VROUWEN VAN POLITICI
ZWIJGZAAM OVER KONINGIN
Gijzelaars nog ontredderd
dfe m
JB n
KWJ signaleert
onenigheid met
NVY-jongeren
NALATIGHEID TOT
BODEM UITZOEKEN
S
HP
de0ENE
ONDANKS 'GOEDE VERSTANDHOUDING':
.Ha,^
Huisartsen Vereniging:
CHOLERA
NAPELS
VERDER
VERBREID
Nieuw Brits
vliegtuig:
HS 146
13 MILJOEN
O)
Q)
Regeringsjubileum
in alle toonaarden
NIEUWE LINIE
DONDERDAG 30 AUGUSTUS 1973
LEIDSE COURANT
PAGINA 7
NEDERLAND
f
voorz
Sche
j
tevredi
les to;
redelij
>ehoudi
perioó
at tot
>mpetili
enige
eigti
ging to
ard
itvol b
echti
dames-
•HOLT
I, HY
i.
HEI
SPOR
'INGS
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De vrouwen van
veel politici vinden het bezwaar
lijk om in het openbaar opmer
kingen te maken over koningin
Juliana of over het kortingshuis
in het algemeen. Dat blijkt uit
een lange reeks telefoongesprek
ken die wij hebben gevoerd met
de echtgenotes van Kamerleden,
ministers, staatssecretarissen,
oud-bewindsheden en partijpoliti
ci. De meeste vrouwen voelden
er niets voor om iets over de
koningin te zeggen, omdat ze van
zichzelf vonden daar niet de
aangewezen persoon voor te
zijn. Bij enkelen klonk een be
paalde vrees door om hun echt
genoten te compromitteren.
Vooral de echtgenotes van linkse
politici vonden het niet nodig om
vragen over de koningin of het
koninklijk huis te beantwoorden.
Uit een reeks van voorbeelden
de twee onderstaande: Irene
van der Louw, echtgenote van
PvdA-voorzitter Andre van. der
Louw, trok na eerst een kort
vraaggesprekje te hebben toege-
Mevrouw Wiegel: de koningin doet het uitstekend
staan, anderhalf uur later het- bepaalde functie in de politiek
geen ze gezegd had weer in. Mo- heeft". De echtgenote van
tivatie: „Bij nader inzien wil ik staatssecretaris Jan Schaefer
toch maar liever geen vragen wilde ook niet. Reden: „Ik heb
beantwoorden over de koningin, daar geen behoefte aan",
omdat mijn tnan toevallig een Maar niet alleen uit de linkse
Mevrouw Tilanus: de ko
ningin zit beslist niet in een
ivoren torentje.
hoek was moeilijk iets los te
peuteren. De echtgenote van de
ex-minister van Financiën Nelis-
sen, sprak na enige aarzeling:
„Nee, ik doe het toch maar lie
ver niet". Er waren nog talrijke
andere echtgenotes van confes
sionele politici die weinig voor
een gesprek voelden.
Niet echter mevrouw Abma, de
echtgenote van ds. Abma, frac
tievoorzitter van de Staatkundig
Gereformeerde Partij in de
Tweede Kamer: „Het koning
schap is een door God gegeven
zaak, waar de volksvertegen
woordiging vanaf moet blijven".
Zij vindt dat de persoonlijke
macht van het staatshoofd ook
veel te klein is. Het aantal pre
rogatieven van de kroon mag
beslist niet nog minder worden,
zo vindt zij. Mevrouw Abma had
overigens wel de indruk dat
prins Claus een beetje links is,
„maar samen met Beatrix komt
dat wel weer goed", aldus me
vrouw Abma.
De koningin heeft ze één keer
ontmoet, dat was bij een feeste
lijkheid in de tweede kamer,
toen werden alle echtgenotes
van Kamerleden persoonlijk aan
de koningin voorgesteld. De al
gemene indruk die mevrouw
Abma van koningin Juliana Mevrouw Van der louw:
heeft is: „Hartelijk, vriendelijk, ''ever geen vragen beant-
doet alles met veel liefde en in- woorden over koningin.
zet, staat dicht bij het volk".
Ook de echtgenote van een an
dere confessionele politicus, de
christelijk historische drs. Tila
nus, was brreid enkele vragen
te antwoorden: ,,Het staatshoofd
in Nederland moet boven de
partijen staan". Mevrouw Tila
nus kon zich niet indenken dat
er in Nederland een andere
staatsvorm dan de monarchie
mogelijk is. „De omstandighe
den. groei en ontwikkeling zijn
er in ons land naar, dat we een
koningin hebben", aldus me
vrouw Tilanus.
Zij vindt dat de koningin het
voortreffelijk doet. Da' de konin
gin volgens sommigen op een
kabinet-Den Uyl zou hebbben
aangestuurd, vindt ze een sterk
verhaal. ,,Ze heeft eenzijdige ad
viezen gehad".
Mevrouw Trianus heeft de konin
gin eens ontmoet toen ze nog
geen koningin was. „Dat was op
een studentenlustrum in Utrecht.
Mijn man toen nog verloofde
zat toen in de lustrum-com
missie". Later heeft ze haar nog
eens ontmoet bij dezelfde gele
genheid als mevrouw Abma.
„Maar een echt persoonlijk ge
sprek heb ik nooit met haar
gehad". Ondanks dat vindt me
vrouw Tilanus toch dat de ko
ningin ongedwongen en gemak
kelijk overkomt. „Ze zit beslist
niet in een ivoren torentje",
Pien Wiegel, echtgenote van de
liberale leider Hans Wiegel:
„Aan het feest rond het rege
ringsjubileum doe ik zelf verder
niets. Ik zit niet in een oranjeco
mité of zo". Mevrouw Wiegel
kent de koningin ook niet per
soonlijk. Ze vindt dat ze het uit
stekend doet en ook gedaan
heeft. Wat haar betreft moet de
monarchie beslist blijven. „Voor
dit land is dat de goeie staats
vorm". Ze weet eigenlijk niet of
het misschien niet democrati
scher is om een staatshoofd te
kiezen. Ze is vooral blij dat het
staatshoofd hier in Nederland
boven de partijen staat, zodat je
niet om de haverklap een staats
hoofd met een andere kleur kunt
krijgen. Van Beatrix en Claus
verwacht ze dat ze het net zo
goed zullen doen als Juliana en
Bernhard.
HEL
IGO's
AHC
DYNA
EHC
O I Fit
IJcrnj
STOCKHOLM (AP/Rtr.) De vier
gijzelaars, die vijf dagen lang 'n
een bankkluis in Stockholm zijn
vastgehouden, bevonden zich gister
avond nog steeds in een toestand
van geestelijke ontreddering. Vol
gens een arts kwam hun toestand
overeen met „de geestelijke verwar
ring die door een oorlog wordt ver
oorzaakt". Geen van de vier is nog
in staat zich het gebeurde in chrono
logische volgorde voor de geest te
halen. Alle vier, Kristin EnmarK»
Birgitta Lundblad, Elisabeth Old
gren en Sven Saeftron, zijn nog
ter observatie in een psychiatrische
kliniek, waar de artsen zich over de
behandeling beraden, die enkele we
ken zal duren.
Toch heeft Kristin Enmark verklaard, dat de
bankrover en zijn metgezel met de gijze
laars een vriendschappelijke sfeer hadden
en dat er grapjes werden gemaakt.
„Schrijf alsjeblieft dat zij ons geen kwaad
hebben gedaan", verklaarde zij toen ze
had gelezen dat de vrouwen in de kluis
zouden zijn aangerand.
In de kluis werd veel kaart gespeeld om de
tijd te doden. De verstandhouding tussen
de meisjes en de twee mannen was tot het
eind vriendschappelijk. Toen de politie ten
slotte de kluis binnendrong gooide Olofsson
zijn jasje om haar heen om haar warm te
houden tijdens de rit naar het ziekenhuis,
aldus Kristin Enmark.
Over de stroppen die de mannen om de nek
van de gijzelaars hingen, toen de politie
een slaapverwekkend gas wilde gebruiken,
zei Kristin: „Die stroppen. Nee, dat
was alleen om een voorbeeld te geven. Zo
hadden nooit de bedoeling cm ons op te
hangen."
De artsen waren overigens verbaasd over de
goede lichamelijke toestand van Kristin
Enmark. Haar pols en bloeddruk waren
normaal, ze heeft geen fysiek letsel opgelo
pen, aldus de artsen.
De psychiater dr. Nils Bejerot had de in
druk, dat de meisjes door de charme van
de bankrovers waren ingepalmd. „Misdadi
gers hebben dikwijls twee gezichten. Een
straalt charme en innemendheid uit", zei
Wj.
De Zweedse politie is wat verwonderd over j^:;
de uitlatingen van mei. Enmark, die had
gepleit voor een goede behandeling van
„de jongens". Het dagblad Expressen
schreef in dit verband dat toen de agenten 1
de kluis binnengingen, zij Olofsson en mej.
Enmark in eikaars gezelschap hadden aan
getroffen. Kristin Enmark zou tegen Olofs
son hebben gezegd: „We zien elkaar nog
wel".
Romeins ziekenhuis wordt tegen cholera ingeënt als voorzorgsmaatregel
en
jdragen
ie voor
dorps-
olgende
iteitsle-
westen
Char-
-22. Le-
Nerlnt
i 11—59
Spitskol
PW 2»
isebone»
S,
•eekpeen
UTRECHT (ANP) Plaatselijke groepen van NVV-jonge-
"rencontact (werkende jongeren) mogen niet samenwer
ken met afdelingen van de KWJ, de organisatie van ka
tholieke werkende jongeren. Dit heeft een van de lande
lijke secretarissen van NVV-jongerencontact onlangs aan
de KWJ meegedeeld. In het orgaan van de KWJ wordt er
melding van gemaakt.
De KWJ Verwijt NVV-jongeren- KWJ wil daarentegen de activi-
contact afgunst, omdat de KWJ teiten baseren op datgene wat
de grootste organisatie van wer- er bij de werkende jongeren zelf
kende jongeren is, zowel qua leeft.
aantal vrijgestelde bestuurders De woordvoerder van NVV-jonge-
als totaal aantal plaatselijke rencontact verklaarde de KWJ-
staan
punten,
dfening
lodig is
aan- groepen,
de ge- De tegenstellingen tussen NW-
jongerencontact en de KWJ zijn
.200.000 niet nieuw. Het botert al enige
Wtj de tijd niet tussen beide organisa-
ag van ties van werkende jongeren. Als
voor oorzaak noemt de KWJ onder
•meer, dat NW-jongerencontact
een instelling van het NVV
publikatie ernstig te betreuren.
„We hadden afgesproken niet
verder te polariseren. Nu ma
ken ze van onze interne moei
lijkheden misbruik om zichzelf
op de borst te gaan slaan. Dat
getuigt niet van de meest op
rechte solidariteit", zei Henne
Pauli van NVV-jongerencontact.
Van o
i correspondent
ENSCHEDE De Landelijke Huisartsen Vereni
ging zal voorlopig nog geen stappen ondernemen
inzake het voorval in Enschede, waarbij in do
nacht van zondag op maandag geen dokter be
schikbaar was toen de politie met een ziek kind
geneeskundige hulp zocht. Bij monde van voorzit
ter dr. F. N. M. Bierens deelde men overigens
wel mee dat het aanbeveling verdient de zaak tot
op de bodem uit le zoeken en indien er daad
werkelijk sprake is van nalatigheid de even
tuele schuldigen te vervolgen.
Onder de vele pogingen om de toren van Pisa tegen verder wegzakken
en omvallen te behoeden, is er nu een van Japanse zijde. Prof. Shin- Dr. F. N. M. Bierens: „Voor die vervolging zijn ci
Ichiro Matsuo van de universiteit van Kioto, hier aan de voet van de j een aantal mogelijkheden. De ouders zouden een
dom, leidt een studiegroep die met de Italianen een oplossing voor i aanklacht bij de officier van justitie kunnen in-
deze hangende kwestie hoopt te vinden. I dienen, de inspecteur van volksgezondheid zou de
nodige stappen kunnen ondernemen en ook do
Nederlandse maatschappij ter bevordering van
de geneeskunst kan middels het tuchtcollege in
tern rechtspreken. Wij, van de Landelijke Huis
artsen Vereniging stellen ons op hot standpunt,
dat het zwaarste college moet beslissen".
Volgens dr. Bierens vloeien de ontstane moeilijkhe
den voornamelijk voort uit de accentverschui
ving, die de laatste jaren heeft plaatsgevonden in
de gehele maatschappij. „Langzamerhand wordt
iemand geen arts meer uit roeping maar omdal
hij etn beroep zoekt. Dat brengt een aantal min
der prettige consequenties met zich mee. Wij
probtren die consequenties zovee! mogelijk te on
dervangen door sluitende regelingen te maken
wat betreft nacht- en waarnemingsdienslen
Maar de beste regeling staat of valt met het in
dividu".
NAPELS (AFP) De cholera in
de omgeving van Napels heeft
sinds dinsdag aan zeven mensen
het leven gekost. Van de ruim
veertig patiënten met een onbe-
kendt soort acute buikgriep in
de dorpen Torre del Rcco, F.rco-
lai:o en Portici verblijven er
nog 35 in ziekenhuizen.
De cholera heeft zich gisteren
verder verbreid In het tussen
Rome en Napels gelegen plaats
je Scauri werden bij een 43-Jari-
ge man en een 45-jarige vrouw
symptomen van de ziekte ge
constateerd.
In Napels wensen de bezoekers
van restaurants en café's geen
drinkwater, mosselen cn fruit
meer te gebruiken. Aan het
drinkwater is een extra grote
dosis chloor toegevoegd.
LONDEN (Rtr) De Britse re
gering heeft deze week de Haw-
ker-Siddeley fabrieken een ga
rantie verleend voor 46 miljoen
pond sterling (ruim 300 min
gld) voor de bouw van een
nieuw Brits vorkeersvliegtuig.
de HS 146. De fabriek gelooft
dut zij 400 van deze toestellen
over de gehele wereld zal kun
nen verkopen.
Het wordt een zg wide body, ge
schikt voor de korte afstand.
Het toestel zal plaats bieden
uan 71 tot 88 pussagiers en een
actie radius krijgen van maxl-
maul 1900 km. Het zal de verou
derde Viscount turboprop ma
chines moeten vervangen. Vol
gens de plannen zal dc HS 146
zijn eerste vlucht kunnen maken
in januari 1976 met aflevering
aan kopers in het jaar daarop.
ten dienste van jonge vakbonds- Hij ontkende ten stelligste dat er
leden, zodat bij beslissingen
over een te voeren actie NVV-
jongerencontact" toestemming
van het NVV nodig heeft.
Voorts noemt de KWJ als onder-
het, scheid, dat NVV-jongerencon
tact landelijke activiteiten be
denkt en dat het beleid door een
kleine top wordt bepaald. De
Nederlands
op honderd
buitenlandse
universiteiten
DEN HAAG De Nederlandse
taal en cultuur vormen een on
derdeel op het studieprogramma
van ruim honderd buitenlandse
universiteiten. Hoewel het Ne-
derlands steeds een „bijvak" is,
en terwijl om financiële redenen
en' vanwege wensen tot studie
verkorting het Nederlands snel
als een luxe wordt beschouwd,
zijn er regelmatig buitenlandse
universiteiten die Nederlands in
hün progrmma opnemen. Re
centelijk waren dat de Universi
teiten van Florence. Minnesota
en Warschau.
sprake zou zijn van een lande
lijke beleidslijn om samenwer
king op plaatselijk niveau met
de KWJ te verbieden. „Feit is
wel, dat sommige plaatselijke
groepen van NVV-jongerencon
tact niet met de KWJ willen sa
menwerken, omdat ze wantrou
wen hebben tegen de activitei
ten van de vrijgestelde KWJ-
ers, die groepen begeleiden. Ze
proberen als het ware plaatselij
ke groepen in te pikken om de
subsidiegevers te kunnen aanto
nen welke groepen zij zoal be
geleiden".
Dat NVV-jongerencontact zich te
gen de KWJ zou hebben afgezet,
noemde hij onjuist. „We hebben
naar aanleiding van externe mis
verstanden alleen moeten ver
duidelijken waarom onze filoso
fie anders is en waarom we de
KWJ-structuur beslist niet wil
len. Er is geen sprake van af- 1
gunst, want we willen juist niet
los staan van de vakbeweging".
MOMBASA (Rtr) - Prins Bern
hard heeft in Mombasa namens
het Wereldnatuurfonds een che-
que ter waarde van ruim 13
miljoen gulden overhandigd aan
president Jomo Kenyatta van
Kenia.
teraren Nederlands op buiten- Het door schoolkinderen in^Euro-
Iqnase universiteiten zijn dezer
dagen in Leiden bijeen voor een
di :c jaarlijkse conferentie, het i
Colloquium Neerlandicum. Er j
zijn 7C deelnemers uit 24 landen
fcijtén.
bijeengebrachte geld
worden gebruikt voor uitbrei
ding van het nationale park
rond het Nakoeroe-meer, waar
zich het grootste'reservaat van
flamingo's ter wereld bevindt.
Elsevier interviewt deze week
prof. dr. H. Tuddens, die rector
wordt van de medische faculteit
van Maastricht, en die er een
welzijnsuniversiteit van wil ma
ken. „Om een goed arts te zijn,
heeft men meer nodig dan een
grote feitenkennis. In deze tijd
moet in een medische opleiding
ruim aandacht besteed worden
aan psychologische en sociale
aspecten van geneeskundige
vraagstukken. Er moet aan
dacht zijn voor de menselijke
eigenschappen die men nodig
heeft om een goede relatie met
de patient te willen en te kun
nen opbouwen."
Het omslagartikel vertelt zeer uit
gebreid hoe koningin Juliana re
geert. Uit de mond van prof.
Beel: „De koningin bemoeit
zich uiteraard niet met alle
wetsontwerpen en beleidskwes
ties, maar bij belangrijke kwes
ties laat ze zich zeker betrek
ken. Alleen al op grond van
haar enorme ervaring heeft ze
haar eigen plaats in de discus
sies over bepaalde beleidskwes
ties."
Luns zegt: „De koningin bekleedt
haar hoge positie met duidelijke
satisfactie. Het is mede daarom
dat ik die praatjes over een
verlangen van de koningin om
af te treden, altijd naar het rijk
der fabelen heb verwezen."
De Haagse Post brent een groot
verslag over de sociale postitie
van de Nederlandse boer. „De
inkomsten wegen allang niet
meer op tegen de onkosten.
35.000 boerengezinnen moeten
rondkomen van een inkomen
dat lager is dan 10.000 gulden
per jaar. Een heleboel agrariërs
kunnen zich slechts met lapmid
delen staande houden. Door lan
ger te werken, door meer mi-
lieubedervende kunststoffen te
gebruiken, door geld te lenen of
door geen noodzakelijke verze
keringen af te sluiten. Ellende
die grotendeels onder de opper
vlakte blijft."
Wie alles wil weten over Herman
Heijermans, „de held van de
engelenbak", mag het blad deze
week niet overslaan. „Toen zijn
weduwe aan Drees vertelde wat
zij graag op de grafsteen zou
zien, zei hij: mevrouw, uw man
behoorde niet alleen u en uw
kinderen. Heijermans behoort
aan de gemeenschap. Naam,
geboorte- en overlijdensdatum
zijn voldoende. Zo is het ge
beurd. De weduwe was er diep
door gegriefd."
Vrij Nederland heeft eveneens
veel aandacht voor het jubileum
van koningin Juliana, en wel
via een terugblik op de affaire
Irene. „De romance van de ei
genzinnige prinses brak eigen
lijk de woelige jaren zestig, die
Nederland zo zou veranderen,
open. Irene en alles wat ze
deed: daar zat provo al in en
agenten met rieten schilden, en
Phil Bloom, de getrouwde pries
ters en ook al een beetje de
reactie: berispende ministers en
monseigneur Gijsen."
Een ander artikel schildert Julia
na als vredesvorstin. Over de
beruchte affaire met gebedsge-
nezerin Greet Hofmann deze op
merkelijke uitspraak: „Het
wekken van de suggestie dat
Greet Hofmann als een boze fee
de koningin gedachten influis
terde, die deze vervolgens als
een passief medium uitdroeg,
gaat ten onrechte voorbij aan
de realiteit dat koningin Juliana
er gedachten op na houdt, die
toen als een gevaar werden be
schouwd, maar inmiddels in
progressieve kring gemeengoed
zijn geworden."
Een uitvoerig interview ook met
Mies Bouwman. Over de Vara:
„Ze zouden me niet kwijt moe
ten willen. Als ik van een ande
re omroep een aantrekkelijk
aanbod krijg, ligt het voor de
hand dat ik dat aanneem. Om
dat te voorkomen, heb ik ge
zegd dat het leuk zou zijn ach
ter de schermen te adviseren.
Tegen een kleine vergoeding.
Het gaat niet een om het geld.
het was gewoon omdat ik aan
de gang zou zijn. Zo krijg ik
ideeën. Maar niets op gehoord."
De nieuwe Linie opent met een In
terview met Max van der Stoel.
Minister van buitenlandse za
ken. die het „verreweg het ver
standigst vindt dat Nederland in
de Navo blijft." Hij zegt: „Het
alternatief is namelijk minder
gunstig. Het zou geen neutraal
Wet-Europa zijn, maar een Eu
ropa waarin Britten en Fransen
hun atoombewapening zouden
opvoeren, of een Europa met
een Europese atoommacht. Dat
zou de spanning tussen oost en
west alleen maar vergroten."
advertentie van Chileense wijn
exporteurs. „Zijne koninklijke
hoogheid prins Bernhard van
Nederland heeft zojuist een be
langrijke partij Chileense wijn
besteld. Bestemd om de uitge
putte voorraden fijne Franse
wijnen van de koninklijke wijn
kelders uan tc vullen. Dat is
een voorbeeld te midden van
vele..."
Aangaande de komende troonrede
wordt voorspeld „De grote
moeilijkheid waarmee dit kabi
net te kampen krijgt, zal zeker
zijn dat de fiscale maatregelen
die het gaat nemen, ook pijn
veroorzaken bij die groepen van
ons volk, die juist in dit kabinet
hun vertrouwen hebben gesteld.
Accent laat niemand minder dan
prof. Beel, vroeger vuak als „de
onderkoning" aangeduid, het
herdenkingsartikel over konin
gin Juliana schrijven, „De
plaats welke wij tc midden der
andere volkeren innemen, dan
ken wij mede aan haar. Zij wist
tegenover de wereld om ons
heen, bij alle verdeeldheid, onze
nationale eenheid te vertolken.
Met haar echtgenoot heeft onze
koningin (ieder van hen op ei
gen wijze) in het buitenland een
goodwill gekweekt waarvan wij
bij voortduring de vruchten
plukken. Hun bezoek aan Indo
nesië is hiervan een treffend
voorbeeld.
