IEVEL
DOODSE
STILTE
WEIEN
Mooie meisjes stuurden een foto mee
Den Haag - Zeventien
jaar geleden, zondag 25 no
vember 1956, parkeerde een
onzer verslaggevers zijn
auto dwars op rijksweg 13,
ook toen al bekend als een
van Nederlands drukste we
gen. Hij heeft er ruim drie
kwartier gestaan, zonder
dat ook maar e'e'n woedende
automobilist de wegver-
sperder tot de orde claxon
neerde. „Een nevel van
doodse stilte hing over de
wegen", zo meldde hij de
volgende dag in zijn krant.
Het was de eerste autoloze
zondag waarmee Nederland
toen in verband met de
Suez-crisis werd geconfron
teerd. Er zouden er nog
twaalf volgen. Morgen
keert die onwezenlijke si
tuatie terug, bijvoorbeeld
fietsen en voetballen op een
autosnelweg"
De stilte morgen moet nog doodser zijn";
dan 17 jaar geleden, nu de motoren stil
vallen van ruim drie miljoen auto's. In
1956 waren het er slechts 330.000. Voor
velen zal het een pijnlijke stilte worden,,
want het is duidelijk dat het rijverbod dit
maal aanmerkelijk dieper zal ingrijpen in
het leven van Nederland nu bijna ieder
een zich autobezitter kan noemen In 1956
was het velen een zorg, dat rijverbod. Ze
kenden de luxe van een eigen autp niet.
Voor honderdduizenden is de auto thans
Met de vertienvoudiging van het perso
nenautopark, de enorme toename van de
zondagrecreatie-via-de-weg zijn ook de re
creatieve instellingen toegenomen, met
name in de horeca-sector. Daar vielen in
1956 de miljoenenklappen, met omzetda
lingen van 56% (in de steden) tot 86%.
Nu worden de'verliezen geraamd op vijf
miljoen per autoloze zondag.
De overheid zou willen dat autorijdend.
Nederland het rijverbod even sportief zal
opnemen als 17 jaar geleden. Toen na
tuurlijk ook al een scala van smoesjes
om voor een ontheffingsvergunning in
aanmerking te komen. Maar de ambtelij
ke zeef werkte effectief. Ook voor die
'knappe jongemeisjes, die hun aanvraag
formulier vergezeld deden gaan van een
aardig fotootje. Geen pardon ook voor de
vele Sinterklazen (weer actueel). Per slot
van rekening horen die ook op een paard.
De vaak tot ver na middernacht overwer
kende ambtenaren van de Rijksverkeers
inspecties honoreerden wel de (opvallend
vele) aanvragen voor het vervoer van zie
ken en invaliden naar kerken.
Het controle-apparaat (in 1956 tienduizend
agenten, douaneambtenaren en mare
chaussees) vraagt zich mogelijk nu al af
met wat voor geniale uitvluchten van
overtreders van het rijverbod het ditmaal'
zal worden geconfronteerd. Een kleine
bloemlezing uit 1956: in Rijswijk werd
een automobilist aangehouden. Op het
eerste gezicht geen vuiltje aan de lucht.
De wagen lag vol gasflessen. Maar de po
litie is niet altijd goedgelovig. Een nader
onderzoek wees uit, dat de gasslang ner
gens mee verbonden was en dat de wa
gen gewoon op bezine liep. In Den Haag
werd een arts aangehouden, die vertelde
op weg te zijn naar een patiënt in Breda.
Even controleren. Op het opgegeven
adres bleken zijn ouders te wonen. Er
waren relatief vrij veel artsen die in die
dagen bij de rechter op het matje moes
ten verschijnen, omdat zij hun auto niet
gebruikt hadden in overeenstemming met
de aard van hun beroep. De hoogste boe
te 500 ging naar een arts die met zijn
auto naar een voetbalwedstrijd was ge
gaan. De rechter bestempelde hem als
een a-sociaal wezen. Een arts die met
zijn auto naar de kerk was gegaan kreeg
200. Het verschil is duidelijk.
„Geniaal" in die dagen waren ook de
boeren, die met hun auto op de weg ver
schenen, voortgetrokken door een tractor.
Het gebruik van dieselolie was niet verbo
den. Er reden ook wagens op petroleum.
Dat heeft twee weken geduurd. Toen
werd het rijverbod compleet: dieselolie,
propaangas en petroleum vielen ook on-*
der het verbod. Nooit gegrepen heeft men
de man, die zijn auto liet voorttrekken
door een paard. Hij zal dit jaar ongetwij
feld navolging vinden.
'Geschiedenis maakte in die dagen ook'
een magnetiseuse. Zij had ontheffing ge
kregen. Als zij nu maar niet het welhaast
onmogelijke had gepresteerd, namelijk
toch betrokken te raken bij een aanrij
ding, was er nooit een vuiltje aan de lucht
1956:*Aan controleurs geen gebrek. Het
was vaak geen lolletje een ontheffings
vergunning te hebben.
geweest. Nu kwam de aanrijding uiter
aard als iets uitzonderlijks in de kranten.
Een magnetiseuse Ontheffing Vragen in
de Tweede Kamer. Tenslotte moest de
minister daar toegeven, dat de vergun
ning ten onrechte was verleend, „omdat
het zou kunnen worden uitgelegd als een
in, feite sanctioneren of zelfs bevorderen
vain dit beroep dat in strijd met de wet.
wordt uitgeoefend."
Intussen is ook wat dat betreft al wat
veranderd.
Dat het ambtelijk apparaat wel meer
steekjes had laten vallen kwam aan het
licht toen een automobilist werd aange
houden die wel een ontheffing
hadmaar geen rijbewijs.
Nu moeten degenen die dit jaar erin sla
gen een ontheffing te krijgen niet al te
vroeg juichen. De ervaring uit 1956 leert,
dat het bepaald geen lolletje is. Om de
zoveel honderd meter controle. Stop
pen....stoppen....stoppen.
Een bruidspaar dat in die dagen vanuit
het buitenland in Nederland terugkeerde
en vanaf de grens toestemming kreeg de,
kortste weg huiswaarts te rijden, begon
dit herhaaldelijk controleren zo te verve
len, dat het onderweg maar vlug een
hotelletje in dook.
Geen druktegolf
gaat het bus- en
tramvervoer te hoog
(Van een onzer verslaggevers)
De Haag - Het zou interessant zijn te
kunnen tellen, hoeveel van de 3,1 mil
joen Nederlandse, auto's morgen op de
weg zitten. Het zouden er wel eens veel
meer kunnen zijn, dan we vandaag nog
denken. Het aantal uitzonderingsgeval
len is namelijk zo groot, dat men mis
schien zelfs nog kan spreken van een
redelijk verkeer. Zeker in de bevolkte
gebieden, waar allerlei diensten moe
ten doorgaan.
Het zou nog interessanter zijn nu al te
weten, hoeveel buitenlanders de rustige
autowegen van Nederland komen oprij
den voor een bezoek aan bijvoorbeeld
de Veluwe, Zuid-Limburg, de beboste
provincies, misschien zelfs de Noordzee-,
kust. Toeristische deskundigen verwach
ten zelfs veel Duitsers op bezoek. En
dat kan dan weer ten goede komen aan
diverse Nederlandse bedrijven, behalve
natuurlijk de benzinepompen, die op slot
blijven.
Het zou verder bijzonder boeiend zijn nu
al te kunnen voorspellen, hoeveel Neder
landers nog steeds een fiets of bromfiets
hebben, waarmee zij in eigen omgeving
nog steeds plezierige trips kunnen ma
ken. De VVV-bureaus wgten er alles
'van. De te lang opgeborgen vouwfiets"
bijvoorbeeld wordt nu weer de redder in
de nood. En het openbaar en ander bus-
Trammetje pakken
vervoer en de Spoorwegen? "Ach, een
treintje min of meer komt er voor ons
niet op aan", aldus de spoorwegen. "Bo
vendien zitten we altijd nog met een
overcapaciteit van 60 procent op de ge
wone zondag-treinen. Voordat die dan
vol zijn." De N.S. verwacht nu zeker
veel van de zogenaamde mini-trips,, en
de gezins- reductiekaarten die ons ove
ral naar toe kunnen brengen voor wei
nig geld. En de bussen staan overal
reeds klaar.
Geen druktegolf gaat het bus- en tram
vervoer te hoog. "Ook niet het vervoer
van duizenden naar de sport-evenemen-
ten", aldus de organisatie van dit Ver
voer. En zelfs niet het vervoer van bij
voorbeeld 60.000 bezoekers naar de wed
strijd Nederland-Belgie op 18 novem
ber... Waarover praten we dan nog.
Per fiets, bromfiets
openbaar vërvoer
of zelfs de huifkar
1956: een oude opgepoetste koets hei
sjf' «El
de verlaten wegen.
Duisenberg springt
morgen zeker geen
gat in de lucht
(Van een onzer verslaggevers)
Den Haag - Een aantal aktie- en werk
groepen, die wonderen verwachten van
een schoon milieu, mag dan wel jui
chend gevraagd hebben morgen de vlag
uit te steken, maar is er werkelijk re
den om te juichen? Zeker niet bij de re
gering zelf, die als gevolg van de auto
loze -autovrije- zondag morgen al op z'n
allerminst 10 miljoen gulden minder ont
vangt aan accijnzen en dergelijke. Mi
nister Duisenberg van Financien zal
daarom mórgen zeker niet een gat in de
lucht springen, wanneer hij de .rustige
wegen voor zich ziet.
Of zou het dan toch waar zijn, dat de
kosten aan de baat vooruitgaan? Echter
niet bij de mensen die van de auto en
van alles wat daarmee verband houdt
moeten leven. De benzinepomphouders
bijvoorbeeld, die morgen hun pompen
afgesloten moeten houden (inkomsten
derving van 1,2 miljoen) De garagever
huurbedrijven, die geen wagen de deur
zien uitrijden. De horecabedrijven, -
vooral die in de recreatieve gebieden -
die hun deuren en gordijnen wel dicht
kunnen laten. Ook al zal minister Lub
bers dit laatste dan toejuichen. En die
tienduizenden Nederlanders, die einde
lijk, na zes dagen tussen het beton,
weer de natuur tegemoet kunnen rijden.
Pompen op slot
Zullen al deze Nederlanders morgen jui
chend hun armen heffen??
De Nationale economie wordt door de
oliecrisis ernstig aangetast zeggen de
deskundigen. Die aantasting zou alleen
al financieel veel ernstiger kunnen zijn,
dan men nu kan berekenen. Misschien
25 misschien 50 miljoen? En wat dan?
Zullen openbaar vervoer en taxi-onder
nemers staan te juichen van ongeduld,
of het nog geen zondag-morgen 3 uur
wordt? Ook daaraan mag men twijfelen.
Nederland zit in een duidelijke crisis, in
een noodsituatie, waarvan de gevolgen
nauwelijks te overzien zijn, aldus zelfs
minister-president Den Uyl. Maar wat
moeten we, als de oliekraan bijna
dicht zit?
Maar toch: in 1956 zijn we eroverheen
gekomen. Nu ook weer?
(Van een onzer verslaggevers)
Den Haag - Morgen, fietsend of brom
mend langs de fraaie Westlandroute,
zullen we nauwelijks stilstaan bij de
problemen, die de tuinders door de olie
boycot bedreigen. Komt er voldoende
stookolie en lichte olie? Gaat de prijs
niet teveel omhoog? En wat staat de
tuinders te wachten wanneer de teelt
door gebrek aan olie onderbroken moet
worden? Hebben zij er schuld aan, dat
de aansluitingen op aardgas voor velen
zo lang op zich heeft laten wachten, ook
al door de hoge kosten?
Fietsend of brommend langs de West
landroute zullen deze problemen ons
waarschijnlijk niet overdonderen. Maar
ze hangen wel in de lucht, ook voor de
Bollenstreek trouwens, waar ze wellicht
via de V.V.V's de A.N.W.B., de N.S.
"voordeeltjes" terechtkomen. Ook daar
dreigen de nodige problemen in het na
bije verschiet.
Gebruik makend van de vele mogelijk
heden die op de diverse V.V.V-bureaus
gereedliggen kunnen we het aangename
op deze manier duidelijk verenigen met
het nuttige en noodzakelijke: het eigen
gebied beter leren kennen met al zijn
ups en downs.-
In eigen omgeving, in geheel Zuid-Hol-
Met de fiets er op uit
land en ver daarbuiten liggen nog vele
ongekende mogelijkheden voor een zon-
dagse ontspanning per fiets, bromfiets
of ander (openbaar) vervoer. Ook al
zullen we daarbij tegelijk nader komen
tot de problemen van zo'n gebied/. Wat
dan nog. Wij zonder auto, zij zonder olie
voor hun broodwinning, zonder gaster
aan hun tafel, zonder klanten aan hun
benzinepomp. Samen terend op de drup
pels olie en benzine, die ons nu nog ge
laten zijn.
Het Nationaal Bureau voor Toerisme is
reeds begonnen met het vcrz&frielen van
alle gegevens over het toerisme en de
recreatie op zphdag zortder auto. De
V.V.V.-kantoren staan echter al klaar
met hun inlichtingen en ....opk de huif
karren in het aantrekkelijke Qverijssel-
se Salland.
Februari 1957: Na twee maanden autoloze zondagen eindelijk weer vrij rijden. Met z'n allen naar de Boulevard
