CAO-lonen mogen niet
meer dan 2 pet omhoog
KYP, ARP en CHU:
open dialoog met
Zuid-Afrika
SER-deshindigen: Ook
overheid moet zich beperken
Shell-personeel
gedeeltelijk
0,5% verhoging
Franse maand
op NS-stations
>INSDAG 2 OKTOBER 1973
LEIDSE COURANT
PAGINA 9
commentaar op de miljoenenno
ta en op de sociaal economi
sche toestand in het algemeen.
In zijn vergadering van 19 okto
ber zal de SER nagaan of hij
zich met de inzichten van haar
kan verenigen.
Schouten
,De teneur
(Van onze parlementaire redaktie)
DEN HAAG De commissie van
economische deskundigen van
de Sociaal Economische Raad
meent, dat de cao-lonen bij con
tractsherziening volgend jaar
met hooguit 2 procent omhoog
mogen gaan. Van die beperkte Voorzitter prof. dr.
verhoging wordt nog een flink van de commissie:
deel weggenomen door belastin
gen en sociale premies, temeer
omdat er bij die sociale premies
ploteseling weer een tegenvaller
blijkt te zijn. Omdat er in de
komende maanden nog aanzien
lijke prijsverlagingen worden
verwacht zal men bij de con
tractsvernieuwing er toch nog
doppen, wil er van inflatie- en
werkloosheidsbestrijding echt
iets terechtkomen. Alles grijpt
in elkaar, niemand kan meer
autonoom optreden. Als één
schakel wegvalt stort het hele
systeem in elkaar".
circa 2 procent in koopkracht De eerste conclusie van het rap-
op vooruit gaan. De commissie
vindt echter dat dit allemaal
erg weinig is, gelet op de stij
ging van de arbeidsproduktivi-
teit en daat de „gewone man"
met een geringe stijging geen
genoegen zal blijven nemen.
Deskundigen vinden dan ook dat
de regering niet mag doorgaan
met de stijging van belastingen
en premies en in de toekomst
een minder groot deel van de
ruimte moet opeisen.
De commissie van economische De recente revaluatie wordt ge-
deskundigen heeft jaarlijks een zien als een belangrijke aanzet
ROTTERDAM Na anderhalf
jaar touwtrekken tussen de di
rectie van de Shell en de drie
industriebonden, heeft een op
verzoek van partijen ingestelde
arbitragecommissie uitspraak
gedaan in een1 geschil over een
indexeringsclausule. Het ruim
2000 man tellende man perso
neel van Shell Raffinaderij en
Chemie krijgt alsnog met terug
werkende kracht tot 1 oktober
1972 een loonsverhogiing van 0-45
pet. de bonden vroegen een ver
hoging van 0,9 pet.
W esl-Duitsland
bouwt weer
onderzeeërs
LONDEN (AP) Voor het eerst
sinds de Tweede Wereldoorlog
heeft West-Duitsland toestem
ming gekregen om onderzeeërs
tot 1.800 ton te bouwen.
Een van de belangrijkste herbe-
wapeningsbeperkingen die in
1954 door West-Duitsland wer
den aanvaard toen het toetrad
tot het Westerse bondgenoot
schap, is opgeheven door de
West Europese Unie, waarvan
Engeland, Frankrijk, Italië, Bel- De paters Brinkhof, Schram, Bolk en Bastiaans waren bij hun terugkeer weinig mededeelzaam over hun
gië, Nederland, Luxemburg en ervaringen in Chili, waar ze o.m. gevangen hebben gezeten in het stadion van Santiago. Door hun
West-Duitsland lid zijn. zwijgzaamheid willen de paters de mogelijkheid openhouden, dat ze naar Chili terug kunnen gaan.
voor een anti-inflatiepolitiek,
omdat daardoor het invoerprijs-
peil wordt verlaagd, maar die
revaluatie verslechtert ook de
concurrentiepositie en daardoor
wordt een loon- en prijsmati-
ging des te urgenter. Op deze
wijze moet de revaluatie wor
den terugverdiend,
ons rapport is, dat niemand Volgens de commissie is het mo-
zijn eigen boontjes kan- gelijk de stijging van de loon
som per werknemer in 1974 te
beperken tot minder dan 10
procent. Dat betekent dat de
stijging van de cao-lonen bij
contractsherziening tot iets be
neden 2 procent met worden be
perkt. Dat percentage zou in 'n
moeten worden. Daarbij moet er
centraal akkoord vastgelegd
naar worden gestreefd, dat ook
andere inkomensgroepen die niet
onder een cao vallen en met
name ook de vrije beroepen, op
dezelfde wijze beperkt worden
in hun inkomensstijging.
„Mocht onverhoopt een sociaal ak
koord op deze basis niet moge-
lijk blijken", aldus de commis- Dec°m.n"s.s" verwijt de rege-
sie, „dan dient de regering alles
te doen wat in haar vermogen
ligt om te bereiken dat de ge
wenste nominale inkomensmati
ging wordt geëffectueerd".
In een toelichting zei prof. Schou
ten, dat hij persoonlijk bij dat
„alles doen" niet direk denkt
aan het treffen van een loon
maatregel, al zou dit wel moeten
port is dan ook, dat een beleid,
gericht op de beteugeling van
de inflatie, een combinatie moet
zijn van maatregelen op het ge
bied van lonen, prijzen, inko
mens, arbeidsmarkt, monetaire
politiek en budgetaire politiek.
De commissie acht het met de
regering mogelijk, dat in 1974
de lonen en de prijzen zo wor
den gematigd dat het reeel be
schikbare inkomen er niet op
achteruit gaat.
vast, dat het bedrijfsleven min
der investeert dan in het verle
den verwacht werd. Omdat in
vesteringen 't scheppen van nieu
we arbeidsplaatsen, betekent,
wil de commissie het investeren
verder aanmoedigen. Niet al
leen zou er een premie moeten
komen op 't stichten van nieu
we bedrijfsgebouwen (de door de
regering voorgestelde investe
ringsaftrek), maar diezelfde pre
mie zou zich moeten uitstreken
over de nieuwe outillage.
Het verloop van de werkloosheid
wordt trouwens teleurstellend
genoemd. De werkloosheid is zo
constant, ondanks de gunstige
conjunctuur, dat bijzondere
maatregelen nodig zijn. De voor
de werkloosheidsbestrijding be
schikbare middelen moeten
vooral worden gebruikt om te
bereiken, dat de werklozen (via
her- en omscholing bijvoor
beeld) kunnen gaan werken op
de plaatsen waar wel vraag
naar personeel is.
Lichtere
straffen in
Watergate
affaire
WASHINGTON (UPI) De Ame
rikaanse federale rechter John
J. Sirica heeft gisteren ver
klaard, dat hij de maximum
straffen van 40 jaar die hij in
maart voorlopig had opgelegd
aan vijf mannen, die zich schul
dig hadden verklaard aan de in
braak in het Democratische
hoofdkwartier in het Watergate-
gebouw op 17 juni 1972, zal ver
zachten.
Sirica die de voornaamste rechter
is van de federale rechtbank
van het district Columbia,
waarin Washington ligt, gaf
geen aanwijzingen omtrent de
definitieve vonnissen die hij zal
opleggen.
Toen hij in maart Howard Hunt,
Bernard Barker, Frank Sturgis,
Virgilio Gonzalez en Eugenio
Martinez voorlopig tot de maxi-
mum-straf van 40 jaar veroor
deelde. deelde hij mee dat de
definitieve strafmaat zou afhan
gen van de mate waarin de be
trokkenen zouden samenwerken ROME Met ingang van 1 ja
nuari 1974 zullen buitenlandse
toeristen, die met hun auto naar
Italië gaan niet langer recht
hebben op bonnen, waarop zij
Galerie Centre de l'Art, Javastr. benzine tegen verlaagde prijs
106 Den Haag, exposeert van 5 kunnen krijgen. De intrekking
1 oktober weefsels van Pa- van de bonnen gaat gepaard
tricia Gentenaar-Torleu en kleu- met een stijging van de benzine-
DEN HAAG De fractievoorzit
ters van KVP, ARP en CHU in
de Tweede Kamer hebben de
Zuidafrikaanse ambassadeur in
ons land een brief gezonden,
waarin zij - namens de drie
christendemocratische fracties -
hun teleurstelling en ongerust
heid uitspreken over het intrek
ken van het paspoort van Dr.
Beijers Naudé, dir. Chr. Insti
tuut in Zuid-Afrika.
„Deze teleurstelling en ongerust
heid zijn des te groter nu deze
beslissing niet op zichzelf staat.
Zij ligt in het verlengde van het
eerder weigeren van een visum
aan o.a. Dr. Klompé en Dr. H.
Berkhof die een vooraanstaande
plaats innemen in respectieve
lijk Pax Christi en de Wereld
raad van Kerken", aldus de
fractievoorzitters.
Zij wijzen erop grote waarde te
hechten aan een open dialoog
tussen Nederland en Zuid-Afrika.
Naar hun mening is van een
dergelijke dialoog geen sprake
als de deelneming daaraan
wordt verhinderd van vooraan
staande personen, die vanuit
hun christelijke geloofsovertui
ging ernstige bezwaren hebben
tegen het door de Zuidafri
kaanse regering in gevoerde
apartheidbeleid.
Zendmast
Caroline
gebroken
(van eon enzer verslaggevers)
SCHEVENINGEN Een krachti
ge windstoot heeft gistermiddag
de ongeveer 40 meter hoge
zendmast van het radioschip
„Caroline" gebroken. De mast
van het schip, dat voor de kust
van Scheveningen ligt, knakte
op zes meter boven het dek af
en bleef half op het schip lig
gen. Bemanningsleden konden
voorkomen, dat de zeker 3.000
kg. wegende mast in het zeewa
ter viel. Gisteravond was er
over verdere schade aan het
schip nog niets bekend. Ook
stond toen nog niet vaat v/at er
gaat gebeuren om de pech te
verhelpen.
als i
dient de overheid tot het uiter
ste te gaan met overreden door
duidelijk te maken dat alles
wat de regering voor ogen staat
in duigen valt als men wat de
lonen betreft niet meewerkt.
De commissie acht het voorts
ring, dat het groeitempo van de
overheidsuitgaven onvoldoende
bijdraagt tot de inflatiebestrij-
ding. De tegenvaller in de so
ciale verzekeringspremies (0,3
procent) zal het kabinet niet
nog eens exta van de werkne
mers mogen afnemen, maar
moeten inpassen in de totale
drukstijging zodat er elders be
zuinigd zal moeten worden.
•n chaos dreigt. Eerder Voorts vjnd, de dal
n, or o o o. stijging van de belas
tingdruk noch de stijging van
de sociale premiedruk op de be
staande voet kan doorgaan. Er
zal op dit punt een meerjaren-
program moeten worden opge
steld.
gelijk dat de binnenlandse prijs- Tenslotte zegt de commissie dat
stijging beneden de 6 procent
blijft in 1974, wellicht zelfs be
neden de 5 procent. Het te voe
ren prijsbeleid moet daarop
worden gericht. Zij vindt dat
voorlonig wel kan worden vast
gehouden aan een gelijkblijven
van de winst in centen per een
heid produkt, maar in de loop
van 1974 zal het prijsbeleid
moeten worden omgebogen in
de richting van een gelijkblij
vende procentuele winstmarge.
De deskundigen stellen voorts
een beleid gericht op matiging
van lonen en prijzen en een be
leid gericht op inkomensnivelle
ring op hun eigen merites moe
ten worden beoordeeld. Met an
dere woorden: Het is voor de
economie als geheel niet zo be
langrijk hoe de ruimte moet
worden verdeeld maar die ver
deling moet niet zo'n twistpunt
worden dat men ook de rest
laat schieten. Overigens heeft
nivellering wel neveneffecten tot
gevolg.
DEN HAAG Op zeventig over heel ons land verspreid liggen
de stations van de Nederlandse Spoorwegen wordt deze
maand oktober een zogenaamde „Franse maand" gehouden.
Op deze manifestatie staan de twee Franse produkten wijn en
kaas centraal. De Franse maand is gisteren in het nieuwe
Haagse centraal station officieel geopend door de heer P.
Rousseau, werkzaam op de Franse ambassade.
In zijn openingsrede stelde de heer Rousseau onder meer dat
Nederland op dit moment de vierde plaats inneemt op de
ranglijst van landen d:e Franse kaas en wijn importeren.
„Daarbij komt dan nog eens dat onze verkopen van wijnsoor
ten aan Nederland per jaar met 40 tot 50 procent toenemen.
Ieder jaar verkopen wij bovendien nog voor een bedrag van
25 miljoen gulden Franse kaas aan Nederland", aldus de heer
Rousseau, die daar aan toevoegde, dat de Franse import van
Hollandse kazen vooral in Parijs in een verhoogde belangstel
ling staan.
Een woordvoerder van de Nederlandse Spoorwegen deelde aan
het begin van deze Franse' maand mee, dat de opzet van de
manifestatie tevens enige verlichting moet gaan opleveren
voor de zorgelijke positie waarin de NS-horeca verkeert.
„Door deze manifestatie willen wij een deel van de sterk en
snel stijgende kosten van de stationsrestauraties naar bene
den drukken en dat moet gezien de billijke prijzen voor dit
glaasje Franse wijn en hapje kaas zeker kunnen lukken", al
dus deze woordvoerder.
Dienstplicht in discussie
KENNELIJK ZIJN DE JONGERENORGANISATIES die vrijdag In
de vaste Kamercommissie voor Defensiezaken het rapport over ver
laging van dienstplichtige leeftijd tot 18 jaar kwamen kraken, uitge
gaan van een bekende en vaak succesvolle stelling: de aanval is
meestal de beste verdediging.
Want zij hebben niet alleen bezwaren ingediend tegen een systeem
om jongemannen op 18-jarige leeftijd onder de wapens te roepen,
maar tegelijkertijd gebruik gemaakt van de gelegenheid om te plei
ten voor meer uitstel, meer eigen inbreng in het bepalen van het
moment waarop men in dienst geroepen wordt en uitbreiding van
de gronden, waarop vrijstelling van militaire dienstplicht volgen
kan.
We willen voorop stellen, dat we alleen maar zullen juichen als het
financieel en organisatorisch mogelijk wordt door uitbreiding van
het korps beroepsmilitairen de dienstplicht sterk in te perken, hetzij
wat de duur van de opleiding betreft, hetzij wat het aantal jongeren
aangaat, dat opgeroepen wordt.
Tegen het oproepen van jonge mensen, zodra ze 18 jaar geworden
zijn, zien we ook diverse bezwaren. Maar die zien we eveneens in
de tegenvoorstellen van jongerenorganisaties.
OM TE BEGINNEN VINDEN WE dat vrijstelling en uitstel vanwege
de rechtsgelijkheid alleen verleend moeten worden aan hen, die
werkelijk door hun particuliere omstandigheden of hun maatschap
pelijke positie niet gemist kunnen worden.
Jongemannen die daarvoor niet in aanmerking komen, voelen de gel
dende praktijk van uitstel wegens studieredenen niet ten onrechte
als een kans om via uitstel tot afstel te kunnen komen.
Vanwege een gelijke verdeling van lasten vinden we bovendien dat
iedereen, die niet voor militaire diensplicht opgeroepen wordt en
dan zonder onderscheid tussen man en vrouw zich een periods
van gelijke tijdsduur op gelijke financiële voorwaarden beschikbaar
zou moeten stellen voor ander werk ten gunste van de gemeen
schap.
Onder deze noemer zou dan ook in gevallen waarin bepaalde jonge
krachten inderdaad niet in de burgermaatschappij gemist kunnen
worden vrijstelling en uitstel door plaatsvervangende diensplicht
vervangen kunnen worden; bij voorbeeld: door jonge tandartsen in
te schakelen in streken waar het tekort aan tandartsen groot is of
door onderwijskrachten tijdelijk aan te stellen op scholen, waar va
catures niet te vervullen zijn.
EERLANG KAN DAN WELLICHT de militaire dienstplicht helemaal
worden omgezet in een algemeen dienstbetoon ten gunste van de sa
menleving, waarbij de jongeren naar vermogen bijdragen tot het
voorzien in de behoeften van de samenleving, die ook de hunne ge
worden is.
Druk van bedrijfsleven
HET IS BEGRIJPELIJK dat in de ogen van menig burger niet meer
de volksvertegenwoordiging met de regering touwtrekt om de
wetgevende macht, maar het bedrijfsleven. In het koor van reacties
op troonrede en miljardennota overstemmen vakbeweging en werk
geversorganisaties de politieke kritiek en adhesie-betuigingen; in de
krant en Hilversum lijkt het vaak of de politici meer met de woord
voerders van het bedrijfslevenfront in discussie treden, dan met
de regering en met elkaar.
Hoe komt dat?
Beheersen lonen en prijzen dan zo ons aller leven, dat zij het alge
meen debat over een regeringsverklaring en straks misschien wel
de gehele begrotingsbehandeling gaan beheersen?
LONEN EN PRIJZEN SPELEN INDERDAAD een hoofdrol in het
proces van inflatie en inflatiebestrijding, zelfs zodanig dat een rege
ring - ook het zittende kabinet - voor het slagen van een nieuw of
fensief tegen de inflatie grotendeels van het bedrijfsleven afhanke
lijk is.
Alleen als de regering besluit tot een straf geleide loon- en prijspoli
tiek, kan ze zelf terzake het roer helemaal in handen krijgen, maar
een regering die dit overweegt, weet ook welke risico's ze neemt.
Maar er is meer; het bedrijfsleven zet niet alleen de regering recht
streeks onder druk door zijn betrokkenheid bij de loon- en prijspoli
tiek, maar ook indirect door zijn medewerking afhankelijk te stellen
van de teneur in het gehele regeringsprogram.
De vakbeweging eist een bepaald regeringsprogram en als ze in de
op Prinsjesdag gepubliceerde stukken een stuk van haar eis gereali
seerd ziet, waarschuwt ze de Tweede Kamer in termen, die bijna
ultimatief klinken.
De werkgeversorganisaties aarzelen dan evenmin om de arena, waar
in ze met de vakbeweging de tweekamp strijden, uit te breiden; ze
ontwaren een maatschappijvisie die de politieke overheid onder
druk van een der partijen in het bedrijfsleven tot ontplooiing zou
helpen en daar wensen ze stelling tegen te nemen.
ZO KOMT HET dat bijvoorbeeld in de opinievorming de "particuliere"
bladen van vakbonden en werkgevers soms de hoofdrollen vervul
len, terwijl de politieke partijen tot ensemblewcrk teruggedrongen
schijnen te zijn. In hoeverre is ons parlement nog een echt-zelfstan-
dige volksvertegenwoordiging?
Hen die twijfelen, kan men formeel van hun ongelijk overtuigen,
maar de schijn blijft, dat Binnenhof en S.E.R. erg in eikaars ver
lengde liggen.
Italië schaft
reductie op
benzine af
De heer W. M. Reohorst is gisteren in de Lairessezaal aan het Binnenhof door de min ster mr.
A. A. M. van Agt van Justitie geïnstalleerd als Algemeen Inspecteur van het korps Rijkspolitie.
De heer Rehorst volgt de heer W. de Gast op, die in juni wegens het bereiken van de pen oen-
gerechtigde leeftijd afscheid nam. In da tussen'iggende periode was de heer I. R. Hoogkamer
plaatsvervangend Algemeen Inspecteur. De 56-jarige heer Reho.rl was tot nu toe comman'ant
van het district 's-Gravenhage van het korps. Hij was bovendien lid van onder andere de Polit.e-
Advies-Commissie ressort 's-Gravenhage en de Provinciale Commissie Mobile Eenheden.
In zijn toespraak zei de heer van Agt, die vanuit zijn functie als minister de organisatie, het
bestuur en de leiding van het korps in handen heeft, ,,dat de huidige verwachting is, dat de
toegestane sterkte van Het korps binnen overzienbare termijn, kan worden bereikt".
Vervol "fineren
O O
discriminatie
in bars
Amsterdam (ANP) Verdacht
van rassendiscriminatie moeten
drie Amsterdamse ba/eigenaars
en hun portiers en een hotellier
en zijn portier 13 november
voor de Amsterdamse kanton
rechter terecht staan. Overtre
ding van het sinds 1971 bestaan
de discriminatie-artikel van het
wetboek van strafrecht is hun
ten laste gelegd.
Weeroverzicht
Het is de eerste keer dat dit arti
kel wordt toegepast dat straf
baar stelt degeen die in de uit-
oefening van zijn bedrijf of be-
roep Iemand wegens zijn ras
achterstelt. De maximumstraf I
is een maand hechtenis of een!
boete van f 1000.-
Cr
mist
19 temperaturen
luchtdruk in millibaren
opklaringen
w warmtefront
H hoge-dnAgebied
.2^* bewolking
•f* sneeuw
■v-r kou-front
L lage-drukgebed
7yC onweer
windrichting
verplaatsingsrichting
Naar aanleiding
ge van discriminatie van Suri-
r.c.r. ers-we.gering van toegang
bij bars in Amsterdam, liet de
Amsterdamse justitie e,en onder
zoek instellen. Officier van jus
titie mr. F. H. von Meyenfeldt
vorderde tegen vier bareigena-
ren en portiers een gerechtelijk
vooronderzoek. Dit resulteerde
tenslotte in een vervolging van
twee eigenaars en hun portiers
van bars uit het Leidse Plein
luchtdruk bevinden, die ziel
van Ierland naar het oosten uit
strekt en waarin zonnige perio
den worden afgewisseld mei
wolkenvelden.
Vooruitzichten voor donderdag op
gesteld door het KNMI op maan
deze vochtige lucht gevorderd dag om 18 uur:
tot de Waddeneilanden en trekt Droog weer met zonnige perioden
DE BILT Vochtige lucht met
veel bewolking trekt over de
Noordzee naar het zuiden, ge
stuurd door een krachtig hoge-
drukgebled bij Ierland dat maar
I weinig van plaats verandert,
een reporta- Vanmorgen was de grens
Middellandse Zee-bckken ont- Weersvooruitzichten in cijfers voo.
wikkelde zich een actieve de- donderdag:
pressie die in Spanje en vooral Aantal uren zon: van 3 tot 11 uur
Italië regen en onweer bracht. Min. temp. vtui J—9 graden.
De invloed van deze depressie Max. temp.: omstreeks 16 graden
breidt zich langzaam naar het Kans op een droge periode vai
noorden uit. minstens 12 uur: 95 procent.
Morgen zal ons land zich nog Kans op een geheel droog etmaal
