De reuzenvogel die
vertellen kon
r
\®i®
Economische en politieke
macht in elkaar verstrikt
DE AVONTUREN VAN PIET POTLOOD
r
l°WMÈ_%é
Boek in West-Duitsland onthult:
ZATERDAG 1 SEPTEMBER 1973
LEIDSE COURANT
PAGINA 19
Juniorenhoek
75 "Ü5T
lm Venetië woonde lang geleden
een edelman met zijn dochter.
Vanuit hun statige huis stapten
zij niet op een straat, maar in
een bootje. Want de helft van
de straten in die stad zijn van
water waarover gondels varen.
En buiten de stad ligt de zee.
De edelman, die koopman was,
liet zijn schepen vol konaal en
kant, glas en snuisterijen varen
naar het Oosten. Ze kwamen te
rug met peper en vanille, noot
muskaat en kaneel; kruiden wa
ren goud waard in het Westen.
Eens wend de stad onveilig ge
maakt door rovers, Juist in de
dagen waarop de koopman met
een schip zou meevaren. Hij was
bang <±at in zijm afwezigheid een
rover zijn dochter zou wegha
len, om haar bij zijn terugkeer
pas vrij te laten voor een groot
losgeld. Daarom sloot de vader
vóór zijn vertrekt het statige
huis af en verbood zijn dochter
de man, wie dan ook te ontvan
gen.
De vader vertrok, het meisje
bleef alleen en keek verveeld
uit het raam naar de gondels.
Dan zag zij soms de schitteren
de gordel van de beroemde
prins Cesare, die in de schaduw
van een baldakijntje zat, terwijl
zijn gondelier boomde.Op een
dag meerde voor haar huis ee-
onbekende gondel. Hij bracht
haar een brief van prins Cesare
die daarin vroeg of hij haar
mocht komen bezoeken. Maar
het gehoorzame meisje Liet de
gondelier het antwoord mee ge-
Oplossing
vorige week
OPLOSSING VORIGE WEEK
Robin Hood nummer twee is de
echte. Hij heeft geen pijlen.
ven: zolang mijn vader afwezig
is, ontvang ik niemand. Daarop
kwam wéér een bnef. De prins,
zo las zij, bewonderde haaT zó
zeer dat hij haar een geschenk
wilde geven: waarmee kon hij
haar een plezier doen? Het
(meisje kreeg schik in de brief
wisseling. Het verbrak de vei^
valing. En zij antwoordde:
graag een hondje met ogen van
barnsteen.
Enkele dagen later werd door de
onbekende gondelier een hondje
afgegeven, een diertje van bont,
niet echt levend, maar het had
dan ook oogjes van zuiver barn
steen. Het meisje bedankte en
schreef ondeugend erbij, dat zij
deze gevaarlijke hond in een ij-
zeien reuzenkooi liet opsluiten
zodat hij haar geen kwaad kon
doen. En zij sloot hem heus in
een ijzeren kooi.
Opnieuw voer de onbekende gon
del voor haar deur. In de brief
die nu werd afgegeven las zij:
„Ik brand van verlangen u te be
hagen. Wat mag ik u nu stu
ren?" Het meisje dacht: ik
vraag deüs heel onmogelijks, een
boom waaraan zilveren sterren
groeien. Als antwoord werd aan
haar huis een donkergroen lau
rier-boompje afgegeven. Aan de
takjes hingen sterren van zil
ver. De koopmansdochter ant
woord®, dat zij het boompje in
een stevige ijzeren kooi had
gesloten omdat zij bang was
dat de sterren, bij het aanbre
ken van de morgen, zouden ver
dwijnen zoals alle sterren aan
de nachtelijke hemel. En zij
sloot het heus in een ijzeren
kooi.
leen en weer voer de gondel door
de kanalen van Venetië. Zij
bracht nog een brief waarin de
prins had geschreven: „Deze
keer heb ik zelf een geschenk
bedacht, een reuzenvogel die
praten, denken en vertellen kan.
Hij wordt u gebracht in een
gouden kooi, dat bespaart u de
moeite hem in een ijzeren kooi
te sluiten". Vanuit haar venster
zag het meisje hoe de onbeken
de gondelier een reuzenpape-
paai in een gouden reuzenkooi
afgaf aan de deur van haar sta-
tóg huis. Maar papagaaien heb
ben scherpe snavels en klau
wen. Daarom liet zij onmiddel-
IIijk de vogel mèt zijn gouden
kooi, die heel dunne spijltjes
had, veilig opsluiten in een reu
zenkooi van ijzer. De schitteren
de vogel met bonte veren en
glanzende snavel maakte de
koopmansdochter niet bang ach
ter die dubbele rij tralies, hoe
groot bij ook was. En de vogel
vertelde, praatte, vertelde....
Over eilanden van koraal met
zeemeerminnen, over vliegende
schepen met prinsessen in flu
weel en zijde, over moedige
pninsen, en over prins Cesare.
Het meisje luisterde naar de
veril alen, die zo meeslepend wa
ren dat zij geen tijd had te eten
of te slapen. Zij luisterde en
leek te leven In een sprookje.
Ten slotte vleide de vogel: „Lief
•meisje, laat mij los. dan kan ik
pas werkelijk vertellen hoe edel
prins Cesare fs." De koopmans
dochter had de bevelen van
haar vader nog niet vergeten.
Zij aarzelde... Toen klapte de
vogel met zijn vleugels tot de
veren in het rond vlogen. Het
hele verenpak viel van hem af.
en daar stond een prins in een
kooi. r,Ik ben Cesare", zei hij.
Maar op hetzelfde ogenblik tinkel
den er vreemde geluiden in de
kamer van de koopmansdoch
ter. Het donkergroene laurier
boompje liet opeens zijn blaad
jes en takjes treurig hangen en
alle zilveren sterren vielen eruit.
Het bonte hondje verloor zijn
oogjes. Zij rolden als knikkers
over de grond en het blinde
kopje keek verdrietig. Het meis
je schrok en zei: „Dat zijn
slechte voortekenen. Mrjn vader
heeft mij verboden iemand wie
dan ook te ontvangen. Al bent u
prins Cesare, verkleed in een
vogolverenpak, toch moet u in
de Hzeren kooi blijven tot hij te
rugkomt. Maar vertel intussen
imooie verhalen, dat kort de
tijd". En de prins vertelde, ver
telde. vertelde. Maar het meisje
had haar aandacht verforen. De
kooi bleef gesloten.
Intussen kwam de koopman terug
uit het Oosten, toen bij landde
in Venetië stond een dienares
van zijn dochter hem op te
wachten om te zeggen dat het
meisje prins Cesare gevangen
hield in een kooi. De koopman
schaamde zich diep tegenover
de prins en haaste zich in een
gondel naar huls. Maar toe«i hij
voorbij het paleis van prins Ce
sare voer, zag hij hem daar op
zijn balcon staan. „Prins Cesa
re!" riep de verwarde koop
man, "Men zegt dat mijn dochter
u in een kooi gevangen houdt".
De prins was hierover hoogst ver
baasd en vergezelde de koop
man naar het statige huis aan
het kanaal. Daar troffen zij de
mooie dochter aan bij de ijzeren
kooi waarin een man zat te ver
tellen die gekleed was als een
prins. Br lag een veren pak
naast hem en gebogen spijltjes
van verguld IJzerdraad staken
door de Ijzeren tralies... De ver
teller van de verhalen, de man
die brieven schreef en een
hondje met ogen van barnsteen
en een boompje mot sterren had
gegeven, die man was geen
prins. Hij was een rover drie de
koopmansdochter gevangen had
willen nemen om haar terug te
geven in ruil voor een grote los
prijs.
De koopman was gelukkig zijn
dochter ongedeerd terug te vin
den, maar boos omdat zij toch
onvoorzichtig had gehandeld. De
dochter was blij dat haar niets
was overkomen, maaar schaam
de zfch voor de echter prins. De
echter prins troostte haar. Hij
gaf haar een levend hondje met
glanzend gele ogen, mooier dan
het zuiverste barnsteen; een
oranjeboompje met donkergroe
ne bladeren en zilver-witte bloe
sems die als sterren straalden;
en een echte papegaai die niet
kon denken maar wel woorden
kon zeggen die hem geleerd wa
ren. De papegaai die naar tien
woorden kende, zei voortdu
rend: ,,De echte prins Cesare
wil trouwen met de lieve koop-
maimsdochter.
En nog voor de zilverwitte bloe
sems van het oranjeboompje
verwelkten, waren zij ge
trouwd.
(van onze correspondent)
BONN - De heftige literaire
wereld van de Westduitse
boekenmarkt beleeft momen
teel een sensatie, waarvan
de gevolgen waarschijnlijk
tot in de hoogste politieke en
economische regionen zul
len doordringen. De opschud
ding werd ontketend door
dc roman „Het Tall-com-
plot" van auteur Will Trem-
per, die op literair en filmge
bied geen onbekende li. Van
nu af aan kan men er zeker
van zijn, dat zijn naam voor
goed gevestigd is: na twee
winkeldagen waren alle
30.000 exemplaren ondanks
de fikse prijs van bijna 30
mark uitverkocht, zodat uit
gever Fritz Molden in Wenen
al de tweede oplage op de
persen heeft liggen.
De sensatie van het boek
schuilt hierin, dat het een
sleutelroman is, waarin het
Essense Krupp-concern, zo
menen inngewijden, zo scherp
ontleed wordt, dat een se
rieus tijdschrift de beschrij
ving van de economische
machtsstrijd even onthullend
noemde als de roman „In
koelen bloede" van Truman
Capote. Een bijzonder inte
ressant aspect van wat men
zonder meer het meest ac
tuele Westduit3e schandaal
kan noemen is de omstandig
heid, dat Will Tremper abso
luut niet de bedoeling had de
Intriges en de gevechten om
economische en politieke
macht te ontmaskeren, maar
uitsluitend om een roman te
schrijven over de laatste na
bestaande van de familie
Krupp, Arndt von Bohlen
und Halbach, die zich als
playboy onledig houdt en als
zondaig de geïllustreerde bla
den vult.
Tremper werd pas een Duitse
Capote toen hij In gesprek
kwam met Berthold Beltz, de
voorzitter van Krupp's raad
vat: commissarissen, bij wie
hij zich informatiemateriaal
over de verloren zoon wilde
verschaffen. Bij de gedenk
waardige ontmoeting in het
jaar 1968 trof Will Tremper
zijn gesprekspartner in een
uiterst spraakzame bui aan.
Voor de escapades van
Arndt von Bohlen interes
seerde Beitz zich echter in
het geheel niet. Daarentegen
begon hij Tremper over zijn
eigen lotgevallen te vertel
len, hetgeen in 1968 zo onbe
grijpelijk nog niet was. Kort
tevoren was Beitz namelijk
als machtigste man van
Krupp onttroond. Men had
hem de verantwoording in de
schoenen geschoven voor een
bankroet, waarmee het be
drijf met zijn 100.000 werkne
mers en zijn 3% miljard
bankschulden geconfronteerd
werd.
Complot
De verbouwereerde auteur ver
telde Beitz, dat hij het
slachtoffer was geworden
van een complot van de
Westduitse banicen, dat aan
gevoerd werd door de direc
teur van de Deutsche Bank,
Herman Josef Abs. De crisis
in het bedrijf, aldus Beltz,
was op kunstmatige wijze
veroorzaakt om hem de laan
uit te werken. Met Will
Tremper kwam hij overeen,
dat deze een zakelijk boek
met een nuchtere schildering
van het complot zou schrij
ven. Beitz werd plotzellng
echter een boek met zeven
zegels toen hij in 1970 kans
zag de macht bij Krupp te
heroveren. Niet alleen zweeg
hij hierna als het graf, maar
wilde hij bovendien niets
meer weten van het tegen
hem georganiseerde complot.
Tremper ging toen twee Jaar
lang zelf op onderzoek in de
ondoorzichtige wereld van de
concerns uit en verzamelde
tot zijn eigen ontzetting zo
veel materiaal, dat hij er
een boek van meer dan 1.000
pagina's over had kunnen
schrijven. De uitgever vond
het echter bij 500 bladzijden
welletjes en suggereerde
Tremper het volgend jaar
een vervolg te laten verschij
nen.
Intriges
Aangezien zijn voornaamste in
formant het af had laten we
ten, besloot de schrijver zijn
gegevens in de vorm van
een roman te verwerken en
namen te fingeren. Naar
men moet aannemen veran
derde zo „Krupp" in „Tail"
er: Berthold Beitz in Benja
min Bach, terwijl er als
smeder van het complot een
Josef Maria Diergard op
duikt, die volgens de schilde
ringen van Tremper wel
identiek moet zijn met Her
mann Josef Abs.
Het hoeft geen betoog meer.
da» Benjamin Bach als chef
van het „Tall-cooncern" door
Josef Marl Diergard via een
complot ten val gebracht
wordt, maar de vraag of hij
hiermee Beitz en Abs bedoelt
beantwoordt de auteur zeer
listig: „De heren schijnen
het te geloven, maar ze tre
den In het boek naast de ro
manfiguren onder hun echte
namen op". Waarschijnlijk is
dit een foefje om zich te be-
•chermen tegen al te ernsti
ge konsekwenties van proces
sen, die Tremper overigens
met zekerheid verwacht:
„Vermoedelijk wordt Beitz
door Abs aangeklaagd en ik
door Beitz".
Wat de roman een mogelijk
onafzienbare dimensie geeft,
is dat volgens Tremper de
Intriges rond dit Tail-concern
model kunnen staan voor de
praktijk van alledag in het
grote industriële en economi
sche leven.
Van zichzelf zegt hij welis
waar, dat hij niet aanklaagt,
maar intussen beschuldigt
hij toch maar de verstrik
king van economische en po
litieke macht. In een inter
view merkte hij op. dat elk
bedrijf met meer dan 100.000
arbeiders minstens enkele
bondsdagafgevaardigden in
„zijn dienst" heeft. Zij zijn
financieel van het bedrijf af
hankelijk en moeten naar
hun pijpen dansen. De in
vloed van deze bedrijven op
ac politiek noemde hij
„schrikbarend", want hij
metnt, dat geen enkele poli
ticus de macht van de con
cerns negeren kan. Daarom
ook laat Tremper doorsche
meren, dat hieruit mogelijk
de grote verachting, die ma
nagers voor politici koeste
ren, voortvloeit. Niemand
twijfelt eraan, dat Tremper
tijdens zijn onderzoek ont
stellende zaken aan de op
pervlakte gebracht heeft.
Zelf zegt hij tenminste er he
vig van geschrokken te zijn
hoe radikaal industriële
grootheden Idealistische poli
tieke plannen kunnne blokke
ren.
In elk geval hebben de krin
gen, die menen dat zij in het
boek bedoeld zijn, ook op de
uitgever een sterke pressie
uitgeoefend om Trem pers
manuscript in de papier
mand te werpen.
Fritz Molden heeft zich echter
niet laten Imponeren. Inte
gendeel, volgend jaar komt
„De come-back van Benja
min Bach" uit en deze titel
laat er al helemaal geen
twijfel meer aan bestaan wie
hij op het oog heeft.
De generaal had nog zo tegen de soldaten gezegd dat ze op hun goede
plaats moesten gaan staan. Maar ja, dat liep helemaal verkeerd af.
Ze stonden door elkaar. Als fe ze In de goede volgorde zet, vind je
de naam van een beroemde man, die de leiding over een leger had
en uit Frankrijk kwam. Wie Is het
Paulus
de
Bos
kabouter
De
Hooi-
kool
Door
JEAN
DULIEU
57 „Afgesproken", riep Paulus. „Luis/ter dan",
zei Krakras met een gewichtig gezicht.
Maar voor ze verder tets kon uitleggen
kwamen Oehoeboeroe en Salomo langs en
die hadden warempel alweer woorden Het
komt door Jou", schreeuwde Salomo. „Nie
tes", riep Oehoeboeroe. „Welles", tetterde
Salomo. „Als jij niet steeds over hooi had
gezwamd had Ik er ook geen trek In gekre
gen". „En ih heb nou juist min of meer
het buitengemeen vaste besluit genomen
om er vanaf te zien". „En ik denk er nou
anders over", riep Salomo, „ik wil hooi
hebben". „Is het nou uit met dat malle ge
doe?" viel Paulus hen boos In de rede.
Als fe hooi wilt etsn. kijk dan maar eens
naar Krakras, dan kun je zlsn wat er van
komt".
Omdat er toch zes Inktvlekken op het vloeipapier zaten, ging de jon
gen op de tekening er maar mee knoeten. Hij trok twee lijnen, een
door de bovenste drie van links naar rechts en een, op dezelfde ma
nier, door de onderste drie. Zijn buurman op school zei: „Joh, kan
jij nou ook die twee lijnen trekken zonder je potlood van het papier
te halen?". Hij kon het niet. Jij soms wel?
Suske
en
Wiske
De
Poppen-
pakker
Lucky
Luke
Canyon
Apache
Het leven b niet alleen uit naar school gaan en spelen. Als je j
zeventig ordt, heb je daarvc eveer drie en twintig I
jaar geslc en jaar gepraat, zc ar gegeten en achttien j
maanden ac jan of onder de douciu gestaan om fe te wassen. J
