Vredesweek zoekt
vrede „bij u thuis"
In „Boek van de Maand
nieutve dimensie aan oude
klassieker „Robinson Crusoe
Luister der Muziek
in Vlaanderen
KORTE METTEN
Scherpe aanval
negerleider op
kerk in VS
Miljoenendans van
BUMA en STEMA
Erasmus en de Muziek
Erasmus in de Muziek
DONDERDAG 23 AUGUSTUS 1973
LEIDSE COURANT
PAGINA 11
Dit jaar wordt zoals gemeld
van 23 tot 30 september de ze
vende vredesweek in Neder
land gehouden. De vredesweek
is een initiatief van het Inter
kerkelijke Vredesberaad,
waarin officiële vertegenwoor
digers samenwerken van ne
gen kerken in Nederland, (te
weten de doopsgezinde broe
derschap, het genootscap der
vrienden (quakers), de gere
formeerde kerken, de Neder
landse hervormde kerk, de
oud-katholieke kerk, de remon
strantse broederschap en de
rooms-katholike kerk). Als
thema is gekozen „de vrede
bij u thuis".
In de afgelopen jaren heeft het
IKV getracht de grote interna
tionale vraagstukken van oor
log en vrede, arm en rijk, de
rechten van de mens en derge
lijke dichter bij parochie en
kerkelijke gemeente te bren
gen. Tegelijkertijd richtte het
IKV zich ook tot politici en
(andere) geïnteresseerden met
standpuntbepaling van '72 over
deze thema's.
De diskussie rond de 1KV-
stndpuntbepaling van 1972 over
„de toekomst van Europa" is
nog niet geluwd. Binnenkort zal
het interkerkelijke Vredesbe
raad een gesprek hebben met
de minister van buitenlandse
zaken, mr. M. v. d. Stoel en
zijn staatssecretaris, mr. P. J.
H. Kooymans. En dinsdag 28
augustus zal er een IKV een
ontmoeting hebben met een de
legatie van de kon. vereniging
„Ons Leger", die onlangs in
een open brief aan alle kerken
heeft gevraagd duidelijk uit te
spreken, dat zij niet achter de
ideeën van het IKV staan.
Dit jaar wil het IKV een ande
re benadering uitproberen,
aangezien het ervaren heeft
dat vele mensen de internatio
nale problemen ondergaan als
ver weg, ongrijpbaar en nau
welijks individueel te beïnvloe
den. Onder het motto „de vre
de bij u thuis" verscheen de
zer dagen 'n omvangrijk en ge
varieerd documentatiepakket,
bestemd voor de diverse sekto
ren van de samenleving. Met
name voor de sectoren of „in
stellingen" gezin, kerk, school,
bedrijf, kazerne en sport zijn
afzonderlijke brochures uitge
bracht.
Uitgangspunt in deze benade
ring is dat de internationale
problematiek niet eerst naar de
sectoren toegebracht moet
worden, maar dat de Interna
tional ewereld met haar vraag
stukken en problemen reeds
aanwezig is in onze dagelijkse
leef- en werksituatie en dat we
tenminste op die directe omge
ving ons „thuis" een be
paalde invloed kunnen uitoefe
nen. In zes brochures worden
deze mogelijkheden aan de
hand van voorbeelden zo con
creet mogelijk toegelicht.
Dezelfde thema's worden op
nog eenvoudiger wijze her
haald in de „Vredeskrant" die
in een oplage van 325.000
exemplaren door Nederland
zal worden verspreid. Hierin
zijn tevens korte bijdragen op
genomen van kardinaal Alfrink
en van dr. Albert van den
Heuvel van de Nederlandse
hervormde kerk.
Voor het onderwijs zijn er en
kele speciale uitgaven, met
name de „conflictkracht", die
voor het basisonderwijs be
stemd is. De prijs van het to
tale documentatiepakket is
30.- te bestellen bij IKV-do-
cumentatie, Parkweg 20a te
Voorburg. De onderdelen van
het documentatiepakket zijn
ook los verkrijgbaar.
•De volgende plenaire verga
dering van het centrale comité
voor het heilig jaar zal van 10
tot 12oktober in het Vaticaan
worden gehouden. Het comité
heeft intussen een uitvoerig
theologisch-pastoraal werkpro
gramma uitgewerkt, waaraan
zestig theologen en deskundi
gen op de diverse terreinen
hebben meegewerkt.
•De aartsbisschop van Saigon,
Nguyen van Binh, heeft opge
roepen tot een weer samen
gaan van de katholieken uit
Noord en Zuid-Vietnam. De
veertien bisdommen van Zuid-
Vietnam zijn er ongeveer 1,7
betrekkingen aanknopen met
de tienbisdommen van Noord
Vietnam, waarvan zij sinds
1954 zijn gescheiden. In Zuid-
Viétanm zijn er ongeveer 1,7
miljoen katholieken, van wie
er zeshonderdduizend bij de
scheiding in 1954 naar het zui
den zijn gekomen.
•De Franse priester L. C. M.
Rouvé Benaud zal uit Uruquay
worden gezet op beschuldiging
van samenwerking met de Tu-
pamaros, de guarella's van
Uruguay. Het besluit is onder
tekend door president Borda-
berry en de ministers voor
binnen- en buitenlandse zaken.
Pater Benaud, die sinds de
cember 1970 in het land werk
te, werd in september 1962
gearresteerd en door een mili
tair tribunaal veroordeeld.
Volgens een plan van de
pensioenraad der Nederlandse
Hervormde kerk zullen de pen
sioenen van de predikanten in
de toekomst niet meer wel-
vaartsvast zijn, maar waarde
vast worden. Daardoor hoopt
de pensioenraad een zuiniger
beleid te kunnen voeren. Dit is
nodig in verband met de onze
kerheid in de financiering van
het kerkelijk werk in de toe
komst.
•Negen professoren aan de
katholieke theologische facul
teit van de universiteit van Tti-
bingen hebben in een brief aan
de Duitse bisschoppen kritiek
geleverd op het optreden van
de Romeinse congregatie voor
de geloofsleer tegen hun colle
ga prof. Hans Küng. Zij noe
men het optreden In zakelijk
opzicht mislukt, In theologische
zin ondoelmatig en politiek ge
zien noodlottig.
•in plaats van mgr. José Lo
pez Ortiz, bisschop voor de
strijdkrachten is de aartsbis
schop van Santiago de Com-
postea, mgr. Angel Suquia Goi-
coechea benoemd in de Spaan
se raad van state. Hoewel de
Spaanse bisschoppenconferen
tie eerder te kennen had gege
ven in principe in dergelijke
bestuurscolleges geen verte
genwoordiger meer te willen
hebben, heeft men er blijkbaar
geen bezwaar tegen, dat een
als vooruitstrevend bekend
staand man, als genoemde
aartsbisschop, in een van de
hoogste staatkundige colleges
wordt opgenomen.
De Spaanse missionarissen Julio Moure (links) en Vicente Berenguer, die plotseling door hun
overste zijn teruggeroepen
De katholieke negerleider Ja
mes Dulin heeft de katholieke
kerk in de Verenigde Staten
ervan beschuldigd racistisch te
zijn. Hij deed dit in een rede,
waarin hij aftrad als president
van de organisatie van katho
lieke negers tijdens de nationa
le conventie van deze organi
satie in de Loyola universiteit
in New Orleans.
James Dulin, die verklaarde,
dat hij er zichzelf over ver
wonderde dat hij nog steeds
katholiek was, wees erop, dat
het beslist niet de bedoeling en
het streven van de katholieke
kerk geweest is om „van
Christus te getuigen". Hij be
schuldigde de rooms-katholieke
kerk ervan in gebreke te zijn
gebleven tegenover de noden
van het onderdrukte volk
Gods. Dulin wees de organisa
tie erop, dat dit een moeilijke
zaak is om aan te pakken.
In een persconferentie noemde
Dulin de Amerikaanse bis
schoppen racistisch en verweet
hij de kerk geen gehoor te ge
ven aan de problemen van de
zwarte katholieken. „Het aan
wijzen van het racisme binnen
de kerk en de rechtstreekse
confrontatie ermee zal mis
schien niet het enige antwoord
zijn, maar ik voor mij zie geen
alternatief. Diplomatiek optre
den tegenover de rooms katho
lieke kerk is ongeveer hetzelf
de als je eigen staart te pak
ken proberen te krijgen. Je
schiet er niets mee op en je
eindigt met nog meer frustra
ties".
James Dulin verklaarde rijn
voorzitterschap met opluchting
neer te leggen, omdat hij dan
niet meer geconfronteerd be
hoefde te worden met „liegen
de en alles door de vingers
ziende kerkelijke autoriteiten".
De blanken blijven in alles de
baas spelen, zo voegde hij er
aan toe.
Paters Moure
en Berenguer
plotseling
teruggeroepen
De twee Spaanse missionaris
sen Vicente Berenguer en Jullo
Moure, die in de afgelopen we
ken in verscheidene Westcuro-
pese landen, onder meer Ne
derland, verslag hebben uitge
bracht over massamoorden in
Mozambique hebben na een te
lefonisch gesprek met de over
ste van hun orde alle verdere
afspraken afgezegd en zijn on
middellijk van Geneve naar
Madrid teruggekeerd.
Naar de Times van het Ge-
neefse „Acteiecomité Portugal
en Afrika" heeft vernomen,
zou de leiding van de paters
van Burgos hebben besloten de
twee terug te roepen, omdat
men vreest, dat door het optre
den van de beide paters het
missiewerk van de congregatie
zou worden gecompromitteerd,
vooral naar aanleiding van de
„overdreven aandacht" die de
uitlatingen van beide paters in
de publiciteitsmedia kregen.
Namens de orde werd evenwel
gezegd, dat de beide geestelij
ken alleen maar naar Spanje
zijn teruggekeerd om „op ver
haal te komen".
KERK
EN
WERELD
99
„Heden, 7 mei 1684, beëindig ik, Robinson
Crusoë, die heer en meester als ook enige
bewoner van een zeer verlaten eiland ben
geweest, mijn schetsboek waarin ik bijna
25 jaar mijn zo vreemde avontuur heb ge
tekend en opgeschreven". Aldus de aan
vang van het Boek van de Maand dat van
6 september af tegen de gereduceerde prijs
van 8,90 verkrijgbaar zal zijn in de boek
handel. (Na 6 oktober kost het 18,90).
Het is een kinderboek ditmaal en de Com
missie Collectieve Propaganda van het Ne-
derlandse Boek heeft een uiterst gelukkige
keuze gedaan toen het in zee ging met het
j Franse echtpaar Anie en Michel Politzer.
I Het verhaal van Robinson Crusoë is een
klassieker dat zich nog steeds in één adem
lezen laat. In dit schetsboek .echter wordt
1 er een nieuwe dimensie aan toegevoegd. 78
i tekeningen in vierkleurendruk laten haar-
fijn zien hoe Robinson Crusoë zich met
weinig middelen en veel fantasie in leven
wist te houden op zijn onbewoonde eiland.
De schetsen van zijn in hun eenvoud vaak
verbluffend knap gevonden gebruiks-
i voorwerpen en constructies zijn het bekij
ken meer dan waard. De tekst geeft naast
een spannend relaas van wat hij mee
maakte, een nauwkeurige beschrijving van
de verschillende hulpmiddelen, waardoor
men nog meer het gevoel krijgt dat het
verhaal aan de realiteit is ontleend.
Het boek doet een beroep op de inventiviteit
en daagt iedereen die het leest als het
ware uit om ook eens iets dergelijks te
maken met zo weinig hulpmiddelen.
Men vindt er alle zeemansknopen in beschre
ven, primitieve landbouwwerktuigen, keu
kengerei en muziekinstrumenten, maar bij
voorbeeld ook een complete handleiding
om een scheepje in een fles te krijgen.
Kortom: een even fraai als nuttig boek.
P.S.
Om in leven te blijven bouwde Robinson Crusoë zich een compleet visfabriekje waar
hij de gevangen buit met primitieve hulpmiddelen conserveerde.
Het Franse echtpaar Anie en Michel Polit
zer bij de oude scheepskoffer waaruit ze Toen het kruit van Robinson Crusoe onbruik-
inspiratie putten voor hun schetsboek van baar was geworden, maakte hij met pri-
Robinson Crusoë. mitieve hulpmiddelen deze kruisboog.
I Congres over
relatie
amateur-
muziekscholen
>EN HAAG De stichting Cen
traal Beraad Amateuristische
Muziekbeoefening belegt op za
terdag 29 september in het
SCHAK-gebouw aan de Haagse
Raamstraat een congres onder
titel „Relatie amateuristische
muziekbeoefening - muziekscho
len vice-versa".
feel van het congres is een goede
communicatie tussen de muziek
scholen en de organisaties die
voor de belangen van de ama
teuristische muziekbeoefenaars
opkomen. Beide partijen komen
op het congres aan het woord.
Den Haag Volgens het jaarver
slag over 1972 van het bureau
voor muziekauteursrecht BUMA
is in dat jaar door het invoeren
van een nieuw geautomatiseerd
verwerkingssysteem stagnatie
ontstaan, die voor het afsluiten
van het jaar niet meer kon wor
den ingelopen. Als gevolg daar
van werd uit binnenlandse in
casso 6.920.000,— in verdeling
gebracht (1971: 11.406.000,-).
Een bedrag van 3.240.000,
werd overgemaakt aan buiten
landse auteursrechtorganisaties.
Dit bedrag werd als volgt ver
deeld: Engeland 630.000,
Frankrijk 537.000, —Ver. Staten
1.044.000,Westduitsland
446.000,—België 88.000, overi
ge 495.000,—.
Uit het buitenland werd
2.000.000,ontvangen. Dat be
drag kwam uit: België
582.000,Westduitsland
361.000,— Frankrijk 347.000,—
Engeland 212.000,—, Ver. Staten
310.000,—, overige 188.000,—.
De STEMRA, die de rechten van
grammofoonplaten exploiteert,
ontving 13.569.000 aan auteurs
rechten in Nederland (1971
12.084.000) en 1.864.000 uit het
buitenland (1971 1.525.000). Dit
laatste betekent een toename
van ca. 22>/£ en toont, vol
gens het verslag aan dat er
sprake is van een vro-tgezette
toename van het sue an het
Nederlandse reperto ry n het
buitenland.
Indonesië
verbood
Molukse
dansgroep
op te treden
DNE HAAG (ANP) De Indone
sische ambassadeur ins ons
land heeft de Molukse muziek-
en dansgroep Andarinyo verbo
den in ons land op te treden.
Hij heeft de gelegenheid, die de
vice-president van de rechtbank
in Amsterdam, mr. M. Knap,
hem in het kort geding bood, nl.
om het verbod In te trekken,
niet aangetrepen.
Mr. Knap had in zijn vonnis
geoordeeld, dat de groep was
gebonden aan het contract met
Charles Aertz Theaterproduk-
ties. Deze had het ged'ng aan
gespannen, nadat de leiding van
de groep had geweigerd op te
treden. De groep, die maandag
plotseling ons land heeft verla
ten, heeft zich ook schuldig ge
maakt aan het onttrekken van
goederen, waarop de impresario
beslag had laten leggen.
De eigenlijke reden voor de wei
gering op te treden kwam in het
kort geding aan het licht, toen
op verzoek van mr. Knap de ge
volmachtigd minister, mr. Su-
jatmo van de Indonesische am
bassade desgevraagd verklaar
de, dat de ambassadeur het op
treden had verboden. Hierbij
werd aangevoerd, dat de Neder
landse regering de veiligheid
van de groep niet wenste te
waarborgen.
Hoofdstad
operette
brengt Die
lustige Witwe
AMSTERDAM De Hoofdstad
Operette brengt, na zeventien
jaar Die lustige Witwe van
Franz Lehar opnieuw op de
planken. De première is op 31
augustus in de Stadsschouwburg
te Amsterdam. Het is voor de
eerste maal in het 28-jarig be
staan van het gezelschap dat
een tournee in de stad begonnen
wordt.
Tijdens de tournee zullen 250 j
voorstellingen worden gegeven j
in meer dan honderd zalen in j
ons land. Evenals vorig jaar
heeft de Hoofdstad Operette
Alexander Pichler als regisseur
aangetrokken. Deze tekende
toen voor „lm weissen Rössl",
dat in honderden voorstellingen
het ongekend hoge zaalbezet
tingspercentage van 95 haalde.
De Haagse Jazz Club heeft vrij
dag 24 augustus voor het eerst
tijdens de vakantieperiode weer
een gastorkest: The arbour
Jazz Band, die aan de voor
avond van een tournee door
Oost-Duitsland zal optreden in
het clubgebouw, Loosduinseweg
305b.
Het Arnhemse Openluchtmuseum
heeft zijn 400.000ste bezoeker
ontvangen: mevr. M. Wiethoff- J
Timmerman uit Hoevelaken die
enkele geschenken ontving. De j
kans zit erin dat het Openlucht
museum dit jaar een nieuw be-1
zoekersrecord gaat vestigen.
(Van onze muziekredactie).
In het kader van het Festival
van Vlaanderen 1969 werd
aan de Universiteit van Leu
ven een Erasmusherdenking
op touw gezet, zulks naar
aanleiding van de vijfhon
derdste verjaardag van de
grote Europese humanist.
Eén hoofdstuk daarin was
„Erasmus en de Muziek".
Dit onderdeel leidde tot een
meer dan gewoon succes en
had o.m. tot gevolg, dat de
daarin geproduceerde mu
ziek werd vastgelegd in de
grammofoonplatenserie
„Luister der Muziek in
Vlaanderen", waar men, in
uitstekende vertolkingen,
verschillende ensembles, zo
wel vocaal als instrumen
taal, kan beluisteren.
We noemen ze even: „Musica
y Polyphonica" (Silva De-
vos; blokfluit: Sigiswald
Kuijken, viola; Wieland Kuij-
ken, viola da gamba; Louis
Devos, tamboer en leiding);
Gemengd Koor van het Lem-
mensinstituut te Leuven; het
Vocaal Kwartet van Brussel;
d eorganist Kamial d'Hooge;
de fluitiste Barbara Polasek;
voorts het Atelier voor oude
muziek van het Lemmensin-
stituut, beschikkend over so
praan-, alt- en kontrabas-
kromhoorn, renaissance-te-
norbazuin, diskant- en basve-
del, schoudervedel, baspom-
mer, sopraan-, alt-, tenor- en
basblokfluit, piccolo en slag
werk.
Wat men geboden krijgt, is
muziek van Maarten Luther,
Claude Goudimel, een Salve
Regina in het gregoriaans,
een erotisch lied van Hen
drik VIII, Damiao a Goes,
Johannes Ockeghem, Philip-
allerhande stemmen, zoals
de Grieken en Romeinen er
of ik zou mij erg moeten
vergissen.' nooit gehoord
hebben in hun theaters. Alles
is een geraas van klaroenen,
trompetten, fluiten en har
pen, en met hen wedijveren
dan nog menselijke stem-
pus de Monte, Clément Jan-
nequin, Joachim van den
Hove, Hans Kotter en een
reeks van a nonymi.
zoals religieuze en profane
muziek uit de tijd van Eras
mus zelve.
Hoe zou onze beroemde land
genoot ten opzichte van deze
werken gestaan hebben? Of
anders uitgedrukt: hoe stond
Erasmus ten opzichte van de
muziek, geboren in zijn le
ven, ten opzichte va nde mu
ziek in het algemeen?
Karei Aerts geeft hierop in de
hoes van deze excellente
plaat een scherpzinnig ant
woord: gefundeerd in uit
spraken van de human ist
zelve: zo gaat hij heftig te
keer tegen de kerkmuziek
van zijn tijd. Men luistere
slechts:
een soort artificiële
en theatrale muziek, een
schreeuwende warboel van
men. Men hoort er schande
lijke liefdesliederen, zoals bij
de dansen van courtisanes
en potsenmakers. Men
stroomt van alle kanten naar
de kerk toe, alsof men naar
een theater gaat, tot verlusti
ging van het oor. En het Is
voor zulk gebruik, dat men
tegen hoge kosten orgelbou
wers onderhoudt oj benden
kinderen, die hun tijd verlie
zen met het gejank van dit
soort in te studeren
En dwazer nog het is tegen
hoge prijzen, dat men lieden
aantreft om door hun onzin
nig gekakel de majesteit van
de ceremonieën te bezoedelen
Jk verwerp de muziek van
de kerkelijke diensten niet,
maar els accoorden. die hun
waardig zijn. waartoe
dit muzikaal gehinnik, ter
wijl onze broeders en zus
ters, de levende tempels' van
Jezus-Christus, van honger
en dorst omkomen?
Volgaster de muziek niet!
Wat zou Emeropes van Spar
ta nu zeggen. Indien hij de
orgels In de kerken de klank
van trompetten, hoornen, kla
roenen, fluiten van alle
soort, het gedreun van de
donder, de menselijke stem
men en de vogels zou horen
nabootsen?
Ziehier zijn mening over de
kerkmuziek en de profane
komt er al weinig beter at.
De achtergronden van dit al
les? Zijn poging t»t hervor
ming van de Kerk „in hoofd
en leden" betekent in musi-
cis, dat hij hier, al kanke
rend, een pleidooi wenste te
houden voor eenvoud, zuiver
heidde grdte polyfone
meesters van zijn eeuw kon
den daardoor bij hem geen
goed verrichten.
In zoverre is de uitgave van
deze plaat een daad van kos
telijke ironie.
Tot zover „Erasmus en de Mu
ziek", hoe staat het met
„Erasmus in de muziek"? In
een treurdicht „In Joannem
Okegi Musicorum Naenia",
waarschijnlijk gecomponeerd
door Johannes Lupi uit Ka
merrijk, treedt hij als libret
tist op, daarbij getuigend
van een hoge liefde voor de
muziek, „een goddelijk Iets"
zouden al zijn objec
ties daartegen zie boven
dan toch In feite door
angst zijn ingegeven? Angst
voor het schone leven op
aarde, dat hij als „huma
nist" vóór alles had moeten
waarderen?
