingen tel
len. totaal zijn er volgens
officiële opgave momenteel In
Sparde 183 niet-kathelieke ge-
règlitfeerda godsdienstige ge
meenschappen.
