Creatief
weekeinde
in Raalte
GRIEP
GEEN
OF
GRIEP
VOOR DE VROUW
Je droomt wel eens een keertje...
PINSDAG 23 OKTOBER 1973 LEIDSE COURANT
RAALTE Naast de kerk, die
bij tijd en wijle zwaar gebeier
door de straten van het Salland-
se dorp Raalte laat stromen,
staat op het plein Hotel-restau
rant „De Zwaan", oud van ja
ren, maar nu nieuw opgetrok
ken en heropend op 30 augustus
j.l. Ton Olde Bijvank (28) runt
het bedrijf met zo'n 14 man.
i Zijn vrouw Gusta (28) zwaait
met vier krachten in de keuken
de pollepel, die vaak in de
roomboter zakt.
We hebben tenminste geen vleesje
geproefd dat niet in de natuur
boter had gewenteld. Onder de
vergader- en eetzalen in een on-
dergronds „gewelf" met knusse
1 bar rollen nauwelijks te torsen
kegelballen over een baan, die
tot 1975 verhuurd is. Aan de bar
kan je regelmatig treffen een
Hollandse oud-kangoeroejager uit
I Australië, op eigen bodem te
ruggekeerd als eerzaam var
kensfokker; die op doorreis
naar Duitsland trouw bij„De
i Zwaan" overnacht. Hij zit er
als wij de eerste avond van ons
verpozen een glaasje rode wijn
genieten, ietwat wrokkig voor
zich uit te staren en bestelt ge-
j laten worst met bier. Hij zit er
met balletjes gooien vies naast.
Rond de baan heeft zich de Gezellig kopje koffi-
Brandweer uit een naburig dorp
gegroepeerd, die niet van wij
ken weet. De kegelmannetjes
tuimelen onder luide bijvalskre
ten machteloos onder het ge
weld van de aanstomende ko
gels. Lauw kans om er tussen
te komen! De volgende dag zul
len vrouwen van een Vrouwen
vereniging met hun echtgenoten
de baan bezetten .Hen wacht na
het voorzichtig gemik een koud
buffet „boven" met blozende
rose zalm op een bed van as
perges en andere schotels, toe
bereid door Ton en zijn zuster,
die achter de balie staat.
In „De Zwaan" werkt een troepje
jonge enthousiaste mensen, bij
wie je veel vrolijks kunt ver
wachten. Barkeeper Bernard
Kamphuis (23) (even trots op
zijn vrouw Agnes als op zijn
vak), heeft op de „Rotterdam"
van de Holland Amerikalijn
drankjes gemixt (hij maakt
heerlijke sangria). Hij begon op
zijn veertiende jaar in het Hore
cabedrijf. „Mijn vak is een roe
ping", licht hij toe in het kort
i De Zwaan met de lesgevende hobbyistes. V.l.n.r. de heer Bout, Ineke Hesp, Cor Rutte en Jan de Waard.
staccato afgebeten Sallands dat
hij zich, Groninger van geboor
te, eigen heeft gemaakt. „Je
wordt toch altijd „geroepen",
(met een scheef lachje) „Maar
je moet het prettig vinden om
„geroepen" te worden. Daarom
is mijn vak een „roeping!" De
ene schouder hoger opgetrokken
dan de andere zwiert hij de
trap op naar het restaurant bo
ven, een blad met tien glazen
balancerend op één hand. „Ze
biertjeHet hotel is met de
lusten „boven" ook wel een
zó lang wordt geboomd tot je de
dansants, vergaderingen waar
rook snijden kunt. In Overijssel
week-ends eivol. „De Zwaan" is
trefpunt voor recepties, diner
is ook de toerist nog TOERIST.
Vaders en moeders gaan op
zondagmiddag een kelkje drin
ken in het oude Raaltense Tol
huis (van Ton's broer). Ze bui
gen zich om vijf uur over de
spijskaart en eten met hun
kroost een voortreffelijk hapje.
Je merkt hier niets van de
hardheid van de maatschappij- hij heeft meer in zijn mars dan
Bij „De Zwaan" eet je de ver- een goed gastheer te zijn.
rukkelijkste ossehaas Stroga-
noff, met of zonder ui. Want als
de dokter bij het woord „ui" be
gint te steigeren, zorgt Ton dat
Zwaan", dat onvermoede schep
pingsdrang aan het licht brengt
gedurende een weekend-arran
gement voor hobbyisten onder
leiding van een super-hobbyist,
die er net even meer van weet
dan zij... Een beetje genuan
ceerd werken voor een genuan
ceerd werkstuk. Het creatieve
weekeinde (vrijdagavond na het
diner tot zondagavond na het di
ner) kost ƒ69,50 all-in. Een
dagje knutselen is nooit weg,
vooral drukbezette mensen ko
men tot rust en zelfwerkzaam
heid is een goede zaak. Elke
soort hobby (bedreven in een
jeugdcentrum aan de overzijde
van het hotel) komt om de 6
weken terug. Men kan ook in
schrijven voor een zeker aantal
week-enden, verspreid over 8
maanden. Wij maakten zo'n
week-end mee.
brainstorming van hem met
enkele andere betrokkenen en
V.V.V. streekdirecteur Bonten- Emailleren
bal resulteerde het pioniersi-
déetje van het zeshobby kamp, De opgetrommelde hobbyleiders
onder auspiciën
„De
MEDISCHE RUBRIEK
het a-virus komt om de 30-40 jaar aan bod. Na een periode van 30-
40 jaar zijn de antigene variatiemogelijkheden van de moederstam
doorgaans uitgeput.
Misschien is dan ook de immuniteitsbarrière van de bevolking te
groot geworden. Meestal verschijnt er dan een nieuwe moederstam
op het toneel die aanleiding geeft tot een wereld-epidemie,ook pan-
demie genoemd.
Tot dusver onderscheidt men twee moederstammen,namelijk het a-
swine en het a-2 type. Het a-2 type begon zijn heerschappij in 1889-
1890 met een flinke pandemie. Het a-swine type manifesteerde zich
voor het eerst in 1918-1919. De griepepidemie van 1957-1958 (a2/a-
sia/57) luidde weer een nieuwe fase in. De nieuwe a2 stam handhaaf
de zich elf jaar zonder duidelijke variatie maar verscheen in 1968
onder een nieuwe vorm, de fameuze Hongkong griep. De meest re
cente a2 stam is de Engelse griep of het a/England/42/72, dat in de
winter 1972-1973 aanleiding gaf tot een nieuwe griepgolf.
De najaarszomer is nog maar net beëindigd of de kelen zijn weer De vraag vaccineren of niet keert jaarlijks terug. De bescherming
zitten de volgende
hotel met ons rond de koffie te
kletsen. Hun gesprekken sluiten
naadloos aan. Ze hebben alle
maal iets bezigs over zich. Er
is: Ineke Hesp (30) voor teke
nen en schilderen; Simon Bout
(68 en oud-lithograaf), die van
lapjes stof, platgereden blikjes,
touw, plastic draad („alles wat
ik te pakken krijg, maar het is
later wel onherkenbaar") wand
kleden maakt. Verder J.W. de
Waard (21) student sociologie.
(„Mijn vader is Hoofd Arbeids-
therapie in een psychiatrisch
ziekenhuis. Bij ons zetten ze
vroeger een brok klei op tafel
en dan moest je maar zien wat
je er van maakte"); Cor Rutte
(34) leraar MAVO, vooroplei
ding Academie voor Beeldende
Vorming in Amersfoort. Heeft
normaal iets tegen émailleren.
Waarom? „De techniek is mak
kelijk te leren, maar wat doe je
ermee? Ik wil met émailleren
speciaal verkennen. Dan breekt
een heel terrein open. Neem een
deurknop en ga die émailleren,
dan zit je meteen in hout te
hobbyen. Maar niet te zwaar
wichtig doen. Ik neem naar het
Jeugdcentrum altijd een heel
eenvoudig oventje mee. Thuis
hebben de mensen ook geen ge
perfectioneerd materiaal"). De
Heer Boot, die zich met timme
ren bezig houdt, onbreekt aan
de gezelligheid en met haar
leerlingen zit koffie te drinken
Gon Nijenkamp, hobbyleidster
van dit week-end babbelend
over poppenmaken...
Mummies
Na de koek een lesje van haar in
het Jeugdcentrum. Op een piano
gekke poppen: een professor,
een oude tang, een lolbroek en
een kletswijf. Op verschillende
tafeltjes benodigdheden voor het
werk. Gon, charmant persoon
tje, M.O. tekenen en vroeger
rondleidster in het Museum
voor Vogelkunde, („wat heb ik
al niet gedaan?") komt uit het
jeugdwerk in Leiden. Ze is jong
getrouwd vrouwtje met een
paar kindertjes en woont schuin
tegenover „De Zwaan". Manlief
leidt de administratie van de
„Overijsselse Courant". Ze
slaat de hand aan een lege
rechtopstaande stok op een
plankje. „Daarvan gaan we uit
als basismateriaal. Het hoofd is
een ei dat u zich moet voorstel
len dwars op de stok". Ze werkt
met plasticine, een zachtblijven-
de klei (of modeline) van Ta-
lens. Als het ei klaar is vormt
ze „belegsels", die tegen de
grondvorm aan worden ge
kwakt. „Niet bang zijn, de pop-
pekop moet overdreven worden.
We boetseren niet. Het gezicht
komt niet uit een klomp. Bij
deze techniek leggen we lapjes
op". Een wang is eerst een
soort zadeltje, de wenkbrauwen
twee dikke rupsen, de neus twee
T-vormige rolletjes. De mond
Gon leert een kleine leerling de pop bij te werken.
ballen. Verdere afwerking laat
ik aan uw verbeelding over. Je
kunt met zo'n kop alle kanten
een paar dikke klieders en dan
maar creatief uitsmeren en
prikken met een spateltje om
er een snoet van te maken. Het
onze wordt dat van een brutale
knul met een scheve malicieuze Tlltinels
lach en tuitlippen. De ijverige
leerlingen, waaronder een maal- De kerkklok horen dat
schappeiljk werkster uit Rotter
dam en haar zuster, werken on
verdroten en er ontstaan gaan
deweg poppehoofden, waarvan
Freud gesmuld zou hebben Na
het gekwak en gekneed worden
op de kop dakpansgewijs stuk
jes verbandgaas geplakt met
houtlijm- Vandaar dat de fy
sionomie overdreven moet wor
den. Het gaas-gepieter moet
driemaal herhaald worden
(steeds laten drogen tussen de
bewerkingen) en dan wordt de
nu ontstande mummie gescal
peerd. Kapje van de kop afsnij-
i de klei uit de mal halen.
Wat overblijft is met plakkaut- Recreatie is
moet worden gepauzeerd. In de
middag laten we de klas alleen.
Raalte heeft landschappelijk
een te gunstige ligging We rij
den door tunnels van bomen,
waarvan de kruinen elkaar ra
ken, langs ritselende maïsvel
den en oude boerderijen, die
sluimeren tussen de velden.
Hier en daar wat schapen, een
veulen in heiig licht en een ver
dwaald eekhoorntje op een
zandpad. Recreatie in het Sal-
landse en de Overijsselse Heu
velrug. Goed idee voor mensen
die eens een week-end uit de
troep willen zijn.
verf op te schilderen poppekast-
of sierpop. De één krijgt appel
wangen de ander meer schaduw
effecten. De kop is nu zó hard.
dat een kind er mee kan voet-
vorm
scheppen Wiel wil mag zon
dag tot na het diner in het hotel
verder in z'n eentje knutselen!
rood, de neuzen lopen weer, hoesten is weer een dagelijkse bezig
heid en vele persone ligge met koorts te bed. De oppervlakkige
toeschouwer besluit dat de griep weer in het land is. Niets is min
der waar. Voorlopig is er nog geen sprake van griep en de huidige
gevallen van ontsteking van de bovenste luchtwegen zijn meestal
het slachtoffer van adenovirussen, rhinovirussen of andere virussen
die zich weelderig vermeigvuldigen in de bovenste luchtwegen.
Ze geven symptomen die klinisch moeilijk of helemaal niet te on
derscheiden zijn van een echte grieptoestand. Meestal worden al
deze aandoeningen ten onrechte als griep bestempeld. Zelfs tijdens
een zware griepepidemie zou de griep slechts 40 pet van de geval
len voor haar rekening nemen en zouden de overige 60 pet aan an
dere virussen te wijten zijn.
Hoewel sommige experts van de Amerikaanse gezondheidsdienst deze
winter een terugkeer verwachten van de Londengriep type a van
vorig jaar, eventueel nog vergezeld van het type b, kan er voor
hier geen enkele voorspelling gedaan worden. We weten zelfs niet
met zekerheid of er een griepepidemie zal komen, laat staan dat we
zouden weten welke soort griep we mogen verwachten. Het enige
wat met wet'^schappeljke zekerheid geweten is komt hierop neer:
het griepvirus type a keert terug in epidemische golven die zich
alle 3-4 jaar voordoen, het type b. bezoekt ons alle 5-6 jaar.
Daar deze types ons weieens alternatief bezoeken worden we meestal
jaarlijks vergast op een of ander griepje. Meestal betreft het weinig
afwijkende mutaties ,maar soms betreft het een ingrijpende variant
die ons dan onverwachts lam slaat. Zo'n nieuwe moederstam van
van het griep-vaccin is niet volledig. In de literatuur gewaagt
van een gedeeltelijke bescherming van 50 tot 60 pet. Een werkgever
kan de griep-vaccinatie niet opdringen aan zijn werknemers. Voor
ieder bedrijf moet de directie, na advies van de bedrijfsarts de ba
lans opmaken avn de kosten en het eventuele profjt van een ge
deeltelijke bescherming tegen griep. Sommige bedrijven zijn van vi
taal belang. Denken we aan watervoorziening, elektriciteit, politie,
ziekenhuizen, enz. Voor de bedrijven van de vitale sector zou een
collectieve vaccinatie aanbevelenswaardig zijn. De individuele vac
cinatie dient ook met het nodige overleg te gebeuren. Het is onno
dig en onmogelijk iedereen jaarlijks te vaccineren. Daarom spitst
de aandacht zich toe op zogenaamde „high risk" personen die bij
een eventuele griep-epidemic extra gevaar lopen. Dit zijn bejaarden
zelfs alle personen boven de 55 jaar. zwangeren, dragers van stafy-
lokokken-infecties, suikerzieken, chronische hart- en longpatiënten.
Maar ook deze personen vormen nog een respectabel aantal. De
vaccinatie kan reeds in het najaar gebeuren en eventueel in februa
ri van het volgend jaar herhaald worden. Theoretisch kan men ook
de kat uit de boom kijken tot de griep werkelijk in aantocht is. Men
heeft dan nog alle tijd om tot een vaccinatie over te gaan. De be
scherming treedt in werking na ongeveer 10 dagen. In praktijk kan
te lang wachten wel eens mislopen en zit men soms in volle griepe
pidemie voor men het goed beseft. Daarom gaat onze voorkeur voor
de individuele gevallen naar een tijdige vaccinatie. Het enige dat
kan mislopen is het feit dat de griep niet komt en dat men nutte
loos gevaccineerd heeft; dit is dan het kleinste kwaad.
tegen beter weten in, van een romantischer wereld.
Van dat hutje-op-de-hei dat niet meer bestaat,
begroeid met rozen en kamperfoelie. En jij zelf dan
intens vrouwelijk en stralend in de deuropening..
Maar stralend en vrouwelijk kunt u er ook
in de flat bijstaan, daar hoeft u geen huisje
voor te zoeken. De nieuwe bloeses bij Vinke,
en de tuniekbloeses op de iets slankere pantalon,
hebben de wijde mouwen, shawlkragen en
kopmouwen van een romantischer tijd.
Vinke mode voor langer dan vandaag.
Dat kindertjes tegenwoordig een eigen mode hebben is oude koek. Nieuw is dat nu
zelfs modekoning Esterel zich over hun (kl edingbelangen gebogen heeft. In het Ne
derlandse Confectiecentrum te Amsterdam zijn ze te koop (behalve natuurlijk ook in
Parijs, Zwitserland en België, maar laten we het nu maar eens bij ons eigen landje
houden). Om u een indruk te geven hoe de Franse modekoning in de weer is geweest
een paar plaatjes:
DE
KLEINTJES
Van links naar rechts: jurkje met twee zakken voor „Keulen
en Aken", tricot jurkje in de foil Ie aansluitend door twee mini-
gespen en lange mouwenjurk met dubbele incrustatie. Weer
draion met crimplène, makkelijk wasbaar en zó droog. In de
moderne kleuren appelgroen en marineblauw.
Klaar om in te stappen: vier kindertjes. Recht opstaand meisje in jurkje, bedrukt met duizen
den witte katjes met zakken als twee reuze wanten. Allen hebben zuiver wollen pulli's. Maar
de overgooier respectievelijk salopette van het kleine ventje zijn uni. De opgestikte zakken
(wat zeg ik 'wanten') steken leuk af. Ook hier de magische initialen J.E.!
T. F.
De kleine Solange is niet bang voor een koude winter. Ze rfTrnri
krijgt een fijn pak van gematelasseerde wasbare jersey. Vrien- tj tlKEL
dinnetje Alexandra draagt een overgooier in Dralène (ultra-
sterk mengsel 60% drailon. 40% crimplène) in lekkere kleu
ren blue roy en maïs. Kousenpull van pure wol is ook
maïskleurig. Hond Brutus moet het doen met zwart/wit
