Maria bleef achter
om vee te bewaken;
het werd haar dood
„Windlust"
krijgt kap van
rubberroid
Acht maanden
voor
flessetrekkerij
streeknieuws
Moord, die Hazerswoude schokte
OOK
Wat u
moet
weten
Ursula
bereidt
eten in
Leiden
PAGINA 5 WOENSDAG 19 SEPTEMBER 1973
LEIDSE COURANT
HAZERSWOUDE Op 10 juli
1856 vond op het plein achter
het Gravensteen te Leiden
de terechtstelling plaats van
Adrianus Blom. Blom, 31
jaar, van beroep boeren
knecht, had op 3 februari van
datzelfde jaar op de boerde
rij „De Kleyweg" te Hazers-
woude-Rijndijk, nabij de
grens met Alphen aan den
Rijn, de achttienjarige Maria
van Velzen vermoord. Ha-
zerswoudes amateurhistori
cus Cees Kroon heeft van de
gebeurtenissen rondom de
moord en de rechtspraak,
evenals van de terechtstel
ling een brochure samenge
steld, die in een oplaag van
25 exemplaren dezer dagen
is verschenen.
Kroon, woonachtig in Leiden,
had hiervoor een reden,
zoals bij beweert: ,,Op de
eerste plaats was hier prak
tisch weinig over bekend".
Daarnaast is hij ongeveer
een maand, in zijn vrije tijd
althans, met dit onderwerp
bezig geweest, omdat: „Men
van mening is dat Blom de
laatste zou zijn die in ons
land, waar de doodstraf in
1854 officieus werd afge
schaft (en in 1870 officieel),
in het openbaar werd te
rechtgesteld'. Uiteraard intri-
Laatste
ophanging
bij Leids
Gravensteen
geerde de zaak hem, des te
meer, gezien het feit dat de
moord, die Blom pleegde, in
„zijn" Hazerswoude plaats
vond. Daarnaast zetten inge
zonden stukken in de diverse
landelijke en streekbladen
hem ertoe aan, om een gron
dig onderzoek (de brochure
telt 33 pagina's) in te stellen.
Daarbij ontdekte Kroon, dat
niet Blom de laatste is, die
in ons lana werd' terechtge
steld, maar ene P. Pijnac-
ker. Deze vermoordde in
Randwijk, bij Gouda, een
boerin en werd op 9 juni 1860
opgehangen. Kroon gaat óók
déze zaak terdege uitzoeken,
want: „Het klinkt voor Ha
zerswoude niet bijster
vleiend, maar deze Pijnac-
ker werd in Hazerswoude ge
boren". Hetgeen dus bete
kent dat binnen afzienbare
tijd nóg een brochure zal
verschijnen over een moord
zaak, die in de vorige eeuw
in de belangstelling stond.
Het stoffelijk overschot van de
achttienjarige boerendochter
Maria van Velzen werd op 3
februari 1856 op de boerderij
„De Kleyweg" (na de ver
bouwing in 1908 thans be
woond door de familie L.
hem als een razende deed
door Janus bezorgd. Zij
raakte buiten bewustzijn,
waarna Blom het lichaam in
de koelbak legde en onder
water drukte totdat Maria
geen enkel teken van leven
meer gaf.
Blom legde enkele ogenblikken
voor zijn dood door de strop
op het Leidse terrein achter
het Gravesteen nog de be
kentenis af. dat hij de bedoe
ling had gehad om Maria te
vermoorden iets dat hij
aanvankelijk dus niet had
willen toegeven. Een .dom
me man, deze Blom", aldus
Hazerswoudes amateurhisto
ricus Cees Kroon. Hij ging
zes jaar naar school, zonder
dat hij had leren lezen. En
een adreskaartje zag hij aan
voor...bankpapier. Het deed
er overigens niet toe, in „die
goeie ouwe tijd", want Janus
werd op 11 april 1856 door
het provinciaal gerechtshof
in Den Haag veroordeeld tot
de dood met de strop, „te
voltrekken binnen de stad
Leiden". Er waren drieën
twintig getuigen: mr. C. van
Bell trad op als Bloms ver
dediger. Deze mr. Van Bell
merkte onder meer op, dat
Blom „door een hevigen
angst of vrees voor ontdek
king werd bevangen, die
„Een dom me
man. deze
Janus Blom"
■i
van Gaaien, Rijndijk 273)
aangetroffen. Zij bleek met
een hard voorwerp op het
hoofd te zijn geslagen en
vervolgens in een in de stal
aanwezige koelbak te zijn
verdronken. De andere leden
van het gezin van Velzen,
dat later naar Zoeterwoude
verhuisde, waren om 9.45
uur op die dag naar de R.K.
kerk in het Zwaantje ge
gaan. Maria was op de boer
derij gebleven, aldus de
„Acte van Beschuldiging",
„ten einde het vee te bewa
ken". Schepenjagersknecht
hoorde haar om 10.15 uur
nog vrolijk zingen, maar de
Koudekerkse dienstmeid J.
Munnik hoorde een kwartier
later „O!, O!" roepen. H. van
Heusden en H. Ph. Kiekens,
vissers uit Koudekerk, zagen
omstreeks 11.00 uur een
manspersoon van ongeveer
30 jaar vanuit de richting
van de woning van C. van
Velzen een man in de rich
ting Kopperenkade gaan.
De zuster van Maria van Vel
zen trof haar zus om 12.00
uur levensloos in de koelbak
aan. Tijdens de zitting van
het provinciaal gerechtshof
in Zuid-Holland verklaarde
mejuffrouw C. van Velzen
nimmer bemerkt te hebben
dat er tussen haar zuster
Maria en de verdachte
Adrianus („Janus") Blom
„eenige betrekking of ver
standhouding" had bestaan.
In de wpning van de familie
Van Velzen werd n k de
moord een gering bedrag
aan geld, een zilveren siga
renpijpje en een halsketting
met kruis vermist.
In de nacht van 5 op 6 februa
ri dus twee dagen na de
moord gaf de in Rietveld en
De Bree (bij Woerden) gebo
ren, maar in Hazerswoude
woonachtige Janus Blom
(31), nota bene de vroegere
knecht van Van Velzen, zul
ke verwarde antwoorden, dat
de rechter-commissaris en
officier van justitie meenden
over voldoende bewijzen te
beschikken, dat arrest wel
degelijk op zijn plaats was.
Blom verklaarde dat hij het
huis was binnengegaan van
de Van Velzens, om geld te
stelen, dat hij nodig had ten
einde in mei van datzelfde
jaar met ene A. Z., het meis
je waarmee hij verkering
had, te kunnen trouwen. In
de woning aangekomen werd
hij door Maria van Velzen,
de dochter van de boer die
meestal twee personen tij
dens kerktijd thuis liet om
op de boerderij en het vee te
passen, verrast. „Janus, Ja
nus, ga maar heen, ik zal
het geen mens zeggen dat ik
u gezien heb". Janus Blom
vertrouwde haar niet en
heeft toen iets gezegd in de
orde van: „Dat kost je je le
ven!" Maria vluchtte naar
de koestal, maar kreeg enke
le zware slagen met een
klomp op het achterhoofd,
handelen", toen hij Maria
van Velzen voor het eerst
gewaar werd.
Maria van Velzen werd op 7
februari 1856 begraven op
het R.K. kerkhof achter de
kerk van de H. Michaël in
Hazerswoude-Rijndijk ('t
Zwaantje). „Ik ben gevallen
in de handen van moorde
naars, die mij uitgeschud en
wonden toegebracht hebben
en zie ik sterf", staat onder
meer op het bidprentje te le
zen. Janus Bloms „meisje"
A.Z., met wie hij na de
moord nog een comedie in
Leiden bezocht, werd door
de gerechtelijke autoriteiten
overigens nóóit gehoord. Ja
nus Bloms begraafplaats is
ook Hazerswoudes amateur
historicus Cees Kroon niet
bekend. „Waar hij na zijn te
rechtstelling is heen gevoerd,
is niet bekend", aldus Kroon.
In de begrafenisregisters van
Hazerswoude komt hij niet
Kroon putte zijn gegevens voor
zijn alleszins lezenswaardige
brochure uit: „Leidsche Cou
rant", „Weekblad van het
Regt" en eigen archief. Een
aantal bibliotheken heeft de
brochure intussen al ontvan
gen.
WASSENAAR Veel Wassenaarders hebben dezer dagen met schrik
geconstateerd, dat de kap van de molen „windlust" aan het molen
plein bijna geheel verdwenen is. Er is echter geen reden tot pa
niek: onder leiding van de zeer bekwame molenmaker H. J. Verbij
krijgt de Wassenaarse molen een grondige opknapbeurt. Daarbi;
hoort het vernieuwen van de kap. In detechnische rapporten ovNf
de toestand van de molen, die enkele jaren geleden werden uitge
bracht, onder meer door de vereniging „De Hollandse Molen" stond
te lezen, dat de gepotdekselde houten kap veel regen door liet.
aangebracht en er moest ook
Er moesten bovendien in de vloe
ren van de verschillende zol
ders, die zich in de molen be
vonden vernieuwingen worden
ALKEMADE Aan de WASSENAAR - In de
Technische school
Veenstreek, Alkemadelaan
17, kunnen leerlingen zich la
ten inschrijven voor de
avondcursussen, n.l. met één
lesavond per week voor elec-
tirsgh lasse beginners, elek-
missie midden- en kleinbe
drijf komen a.s. maandag
behalve de verkeersproble
men ook het vraagstuk van
de halvedagsluiting en de
koopavond aan de orde. Aan
vang 19.30
trisch lassen gevorderden. LEIDSCHENDAM - Aan-
autogeen lassen beginners en
gevorderden. Tevens voor
twee lesavonden per week
voor elektrisch lassen grond
diploma N.I.L.
ALKEMADE Met ingang
van zondag 30 sept. a.s
wordt weer begonnen met
het geven van een filmpro
gramma voor de jeugd. Tot
15 april 1974 zal er dan om
de 14 dagen op zondag weer
een film worden gedraaid.
Vorig jaar was hiervoor
steeds een grote belangstel
ling. Er worden nog enkele
staande vrijdag treedt de
groep "Trash" op in jeugd
centrum "Sater". Aanvang
20.00 uur toegangsprijs 3,—.
LISSE - "Advendo" hield
onlangs een viswedstrijd.
Uitslag: A-groep: 1. Van
Briemen, 12; 31' pt; 2. Spaar
garen 9, 25 pt.: 3. Broekhof
8, 25 pt. 4. Duivenvoorden 18,
22 pt. 5. Van Noort sr. 4,13
pt, B-groep: 1. Jansen 25, 31
pt. 2. Van Dijk 6, 26 pt. 3.
Van Werkhoven 11, 20 pt. 4.
De Vos 7, 16 pt. 5. Van
Noort 5, 16 pt.
dames en heren gevraagd LISSE „De Oude Blauw-
voor het houder van toezicht
tijdens de filmvoorstellingen,
waarvoor men zich kan op
geven bij G. Elstgeest, Zuid
einde 76.
ROELOFSARENDSVEEN
Evenals vorig jaar zullen
er ook nu weer in de Alke
burcht klaverjasavonden
worden georganiseerd waar
van de baten ten goede zul
len komen aan het jeugdwerk.
Deze kaartavonden worden
wekelijks gehouden op dins
dagavond en wel te beginnen
op dinsdag 2 okt. te 20.15
ALKEMADE Het ligt in
de bedoeling om de aan de
Rembrandt van Rijnsingel in
aanbouw zijnde nieuwe open
bare kleuterschool op maan
dag 1 okt. a.s. in gebruik te
nemen. Middels een formulier
kan men kleuters voor deze
school in laten schrijven ter
gemeentesekretarie. Ingaan
de 1 okt. a.s. kan men deze
kinderen welke reeds 4 jaar
zijn of dit zeer binnenkort
zullen worden opgegeven bij
de hoofdleidster mej. A. C.
Wingelaar.
baard" hield de laatste wed
vlucht vanaf St. Gislain. Uit
slagen: Van Kesteren 1, 7, 9,
11, 25, 44, Zoet 2; Rooden-
burg 3. 5. 20. 52, 53, 54;
Docswijk 4,17,41; Van dei-
Klauw 6. 13, 29, 40, 46 48.
Eerste kampioen navluchten
werden De Vos en Zuidhoek.
Eerste duifkampioen werd
Cppelaar. De koppelwed
strijd werd gewonnen door
het duo Balkenende-Van Kes
teren.
- LISSE - Uitslagen bij "De
luchtklievers": Lemmers
1.37; De Vreugd 2,612,28,29;
Van Leeuwen 3,4.15; Van der
Zwart 5; De Vorst 7,17,25.
Oude duiven: Van Diest
1, 2, 6; Doesburg 3;Lammers
5; Van Diest 8.
SASSENHEIM De plaat
selijke afdeling van de Chris
ten Vrouwenbond organiseert
de komende winter weer ver
schillende cursussen. Zo zijn
er cursussen volksdansen,
bloemschikken en wandkle
den. Het programma voor de
lezingen is 25 sept. Grieken
land; 23 okt. cabaretavond;
20 nov. De vergeten God en
20 dec. kerstwijding.
iets gedaan worden aan de aan
tasting van het houtwerk door
houtworm, de bonte knaagke-
ver, de huiszwam en bruinrot.
De Wassenaarse raad heeft in
1972 een krediet van 46.800.-
voor restauratiewerkzaamheden
beschikbaar gesteld. 40 procent
van dat bedrag komt in de
vorm van rijks- en provinciale
subsidie terug. De nieuwe kap
van de molen zal worden voor
zien van twee lagen rubberroid.
Aan een ander euvel, namelijk
de hoge vochtigheidsgraad in de
molen, die schadelijk was voor
het hout- en metselwerk, was al
eerder iets gedaan. Sinds begin
1972 is de molen voorzien van
een gasgestookte verwarmings
installatie. De molen werd in
1961 door de gemeente Wasse
naar aangekocht. In de loop van
de volgende jaren werden de
eerste restauratiewerkzaamhe
den uitgevoerd.
De keuken van de Ursulakliniek. die Bovendien was de indeling zodanig, dat sommige ruimten Het Nederlandse leger heeft hulp kunnen bieden. Een
WASSENAAR
dezer dagen het vijftigjarig bestaan viert, is tijdelijk
buiten gebruik. De keuken dateert uit het jaar 1936, het
jaar waarin de kliniek werd uitgebreid met een neuro
logische en neuro-chirurgische afdeling. Het werkkli
maat in de keuken, waarin dagelijks ongeveer 400
maaltijden bereid plegen te worden, was verre van
ideaal door het ontbreken van een luchtverversingsin
stallatie.
i andere ruimten niet efficient bruikbaar waren.
Dat was voor de directie van de kliniek aanleiding om
aan de betrokken overheidsinstanties toestemming te
vragen om de keuken aan te passen aan moderne
eisen. De kosten daarvan bedragen niet minder dan
450.000,- de werkzaamheden zullen drie maanden, tot
december, duren. Het grote probleem dat moest wor
den opgelost was de voedselvoorziening voor patiënten
en personeel in de periode, dat de keuken buiten be
drijf zou zijn.
keuken in de Morschpoortkazerne te Leióen, die niet
gebruikt wordt, maar in stand gehouden wordt voor
noodsituaties, werd beschikbaar gesteld. In die keuken
wordt door het keukenpersoneei van de Ursulakliniek
dagelijks het eten voor de patiënten bereid. De afstand
per auto tussen de Leidse keuken en de Wassenaarse
kliniek is niet meer dan 10 minuten. De patiënten hebben
nauwelijks bemerkt, da. hun maaltijden niet in de «•-
gc kliniek bereid worden.
DEN HAAG Acht maanden ge
vangenisstraf eiste de officier
van justitie tegen een 27-jarige
koopman. De man had zich in
verschillende plaatsen in de
Rijn- en Bollenstreek schuldig
gemaakt aan flesse-trekkerij.
In Bodegraven tankte hij regelma
tig benzine zonder te betalen.
Tevens werd op de rechtzitting
de aankoop van benzine en olie
ter waarde van f 827,- in Lisse
en voor 2400,-- in Sassenheim
vermeld. In Alphen „kocht" hij
voor 3845,- aan kleding en in
Sassenheim voor een bedrag
van 750,—. In de laatste plaats
eigende hij zich voor 1800,-
aan meubilair toe en voor
7990,-- een geluidsinstallatie.
Met al deze verworven goede- Een 44-jarige grondwerker had
ren ging hij handel drijven. De zich te verantwoorden wegens
rechtbank zal op 27 september gepleegde diefstallen. Het betrof
vonnis wiizen. diefstallen in Voorhout, Lisse en
Noordwijkerhout. In de laatste
plaats had de man tevens een
drachtig schaap doodgeschoten.
„Het is eigenlijk een noodkreet
van uw moeder", zei de presi
dent. De bejaarde moeder had
namelijk gevraagd haar zoon
een tijdje op te bergen. De offi
cier eiste dan ook drie maanden
gevangenisstraf waarvan een
maand voorwaardelijk. Het von
nis wordt op 27 september uit
gesproken.
Een 34-jarige Leidse monteur
stond terecht wegens het aan
randen van een 9-jarig meisje.
De rechter veroordeelde ver
dachte tot zes maanden gevan
genisstraf, waarvan twee maan
den voorwaardelijk en met af
trek van voorarrest.
Feyenoord bij
Blauw Zwart
WASSENAAR Feyenoord treedt j RIJNSBURG Het enige agen-
a.s. dinsdag aan tegen Blauw j dapunt van de dinsdagavond gc-
Zwart. Met deze wedstrijd wil
de Wassenaarse ploeg geld bij
eenbrengen voor uitbreiding en
vernieuwing van de accommo
datie.
De wedstrijd begint om 20.00 uur.
Tevoren zal de jeugd van beide
voetbalverenigingen een wed
strijd spelen. Men kan vanaf
half zeven op het terrein aan de
Dr. Mansveldkade terecht.
houden raadsvergadering in
Rijnsburg vormde de benoe
ming van een gemeente-secreta
ris als opvolger van de heef
Geelhoed.
Op voordracht van B en W werd
met algemene stemmen de heer
S. Broekhuizen gekozen, sinds
1965 gemeentesecretaris in Berg
ambacht. De heer Broekhulzen
is 40 jaar, gehuwd, en heeft drie
kinderen. Hij werd in Hardlnx-
veld geboren.
