Goudkoorts joeg Oost-Duitsland
naar onwaarschijnlijke tijden
CIJFERS UIT
BELGRADO
Kunstzwemmen
volle tribunes
Herdenking drama
Olympisch dorp
Harry Vriend moest zijn
keel schor schreeuwen
v
w A?S&>j
Eerste dag van strijd om ivereldzwemtitels
WOENSDAG 5 SEPTEMBER 1973
PAGINA 11
w I
"V.
Roland Matthes is onverslaanbaar op de rugslag. Bewust hield hij in, won wel maar liet een wi
De Japanner Taguchi kan nog lachen, al is hij zi/n wereldrecord op de 100 m. schoolslag few./t. De record schietenMatthes wil ophouden met zwemmen maar zijn bazen, en dat zijn de heren v<
Amerikaanse student John Hencken (rechts) verbeterde het en veroverde de wereldtitel. Oostduitse sportbond, staan dat nog niet toe.
Kurt Krumphol
Rotter Pyttel
Stephen Badger
rlnkley (Gb) 1 56.42; 6.
Vladimir Boere (Rusl) 1ÓC45; 7.
Bcrnt Zarnowleckl (Zwel 1.56.58;
8. Peter Nocke (Wdl) 1.58.97.
jerjpt 100 m. rugging: snelste 8
naar finale Eeerste serie 1.
Lutz Wanja (ODD 59.53. 2. Lasz-
lo Cseh .Hom 59.88; 9. Kom ulo
1.03.03 7. Dlmltar
Kolorov (Bul) 1 04.04.
Tweede serie: 1 John Murphy
(Vs) 60.33; 2 Klaus Steln Baih
(Wdl) 69.83: 3. Znltan Verrawto
(Hon) 1.00.49! 4 Anders Sand-
berg (Zwe) 1.01.92: 5. Joan-Paul
Berjeau (Fr) 1.03,03; 6. Enrique
Melo (SP) 1.02,65; 7. Cesar Lou-
rengo FHho (Bra) 1.03,95.
Derde serie: 1. Mlke Stamm (VS)
59 10; 2 Ian Mackenzie (Can)
phy (VS) 59.37 5. Laszlo Cseh
(Hong) 59.61; 6. Klaus Stelnbneh
(Wdl) 59.77 7. Romulo Arantes
(Braz) 1.00 37 8. Ian Mckenzla
(Can) 1.00.60.
Finale 100 meier schoolslag heren:
1 John Hencken (VS) 104.02
(wereldrecord)2 Mikhail
Krloekln (Rusl) 1.04.61 (Euro
pees record)3 Nobutaka Tagu-
chi (Jap) 105.61: 4. David Wll-
kle (Gb) 1 05 74; 5 Nikolai Pan-
kln (Rusl) 1 06 55 6. Rick Colel-
la (VS) 1 06 69 7. JUreen Glas
Nigel Cluer
"inale 200 meter wisselslag da
me v 1 Andrea HUbner (ODD
2 20 51 (wereldrecord): 2. Korne-
11a Ender (ODD 2.21.21; 3. Ka-
thy Heddy (VS) 2 23,84; 1 No-
vella Cnlllgarli (It) 2 V
Leslie Cliff (Car
(VS) 2.25.72 6.
1.01.51; 5 Jose
(M«) 1 02.45: 6
lan (Oosii 103.3'
Helmut Podo-
i; 7. Igor Gre-
(Rusl) 1 03.S3.
Vierde serie: 1. Roland Matthes
(Odl) 58.69 2 Carlos Berroca!
iPorto Rlco) 1.00.59 3. Colln 4 3."
Cunningham (Gb) 1 00.77 4 Ml- Itall.
los Nenad (J Sla) 101.0»; 5. 4.43.
Stephen Plcketl (Can) 1 01.33: 6. Finale
Plotr Dtuclk (Pol) 101,65; 7. Ic- ooSt
Roland Matthes (ODD 67.47 2.
Mlke Slamm (VS) 58,77; 8. Lutz
Wonja (Odl) 59.08; 4. John Mur-
Eerste serie: 1. Oost Duitsland
4 25.87.1: 2. Nederland 4 30,39.2:
3 Canada 4 34.05.3: -I Rusland
4 34 47.4; 5 Hongarije 4 35.70.5;
6. Groot-BrlttannJë 4 37,10,6.
Tweede serie:
1 Ver Staten 4.26.88 2 Zweden
4.29.02.2 3 West Duitsland
6. Brazilië
lederlnnd 4.28.86
BELGRADO De veronderstelling, dat Belgrado
wel eens een keerpunt in de geschiedenis van het
internationale zwemmen kan worden, heeft na de
eerste dag van de strijd om de wereldtitel duide
lijk aan overtuigingskracht gewonnen. Ongeloof
lijk, zoals de Oostduitse zwemstertjes hebben ge
spot met tijden, die al in de recordboeken ston
den. Andrea Hübner bijvoocbeeld haalde het we
reldrecord van haar landgenote Kornelia Ender
(2.23.01) omlaag met meer dan twee seconden:
2.20.51. Ulrike Richter, de Oostduitse rugspecia
liste, dook als startzwemster van de 4 x 100 me
ter wisselslagformatie royaal onder haar eigen
record van Utrecht (1.05.39 tegen 1.04.99) en als
of deze start van Oost Duitsland nog niet indruk
wekkend genoeg was. tikte ook de wisselslag-
ploeg aan in een tijd, die de eerste jaren onwaar
schijnlijk werd geacht: 4.16.84 was het resultaat,
dat schrik niet vier seconden sneller was
dan de in München verwezenlijkte beste tijd van
Amerika: 4.20.75.
Welke gedachten over deze ontwikkeling ontstaan
is nog niet met zekerheid vast te stellen. Het ziet
er wel naar uit, dat Oost Duitsland grootvorst"
Amerika aan het afbluffen is en misschien wel
op een niet gemakkelijk meer in te halen achter
stand zet. Conclusies hierover zijn natuurlijk nog
wat aan de voorbarige kant. maar een zeer dui
delijke aanwijzing vormt toch de overtuiging,
waarmee de Oostduitse zwemploeg toeslaat.
Het zijn geen tienden of honderdsten van seconde,
die uitmaken of er weer een nieuwe recordhoud
ster opstaat. Het zijn volle seconden of vaak
zelfs meer. Dat moet toch op een grote surplus
wijzen, waarvan velen al jaren dachten dat het
tijdperk voor zulke sprongen voorbij was.
Het prestigeverlies voor Amerika werd de eerste
dag enigszins verzacht door John Hencken, een
19-jarige student uit Californie, die op de 100 me
ter schoolslag het wereldrecord van de Japanner
Taguchi verbeterde. Hij deed dat in de series
met 1.04.355 en knabbelde er in de finale nog iets
af: 1.04.02, De Amerikanen mochten met deze
„topper" nog blij zijn. Zijn 200 meter schoolslag
was altijd het sterkste onderdeel geweest. Hij be
zit op dit nummer het wereldrecord. Met Miin
chen in het vooruitzicht wilde Hencken echter
ook heersen op de sprintafstand. Zijn trainings
plan werd er op afgestemd en de verwachting
leefde dat deze greep naar de macht wel zou luk
ken. Maar zijn aspiraties werden door de gretige
Japanner de grond ingeboord.
In Belgrado heeft Hencken afgerekend met de te
leurstelling. Vooral Tauchi moest het ontgelden.
Behalve een wereldrecord raakte de Japanner
ook nog de tweede plaats kwijt. In de finale
schoot de opvolger van de Russische schoolslag
specialist Pankin, zijn jongere landgenoot Krjoe-
kin, hem voorbij: 1.04.61 tegen 1.05.61. Pankin
zelf werd vijfde: 1.06.55.
Op deze sensationele dag voor de zwemsport was
ook een succes voro de Nederlandse zwemploeg
weggelegd. De combinatie Enith Brigithe, Alie te
Riet, Anette Segaar en Veronica Stel had in de
ochtenduren van de series al een knappe tijd van
4.30.39 neergezet? Als vierde schoot de ploeg
daarmee de eindstrijd binnen. Deze tijd was zeer
dicht bij het Nederlands record en er mocht dus
verwacht worden dat het er 's avonds fel aan toe
zou gaan.
Deze prognose is uitgekomen. Ver achter Oost
Duitsland, dat zelfs tien 'meter op Amerika voor
lag, streed het kwartet een verbeten strijd om de
laatste medaille. Dat is net niet gelukt, want de
's morgens met een reserveformatie gestarte
Westduitsen, bleken ditmaal sneller. Het Neder
lands record vloog echter aan splinters, ook met
een behoorlijk verschil: 4:30.0 tegen 4.28.8.
De tussentijden waren Enith Brigitha rugslag
1.06.13, (bijna een evenaring van haar record);
Alie te Riet schoolslag 1.17.39, Anette Segaar
vlinderslag 1.05.39, Veronica Stel vrije slag pre
cies een minuut.
Zwemcoach Bert Sitters: „Een begin om tevreden
mee te zijn. Alle meisjes hebben knappe tijden
neergezet en dat schept vertrouwen voor de ko
mende dagen."
Karim Ressang, de enige Nederlandse zwemmer in
Belgrado, moest op de eerste dag van het toer
nooi tonen dat zijn uitverkiezing terecht was. Op
de 100 m. rugslag kwam hij tot 1.01.51, geen
prestatie om hoog over op te geven, want op de
nationale kampioenschappen in Vlaardingen was
60.5 haalbaar gebleken. De laatste zwemmer, die
zich voor de finale plaatste, verwezenlijkte een
tijd van 100.430, dus daar zat hij nog wel een
eind van af.
Een meisje dat waarschijnlijk wel de finale van de
200 meter wisselslag had kunnen halen, Wijda
Mazereeuw met haar in de Europa Cupstrijd ge
haalde tijd van 2.28.50, was thuisgelaten. Zij was
met haar prestatie te laat bij de zwemcoach aan
gekomen. Bert Sitters: „Ik heb een limiet moe
ten stellen. Dat was het Nederlands kampioen
schap. Wie daar zou slagen, had nog voldoende
tijd om zich op Belgrado te prepareren, want dat
evenement is toch iets anders.
Een zwemster moet er twee keer op een dag star
ten, en dat had Wijda Mazereeuw hier misschien
seconden gekost, al weet je het nooit natuurlijk.
Maar voor een coach moet er een lijn getrokken
worden."
Erg veel indruk maakte ook de ongenaakbare
Oostduitse rugslagspecialist Roland Matthes. De
22-jarige student uit Erfurt zwemt nu al zeven
jaar achter elkaar zonder ooit verslagen te zijn.
Aan deze unieke situatie kwam ook in Belgrado
geen einde. Net als op de Olympische Spelen van
Mexico en München (winnaar van de 100 en 200
rug) sloeg hij zich volkomen beheerst een weg
naar het goud. Geen concurrent kwam er aan te
pas. In de serie leek hij nog wat in te zwemmen
en werd zijn zorgeloze stijl als „Spielerei" uitge
legd. Maar in de finale manifesteerde hij zich zo
mogelijk nog onverschilliger. Het merkwaardige
was dat Roland Matthes weer de sterkste bleef,
en op een manier, die niet snel vergeten zal wor
den.
Ook zo zwemmend leek hij de „goudkoorts" van
Oost Duitsland te kunnen vergroten. Tot tien me
ter voor de finisch lag hij op een tijd, die zo
goed als zeker een wereldrecord moest beteke
nen. Maar hij viel „stil" en zijn armen leken
met stenen verzwaard. Zijn tijd was 57.47 en het
record staat op zijn naam met 56.30.
Over deze voortijdige „stop" werd later druk ge
sproken. Hoe kan een zwemmer, die zo dicht bij
een wereldrecord is, zijn kansen zo verspelen?
Misschien heeft het te maken met het streven
van Roland Matthes om de wedstrijdsport vaar
wel te zeggen. Alle inspanningen beginnen hem
na vele jaren van intensieve training te zwaar te
worden. Na München heeft hij al laten weten te
willen stoppen. Maar toestemming voor dat af
scheid is er nog niet. Dat heeft Roland Matthes
wel enigszins verbitterd. Bij een wereldrecord
zou permissie waarschijnlijk nog vele maanden
uitblijven.
HANS DE BRUIJN
BELGRADO Het kunst-
zwemmen, de jongste telg
van de zwemfamilie en bij
de wereldkampioenschap
pen in Belgrado enigszins
behandeld als een onderge
schoven kind, is hard op
weg het meest verdienende
lid van de familie te wor
den.
Gist?tavond. bij de groepsuitvoe-
ringen. het meest spectaculaire
onderdeel van het programma,
was het stampvol in het binnen
bad van Tasmajdan. Ook nu
bleek de tussenstand van zater
dag, na de verplichte bewegin
gen, gelijk aan de einduitslag:
eerste de Verenigde Staten (een
perfecte uitvoering op dc mu
ziek van Russian Fireworks);
tweede Canada derde Japan en
zesde Nederland.
Het opstellen van reserve Angeli
ca Honsbeek (die het bij de ver
plichte figuren uitstekend had
gedaan) in plaats van José vaif
Haastrecht bracht Nederland
wel dichter achter Groot-Brit-*
tanrië en Mexico, maar van
plaats verwisseld werd er niet«
Hei Nederlandse achttal, afkom
stig van vier verenigingen,
kreeg voor „The International
Parade" op muziek van Kurt
Edelhaget) 40 punten, precies?
hetzelfde als de Britse meisjeST
voor hun „Paardennummer".
MüNCHEN In het Olympisch
dorp bij MÜNCHEN is vandaag
een herdenkingsplechtigheid ge
houden bij de flat van de Israë
lische sportlieden waar precies
een jaar geleden het drama be
gon, dat tenslotte aan zeventien
mensen het leven kostte: elf Is
raëliërs, vijf Arabieren en een
Vesfduitse politieman.
De Beierse staatssecretaris Karl
Hillermeier legde een krans.
Ook de bondsregering was ver
tegenwoordigd. Uit Israël was
er de weduwe van een van de
PSV—NAC
ook eerder
EINDHOVEN De competitie
wedstrijd in de eredivisie tussen
PSV en NAC is op verzoek van
de KNVB verplaatst van zondag
8 september naar zaterdag 7
september. De aanvang is 20.00
BELGRADO Het berouw
kwam voor het Nederland
se waterpolozevental na de
zonde. Na de onnodig ver
loren wedstrijd tegen Joe-
go Slavië (door gebrek aan
inzet) werd geprobeerd
enige prestigewinst in de
onbelangrijke wedstrijd te
gen Engeland te boeken.
Door ditmaal zelf te schieten en
veel meer vechtlust op te bren
gen, kwam er een aanvaardba
re score van 8-1 op het bord.
Maar de uitslag had feitelijk
weinig meer om het lijf. Neder
land komt in de troostronde te
recht. Een zevende plaats ia
dan het hoogst bereikbare en
dat is minder dan aanvankelijk
werd verwacht.
Het moet voor de scheidende
coach Harry Vriend wel een
moeilijk te verteren zaak zijn.
Soms. als het de Nederlandse
formatie tegenzit, voelt hij zich
verplicht om de spelers als een
soort schoolmeester op de meest
elementaire beginselen van het
waterpolo te wijzen. Hij
schreeuwt dan zijn keel bijkans
schor.
Uit zichzelf nemen de passieve
spelers zelden of geen initiatie
ven. Zelfs tegen de zwakke En
gelsen (27 treffers tegen in drie
wedstrijden) moest Harry
Vriend nog meermalen van de
reservebank opspringen om aan
te geven wat er ondernomen
moest worden.
Op de bank
Dat kenmerkt de kwaliteit en
mentaliteit van de. e ploeg toch
wel. Qua aanleg kunnen de spe
lers mee maar voor de rest
missen ze veel. „En verder",
constateert Harry Vriend, „mis
ik een of twee uitgesproken per
soonlijkheden".
Zo'n type speler heeft misschien
op de reservebank gezeten. Nico
Landeweerd van De Robben
heeft maar een paar kansen
van Harry Vriend gekregen.
Maar de keren dat hij aan bod
kwam, demonstreerde dit jonge
talent de eigenschappen te be
zitten die de ploeg als totaliteit
juist te kort komt. Voor velen
was het dan ook een raadsel
waarom Harry Vriend deze spe
ler niet meer inzette.
Weer raak
Ook gisteren stond hij niet in de
basisopstelling. Maar toen hij in
het tweede part permissie
kreeg, was het meteen weer
raak.
Het scoreverloop: 1-0 Drenth. 2-0
Drenlh, 3-0 Landeweerd, 3-1 Jo
nes, 4-1 Landeweerd, 5-1 Stro-
boer, 6-1 Veer, 7-1 Buunk, en 81
Parrel.
Uitslagen groep A: Nederland—Gr.
Brlttannlë 8-1; J Slavië—Australië
10-6; Rusland -Mexico 7-4; gróepB:
Roemenië—Spanje 10-4; H°ngariJ.- -
and. J. Slavië. Honga
rije. Italië, Cuba En ontbreekt nog
een ploeg.
HANS DE BRUYN
„kostuum" zat en het hoofd bedekte
slachtoffers, de gewichtheffer
Joseph Romano. Israël zelf zal
het bloedige drama herdenken
op 23 september. Dan is het vol
gens de Joodse kalender eep
jaar geleden dat Arabische
guerrillastrijder* hun actie ih
München begonnen.
Resultaten
van koersen
Hilversum
HILVERSUM De uitslagen van
de gisteravond in Hilversum ge
houden koersen zijn:
Simcaprijs (2040 m): I. Lola Hol-
landia (G. v. Eykelenborg)
km.tijd 1.25.8 (buiten wedden
schap), 2. Lea W, 3. Karin W, 4.
Lissy.
Toto winn. 3.0 pl. 1,20 1,50 1,60
kopp 4,80 trio 96,20.
Scaldiaprljs (2000m): Lubiana
(M. Bouwhuis) 1.28.8, 2. Lady
Charlotte N. 3. Love Song.
Toto winn. 6,70 pl. 3,60 2.40
kopp 7,40.
Skodaprijs (2440 m): 1. Karla
Pluto (M. v. Leeuwen) 1.23.2, 2.
Lady Heieen V, 3. Kinglet O.
Toto winn. 4,10 pl. 1,50 1,50 1,80
kopp 7.10 trio 257,90.
De Gouden Armband (11e nfd.
2000 m): 1. Ideal Buitenzorg
(mevr. A. Wagenaar) 1.21.9, 2
John Buitenzorg, 3. Econoom
W.
Toto winn 7.20 pl 1,80 1,60 2,60
kopp 14,20.
Surbaro-prijs (eerste afdeling 2000
m): 1. Komtesse D, (G. v. E)£
kelenborg) 1.22.4, 2. Jimmy
Boy, 3. Jashin.
Toto'winn 3.00 pl 1.50 1,80 3,00
kopp 14,90, trio 562,20.
Trabant-prijs (1600 meter): Q
Jeannine D, (J. Wagenaar>
1.20.6, 2. Jane Mac., 3. Idool
Vredenhof.
Toto winn 3 90 pjl. 1,40 1,30 1,90
kopp 9,30.
Sunbeamprljs (2040 m): 1. Henry
Belwin (B. v. Klaveren) 1.22.3,
2. Hanneke Tabor, 3. Grand Ges-
Toto winn 2,40 pl 1.60 3,90 2,00,
kopp 5,00. trio 480,10.
De Gouden Armband(tweede afde
ling 2000 m): 1. Horse L, (mej.
T. Koop) 1.23.1, 2. General
Scotch 3. Gerda Dunst W..
Toto winn 5,40 pl 2,20, 1,60, 2,10
kopp 7,30.
Surbaro-prijs (Tweede afdeling,
2000 m) I. Jerollma (W. v. Buy-
tenc) 1.23.7, 2. Jamaica Boy, 3.
Iron Buitenzorg.
Toto winn 18.60, pl 2.60 1.70 1.50,
I kopp 53,20, trio 1227,90.
Toyota-prljs (2440m): 1. Joseva
Carbonari 1.24.4, 2. Joan Baker,
3. Igaan. -rrxjm*
Toto winn. 3,10 pl. 1,60 1,40 kopp""
4,10.
Tofle omzet ƒ307.311.
