Da jan grote
winnaar
in de strijd
DOE-HET-ZELFMARKT
GROEIT NAAR 1 MLD.
Ervin opnieuw naar rechter
Scherpe kritiek
op benoemingen
Meerderheid voor;
dienstplicht op
J 8-jarige leeftijd
Roof vanuit
PTT-tent
WOENSDAG 31 OKTOBER 1973
LEIDSE COURANT
PAGINA II
kopstukken van Israël. Er gaan zelfs
Ook vandaag is het ingesloten Egyptische derde leger bevoorraad. VN-soldaten
Russische makelij steken hier het Suez-kanaal over naar de oostelijke oever om
medicamenten over te brengen.
TEL AVIV Wordt Mosje Dajan na de verkiezingen
van 31 december de nieuwe premier van Israël? Het
heeft er alle schijn van, want zijn toch al waardevaste
populariteit is hier sinds de oorlog van Grote Verzoen
dag enorm gestegen. Een week geleden zag het er an
ders uit. De beschermeling van Golda „leeuwin van
Juda" Meir, kreeg er toen de schuld van dat Israël
niet slagvaardig genoeg had gereageerd op de Arabi
sche aanval. Justitie-minister Shapiro dreigde zelfs
met aftreden als Dajan zijn militaire biezen niet pakte.
Maar het getij is met de kracht van een vloedgolf
gekeerd. Shapiro is gisteren zelfs afgetreden en
Mosje moet blijven net als Artis. Zestig procent
van de Israëlische bevolking heeft gisteren tijdens een
bevolkingsonderzoek zijn absolute vertrouwen uitge
sproken in de defensie van het land; dat is de helft
meer dan vorig jaar. De wonderen zijn de wereld nog
niet uit sinds Mozes door de Rode Zee trok en sinds
zijn verre nazaat genet-aal Yariv met het Suezkanaal
hetzelfde in omgekeerde richting deed. Juda heeft zijn
nieuwe leeuw gevonden. „Ik zie hem hier vaak, als er
vergaderingen zijn," zegt de receptioniste van het
sjieke Dan-hotel in Tel Aviv verlekkerd. „In burger
stelt hii niks voor. Maar in gevechtspak waw. wat
Roddel
In deze sfeer zit het er dik in, dat de kop van Dajan
het tegendeel gaat doen van vallen. Ook het feit dat
hij na een tumultueus liefdesleven ten koste van
zijn eerste vrouw nu sinds een half jaar een dege
lijk tweede huwelijksleven leidt, speelt een rol in de
roddelgemeente bij uitstek, die het kleine Israël met
zijn drie miljoen inwoners nu eenmaal is. Toch zullen
er. Wemneer het tellen van de letterlijke doden ge
beurd is, in figuurlijke zin de nodige koppen sneuve
len, zeker bij de Israëlische inlichtingendienst. Het
land zal dan, niet meer gepreoccupeerd door het vege
lijfsbehoud, publieke opheldering eisen over het echec
dat er aanvankelijk voor de strijdkrachten dreigde. Er
dient een zwart schaap gevonden te worden dat ver
antwoordelijk kan heten voor het aanzienlijke verlies
aan materieel en prestige, maar vooral aan mensenle
vens, dat Israël ondanks zijn overwinning geleden
heeft. En dat Is niet helemaal redelijk, want de schuld
ligt ten dele bij Israël zelf. Natuurlijk is er de kwestie
van het moderne moordtuig waarover de Arabieren
opeens niet alleen bleken te beschikken, maar waar
mee ze nog konden omgaan ook. Alle deskundigen
hier in Tel Aviv zijn ervan overtuigd, dat aan de oor
log grootscheepse militaire oefeningen in Egypte en
Syrië moeten zijn vooraf gegaan, want met name het
oversteken van het Suezkanaal via niet minder dan elf
bruggen, is, logistiek gezien, een uiterst ingewikkelde
operatie.en ook het doeltreffend schieten met Sam-ra-
ketten vergt de nodige praktische ervaring. Deze oefe
ningen zijn aan de snuffelneus van de Israëlische in
lichtingendienst (eens de meest gevreesde ter wereld)
ontgaan. Men weet tot op de dag van vandaag met
schaamrode kaken niet eens waar ze in hemelsnaam
plaats gevonden zouden kunnen hebben. Dat is uiter
aard een ernstige blunder.
een deskundige bij uitstek op het gebied van de Jood
se volksziel. Hij zegt: „We hebben de afgelopen jaren
te veel naar binnen gekeken en te weinig naar buiten.
We waren midden ln een eenheidscrisis verzeild ge
raakt. De jonge generatie begreep het doordrommen
van de oude generatie over net neilig land van Israël
niet. De bloeiende popcultuur had maling aan de star
heid van het zionisme. Er ontstond druggebruik, de KoloïllsCrCIl
criminaliteit nam toe.
welvaart. Ons nationaal inkomen steeg bijna met het
dubbele van wat in andere landen gebruikelijk is. Het
ging ons voor de wind en we raakten vervreemd van
het zionistische ideaal. We waren niet langer gedreven
door de bezorgdheid dat 25 jaar Israël niet het einde
betekende van de Joodse tragedie."
Overmoedig
Jaloers
Maar de oorzaak ervan ligt waarschijnlijk ten dele bij
het feit dat de waakzaamheid in heel Israël sinds de
zesdaagne oorlog van 1967 massaal was verslapt.
Overmoedig geworden door de snelle en gemakkelijke
overwinning van toen, door de Barlev-linie ook die
voor het eerst veilige grenzen beloofde te garanderen,
door de steeds groeiende welvaart tenslotte, richtte
het volk zijn aandacht meer en meer op zichzelf. Ik
heb daarover gesproken met het 70-jarige oud-parle
mentslid Eliezer Livney die grote bekendheid geniet
als filosoof en auteur. Hij schreef onder meer „Israël
en de crisis in de westerse samenleving", en geldt als
Bovendien gingen de gevestigde Israëli's met jaloerse
ogen opkijken tegen de bevoorrechte, steeds groeiende
groep emigranten, vooral uit Rusland. Dat waren er
afgelopen jaar 56.000. Ze krijgen voorrang op de uni
versiteiten, ze krijgen voorrang bij de huisvesting
een teer punt in een land dat nog steeds 12.000 wonin
gen heeft waar meer dan vier personen op een enkele
kamer moeten leven. Ze kosten de staat Israël per ge-
van 150.000 pond aan reisgeld, scholing, infrastructuur
en inpassing in de werkgelegenheid. Onder meer door
deze factoren betaalt de Israëliër gemiddeld 23 pro
cent belasting over zijn inkomen. Dat gaf scheve ogen
ontevredenheid. Anderzijds kwam er dank zij die
zelfde emigranten (38 procent ervan zijn academici)
Zo verklaart een wijs, ervaren man als Eliezer Livney
de nalatigheid waaraan Israël in deze vierde oorlog
sinds zijn bestaan de zware verliezen te wijten heeft.
Uit persoonlijke waarneming zou ik er nog een prak
tisch feit aan willen toevoegen. Israël is de in 1967 be
zette gebieden gaan koloniseren. Daarmede vergrootte
het onnodig de haat van de Arabieren en dus hun
vechtlust. Bovendien moest Israël om te kunnen kolo
niseren, de bezette gebieden voorzien van een infra
structuur. Er kwamen wegen waar nooit wegen waren
geweest. Er kwam water waar nooit water had ge
vloeid. Er kwam electriciteit waar niemand van elek
triciteit had gehoord. Het was ook dank zij deze, ob
een presenteerblad aangeboden faciliteiten, dat de vij
and met name op de hoogvlakte van Golan rijt»
aanvankelijke, spectaculaire successen kon boeken.
Niet voor niets roept heel Israël: „Dit is een oorlóg
waaruit we lessen moeten trekken."
mxm
jDEN HAAG - Minister de Gaay
Fortman (binnenlandse zaken)
I heeft gisteren in de Tweede Ka-
i mer scherpe kritiek te verduren
gekregen op het benoemingsbe-
leid van het kabinet. Bij de be-
j handeling van de begroting van
binnenlandse zaken grepen eni
ge kamerleden de kans aan om
I grote vraagtekens bij dat benoe?
mingsbeleid te plaatsen. "Vol-
strekt onjuist", noemde de KVP
de benoeming van de socialist
Van der Lee tot burgemeester
van Eindhoven. Ook de benoe
ming van prof. Van der Grinten
tot commissaris der koningin in
Noord-Brabant ondervond in de
Tweede Kamer kritiek.
In navolging van fractievoorzitter
1 Andriessen zei Fievez (KVP) de
verontwaardiging over de
noeming van een socialist tot
burgemeester van Eindhoven te
delen. De kwaliteiten van mr.
Van der Lee staan hier buiten;
onjuist is de wijze waarop die
I benoeming tot stand is geko-
Opmerkelijk was de scherpe kri
tiek van mevrouw mr. Goud-
I smit (D'66). Zij wees erop dat
de benoeming van prof. Van der
Grinten „een donderslag bij hel
dere hemel" is. Prof. Van der
Grinten is als commissaris van
de koningin in Brabant zo maar
1 uit de lucht komen vallen. De
inspraak van de gemeenteraad
t van Eindhoven is een „wassen
neus" gebleken. Het is helemaal
niet nieuw, dat bij de benoe
ming de partijpolitiek over
heerst, maar het is wel jammer
dat dit kabinet op de oude voet
is voortgegaan, zei mr. Goud
smit.
I-
Verhoogd
cursusgeld
ongedaan
gemaakt
1LKMAAR (ANP) Minister
van Kemenade van onderwijs
en wetenschappen heeft de ver
hoging van de cursusgelden
voor de avondopleidingen voor
N-akten ongedaan gemaakt. De
verhoogde tarieven voor de las-
i cursussen heeft hij verminderd
let tarief voor de N-akten was ge-
komen van 120 op 250 per
'jaar, wat nu ongedaan is ge
maakt. Het tarief voor de las
cursus kwam van 30 cent op 1
gulden per les en zal nu 50 cent
gaan bedragen.
'P:
roces tegen
mensen
smokkel
w j&RLIJN (AFP) - In Oost-Ber-
[lijn is gisteren een proces be
gonnen tegen drie Westberlij-
ners die er van worden beschul
digd illegaal Oostduitsers naar
het Westen te hebben vervoerd.
i C beklaagden zouden er grot*
;eldbedragen mee hebber, vpr-
'iend. Zij zouden bij hun men
sensmokkel een ingenieus sy
steem gebruikt hebben dat rte
letectors die de Oostduitse
grenspolitie gebruikt uitscha
kelt. Het proces zal waarschijn
lijk een week duren, het vonnis
'wordt niet voor maandag ver
wacht. Beklaagden kunnen van
vier tot tien jaar gevangenis
straf veroordeeld worden.
Streekvervoer
met geraamd
tekort van
117 miljoen
Utrecht (ANP) - Het economisch
bureau voor het weg- en water
vervoer raamt het tekort in het
streekvervoer voor 1974
116,9 miljoen. Het bureau
heeft in opdracht van de
KNVTO een rapport opgesteld.
Het rapport Is inmiddels toege
zonden aan minister Westerterp
en aan de vaste commissies
voor Verkeer en Waterstaat in
Tweede en Eerste Kamer.
Als rijksbijdrage voor het streek
vervoer is op de begroting van
Verkeer en Waterstaat een be
drag van 113,2 miljoen uitge
trokken.
Het bureau is bij zijn berekening
uitgegaan van een loonkosten
stijging van 10 pet. Als dit per
centage oploopt tot 13, stijgt het
geschatte tekort tot 121,4 mil
joen.
Het EBW verwacht dat het aantal
reizigers volgend jaar ten op
zichte van 1973 met 2,7 pet zal
teruglopen en dat de gemiddel
de opbrengst per reiziger in
1974 zal stijgen met 6 pet.
Uit de cijfers voor de jaren tot en
met 1977 blijkt dat het bureau
het tekort voor 1975 op 134,7
miljoen raamt en dat voor 1976
en 1977 op respectievelijk 153
en 168,2 miljoen.
Andere bestemming
Pacht hotel
..De Grebbe
één gulden
RHENEN (ANP) - Het uit 1396
stammende hotel "De Grebbe"
aan de voet van de Grebbeberg
in Rhenen, dat met ingang van
1 november a.s. wordt gesloten
omdat de pachter aan de eige
naar mr. J. Deen te Rhenen
geen 10.000 per jaar meer
pacht wilde betalen heeft een
andere bestemming gekregen.
Het pand is per 1 november voor
10 jaar verhuurd aan de stich
ting mens en kind, die zich on
der meer ten doel stelt jeugdige
vrouwen met jonge kinderen op
te nemen en deze kinderen op
te vangen als de moeders gaan
werken. In tegenstelling tot de
aanzienlijk hogere pacht die in
eerste instantie van de hotelei
genaar werd gevraagd, is de
huur door de eigenaar thans
vastgesteld op slechts één 'gul
den per jaar. Mr. Deen ver
klaarde uit menslievende over
wegingen tot deze huurverlaglng
te hebben besloten.
hangbrug over de Bosporus is gisteren het voetgangersverkeer opge-
ISTANBOEL Drie uur nu de openstelling van de niei
schort nadat onvoorziene trillingen waren opgetreden.
De trillingen deden zich voor toen de massa nieuwsgierigen niet o p de voetpaden bleef maar zich op het wegdek begaf. Voetgangers
zullen nu pas op de nieuwe brrug worden toegelaten wanneer de afbouw over anderhalve maand voltooid is.
Van een onzer verslaggevers derschrljft dc conclusie van 4®
commlssle-RIJckevorsei.
DEN HAAG Een grote meer-
dcrheld van het Nederlandse Tegenstanders van het vervroegen
volk Is voor het Invoeren
dienstplicht voor 18-jarlgcn. Tot
deze grote meerderheid behoren
ook dc dlrekt betrokkenen: aan
staande dlenstplichtingen en af
zwaaiers. Dit is gebleken uit
een onderzoek dat het Nlpo in
opdracht van staatssecretaris
Mommersteeg van Defensie ge-
van de dienstplichtige leeftijd
zijn vooral studenten, die uitstel
van eerste oefening gekregen
hebben. Van de afgezwaaide
dienstplichtigen Is 78 procent
voor de vervroegde leeftijd, van
de aanstaande dienstplichtigen
(wel gekeurd) vindt men 65 pro
cent tot de voorstanders.
DEN HAAG (ANP) - De om
vang van de bestedingen in de
doe-het-zeif markt maakt deze
tot een der snelst groeiende van
ons land. Dit valt op te maken
uit het feit, dat de totale detail
handelsomzet, die in 1961 nog
maar circa 100 miljoen beliep,
in 10 jaar tijd verachtvoudigd
is. De verwachting is dat de
omzet
dit jaar verder zal toenemen tot
rond 1 miljard. Dit meldt het
Amsterdamse bureau Ecoplan.
„In'1971 beliepen de consumptieve
bestedingen aan doe-het-zelf ar
tikelen voor de man (hout, verf,
behang, ijzerwaren en gereed
schappen, vloerbedekking, lijm
en kit e.d.) circa 800 milioen.
Verdeeld over de belangrijkste
artikelgroepen waren die beste
dingen als volgt verdeeld: hout
en houtwaren 125 miljoen, verf
en verfartikelen 140 miljoen,
ijzerwaren en gereedschappen
205 miljoen, vloerbedekking
150 miljoen, behang 112 mil
joen, lijm en kit 21 miljoen en
diversen 50 miljoen. Voor de
komende jaren schat men de
jaarlijkse stijging op 10 pet.
doe-het-zelf-artikelen Het op de Nederlandse markt ver-
gegeven, doet zich ook voor op
het gebied van behang. Deze
groei is des te opmerkelijker,
omdat de muurverven een ster
ke groei vertoonden en een zeer
groot aantal nieuwe wandbekle-
dingsprodukten op de markt is
gekomen .Overigens valt er een
verschuiving naar duurdere be-
hangsoorten waar te nemen,
vooral bij de import.
handelde hout is in hoofdzaak Van dc totale verkopen v,„ |j2er.
Koningin
Jordanië in
verwachting
AMMAN (Reuter) Koningin
Alia van Jordanië, vrouw van
koning Hoessein, verwacht ln
mei van het volgend jaar haar
eerste kind, zo heeft het hof in
Amman bekendgemaakt.
Hoessein en Alia trouwden op 24
december van het vorig jaar,
vlak nadat de koning zich had
laten sche den van zijn Engelse
vrouw, prinses Moena (Toni
Gardiner).
afkomstig van import,
1972 een waarde had van bijna
1 miljard gulden. Hierbij was
voor 526 miljoen aan naald
hout. De invoer van naaldhout
beliep vorig jaar 54 procent van
de totale houtimport, terwijl die
in 1971 nog 60 procent bedroeg.
Deze daling is vooral toe te
schrijven aan de toenemende
belangstelling voor, en de con
currentiedruk van het hardhout,
waarvan de importen zich in
voortdurend stijgende lijn be
vinden Volgens Ecoplan hebben
de Nederlandse houtkoperiien
de veranderingen op de hout
markt echter onvoldoende on
derkend en, op een enkele gun
stige uitzondering na, de pnor-
me mogelijkheden die de doe-
het-zelf markt biedt nog maar
nauwelijks benut.
De verfindustrie boekte in 1972
een omzet, inclusief export, van
530 miljoen (fabrieksprijzen)
tegen 505 miljoen in 1971. Het
aandeel daarvan voor de doe-
het-zelf markt is voor verleden
jaar berekend op 21,3 procent.
De expansieve groei die de gehele
doe-het-zelf markt te zien heeft
waren en gereedschappen
1971 van naar schatting ƒ205
miljoen, is het merendeel te
vinden in de hoek van gereed
schappen met een aandeel van
150 miljoen en dan nog voor
namelijk betrekking hebbende
op elektrische gereedschappen,
waaraan alleen al 110 miljoen
gulden werd uitgegeven.
Rekening
spaarloon
bij RPS
AMSTERDAM (ANP) - In ver
band met de mogelijke effectue
ring van de spaarloonregeling
heeft de Rijkspostspaarbank een
nieuw type rekening ingesteld.
De nieuwe rekening, waarop
door de werkgever ingehouden
of toegekende bedragen van op
grond van een spaarloonreke
ning kunnen worden ingelegd,
krijgt de naam van „Spaarloon
rekening" en geeft een rente
van 6,5 procent, aldus de RPS.
KOPENHAGEN (AP) Tegen
de tijd dat de winkels gingen
sluiten kwam er voor een wijn
handel ln Kopenhagen vorige
week een vrachtwagen aangere
den en daaruit stapten enkele
lieden die op het trottoir ervoor
een werktent van de Kopcn-
haagse PTT gingen opzetten.
Om die tent heen werden paal
tjes geplaatst waarop bordjes
stonden waarop het publiek
werd gevraagd, ln verband met
werkzaamheden, even om te lo
pen omdat er gerepareerd werd.
Toen het donker werd, werden
er rode waarschuwlngsllchtjes
geplaatst en geen mens die er
kwaad van dacht.
Zaterdagavond laat waarschuw
den buren de politie dat er in
de buurt van do wijnhandel „ge
heimzinnige geluiden" werden
gehoord. „De buren dachten dat
die geluiden onder een kruide
nierszaak va..daan kwamen en
daar hebben we alles geïnspec
teerd, maar er was niets aan -de
hand." Enige uren later reed de
vrachtwagen die er nog steeds
was blijven staan, weg, maar
de tent werd niet afgetakeld en
stond er maandagmorgen nog.
Die ochtend was nog vrij nieuw
toen de wijnhandelaar de politie
moest opbellen om te melden
dat dieven in zijn kelder huis
hadden gehouden. Er was voor
(omgerekend) aan 10.000 dollar
wijn en cognac verdwenen, en
het beste wat er in huls was.
„Ze hebben het goedkopere spul
laten staan," aldus de gedupeer
de.
De politie zei naderhand dat tent,
borden en lampen alle van de
PTT waren „geleend" nog voor
dat iemand daar iets had ge
merkt.
krijgsmacht, zoals in de Grond
wet als volgt omschreven is:
„alle Nederlanders. daartoe
in staat, zijn verplicht mede te
werken tot handhaving der on
afhankelijkheid van het Rijk on
tot verdediging van zijn grond
gebied."
Studenten, die inmiddels uitstel
van dienstplicht gekregen helj-
ben, zijn In meerderheid 05
procent voor afschaffing van
de dienstplicht.
Her login van
Windsor niet
uitgenodigd
bij huwelijk
prinses Anne
LONDEN (AFP) - Dc hertogin-
weduwe van Windsor Is niet uit
genodigd voor het huwelijk van
prinses Anne van Engeland met
kapitein Mark Phillips, zo heeft
Buckingham Palace bekendge
maakt.
Hoewel het niet met zoveel woor
den werd gezegd, neemt men in
Londen aan, dat de weduwe van
de om harentwil afgetreden ko
ning Eduard de achtste, om
leeftljds- en gezondheidsredenen
toch niet naar Londen zou heb
ben kunnen komen.
De hertogin van Windsor heeft
Anne voorts maar één keer
vluchtig gezien, en wel in mei
1972 op de begrafenis van de
hertog.
Een andere overweging van Buc
kingham Palace kan zijn ge
weest het feit dat de hertogin
van Windsor voor ze met Edu
ard trouwde tweemaal ge
scheiden was. Zo blijkt dc graaf
van Harewood, volle neef van
koningin Elizabeth, ook niet voor
de bruiloft van 14 november uit
genodigd te zijn. Ook hij is een
gescheiden en hertrouwde man.
WASHINGTON, (Rtr/UPI) De vaardingen van de president
Senaatscommissie voor de affai- dwingend voor te schrijven.
Watergate heeft besloten op- Deze maatregelen zullen vandaag
het Congres. de affaire onderzoekt.
Sirica zelf vergaderde gisteren De juridische commissie van het
nieuw naar de rechter te gaan
om toegang te krijgen tot
Nixons op de band opgenomen
geheime gesprekken over de
Watergate-affaire. Commissie
voorzitter Sam Ervin verklaar
de gisteren dat de commissie
wettelijke maatregelen zal voor
stellen, die de federale recht
banken zouden toestaan dag-
in de vorm van een wetsont
werp worden ingediend en kun
nen binnen twee dagen worden
aangenomen, aldus Ervin.
Rechter John Sirica had zich op
17 oktober niet bevoegd ver
klaard om Nixon te dwingen de
bandjes af te staan, omdat die
jurisdictie alleen verkregen kon
worden via wetgeving vanuit
met advocaten van Nixon en
ex-aanklager Cox over de proce
dure voor de ontvangst van de
presidentiële bandopnamen, die
Nixon sinds vorige week ineens
wil afstaan. Het gaat om negen
tapes waaruit Sirica kan vast
stellen of bepaalde stukken rele
vant zijn voor het onderzoek en
overgedragen zouden moeten
worden aan de Grand Jury die
Afgevaardigden heeft
haar voorzitter uitgebreide be
voegdheden gegeven om getui
gen en documenten onder straf
bedreiging op te vorderen voor
het onderzoek naar de vraag of
de president in staat van be
schuldiging moet worden ge
steld. 111 leden van het Huis
Rebben om het onderzoek ge
vraagd.
