Frans Weisz nam met
zijn 'Naakt' geen risico
De blauwe schilderijen
van Jan Bern hard Meinen
Aanvang gemaakt met
pastoraal beleidsplan
voor bisdom Rotterdam
Korte metten
Amusements
muziek
van grote meesters
„Justitia et Pax"
in Nederland had
veel contact met
regering en Kamer
DONDERDAG 25 OKTOBER 1973
LEIDSE COURANT
Het Inbreker"-trio Rijk de Gooyer, Jennifer Willems en Jon Blu-
ming en de tramdie zo'n belangrijke rol speelt in Frans Wei&z's
nieuwste Naakt over de schutting"
In een ongedwongen sfeer hebben
enkele blazers van het Residen
tie-Orkest in een goed bezet Di-
ligentia het derde lunchconcert
gegeven. Er werd niet meege
deeld wat er werd gespeeld zo
dat de toehoorders na elk on
derdeel klapten en ongewild de
eenheid van de twee uitgevoer
de suites verstoorden. Gebrek
aan kennis van het programma
veroorzaakte óók dat luiste
raars, die naar kantoor terug
moesten, op verkeerde momen
ten wegliepen. Informatie en re
gie van het podium af zijn dus
voor verbetering vatbaar.
Gistermiddag hoorde men een
van de vijf <nvertimenti, die
Mozart in 1873 voor basset
hoorns schreeef, instrumenten
die voor authentieke uitvoerin
gen van oude muziek tegen
woordig weer worden gebouwd
tmaar die lang in onbruik wa
ren. Het trio werd nu gespeeld
op twee klarinetten (De Rook,
Rozeboom) en een fagot (Ker-
stens).
Bij deze drie blazers voegden zich
vervolgens drie anderen: nog
een fagot (Jancik) en twee
hoorns (Schijf en Zarzo) voor
het sextet opus 71 van Beetho
ven. Dit stuk stamt uit 's com
ponisten eerste jaren in Wenen
en is, net als de muziek van
Mozart, verstrooiingsmuzieki bij
Beethoven joviaal, met bruske
wendingen en wat boerse eigen
zinnigheid die aantoont dat
Beethoven in tegenstelling tot
Mozart géén man was van het
galante tijdperk.
De plezierige muziek werd plezie
rig gespeeld, misschien niet met
een maximum aan instrumen
taal raffinement maar ondanks
een paar oneffenheden vlot, le
vendig en prettig om te horen.
Een st'mulerende onderbreking
van de dagtaak!
Aanstaande woensdag een lunch
concert van het Barok-ensem-
ble.
Ks.
AMSTERDAM De voorverto
ning van een nieuwe Nederlandse
speelfilm voor pers en genodig
den is de laatste jaren een
steeds feestelijker aangelegen
heid geworden. Natuurlijk, de
zenuwen gieren iedereen die
verbonden was aan het produc
tieproces nog steeds van te vo
ren door de keel, maar het zo
onopvallend mogelijk wegslui
pen na afloop is er niet meer
bij. Want ook de vierde Neder
landse avondvullende film mag
gezien worden. Geen meester
werk, maar een technisch goed
afgewerkt thrillertje, dat de kij
ker anderhalf uur lang aange
naam bezig houdt ook al ram
melt het scenario vooral aan
het slot nogal flink.
Frans Weisz, teleurgesteld in de
ontvangst destijds van zijn
Gangstermeisje" en vorig jaar
weer helemaal opgekikkerd
door de wijze waarop zijn „In
breker" bij het publiek over
kwam. heeft geen risico's geno
men. De ,,Inbreker"-formule is
overal in de film „Naakt over
de schutting" terug te vinden en
heus niet alleen door de keuze
van zijn hoofdrolspelers. Rijk de
Gooyer en Jon Bluming spelen
weer de toffe jongens. Rijk de
handige eigenaar van een trek-
kasten-salon en Bluming diens
trouwe oersterke maar niet al te
snuggere vriend, die er een ka-
I rateschool op nahoudt. De ogen
van Rijk, zo prominent naar vo
ren gehaald in „De inbreker",
spelen nu ook weer een belang
rijke rol. Jennifer Willems de
grote ontdekking als slofje in
„De inbreker" is ook weer van
de partij en toont als het onder
wijzeresje Penny dat met Riik
bevriend is. dat haar filmdebuut
geen uitschieter was. Ook nu
weer geeft Frans Weisz haar
een apart trekje mee. Was het
in „De inbreker" het wegblazen
van een weerbarstige haarlok,
dit maal is het een heel speciale
gelaatsexpressie bij het verove
ren van de jackpot. Aan dit na
tuurlijk acterende drietal werd
Sylvia Kristel toegevoegd, die
als een pop-zangeresje aanstel
lerig mag doen maar zelfs daar
in uit de toon valt. Weisz heeft
dit kwartet omgeven door een
aantal bizarre en vaak myste
rieuze en louche figuren, die het
in deze thriller-komedie leuk
doen en een markant optreden
van Ko van Dijk als politiekom-
missaris in welgeteld drie scè
nes.
Richard van der Spek, Haags
kunstenaar exposeert van zater
dag 2 november tot en met zon
dag 2 december zijn schilderij
en en aquarellen in het Ge
meentemuseum. Dc onderwer
pen van Van der Spek liggen in
de sfeer van „geweld en sex
Alicia Notti, sopraan geeft op
dinsdag 23 oktober een zangre-
cita! van Vivaldi. Brahms, Pou-
lerc en Granados, Gerard Blerk
zal haar begeleiden.
Van het gelijknamige in 1964 ge
schreven boek van Rinus Ferdi-
nandusse is alleen het skelet
overgebleven, maar het is
Frans Weisz' verdienste dat hij
dit door veel actie wist te com
penseren. Visueel aantrekkelijk,
mede door een jacht per tram
door de Amsterdamse straten,
heeft hij het zich beslist niet ge
makkelijk gemaakt. Speciale
vermelding verdient het came
rawerk van Ferenc Kallman
Gall met wondermooie helikop
ter-shots. En wie zich in het
verhaal interesseert het volgen
de. Het gaat over een porno
filmpje - niet zo erg, want
„Naakt over de schutting" werd
voor veertienjarigen en ouder
goedgekeurd - dat plotseling
verdwijnt waarna er drie moor
den en nog een moordaanslag
worden gepleegd. Het waarom
zal niet iedereen duidelijk zijn,
maar dat hindert niet, want het
geeft Frans Weisz alleen maar
de kans wat macabere grapjes
uit te halen. En Frans Weisz
kan wéér lachen, want de „In
breker"- formule gaat wéér op.
Anderhalf uur pretentieloos
amusement met bijna onge
merkt een paar heel natuurlijke
vertolkingen en grappen, die op
de juiste momenten goed aanko
men. Ook al moet men soms
met gespitste oren luisteren om
maar niets van de nonchalant
uitgeflapte dialogen te missen.
Hommage aan
Ru Penning
In de Kunsthandel Liernur zijn
nagelaten werken van Ru Pen
ning te zien. En daardoor komt
ten volle aan het licht welk een
begaafd mens hij was (in zijn
periode waarin hij als kunstcri
ticus fungeerde, hield hij zich
als schilder op de achtergrond).
Wij hebben vooral waardering
voor zijn „vroegere periode"
waarin hij zeker op dezelfde
hoogte al: een Verster of een
Arntzerius staat. Dat kan ieder
een terstond zien aan zo'n stille
ven met de tinnen schotel b.v.
Bovendien kon hij meesterlijk
dieren schilderen. Later echter
heeft hij dit zeer artistieke na
turalisme losgelaten om gelei-
lijk over te gaan tot die kleine,
kleurige scène-schilderingen
waarin naïeve en neo-expressio-
r.istische elementen, zonder ech
ter de verfijnde pictuur van dit
genre over te nemen. Daarom
kiezen we onvoorwaardelijk
voor die „eerste periode",
waarin zijn kunstenaarschap tot
volledige ontplooing is gekomen.
To 8 november bij Liernur.
J. V.
Gebrek aan verf
creëerde 'n stijl
Is het mogelijk dat een toeval stijl
eëert? Jan Bernhard Meinen
kwam op zekere dag tot de ont
dekking dat hij alleen nog maar
pruisisch blauw en gemengd wit
in huis had. Hij wilde tóch
schilderen en zo ontstond het
eerste „blauwe schilderij"
waardoor Meinen al spoedig be
kendheid kreeg. Bij groepsten
toonstellingen was dot eigenaar
dige werk al eens in Den Haag
te zien maar thans heeft hij in
Kunstzaal Polder tot 10 novem
ber 'n „eenmans".
Inderdaad zeer merkwaardig door
hun bijzonderheid, deze archi
tectuur-scènes en landschappen
in dot diepste, scherpste blauw
naast 't lichtste, hoogste wit en
daartussen de overgangen die
soms geleidelijk dan weer snel
ler en afstotend werken. We
moeten het modewoord gebrui
ken: Het komt bij Meinen op de
„sfeer" aan, op de wonderlijke
gewaarwordingen op de combi
natie van realiteit en droom
zonder dat hij de effecten spe
ciaal forceert. Er zijn surrealis
tische factoren bij Meinen
v/aarin fauna en flora opgeno
men zijn maar hij vervalt ner
gens in de akelige absurditeiten
zoals we die dikwijls bij de ge
wone surrealisten waarnemen.
Zijn tekeningen volgen de pein-
tuur in het gevoel voor stijl en
zergzame behandeling. Een fij
ne expositie!
Marina Vukcevlc een jonge Joe
goslavische violiste speelt op
donderdag 1 en vrijdag 2 no
vember met het Residentie Or
kest in het Haagse Congresge
bouw het vioolconcert van Sibe
lius. In Leiden treedt zij zater
dag 3 november op, in de Stads
gehoorzaal met hetzelfde pro
gramma.
„Groepsfoto" heet de tentoonstel
ling die door beroepsfotografen
Ingericht wordt in de nieuwe
vleugel van het Stedelijk Mu-
Vereniging van
Opera-vrienden
opgericht
Amsterdam In Amsterdam Is
opgericht de vriendenkring van
de Nederlandse Operastichting.
Doel van de vereniging is om
het werk van deze stichting te
Meunen en in het algemeen de
belangstelling van het publiek
voor het muziektheater en de
muziekdramatische kunst te
vergroten. Inmiddels hebben
zich dc afgelopen weken reeds
enkele honderden leden en do
nateurs gemeld.
Voorzitter is de musicus Felix de
Nobel. In het bestuur hebben
verder zitting mevrouw Gré van
Swol-Brouwenstijn, Dr. J. B.
van Deinsc 'e,h Mr. G. F. Schel-
terna (secretaris). In de pluat-
son, waar de Nederlandse Ope
rastichting regelmatig optreedt,
zullen plaatselijke afdelingen
v, orden opgericht.
seum te Amsterdam. Er zijn op
namen van 25 fotografen te zien
van 26 oktober tot eind novem
ber.
De Mezzosopraan Judith dc Paul
een Amerikaanse, en de Poolse
bariton André Hiolsky zingen in
een uitvoering van de volledige
liedeitncyclus van Mahler „des
Knaben Wunderhorn" door het
Residentie Orkest op zaterdag
27 oktober in het Congresge
bouw te Den Haag.
De bisschop van Rotterdam,
mgr. dr. A. J. Simonis heeft
zich in een schrijven gewend
tot de leden van de dekena
le raden in het bisdom
met het verzoek suggesties te
doen, die kunnen dienen bij
het opstellen van een pastoraal
beleidsplan in het bisdom Rot
terdam, „dat u en ons meer
kan helpen om beter kerk te
zijn".
De aanleiding tot. het opstellen
van dit plan is te vinden in de
behandeling van de begroting
van het bisdom door de Dioce
sane Pastorale Raad in ziin
vergadering van april. De
D.P.R. verzocht toen het Dio
cesaan Bestuurs-kollege (bis
schop, vicarissen en econoom)
een pastoraal beleidsplan op te
stellen, dat tevens kon dienen
als basis voor volgende begro
tingen, en de D.P.R. bij de op
stelling van het plan te betrek
ken.
Er werd een commissie inge
steld, waarvan de leden voort
komen uit de D.P.R., het Dio
cesaan Financieel Beraad en
het Diocesaan Bestuurskollege.
onder voorzitterschap van vi
caris dr. W. van Paassen. De
laatste stelde tevens een lijvi
ge nota op, waarin feiten, uit
spraken en wensen werden op
genomen, die betrekking heb
ben op het pastoraal beleid,
zoals dat in de afgelopen drie
jaren in het bisdom is gevoerd.
Deze nota, tezamen met het
verslag van de dekenale rond
gang van het D.B.K. door vi
caris drs. W. van den Ende
(waarvan wij vorige week een
samenvatting hebben ge
bracht) zijn nu aan de dekena
le raden toegezonden als oriën
tatie over het reeds gevoerde
beleid en de reeds geconsta
teerde problemen, alsmede als
achtergrond informatie.
De commissie pastoraal be
leidsplan heeft van haar kant
de dekenale raden een aantal
richtvragen gestuurd ter be
raad. De commissie verwacht
de resultaten van dit beraad
uiterlijk 15 mei. Daarna gaat
de commissie de veertien de
kenale inzendingen zo getrouw
mogelijk tot één ontwerp ver
werken. Dit kan dan in de
herfst volgend jaar door de
verschillende beleids- en advies
instanties van het bisdom
worden besproken, alvorens de
bisschop het tot een echt be
leidsplan verklaart.
De Vaticaanse radio heeft
scherp geprotesteerd tegen de
plannen voor een Italiaanse
film, die zich bezighoudt met
dc executie van 320 Italiaanse
gijzelaars door de nazis op 24
maart 1944 in Rome. De ma
kers van de film beschuldigen
de toenmalige paus Pius XII
ervan niets tegen het neer
schieten te hebben gedaan. Ra
dio Vaticaan noemt de f:'m
een lage verdachtmaking. Men
tracht de schuld ran a"d --n
dan de echte verantwoordelij
ken in de schoenen te schui
ven. Pius XII heeft van de be
doelingen van de nazis hele
maal geen weet gehad.
De Duitse bondspresident
dr. Gustav Heinemann heeft
de leider van het vakantiewerk
Ameland Hubert Janssen het
bondskruis van verdienste ver
leend. Janssen richtte in 1953
het vakantiewerk Ameland op.
Sinds die tijd hebben meer dan
'nonderdvijftigduizund jongeren,
van wie alleen al veertiendui
zend in de afgelopen zomer, op
het Nederlandse eiland vakan
tie kunnen houden.
Dc toenemende geweldda
digheden in Mexico hebben de
Mex eaanse bisschoppenconfe
rentie aanleiding gegeven lot
het uitgeven van een verkla
ring, wanrin zij zoggen dat 't
geweld de regering ertoe zou
kunnen brengen een hardere
koers te volgen, ten nadele
van de vrijheid. Onder de hui
dige omstandigheden zou het
zelfs wel tot een dictatuur kun-
ren komen. Als oorzaak van
het gewelddadig klimaat zien
dc bisschoppen onder meer so
ciale onrechtvaardigheden.
Het enige protestantse kerk
gebouw in Afghanistan, dat
werd gebruikt door de protes
tantse buitenlandse gemeente
in Kaboel is onteigend en bin
nen twee dagen tot de grond
toe afgebroken. De autoriteiten
paven op. dat destMds voor de
bouw peen vereunnme "'"s
verleend, maar kort geladen
werden ook al de predikant
van de gemeente de Ameri
kaanse presbteryiaan dr. J.
Christie Wilson en negen ande
re buitenlanders het land uit
gezet.
Moses is er r
armen geheven te houden tij
dens d.? strijd, maar gebeden
wordt er in het Midden-Oosten
nog altijdoverigens aan beide
zijden. Hier een Israëlische mi
litair op de westelijke oevei
van het Suezkanaal. die de
voor dc gebedsmantel om zijn
wapens even heeft verruild
ochtendlijke gebeden te zeggen.
"rnK
"N
WERE! D
Gereformeerde
synode boos
over Jezusfilm
De generale syniie van de ge
reformeerde kerken is diep
verontwaardigd over de Deen
se plannen voor de produktic
van een film over het "Lief
desleven van Jezus Christus".
Mocht de film ooit in Neder
land worden geïmporteerd dan
zal de synode de regering ver
zoeken vertoning te verb eden.
Onder druk van andere protes
ten hebben de filmmakers i
langs besloten om de el v
de film te wijzigen ;n "De v
gezichten van Jezus Christu
De synode bes:oot zo me-
samen met de Raad ran Ker
ken in Nederland pree
ren bij de Deense regering, d r
de film subsidieert en bij de
raad van kerken in Denemar
ken.
Bisschoppen
van Europa
bespraken
situatie
buitenlandse
arbeiders
Is het verschijnsel der gastar
beiders alleen maar een onver
mijdelijke consequentie van de
industriële ontwikkeling van
Europa of kunnen gelovigen
hierin ook een teken zien van
Gods werking om de grenzen
van nationalisme en discrimi
natie te doorbreken?
Deze en vele andere vragen
werden gesteld en besproken
op een vier dagen durend con
gres in de synodezaal van het
Vatikaan. Bisschoppen van de
meeste Europese migratielan
den en de verantwoordelijke
instanties van het Vatikaan
waren hier bijeen onder voor
zitterschap van mgr Clarizio,
president van de pauselijke
commissie voor de migratie.
Nederland was op dit congres
vertegenwoordigd door de bis
schop van Haarlem, mgr. Th.
Zwartkruis, die tevens een der
drie voorzitters was van het
congres en president van de
Engelssprekende werkgroep.
Vicaris R. Koper van Haarlem
nam aan de besprekingen
deel als gedelegeerde van Je
Nederlandse bisschoppen voor
de migratie. Hij hield een refe
raat over de s'tuatie in Neder
land en in de emigratielanden.
De congressisten legden in hun
besprekingen sterk de nadruk
op de verantwoorrtM'ikhe'd
van a'!e ge'ov'gen. lek»n rn
ve-r pas'nrb*'-
d°-s. a'smede op de voorbe-r -
d - van de Drijvers voo" de
- e'---g n«der de nvTan*""
het*" n het land ran he"
'-"—it he*z ;n h*t 'a-d «- «*-
i gaan werk°n. Ook wp"d ge
wezen op het grote belang van
samenwerking tussen pastoraal
en maatschappelijk werk.
In de korte tijd van haar bestaan heeft de commissie
Justitia et Pax (Gerechtigheid en Vrede), die onder lei
ding staat van oud-minister dr. M. Klompé, veel contact
gehad met regering en parlement.
Hierbij werd onder meer ge
sproken over de houding van
at EEG ten opzichte van de
derde wereld, de Portugese ge
bieden in Afrika, de Portugese
deserteurs in Nederland en de
martelingen van politieke ge
vangenen in Brazilië en Zuid-
Vietnam. Vaak leidden deze ge
sprekken tot politieke en diplo
matieke stappen.
In het zojuist verschenen jaar
verslag van Justitia et Pax
word» geconstateerd dat de
Nederlandse afdeling van de
pauselijke commissie eerst in
mei 1972 goed van start ging,
toen de bisschoppen hun fiat
hadden gegeven aan de plan
nen van de commissie.
Do commissie heeft ten doel
de katholieken bewust te ma
ken van hun verantwoordelijk
heid en mogelijkheden om bij
te dragen tot vrede en recht
vaardigheid, zowel in eigen
land als in d" rest van de we
reld Om gezamenlijk aan deze
bewustwording t» kunnen wer
ken is de commiss'e er met
veel mo~te in ges'nngd om de
b»!fingrijkste ^ulporeansatle»
z^a's V-isf~nak'Advr-s-k-
tie. Mensen In Nood en Cebe-
mo rond één tafel te krijgen.
Steeds bekijkt de commissie of
er in Nederland reeds instan
ties met bepaalde vragen bezig
zijn of bezig zouden moeten
zijn. Zo behandelt Pax Christi
di zaken van vrede en men
senrechten en heeft de com
missie met het Interkerkelijk
Vredesberaad de IKVOS (in
terkerkelijke vormings- en ont
wikkelingssamenwerking) op
gericht. die een aantal vor-
mingsdeskundigpn heeft aange
steld.
Deze regionale IKVOS-wer-
kers gesubsidieerd door de
commissie-Claus, stimuleren
de plaatselijke initiatieven
voor ontwikkelingssamenwer
king en proberen deze een
plaats te geven binnen het to
taal van het kerkelijk werk.
Dit voorjaar heeft Jusitia et
Pax een communicatiesysteem
opgezet. „Immers zo con
stateert het verslag wat is
het nut van het opzetten van
mooie cn dure rapporten en
van a! die suggesties als deze
r.iet op de bestemde plaats ko
men?"
Om deze informatie door te ge
ven via verenigingsbladen of
bulletins is de medewerking
gevraagd van een zeventigtal
organ'saties, zoals pastorale
centra. missiesecretariaten,
vakorganisaties. theologische
hogescholen, vormingscentra,
orden en congregaties.
