Speels kwartet
met menselijke
dieren op tv
Monoloog van Marte
in film van Else
NOS in de
knoei
met BBK
VPRO-radio voor werkende jeugd
Drie
maanden
heen:
kasstuk
voor tv
TELEVISIE VANAVOND
TELEVISIE MORGEN
RADIO VANAVOND
RADIO MORGEN
TERUGBLIK
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 26 SEPTEMBER 1973
Marte Röling: „Schepen volschilderen met alleen maar monden"
Marte Röling (33) noemt zichzelf beeldend kunstenares en
voegt er in alle bescheidenheid aan toe, dat zij vindt dat
het „net echt" klinkt. Als dochter van een schilderende va
der en een schilderende moeder doet zij van jongsaf dage
lijks op haar atelier niet anders dan schilderen, meest ab
stract, zoals haar gevoel het haar ingeeft, soms naïef-figu-
ratief, waarbij de eerste lijn op papier of doek bepaalt
wat het uiteindelijk wordt: meestal worden het monden.
Marte is een gezellig mens om
mee te praten. Zij vindt zich
zeil erg mooi, wat niet geheel
bez.jden de waarheid is, en zegt
vrijblijvend te leven wat haar
erg gelukkig maakt. Zij is erg
tevreden met zichzelf en gelooft
dat de wereld er beter uit zou
zien als wat meer mensen op
dezelfde wijze met zichzelf inge
nomen zouden zijn.
Wie wil kan dit allemaal bezien
en beluisteren vanavond (Ned. I
21.55 uur), want onder de titel
Een van die dagen fungeert zij
als subject in een film, die in
een half uur een stuk menselijk
leven wil laten zien. Een dag le
ven, opgebouwd uit de vaste
verplichtingen, uit dingen om je
neen die je leven bepalen en uit
je persoonlijke reacties daarop
waarmee je je eigen leven zin
en richting geeft. Dit idee is af
komstig van Else Hooykaas en
E'.sa Stansfield, die van de NOS
toeslemming kregen om het
eens te proberen.
Tot hun grote geluk kregen zij
aan de camera Mat van Hens-
bergen mee. die heel aardige
plaatjes schoot en door beelden
van dichtbij en veraf een zekere
spanning aan deze film meegaf.
Daarmee redt hij iets van het
script dat uitermate magertjes
is en stoelt op statische beelden,
waarin Else Hooykaas als foto-
graie gewend is te denken. Het
verhaaltje krijgt geen vaart. De
zaak staat voortdurend stil; bij
het opstaan van Marte, bij het
winkelen en bij het werken.
Nu mogen we deze film daar
naar niet beoordelen, omdat dat
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Vanavond om 21-25 uur via Ned. II
zendt de NCRV het Beestenkwartet van Peter Vos
uit, een opmerkelijk programma dat gebaseerd is
op het bestaande beestenkwartet van Peter Vos.
waarop Jurriaan Andriessen de muziek componeer-1
de.
Het programma kan opmerkelijk genoemd worden,
omdat er de meest uiteenlopende kunstvormen als
toneel, muziek van pop tot suite, truccage. panto
mime, tekenen en poppenspel in samen zijn ge
bracht.
Het beestenkwartert bestaat uit 48 kaarten. 12
kwartetten van vier kaarten. Van elk dier, om en
kele te noemen met verwijzing naar menselijke
overeenkomsten de schijtlijster, de huismus, de
klavierleeuw en de landrot, zijn er kaarten met af
beeldingen van hoofd, benen, buik en voeten. In de
tv-bewerking van het beestenkwartet, waarvan Jur
riaan Andriessen de regie had, spelen Paul Steen
bergen, Adèle Bloemendaal, Gijs Andriessen en Pe
ter Vos in een in de studio nagemaakt duinland
schap het kwartet. Ze spelen het echt, d.w.z. dat er
niets van tevoren is afgesproken. Om de spelers
heen zit het orkest dat de verschillende kaarten,
die op tafel komen, muzikaal illustreert. Ieder
kwartet is een compleet stuk. De vier kaarten
apart zijn gedeelten van de complete compositie.
Bovendien maakt de mimespeler Rob van Rhijn de
beesten zichtbaar in fraai ontworpen costuums. Net
als bij de muziek beeldt hij de kaart uit die op ta
fel komt. Eerst zien we de figuur in gedeelten, bij
een kwartet beeldt hij het betreffende beest hele
maal uit.
De produktie is in kleur, alleen de gedeelten waar
in Rob van Rhijn de beesten uitbeeldt, zijn expres
zwart-wit gehouden. De tekeningen zijn ook zwart
wit en zo is getracht een groter contrast te schep
pen tussen de spelers en de kaarten.
Het beestenkwartet eindigt met een stortbui waar
voor de spelers moeten vluchten.
AMSTERDAM De Beroeps-
vereniging van Beeldende Kun
stenaars (BBK) heeft het NOS-
programma Kunst in de knoei
scherp veroordeeld.
De BBK heeft er vooral ernstig
bezwaar tegen dat de NOS in
het gewraakte programma vrij
dagavond niet heeft bekend ge
maakt dat de beroepsvereniging
na een gesprek met de NOS ge
weigerd heeft aan het program
ma te willen meewerken, terwijl
de NOS enkele dagen geleden
wel liet weten dat het program
ma) is bedoeld het publiek infor
matie te verschaffen en dat de
BBK inspraak wend gegeven in
dit programma.
..Door het weglaten van de me
dedeling dat de BBK zich had
teruggetrokken", aldus een
woordvoerder van het bestuur
van de beroepsvereniging, ,,en
het naar voren schuiven van een
onbekend clubje dat zich BBK-A
noemde en dat zich tegen de
BBK richt, maakte de NOS be- J
wust een vervalsing van de hui
dige situatie".
In een eerder stadium had da
BBK het programma „Kunst in
die knoei" al getypeerd als „pre
tentieloos geneuzel".
Een woordvoerder van de NOS
heeft de door de BBK geuite be
schuldigingen met klem van de
hand gewezen.
(De NOS betreurt het, aldus de
woordvoerder, dat de BBK op
de herhaalde uitnodigingen om
deel te nemen aan de uitzendin
gen niet is ingegaan, zddat de
visie van de BBK op het neer
werp aldus heeft moeten ciitbre-
Scène in duinlandschap in Beestenkwartet
n<et de hoofdzaak was. Minder
dan om de film was het begon
nen om het procédé, nl. na het
opnemen van de film werd deze
Marte Röling afgedraaid. De be
doeling was nu, dat de reacties
en het commentaar van Marte
op het getoonde voor het wezen
lijke effect zouden zorgen.
Lang praten
Else Hooykaas: „Het script ging
over een dag uit gemiddeld elk
leven, maar nadat ik de mede
werking van Marte Röling had
gekregen, omdat ik haar een in
teressante vrouw vind, heb ik
het in overeenstemming ge
bracht met de bijzonderheden in
haar leven. We hebben er lang
over moeten praten, maar wer
den het uiteindelijk eens. Met
haar reacties op het zien na de
film heb ik me uiteraard niet in
gelaten. Die komen geheel voor
rekening van Marte zelf. Dat
lag besloten in de opzet van
deze film".
In de film zien we Marte opstaan
en horen we haar zeggen, dat ze
zichzelf knap vindt. Later in de
stad vertelt ze dat ze van drukte
houdt. Eigen kinderen wil ze
niet omdat ze al geniet van de
kinderen van anderen. Zware,
zwevende geluiden, die soms
overgaan in muziek, /begeleiden
de verschillenden beelden en als
zij tenslotte in haar atelier be
landt laat zij weten in beêlden
te denken, kleurige beelden. Zij
zou het liefst schepen beschilde
ren. grote scheepsvlakken vol
kleur, vol monden.
Daar blijft het ongeveer bij. Zij
is gelukkig met het leven. Dat is
een goed ding, dat we haar van
harte gunnen en dat zij met veel
andere mensen gemeen heeft.
Het was de bedoeling van deze
film, dat zij in een monoloog
over dit geluk zou praten en dat
dit het meest boeiende aspect
van deze film geworden zou
zijn. Marte leeft niet alleen vrij
blijvend. zoals zij 'zelf vertelt,
maar blijkbaar ook oppervlak
kig. Ook dèt zij haar gegund-
maar daardoor blijft wat zij te
vertellen heeft ook aan de op
pervlakte, erg oninteressant,
nergens een aanzet tot een die
pere gedachte. Denkt zij eigen
lijk wel eens over de dingen na?
Marte Röling: „Er zijn natuur
lijk verschrikkelijke dingen in
de wereld, maar als je daarover
gaat nadenken heb je geen leven
meer. Toch schijn ik hele
boeiende dingen over mezelf en
over het leven te kunnen vertel
len. Dat lukt me vooral erg
goed als mijn vriend erbij is.
Die heb ik er bij willen halen in
de film, maar daar wou Else
Hooykaas per se niet van we-
Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM De VPRO-radio gaat in haar wekelijkse pro
gramma op zondagavond (van 20.00 tot 20.30 uur op Hilver
sum 1) zich speciaal richten tot de bedrijfsjeugd.
Zowel van de kant van de jonge arbeiders zelf als uit de vor
mingsinstituten bleek een dringende behoefte aan aandacht
voor de weinig rooskleurige situatie, waarin de werkende jon
geren verkeren. Vorm en inhoud van de uitzendingen zullen
voor een belangrijk deel door hen zelf worden bepaald.
Ter inleiding zullen de eerste vier uitzendingen (vanaf 7 okto-
be) onbecommentarieerde beschrijvingen bevatten van jon
gens en meisjes over problemen en verschijnselen rond
school en vorming, werk, geld en vrije tijd.
De uitzendingen zullen maandelijks op cassette worden verme
nigvuldigd. De eerste vier uitzendingen zullen in hn-ikleen
worden afgestaan aan de ca. 200 vormingsinsf'uien. Daarna
kan men zich abonneren op de op bandjes va^teelegde uitzen
dingen.
NEDERLAND I
KRO/NCRV/NOT
10.45 Schooltelevisie - ontmoe
tingen met jezelf (3)
NCRV
NCRV
1 17.00 Zomerkijkkast - kinder
programma
NOS
1 1S.45 Kin de Clown
1 18.55 Journaal
1 19.05 Van Gewest tot Gewest
1 19.45 Toeristische tips
19.50 Stichting Socutera -
Prinses Beatrix Fonds
1 20.00 Journaal
20.20 Politieke partijen -
Partij van de Arbeid
20.30 Drie maanden heen -
Engelse televisiekomedie
1 21.55 Eén van die dagen -
Een dag uit het leven van
Marte Röling, beeldend
kunstenares
1 22.25 Studio Sport
22.50 Den Haag Vandaag
1 23.00 Journaal
20.00 Journaal
NCRV
20.21 Denkend aan Holland i
21.00 De avonturier (2) - Ame
rikaanse „he-man"
21.25 Beestenkwartet -
amusementsprogramma
IKOR/KRO/RKK
22.05 Kenmerk
NOS
22.50 Journaal
DUITSLAND 1
Reg. progr NDR: 9.3010.
strasse. 18 00 Aus erster K..,,».
Act. 18.45 Zandmann. 18.55 Reg. M
gazlne. 19.26 Das Jahrhundert
Chirurgen. 19.59 Progr O'
WDR: 8 05—11.30 Schooltelevli
IS 00 Reg. nws 18 10 Die Bau
wollpfliicker. 1S.40 Act. 19.15 Klnf
progr. 19.25 Die Baumwollpflücl
verv.) 20.00 Journaal en weerbi
20.15 Filmrep. 21.00 Frühbespi
chung. 22.00 Buitenl. rep. 22 45 Jou
naai. comm. en weerber. 23.05 Dit
NEDERLAND II
NOS
18.45 Kiri de Clown
18.55 Journaal
NCRV
19.05 Op het Europese wild
spoor - Duitse natuurserie
1 19.30 Beter samen - informatie
over de revalidatie voor
gehandicapten
NOS
NEDERLAND I
TV-fil* r
m Migu
NOT/VARA/AVRO
10.45 Schooltelevisie - zingen
en spelen (2)
VARA/AVRO/KRO/NCRV
14.00 Vortzetting Schooltelevisie
NOS
18.45 Kiri de Clown
18.55 Journaal
EO
19.05 Kinderkrant
NOS
20.00 Journaal
EO
20.20 Albert Hall Concert
21.20 HKS - Koers zuid-west
Documentaire over het
hospitaalschip De Hoop
VPRO
22.00 Het gat van Nederland
NOS
23.15 Journaal
i 20.20 Don Quichotte
naar het boek
de Cervantes.
22.05 Oorlog en Vrede - doen
mentaire film naar d«
roman van Tolstoi
NOS
22.35 Den Haag vandaag
22.45 Journaal
NEDERLAND II
Drie maanden heen is de titel
van een televisiekomedie, die de
NOS uitzendt. Met in de hoofdrol
ex-sexbom Diana Dors, die zich
ontpopte als een voortreffelijke
actrice, haeft Three Months
Gone" lange tijd successen ge
vierd in het Londense Westend.
Auteur Donald Howarth heeft
daarna op verzoek van Granada
Television zijn spel zelf bewerkt
voor het kleine scherm.
Drie maanden heen is een ver
haal over een niet meer zo jon
ge, ongetrouwde vrouw, die in
verwarring raakt tussen de te
rugkeer van zee van haar be
minde broer en de liefdesbetui
gingen van een aardige buurjon
gen. De situatie wordt gecompli
ceerd. doordat een ogenblik van
zwakte, drie maanden eerder,
aanleiding heeft gegevén tot de
titel van dit spel.
Maar wat Drie maanden heen
vooral tot een aardige televisie-
komedie maakt, is de wijze
waarop schrijver en regisseur
werkelijkheid en gefantaseerde
handeling hebben verweven.
Curieus is, dat de toneelversie
in Nederland, in september 1970
gegeven door Centrum, een even
grote tegenvaller is geworden
als deze in Engeland een succes
is geweest.
Ned. I, 20.30 uur.
Wildspoor
De NCRV zendt vanavond in Op
het Europese wildspoor een do
cumentaire uit over de kraanvo
gels, die in de lente warm Afri
ka verlaten om in Zweden hun
dansen uit te voeren.
Ned. II. 19.05 uur.
Beter samen
De NCRV begint vanavond het
programma Beter samen, waar
in uitgangspunt is het naar vor
men zoeken waar zieken en ge
zonden elkaaT helpen,
in deze uitzending wordt aan
dacht gevraagd voor een initia
tief van dir. Donselaar uit Hum-
melo, die zijn grote doktershuis
beschikbaar heeft gesteld voor
epileptici, lichamelijk en geeste
lijk gehandicapten.
Met zijn vrouw ontvangt hij
deze mensen op Zandewierde,
waar ze in een speciaal voor
hen gebouwde manege kunnen
paardrijden en in een bij Zan
dewierde behorend bad kunnen
zwemmen.
Dit particuliere initiatief, waar
de integratie tussen zieken on
derling en tussen gehandicapten
en gezonden centraal staat, is
het eerste onderwerp in Beter
Samen, dat in een maandelijkse
frequentie wordt uitgezonden en
in een gelijknamige radio-uitzen
ding een dag later een follow-up
krijgt.
Ned. II. 19-30 uur.
Denkend aan Holland
De NCRV zendt vanavond op
nieuw het programma Denkend
aan Holland uit, ditmaal opgeno
men in Friesland.
Veertig minuten kan men kijken
en luisteren naar het interkerke
lijk mannenkoor Edoza
Sneek.
Men kan beelden verwachten
van Hogebeintum. waar één van i
de mooiste zadeldakkerkjes j
staat (deze kerk zal later in het
seizoen ook in een andere i
NCRV-programma te zien zijn).
Bolsward, Hindeloopen. Leeu
warden. Sneek, Blauwhuis, Sta
veren en Warns.
Ned. II, 20.21 uur.
De avonturier
Evenals gisteravond brengt de
NCRV een uitzending met Gene
Barry als de avonturier Gene met andere landen en werelden
Bradley, die in 25 minuten een in contact ta treden. Ook de
ingewikkelde zaak tot klaarheid I Ned. regering zou hierop moeten
brengt. inhaken. Een sterk punt in de
Ned. II, 21.00 uur. i benadering van Mao van zijb
Rondom twaalf -
voor Iedereen, met De Groenteman
en 11.55 Beursber 12.30 Zelfstand!*;
zijn en blijven. 13 00 Nws. 13.11 RKA1
dlojournaal. 13.21 (S) Engels vocaal
ensemble 13 50 (S) Omrocp-Ork.
met solist: klass. en mod. muz.
14.30 (S) Oorlog en Vrede. 15.30 (S)
Met muz. op stop: licht muz. progr.
voor oudere luisteraars. 16.00 Nws.
16.03 Radiojournaal. 16 05 Jumbo!"-
met muz. en Inf. 17.00 (S) Mobiel
beweegL_ progr. voor beweegl. m
vrouw 8.45 (S) Select: pas verseh^
nen platen. 9.15 (S) Mod. symf. ork
muz. 1000 Schoolradio. 10.30 Nw»
10.33 (S) Podium v.d. vrouw.
(S) V. d. zieken. 11.40 Hier
extra. 11.55 Med. 12.00 Zingen m«"
Cecilia: volksmuz. 12.15 Melsjeskc
met Instrumentale begeleid. 12
Med. t.b.v. land- en tulnb. 12!
Nws. 12.41 (S) Hier en Nu. 12.»
Mlddagpauzedsl. 13.10 (S) Llchti
koorzang. 13.20 (S) Licht
13.45 Con Amore:
progr
HILVERSUM III
TROS: 7.00 Nws. 7.03 Vaak
tends, met 7.30 Verkeerslnf. en S.|
Nws KRO: 9 00 Nws. 9.03 KRO-op
Drie: dlscjockeyshow. (10.00 en 11M
Nws). 12.00 Nws. 12.03 (S
twaalf tot twee: pauzeprogi
13.00 Nws en 13 03 Raden maaf
14 00 Nws. 14.03 Disejot key shod
(15 00 Nws NOS 16 00 Nws 16.4
De daverende dertig (17.00 Nws).
Gisteravond weerom China op
het scherm, nu in een discussie,
aangesneden door een VARA-
team. dat met enige verbijste
ring had kennis genomen van de
cijfers van een onderzoekbu
reau, dat had vastgesteld dat er
in vergelijking met enige jaren
geleden in ons land aanzienlijk
gunstiger wordt gedacht over dit
land. de Chinezen en hun leider.
Mensen, die kortgeleden China
van dichtbij hebben kunnen be
kijken, Kamerleden, journalisten
en enkele andere deskundigen,
konden als panel bevestigen, dat
deze cijfers min of ineer paral
lel lopen met hun bevindingen
ter plaatse. Waaruit dan kan
worden afgeleid, dat de informa
tie in pers en op tv over dit
land van rpdeliike kwaliteit
moet zijn geweest.
Het was de bezoekers aan dit
grote land echter tegengevallen,
dat de Chinezen vrij sterk in
zichzelf besloten zijn. maar dat
zij nochtans de bereidheid
volk acht men, dat hij de masst
weet mee te krijgen zonder dai
zijn staat een politiestaat gewor
den is. Een nieuwe klasse vat
ambtenaren en technocraten, die
de Russische samenleving ver
zieken krijgt in Ghina geen kanS
De solidariteit tot op het laags:»
niveau sluit het optreden
dit soort profiteurs uit. Bovei
dien krijgt ook het individu if
China kans zichzelf te zijn. Hei
Chinese volk werd gisteravonl
omschreven als 700 miljoen er»
kelingen, die beter dan wij kant
zien samen te werken. Dictatuui
van het proletariaat betekert
evenwel niet, dat het volk enigi
inspraak h-eft in de top. W(
moeten er echter voor oppassei
dit land te beoordelen naar onzt
maatstaven. Unaniem was
mening van het panel, dat er if
China dingen gebeuren die het
waard zijn ze op de voet te blij
ven volgen.
Wat onze pers en onze tv betrel)
behoeven de panelleden daaf
over geen vrees te hebben. Roer
lof kiers brengt binnenkort op
de VPRO-tv de derde afleverinj
van zijn reisverslag naar
land. Nog een korte spanne tijd!
en de Ncd. tv-kijker zal een
doorgewinterde China-kennff
zijn.
