Revolutionairen
en technocraten
op heilloze weg
Paul van Vliet
bewijst meesterschap
bij open groeven
„Den Haag in de Pruikentijd
Saxofonist
Gijs Hendriks
vormde nieuw
jazz-kwintet
KORTE METTEN
Meer veiligheid
alleen door
minder wapens
NSDAG 9 OKTOBER 1973
LEIDSE COURANT
Amsterdam In het begin der
zestiger jaren besloot Paul van
Vliet zijn levenskoers drastisch
te verleggen. Zijn zojuist behaal
de Meester-titel werd door hem
eigenhandig van zijn naam afge
hakt en bijgezet in de glazen vi
trine met curieus jeugdsenti
ment. De zittende magistratuur
mitsgaders de staande advoca
tuur moest wederom een veelbe
lovende pleitbezorger afstaan
aan de Lichte Muze. die haar
nieuwe pupil parkeerde in een
Haags pakhuis, waar de kers
verse Meester als knecht van
zijn publiek voortaan zijn speel
se uitspraken in avondvullend
geding moest doen.
Omr-r.gd door vrouw en vriend
hield hij daar zijn theater
Pepijn ten doop op het drama
tisch moment, dai het vermolm
de Gebouw van Kunsten en We
tenschappen in vlammen opging.
Na afloop juichten de Haagse
critici, overmand door chauvi
nisme. terwijl de Amsterdamse
recensenten, die in slecht geven
tileerde treinen naar de Resi
dentie waren afgereisd terzelf-
dertijd de nieuwkomer terug
wezen naar de schuifdeuren,
waartussen hij in zijn studenten
tijd met Floor Kist zijn eerste
verbale zeepbellen had geblazen.
Die start indachtig moet het
voor Van Vliet een innige voldoe
ning zijn geweest, dat hij zijn
nieuwe platenalbum (schitterend
uitgevoerd door Phonogram) uit
gerekend ten doop mocht houden
in het Amterdmse De la Mar-
theater, waar hij gisteravond ten
overstaan van laaiend enthou
siaste vakbroeders een feestelij
ke punt zette achter zijn succes
volle reeks ore-man-shows van
"Noord West". Daarmee werd
immers het hewijt geleverd, dat
Haagse Paul uiteindelijk toch ook
een Mokums Lieverdje is gewor
den, dat zelfs door Amsterdam
mers voor vol wordt aangezien.
Dat dit overigens terecht is
maakt van Vliet duidelijk in
elke open groeve van de twee
langspeelplaten met de hoogte
punten van zijn show. Vergelijkt
men de oerpremière in het
Haagse Diligentia met dit album,
dan blijkt, dat ae ruwe cabaret-
steen. die hij toen zijn publiek
aanbood, in dp loop der jaren is
bijgeslepen tot een flonkerende
d'amant, die alle facetten van
zijn meesterschap laat schitte
ren.
Vóór die première had Van Vliet
al in een interview gezegd, dat
hij met "Noord West" wellicht
de ioede koers in zijn carrière
had gevonden: hij veronderstel
de, dal het hem eindelijk gelukt
was om de uitbundige entertai
ner p i de bespiegelende waarne
mers eensgezind te laten optrek
ken in het eenzaam avontuur
van zijn one-man-show.
Achteraf bewijst zijn gister
avond ten doop gehouden nieuwe
platenalbum (twee LP's voor 29
gulden), dat hij het toen al bij
het rechte eind heeft gehad. Met
"Noord West" heeft Van Vliet
inderdaad de bakens van zijn
talent in de richting van duur
zaam succes verzet. En dat
geldt zowel voor zijn luidruchti
ge uitsmijters als "Majoor
Kees"en het "Boerensermoen"
als voor "de partnerruil", zeven
kleine liefdesliedjes", „De zee"
en "Lepeltjesgewijs", waarin v.
Vliet met een handjevol woorden
het broze menselijk bestaan ont
maskert. Met spelend gemak
neeir.t hij de luisteraar mee op
een ontdekkingsreis door zijn ei
gen gedachtenwereld, die hij
overvloedig gestoffeerd heeft
met cabaretjuwelen als "De
Heilige Cup", „Een hand voor je
hana". „NederlanG van 6 tot 11"
ei "Versieren".
Het zijn grandioze platen gewor
den. die als voordeel boven van
Vliets zaaloptreden hebben, dat
men op zijn gemak het lijnen
spel in de opbouw van "Noord
West" kan volgen. Van Vliet is
immers een jongleur met woor
den, die vondst op vondst sta
pelt, vortdurend al ween kame
leon van klankkleur wisselt en
zijn pubhek nauwelijks tijd
gunt om te herkauwen.
Het platenalbum van Noord
West biedt die mogelijkheid wel
en daardoor komt het vakman
schap van Van Vliet nog volledi
ger tot zijn recht. Daarbij heeft
produceert Gerrit den Braber
:nct klankvondsten er nog een
extra dimensie aan toegevoegd,
die met name het aandeel der
formidabele begeleiders het vol
le muzikale pond geeft. Het ge-
luidsuécor, dal componist Rob
van Kreeveld met zijn combo
achter Van Vliets solo-prestatie
heeft opgetrokken, verraadt
eveneens de hand van meesters.
Een klare zaak derhalve:
„Noord West" is op de klein-
kunstbeurs een koers, die ver
boven pari staat.
DEN HAAG In het Haags Ge
meentemuseum is van zaterdag
13 oktober t/m zondag 14 janua
ri 1974 de tentoonstelling „Den
Haag in de Pruikentijd" te zien.
Tekeningen, prenten en schilde
rijen van de familie La Fargue
{even een beeld van het Haagse
leven in de 18e eeuw.
an het Haagse leven in de 18e
Hieronder zijn werken, die nog
niet eerder in Nederland ten
toongesteld konden worden. Zo
is er bijvoorbeeld een serie
schilderijen uit een particuliere
Frans-Zwitserse verzameling,
die als onderwerp heeft het aan
bieden van geloofsbrieven door
de Frans eambassadeur aan de
Deze serie is in het bezit van
rechtstreekse afstammelingen
van de toenmalige Franse am
bassadeur. Ook uit de collectie
van het gemeente-archief zijn
al van La Farques in de expo
sitie opgenomen. De verschillen-
Paulus Constatijn La Fargue
komt vooral naar voren als to
pografisch tekenaar, Isaac Lode-
wijk als kostuumtekenaar en
Maria als vertolkster van aller
lei vertederende taferelen.
In het kader van de tentoonstel
ling verzorgen drs. J. J. Th. Sil-
levis van het Haags Gemeente
museum en mevr. K. Wcntholt
van het gemeente-archief op
woensdagavond 21 november
een lezing met dia's onder het
motto „Een Haagse kunste
naarsfamilie in de 18e eeuw".
De zondag erop, 25 november,
geeft het Pleyel-kwartet 's mid
dags in de aula een concert van
kamermuziekwerken uit de 18e
eeuw, die aan het Hof van Wil
lem V gespeeld werden. Ook zal
door Mozart in Den Haag ge
componeerde muziek uitgevoerd
worden.
DEN HAAG Saxofonist Gijs
Hendriks heeft een nieuw jazz-
kwintet gevormd dat hij zondag
middag 14 oktober wil voorstel
len op een concert in theater
PcPijn. Zijn medeleden zijn: Lex
Cohen slagwerk, Daoed Amlni
konga's, Bert van Dijk Snaanse
gitaar en Claus Flenter bas en
basgitaar plus gitaar.
Hendriks (35) speelde na zijn con
servatorium-opleiding aanvanke
lijk vooral in Duitsland voor de
Amerikanen. Sinds het seizoen
1962—'63 werkt hij in eigen
land. In Amsterdam in de jazz
club Shéherazade met een eigen
groep, in de orkesten van Char
lie Nederpelt en Boy Edgar.
Verder is hij veel aan het com
poneren en arrangeren, bezig
heid die hij zelf zijn grootste
ambitie vindt. In 1971 werd hem
de Wessel Ilckenprijs toege-
kend.Gijs Hendriks, pianist, kla
rinettist en bespeler van vier
(sopraan-, alt-, tenor- en bari
ton-) saxofoons maakte vorig
jaar zijn eerste plaat „Rockin".
Een tweede staat op stapel en
komt in december uit.
Belgische en
Nederlandse
amateurs in
cabaretfestival
Delft —Op donderdag 8 novem
ber start in de Delflse TH-aula
een driedaags Belgisch-Neder
lands camateur cabaret-festival,
genaamd „Camaretten", georga
niseerd door de stichting van de
studenten gezelligheidsvereni
ging SSR-Delft.
Het ligt in de bedoeling cabaret
groepen in contact te brengen
met het grote publiek. Cament-
ten verwacht dan ook zo'n 1.400
toeschouwers per avond. De
prestaties zullen door een des
kundige jury beoordeeld wor
den. In deze jury zetelen beken
den als Ernst van Altena, Eli
Asser en Ruud Bos. In 1966
werd Cameretten voor het eerst
als Lustrum-activiteit van de
SSR in de sociëteit „De koren
beurs" gehouden. Dit met bij
zonder veel succes. De afgelopen
jaren zijn cabaretfenomenen
zoals Don Quishocking, Ivo de
Wijs, Neerlands Hoop (Bram
Vermeulen en Fre de Jonge)
via Cabaretten in de publiciteit
gekomen.
Schrijver van
Pinkelt je-boeken
overleden
HEEMSTEDE (ANP) Afgelo-
pen zaterdag is in Heemstede
de schrijver Dick Laan overle
den. De auteur van de bekende
Pinkeltje-serie is 78 jaar gewor
den. Dick Laan schreef in de
dertiger jaren zijn eerste jon
gensboeken, waarvan „De berg
M" grote bekendheid kreeg. In
1939 verscheen bij de uitgeverij
van Holkema en Warendorf het
eerste Pinkeltje-boek „De avon
turen van Pinkeltje". Augustus
dit jaar verscheen het vijfen
twintigste deel van de serie.
Totnutoe zijn meer dan 20 miljoen
exemplaren van de kabouter-
verschenen in vele landen,
waaronder Frankrijk, Engeland,
Duitsland, de Scandinavische
landen en Spanje en Portugal.
Zo'n veertig kleuterscholen in
Nederland dragen de naam
„Pinkeltje".
„ZooiT" van vader
Abraham
overleden
BREDA In het Diaconessenzie-
kenhuis in Breda is maandag op
40-jarige leeftijd Bram Stukje
overleden. Stukje was lid van
de goedez onen, de formatie die
sinds drie jaar met Vadr Abra
ham optreedt in diens show.
Enkele weken gelden trok Bram
Stukje zich uit de formatie te
rug, nadat er moeilijkheden wa
ren gerezen tussen de artiesten
van de Vader Abraham-show en
de directie van Vabram-produk-
ties, waarvan Bram Stukje ook
deel uit maakte. Bram Stukje
wordt donderdagochtend in Bre
da begraven.
De culturele spanning tussen
technocraten en revolutionai
ren gaat een rampzalig karak
ter krijgen. Deze constatering
deed prof. dr. ir. E. Schuur
man in zijn intreerede aan de
Technische Hogeschool te
Eindhoven.
Technocraten en revolutionai
ren, zo stelde hij, zijn twee po
len die elkaar veronderstellen,
doordringen en uitsluiten. De
technocraten ontwerpen met
de vrije rede constructies die
de menselijke vrijheid bedrei
gen; de revolutionaire utopis
ten zien hun ideaal, een maat
schappij met vrijheid voor elk
individu, steeds meer door de
machtige technocraten be
dreigd en zijn steeds meer ge
neigd in de strijd hun toe
vlucht te nemen tot vrijheid
aantastend geweld.
De oorzaak van deze ontwikke
ling, aldus prof. Schuurman
ligt echter niet in de techniek,
zoals vaak wordt aangenomen,
maar in de mens zelf. Het
ideaal van de Renaissance
de autonome mens heeft via
de wetenschap en de filosofie
en later via het humanisme de
hele westerse cultuur door
drongen. De menselijke rede
wordt allesbeheersend, de
techniek een uitdrukking daar
van. Zowel het denken van de
revolutionairen als van de
technocraten is op dit Renais-
sance-idcaal terug te voeren.
Uiteindelijk leiden beide we
reldbeelden tot een heilloos ni
hilisme.
Prof. Schuurman meende, dat
de uitweg uit de impasse
waarin onze cultuur zich be
vindt, moet worden gezocht in
een hernieuwd inzicht, dat de
mens niet de maat is van alle
dingen, maar dat hij zich moet
laten leiden door God, die hem
zijn mondigheid als geschenk
heeft opgedragen.
Het gaat erom, aldus prof.
Schuurman, dat men de zinrij
ke plaats van de techniek bin
nen de cultuur inziet en haar
in die richting op een goede en
intensieve wijze ontwikkelt.
Geestelijk-culturele waarden
moeten de techniek in sa
menhang met de economie
dienstbaar maken.
Aan de techniek kan dan een
veelomvattende en rijke bete
kenis worden gegeven: de ver
hoging van de cultuur in bezin
ning, het stimuleren van on
derlinge communicatie en het
plaats maken voor veelzijdige
arbeid. Dat is heel wat anders
dan de techniek nu in feite is,
aldus prof. Schuurman.
Tijdens zijn driedaags bezoek aan Nederland,
dat hij vandaag afsloot met een ontmoeting met
prins Bernhard op paleis Soestdijk heeft de Dalai
Lama gesproken met verscheidene kerkelijke
autoriteiten in Nederland, onder anderen met dr.
A. H. van den Heuvel, secretaris generaal van
de Nederlandse Hervormde Kerk.
De katholieke academie in
Beieren heeft de theoloog dr.
Hans Mercker de opdracht
verstrekt een bibliografie sa-
men te stellen van de werken
Romano Guardini bij gele-
?enheid van de vijfde sterfdag
deze godsdienslfilosoof. De
cademie wil bovendien de pu-
'ükatie bevorderen van alle
manuscripten, die door Guardi-
ziin nagelaten, evenals een
"lledige uitgave van zijn wer-
itv „Vox Fidei" (de stem van
het geloof) is de naam van een
nieuwe Duitstalige katholieke
omroep, opgericht op initiatief
van de Zwitserse „gemeen-
schap voor christelijke verkon.
diging" in Zürich. De omroep
heeft zendtijd gehuurd van de
Portugese zender „Radio
Trans-Europa" en heeft een
uitzending elke zaterdagoch
tend van tien over elf tot
twaalf uur op 31.06 meter. De
uitzendingen, die des zondags
op dezelfde tijd worden her
haald, richten zich vooral op
Duitsland, Oostenrijk en Zwit
serland, maar kunnen ook in
gevangen.
Tot nieuwe hoofdredacteur
van het weekblad Hervormd
Nederland is per 1 oktober be
noemd de heer A. van Duijn,
volgt de heer C. Tommer op,
directeur van het persbureau
der Ned. Hervormde Kerk, die
de functie part-time had ver
vuld en nu het voorlichtings-
en public relationswerk voor
de Nederlandse Hervormde
Kerk kan gaan intensiveren.
Meer dan een half miljoen
toeristen hebben in de drie zo
mermaanden (juli, augustus en
september) de musea van het
Vaticaan bezocht. Dit record
aantal bracht 1,2 miljoen gul
den aan entree op. De toene
ming is een gevolg van de ver
lenging van de op mngstijden
van twee tot vijf uur geduren-
de het vakantieseizoen.
Het Vaticaan heeft dom
Eduardo André Muaca (48) tot
bisschop benoemd in het dio
cees Malanja, in het noorden
van Angola. Hij is de tweede
werd benoemd tot bisschoo
Afrikaanse bisschop, die ooit
in een van de Portugese kolo
nies is benoemd. Voor de eer
ste moet men teruggaan tot
1518, toen Henrique, z°on van
de koning van de Bakongo
werd benoemd tot bisschop
van Funchal (Madeira).
De aftredende bisschop van
La Serena in Chili, mgr. Alfre
do Cifuentes, heeft zijn bis
schopsring beschikbaar gesteld
voor het „nationaal herstel
fonds", dat door de militaire
junta is opgericht om de uit
voering van herstelprojecten
mogelijk te maken. De bis
schop overhandigde zijn ring
aan majoor Claudio Lopez, vi-
ce-secretaris van de junta met
de woorden: „Deze ring, die ik
veertig jaar lang als b sschop
in verschillende bisdommen
heb gedragen- geef ik in liefde
voor Chili
KERK
EN
WERELD
Kardinaal Altrink
„Eigenlijk zou het vanzelfspre
kend moeten zijn dat de vre-
desvragen doorkomen in d*e
pasforaal. Maar ervaring leert,
dat dikwijls weerstanden wor
den ontmoet of dat dit werk
als een overlast wordt gc-
Zo schrijft kardinaal Alfrink
als president van de internatio
nale Pax Christibeweging in
een boodschap aan de eerste
openbare jaarvergadering van
de pas opgerichte Amerikaan
se afdeling van de Pax Christi-
vredesbeweging.
De kardinaal schrijft onder
meer: „Wij zullen de kracht,
de moed en het geduld moeten
opbrengen steeds opnieuw te
beginnen. Bij onze benadering
van anderen moeten we reke
ning houden met eenmaal ge
vestigde opvattingen, die lang
gangbaar waren en de vernieu
wing hebben bemoeilijkt.
Wij zullen moeten duidelijk
maken, waarom begrippen als
veiligheid en solidariteit een
geheel nieuwe betekenis hebben
gekregen in onze tijd. Dat
meer veiligheid alleen kan
worden bereikt door minder
wapens. Dat solidariteit bete
kent breken met de status quo
en nieuwe structuren vinden
om het onrecht en de onder
drukking van de underdogs in
onze maatschappij en vooral in
de derde wereld te bestrijden."
Elders in zijn boodschap zegt
kardinaal Alfrink: „Als actieve
groep van geëngageerde leden
van onze kerk zal Pax Chrisli
ernaar moeten streven de be
wustmaking van onze verant
woordelijkheid als christenen
steeds opnieuw centraal te
stellen. De kerk moet bekom
merd zijn om het onrecht en
de onveiligheid in onze wereld
en ook daartegen concreet stel
ling nemen".
Meer ruimte in
kerkelijk ambt
voor vrouwen
De mogelijkheid, dat vrouwe»
tot verdere kerkelijke ambten
worden toegelaten en dat zij in
een kerkelijke inzegening offi
ciële opdracht daartoe krijgen,
is door kardinaal Seper in «en
interview met radio Vaticana
in het vooruitzicht gesteld.
Kardinaal Seper is prefect van
de congregatie voor de geloofs
leer.
De kardinaal haakte met zijn
verklaring in op de Algemene
Jaarvergadering van de inter
nationale theologencommissie
die in Rome bijeen is geko
men. De theologen zullen zich
vijf dagen bezig houden met
twee onderwerpen, te weten de
apostolische successie en het
algemeen priesterschap der
gelovigen.
De internationale theologen
commissie, werd in april 1969
opgericht en vormt een soort
adviesinstantie voor paus en
curie. De commissie telt in to
taal dertig leden uit verschil
lende landen en scholen.
Kardinaal Seper wees er voor
radio Vaticana op, dat het ze
ker in Zuid-Amerika voor de
hand ligt. dat daar de vrouwen
een belangrijke taak in de pas
toraal uitoefenen. Daarbij gaat
het echter niet om iets volko
men nieuws, omdat reeds in de
middeleeuwen de abdissen een
vorm van kerkelijke jurisdictie
hebben uitgeoefend, aldus kar
dinaal Seper. Hij vestigdk er
nog de aandacht op, dat „deze
zaken precies dienen te wor
den opgehelderd zowel wat be
treft hun theologische als hun
juridische aspecten."
