dj
Ê^eoïïocmt'
olpom olie
Begrotingsbehandeling
toetsteen voor
houding confessionelen
uit
Inflatieprikkel
het buitenland
kan
nu verminderen
Terughoudend en kritische
3 reacties op revaluatie
NIEUWE KOERSEN VAN BUITENLANDSE VALUTA'S
Piloot at
rauwe
kikkers
PvdA-congres in Amsterdam
"HAANDAG 17 SEPTEMBER 1973
LEIDSE COURANT
PAGINA 5
achJ-a
en i
een, ,(Van een onzer verslaggevers) door een beleid, gericht op extra matiging van de loon- en prijsont-
ecj DEN HAAG - Niet alleen in werkgeverskringen maar ook van de zij- wikkeling. Of dit het geval is zal morgen uit de miljoenennota en
®vetl de van de vakbeweging is met enige terughoudendheid gereageerd troonrede moeten blijken, aldus het VNO.
:ze'4 op het besluit de gulden op te waarderen. Algemeen secretaris Het Nederlands Christelijk Werkgeversverbond constateert dat werk-
P.J.J. Van Hout van het KNV verklaarde niet geheel gerust te zijn
over de negatieve effecten, die de revaluatie op de werkgelegenheid
zal hebben. De overheid zal door een gericht beleid negatieve gevol
gen zo veel mogelijk moeten tegengaan, aldus de heer Van Hout.
De komende NW-voorzitter W. Kok acht het een logische consequen
tie, dat de werkgelegenheid wordt bevorderd, waarbij vooral aan
dacht zal moeten worden besteed aan bedrijven, die sterk op export
zijn gericht. Zijn CNV-collega J. Lanser meent dat de concurrentie
positie van ons land op de internationale markt in het oog moet
worden gehouden.
De revaluatie kan de inflatoire druk uit het buitenland weliswaar
enigszins verzachten, zo constateert het Verbond van Nederlandse
Ondernemingen (VNO), maar daar staan zeer negatieve gevolgen
voor de concurrentiepositie en daarmee voor de werkgelegenheid te
genover. Die nadelige gevolgen kunnen alleen worden tegengegaan
gelegenheid en investeringen worden bedreigd, als de regerings
maatregel niet gepaard gaat met ingrijpende vermindering van de
binnenlandse kosteninflatie en van de loonstijging.
De fractie van de Christelijk Historische Unie in de tweede kamer
acht de beslissing tot revaluatie een bijzonder gevaarlijke maatre
gel. De verbetering van de betalingsbalans lijkt van onvoldoende
structurele betekenis om deze maatregel te rechtvaardigen. Het
prijspeil van onze exportgoederen zal hierdoor beduidend stijgen,
waar de concurrentiepositie van gevoelige bedrijfstakken verslech
tert. De CHU betwijfelt, of die bedrijfstakken dat kunnen dragen.
Een nadelig effect op de werkgelegenheid moet nu worden gevreesd.
De werkloosheid in ons land vertoont thans duidelijk structurele
trekken. Aantasting van de werkgelegenheid is daarom juist nu een
erg gevoelige zaak. De CHU verwondert rich er over dat dit kabi
net - Den Uyl een dergelijk belangrijk risico durft te lopen.
ot
Oorzaak in gevolg van de opwaardering
Dieren gestolen
CHICAGO (AP) - Uit de Lincoln
park-dierentuin in Chicago zijn
een jong sneeuwluipaard en een
jonge gorilla gestolen. De goril
la, oud negen maanden, had
kortgeleden een hersenoperatie
ondergaan en blijft medische
hulp behoeven. De waarde van
het luipaardje wordt geschat op
10.000 dollar.
De Franse president, Georges Pompidou, heeft bij zijn officieel
bezoek aan China ook de Yunkang-grotten bezocht. Hier passeert
hij met ijn Chinese gasten een enorme Boedha.
valuta's bekendgemaakt
De minister van financiën heeft
h'erop alleen geantwoord dat
door het totale pakket maatre
gelen, dat morgen bekend
wordt, de weroosheid per saldo
toch zal afnemen. De regering
hoopt van circa 120.000 mensen
tot onder de 100.000 eind 1974.
•eedse kroon
Franse frc.
106,98
45,45
62,615
(Van onze financieel-economische
redactie)
DEN HAAG De opwaardering
- van de gulden, waardoor de Ne
derlandse munt met ingang van
vandaag vijf procent duurder is
geworden vergeleken met bui-
tenlands geld, roept drie, vragen
op: waarom deze revaluaüe, RC^kop£re ^voer moet
waarom nu en wat zijn de g nfwu4iiirt<>n rv>k vnoi
volgen.
Het waarom moeten wij ten dele
zoeken in het handels- en dien
stenverkeer met het buitenland.
Dit loopt tegenwoordig zo goed
dat er bij het lopende betalings
verkeer zeer grote overschotten
ziln.
In het eerste kwartaal een over
schot van ruwweg 1000 miljoen
gulden en in het tweede kwar
taal van circa 1800 miljoen gul
den. Dit betekent dat wij over
het eerste halfjaar ongeveer 2800
miljoen van het buitenland te
vorderen hebben, doordat onze
uitvoer groter dan onze invoer
is geworden, door een overschot
uii het dienstenverkeer ((ver
voer. reisverkeer, transitohan
del enzovoort) en door opbreng
sten van in het buitenland beleg
de kapitalen. Vooral de sterke
stijging der uitvoer is frappant.
Onze ondernemers hebben dus
kans gezien hun verkopen in het
buitenland op te voeren.
Door de toestroming van buiten
lands geld wordt onze geldcircu
latie groter en zal de inflatie in
cns land dus versterkt worden.
Als de regering de inflatie wil
bestrijden kan zij dus óók pro
beren die toestroming van bui
tenlands geld in te dammen.
We zeggen met nadruk ook, om
dat de minister van financiën in
zijn toelichting duidelijk heeft
gezegd, dat de opwaardering
een onderdeel is van maatrege
len, die morgen bij de indiening
van de miljoenennota bekend
worden gemaakt en die met el
kaar tot doel hebben, het tempo
van de prijsstijging af te zwak
ken en dus de inflatie te bestrij
den. De overheid hoopt door
die serie maatregelen de prijs
stijgingen in 1974 van 8 procent
naar 6 procent te kunnen terug
dringen.
Het nu plotseling revalueren van
de gulden houdt dus verband
met de miljoenennota, die op de
derae dinsdag van september
wordt ingediend De genomen
en voorgestelde maatregelen
moeten als één geheel gezien
worden. In hoeverre zij effect
zuilen sorteren zullen we na-
tuuilijk pas in de loop van het
komende jaar merken.
De gevolgen van de opwaardering
kunnen niet los gezien worden
van de oorzaken. Door onze gul
den duurder te maken worden
onze produkten en onze diensten
in het buitenland duurder: het
buitenland moet bij aankoop
meer van zijn geld voor onze gul
den geven- waarbij wij er natuur
lijk van uitgaan dat onze expor
teurs het zelfde bedrag in gul
dens willen blijven ontvangen
als voorheen. Door het duurder
worden van onze produkten en
diensten zal onze-export en ons
dienstenverkeer bemoeilijkt
worden en zullen de opbreng
sten terug lopen.
Het duurder worden van de gul
der. heeft ook tot gevolg dat de
invoer zal toenemen. De buiten
landse exporteur krijgt bij in
wisseling meer geld voor een
gu den en hij kan dus goedko
per leveren en toch eventueel
geld als voordien ontvangen.
De gevolgen zullen dus een grote
re invoer en een kleinere uit
voer kunnen zijn, waardoor er
per saldo minder geld naar ons
land zal stromen en de inflatie
'uit die hoek dus minder of geen
prikkels zal krijgen.
Een grotere en goedkopere invoer
betekent uiteraard een zwaarde
re concurrrentie voor de binnen
landse bedrijven en de bedrijfs
takken die dezelfde produkten
maken. Tast dit het bestaan van
die bedrijven nie' aan en daar
door ook hun werkgelegenheid?
De overheid kan dit niet ontken
nen: dit zit er indderdaad in.
aantal produkten ook voor de
consumenten goedkoper kunnen
maken, waarbij vooral aan le
vensmiddelen wordt gedacht.
Hier zien we dus de revaluatie
als een middel om de prijsstij
ging van grondstoffen op te
vangen. Om de zekerheid nu zo
groot mogelijk te maken dat de
verlaging van de invoerprijzen
ook in de consumptieprijzen tot
uiting komt, is tegelijkertijd
thars de prijsbeschikking gewij
zigd, waardoor de greep van de
overheid op de prijsontwikkeling
weer groter zal worden.
Tot slot nog de vraag waarom de
opwaardering van de gulden nu
precies Vijf procent is. De mi
nister van financiën heeft ver
kaard dat dit percentage is ge
kozen omdat als er geen re
valuatie was geweest volgend
jaar een stijging van de invoer
prijzen van vijf procent werd
verwacht. Die stijging wordt
door de revaluatie dus teniet ge
daan waardoor de buitenlandse
prijzen de inflatie in ons land
dus niet meer kunnen verster
ken. Althans volgens de theo
rie. Of dit in do praktijk ook zo
zal uitkomen zullen we moeten
afwachten.
Revaluatie met een gokje
ER ZIJN DIVERSE ARGUMENTEN die pleiten voor de revaluatie
van de gulden: het overvloedig saldo op de nationale betalingsba
lans, de inflatie, de internationale verhoudingen in het geldverkeer,
om er enkele te noemen.
Minister Duysenberg heeft bij de presentatie van het kabinetsbesluit
voor de televisie vooral twee doeleinden genoemd welke hij op het
gebied van de nationale economie wil bereiken: bijdrage tot betere
prijsbeheersing en bestrijding van de werkeloosheid op wat langere
termijn.
Voor de druk op de prijzen bracht hij een aannemelijk verhaal; zijn
argument werkeloosheidsbestrijding maakte minder indruk en de
bewindsman zelf gaf toe dat in dat opzicht pas eind 1974 de reva
luatie geëvalueerd zal kunnen worden.
BOVENDIEN BLIJFT HET EEN VRAAG in hoeverre de revaluatie
onze export gaat bemoeilijken en dus in bepaalde bedrijfssectoren
de kans schept op meer werkloosheid. Volgens minister Duysen
berg zullen troonrede en miljardennota de tip van de sluier der re
geringsverwachtingen verder oplichten.
Men zij benieuwd; maar op het eerste gezicht werkt op dit punt het
kabinet-Den Uyl met weinig zekerheden en met de risico's die altijd
aan een gokje gepaard gaan.
Als na het totaal verdwijnen van de sluier eind 1974 maar niet blijkt,
dat de werkgelegenheid in haar hemd heeft moeten blijven staan
Eigen gezicht
GEEN DONDERSLAG BIJ HELDERE HEMEL is het. dat het
PvdA-congres het bestuursvoorstel, om nu aan een federatie met
D'66 en de PPR te gaan werken, afgewezen heeft. Wanneer de aan
staande partners koel doen en in de eigen club velen sceptisch zijn,
kan je moeilijk een juichende reactie verwachten.
Maar wat wel een beetje verraste, is dat André van der Louw in de
RAI met zijn bestuursvoorstel geen voet aan de grond kreeg en na
gebleken meerderheid voor de tegen-motie van afdeling Groningen
snel de plaat poetste.
Op het punt van vertraging bij pogingen tot integratie zullen de socia
listen de confessionele partijen voorlopig niet veel meer te verwij
ten hebben.
HET PIKANTE Is. dat vele socialisten zich op het partijcongres te
gen de federatie uitspraken, omdat dan „het eigen gezicht" verlo
ren zou gaan.
Precies het argument waarmee in de PPR en D'66 door tegenstan
ders van de federatie of de éne Progressieve Volks Partij tegen de
te innige omarming,van de Partij van de Arbeid stelling genomen
wordt. Dus toch een bepaalde vorm van roerende eensgezindheid!
Wat niet wegneemt dat de reacties bij de adspirant-partners uiteen
lopen. Bij de PPR is men blij; de vrijblijvende gesprekken welke
de partijtoppen voortzetten, zullen geen sta-in-de-weg vormen voor
een verdere krachtige ontwikkeling van de eigen partij en de PPR
volledige bewegingsvrijheid op het politieke terrein gunnen.
Bij D'66 zit het bestuur daarentegen helemaal in de put; wat de
PvdA op het RAI-congres gedaan heeft, betekent koren op de molen
van partijleden die nog losser willen van Van der Louw c.s. en mis
schien ook een beetje van Den Uyl en zijn kabinet.
HET „EIGEN GEZICHT" is er dus een met veel aspecten, het lijkt
zelfs een beetje op het gezicht waarmee velen in hun kleuterjaren
het visuele verschil tussen leuk en vervelend hebben geleerd: „Jan
tje lacht" naast „Jantje huilt".
Beroep van
Sacharov op
VS-congres
MOSKOU (Reuter UPI) De
Russische dissidente natuurkun
dige dr. Andrej Sacharow heeft
zaterdag in een open brief het
Amerikaanse Congres verzocht
een amendement te steunen dat
aan de Sowjet Unie de handels-
status van meestbegunstigde na
tie ontzegt als geen vrije emi
gratie wordt toegestaan.
Wanneer het Congres geer. poli
tiek van voor wat hoort wat
met de Sowjet Urne zou voeren
zou dat een „capitulatie van de
democratische beginselen te
genover afpersing, bedrog en
dwang" betekenen, zegt hij ir
de brief, die zaterdag aan wes
telijke journalisten is overhan
digd.
Volgens het Duitse weekblad Der
Spiegel zou Sacharow bereid
zijn naar Amerika te gaan en
een leerstoel te aanvaarden aan
de universiteit van Princeton.
Princeton had hem een aanbod
gedaan, aldus het blad.
MONTROSE (AP) - Een Ameri
kaanse piloot die vier dagen al
leen In de bergen had doorge
bracht nadat zijn vliegtuigje
was neergestort, zegt dat hij
zijn leven heeft te danken aan
de militaire training voor over
leving.
De 35-jarige Richard G.Tabor, die
zaterdagochtend vroeg werd ge
red, verklaarde dat hij rauwe
kikkers en wilde bessen heeft
gegeten en water uit beken
heeft gedronken.
Het opleidingsvliegtuig waarmee
hij vloog, kwam terecht in de
bossen in de bergen ten westen
van Montrose in Colorado.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Toen premier
Den Uyl zaterdagavond het
F»vdA-congres in de Amsterdam
se RAI kwam sluiten deed hij
dat, zoals hij zelf toegaf, „met
een klem op zijn tanden"- Hij
kon zijn nieuwsgierige leden
niets onthullen over wat er mor
gen op Prinsjesdag uit het mil
jardenkoffertje zal komen. „Ik
voel me als een koopman met
een zak vol mooie spullen die ik
niet open mag maken", zei hij,
U zult me moeten geloven op
mijn eerlijk gezicht".
Premier Den Uyl sprak als zijn
overtuiging uit dat zijn rege
ringsploeg redelijke kansen
heeft om een programma voor
maatschappijhervorming uit te
voeren. „Er is geen enkele re
den" verklaarde hij, „om grote
zaken als een rechtvaardige
herverdeling van inkomen, ken
nis en macht, te laten liggen.
Mocht dat wel zo zijn, dan moet
dit kabinet niet blijven zitten.
Ed van Thijn, voorzitter van de
Tweede Kamerfractie van de
PvdA verdedigde tegenover het
congres het gevoerde beleid ten
aanzien vn de kabinetsformatie.
Hij deed het met succes, want
enkele moties die het beleid aan
vielen, werden met grote meer
derheid weggestemd.
Ed van Tijn zei ondermeer: „De
verhouding tot de vakbeweging
zal onze toetssteen zijn voor wat
dit kabinet bereikt met een wer
kelijk nieuw beleid. Van de con
fessionele partners in de rege
ring eisen wij een keuze met
betrekking tot wat zij willen
van dit kabinet met name of
zij willen toegroeien naar een
progressieve meerderheid en
daarbij een brugfunctie willen
vervullen. In dat geval is het
ontoelaatbaar dat ieder wets
voorstel wordt uitgekleed, ge
halveerd en ontkracht. De be
grotingbehandeling wordt de
toetssteen voor de toekomst van
het kabinet en verdient een fai
re kans. Belangrijk Voor ons zn!
het defensiebeleid zijn. Het is
onverteerbaar wanneer de
plannen van Keerpunt '72 in de
Kamer stranden".
ken van en stemmen over een
vloedgolf aan resoluties, amen
dementen en mot-es. De veelbe
sproken omroeönota van de
commissie-Nagel haalde het
royaal, waarmee de Tweede
Kamerfractie van de PvdA en
de socialistische bewindslieden
de opdracht kregen te gaan
werken aan
premier Den Uyl bloemen i
de omroepwet die er bijvoor
beeld op gericht is het lidmaat
schap los te koppelen van het
programmablad, de NOS min
der zendtijd te geven, en om
roepverkiezingen mogelijk te
maken.
wijziging van Aan het begin van de tweede con-
tvatie.
gresdag nam de vergadering
nog een resolutie aan. waaarin
besloten werd de komende ver
kiezingen voor staten, geweste
lijke raden en gemeenteraden
de samenwerking met D'66 en
PPR voort te zetten, afhankelijk
van de regionale en plaatselijke
i Amsterdam gehouden, kreeg
omstandigheden. De voorkeur
ging uit naar gemeenschappelij
ke iracties. Als dat niet moge
lijk is, moet gestreefd worden
naar gezamenlijke minimum
programma's. In gezamenlijke
kandidatenlijsten zag het con
gres geen heil.
zonnig F= mist 19 temperaturen luchtdruk in millibaren
edï opklaringen hagel -w-w warmtefront H hoge-drukgebied
bewolking sneeuw -r-r kou-front L lage-drukgebied
f&Zf regen onweer windrichting verplaatsingsrichting
DE BILT Doordat de hoge-
drukgebieden zich wat meer
naar oostelijk Europ hebben te
ruggetrokken, kunnen oceaande
pressies hun invloed nu en dan
tot over onze streken uitbreiden.
Zo bracht een storingsgebied
van een lagedrukgebied ten zui
den van IJsland gisteren een
plaatselijke regen- of onweers
bui. Een nieuwe storing bevond
zich vanmorgen boven westelijk
Frankrijk. Deze storing zal, op
nieuw vergezeld van enige
neerslaggebieden, de komende
nacht over ons land trekken, De
overwegend zuidwestelijke tot
zuidelijke stroming, die door de
aangeduide drukverdeling over
ons land in stand gehouden
wordt, houdt de temperaturen
op een voor de tijd van het jaar
normaal niveau. Belangrijk be
stendiger maar tevens belang
rijk koeler weer wordt in de
Scandinavische landen aange
troffen.
Vooruitzichten voor woensdag:
veranderlijk met plaatselijk een
bui. Daling van temperatuur tot
rond het gemiddelde voor deze
tijd van het jaar.
Weersvooruitzichten in cijfers.
Voor woensdag:
Aantal uren zon: 1—8.
WEERRAPPORTEN
Amsterdam
De Bill
Deelen
Eelde
Eldhoven
Den Helder
Luchth. Rlr.
Twenia
Vllsslngen
Zd. Limburg
Bordeaux
Frankfort
Mnllorca
München
Nice
Oslo
Parlja
ZUnich
Casa Blanca
Istanboel
TVI-Avlv
Las Palmas
New York
Aanslag op
hoofdkwartier
MöNCHENGLADBACH - Op het
terrein van het gemeenschappe
lijk hoofdkwartier van de Duit
se. Nederlandse, Belgische en
Britse NAVO-strijdkrachten bij
Mönchengladbach zijn in de
nacht vun zaterdag op zondag
op 500 meter van het stafge
bouw twee tijdbommen ontploft.
Niemand werd gedeerd. In een
onbewoond huis is enige schade
aangericht. De bommen waren
gemaakt van drie kilo zware,
Duitse butaflessen, die door mid
del van een uurwerk tot ontplof
fing zijn gebracht.
Executies in Pretoria
PRETORIA (Reuter) - In dfl
hoofdgevangenis van Pretoria
zijn vijf Afrikanen opgehangen.
Zij waren ter dood veroordeeld
op beschuldiging van het plegen
van moorden.
Vuurwerkfabriek
ontploft
NEW DELHI (AP) Dertien men
sen werden gedood en twee ge
wond toen er gisteren in de stad
Imfal (India) een vuurwerkfa
briek ontplofte. De fabriek wal
gevestigd in twee huizen die ge
heel in vlammen opgingen.
