L
DECORONTWERPER
FRANK ROSEN:
„BEN VAKIDIOOT"
Tot aan de
schemering
vol Schotse
weemoed
O
TELEVISIE VANAVOND
VARA met familie
programma op de
zaterdagmiddag
TELEVISIE MORGEN
RADIO VANAVOND
RADIO MORGEN
TERUGBLIK
LEIDSE COURANT
DINSDAG 21 AUGUSTUS
PAGI>
Frank Rosen, 27, kan er uitein
delijk niet onderuit. .Ach ja,
rondt hij af, „ik ben ook een
beetje vakidioot. Maar het is
niet waar, dat ik voor Herodo
tus om een figurantenrol heb
gesmeekt. Het kwam gewoon
zo uit, het ging veel menselij
ker. Er waren niet genoeg fi
guranten die zich kaal wilden
laten scheren en toen heb ik
me maar aangeboden. Zo is
het gegaan".
Frank Rosen is geen acteur,
hij is decorontwerper en in die
zin vanavond op Ned. I om
tien voor half negen verant
woordelijk voor Zo vader, zo
zoon. Maar daar ging het niet
Het ging om r'n kale kop,
waar nu weer wat dons op
groeit: zwart dons dat volgens
Rosen nu een centimeter lang
is. Maar omstanders lachen
daar wat om. „Een paar mili-
meter", verbetert er een. „Zo
iets groeit maar een centime
ter per maand". Rosen houdt
vast aan die centimeter, maar
maakt er geen kwestie van.
„Over een jaar is het weer
even lang als dat van hém".
En dat is tot aan de schou
ders.
Frank Rosen is decorontwer
per bij de NOS, dus in princi
pe voor alle zendgemachtig
den, zoals de VPRO die zes
verhalen vrij naar Herodotus
gaat uitzenden, begin volgend
jaar. Voor die zes worden
steeds andere regisseurs en de
corontwerpers genomen, de
eerste aflevering wordt Ramp-
sinitos en de dief, onder regie
van Krijn ter Braak.
Hiervoor waren 20 acteurs en
100 figuranten benodigd en nog
eens vijftig kinderen en een
Problemen
Doe dat maar eens. Je krijgt
een bepaald budget en zoveel
honderd manuren en proble
men. Rosen: „Ik kwam met
het schilderwerk niet uit, het
zou te duur worden. Toen
kreeg ik een geweldig Idee.
Er was namelijk in die tijd
een staking aan de gang, dat
had ik ergens gelezen cn toen
zei ik tegen Ton van Duinho
ven, Ton, kan jij niet in je
tekst opnemen dat er wordt ge
staakt? Dan hoeft het decor
ook niet zo af. Maar Ton wilde
er niet van weten, die vond
dat ik mijn zaakjes maar zelf
moest opknappen".
Achteraf geeft Frank Ton wel
gelijk, maar voegt eraan toe:
„Nou ja, nu zie je hoe er over
leg wordt gepleegd tussen de
medewerkers, regisseur, ac
teurs, costuumontwerpsters,
decorontwerpers en -bouwers".
Later toonde Frank wat cr aan
te pas komt, aan zo'n produk-
tie, die ieder decorontwerper
misschien twee keer per Jaar
in handen krijgt. „In het stuk
moet Van Duinhoven als
Rampsinitos vertellen hoe hij
begraven wil worden. Een shot
van een paar seconden. Maar
wat hij vertelt, moet hij ook
laten zien, net als in het echt".
In een kamer van het NOS-
complex ligt dat. Kunstig
houtsnijwerk, waaraan uren.
zo geen dagen moet zijn ge
werkt. Voor een paar seconden
Rosen: „Dat komt straks ook
in de expositieruimte. De
eerste aflevering zal één tot
anderhalf uur in beslag ne
men: maar wat daarvoor
wordt gedaan houdt men nau
welijks voor mogeiijk. De op
namen in de studio zijn vol
tooid, de decors al gedeelte
lijk afgebroken. Maar er moet
ook nog in Egypte worden ge
filmd.
Fake
Op het scherm moet alles, to{
in het detail echt zijn; niet lij
ken, ZIJN. Al wordt steen ver
vangen door geverfd hou*.
„Fake", zegt Frank. Namaak,
maar dan zo, dat de kijker
niet weet of het echt is of na
maak. Trouwens, Frank geeft
het toe, een decor Is goed, als
het niet opvalt. En in dit geval
mogen zelfs de Egyptologen niet
boos in de pen kunnen klim
men.
Frank Rosen geeft echter toe,
dat de Egyptische teksten op
de decors voor mensen die het
lezen kunnen, wartaal uitslaan
op de handtekening van Ramp
sinitos (Ramses III, naar alle
waarschijnlijkheid) na. Hij
heeft er vele boekwerken op
nageslagen, ging op de afde
ling Egyptologie van de uni
versiteit zeuren over bedden
en dergelijke en trok ervoor
naar Leiden.
,Neem bijvoorbeeld dat bed.
Ik had er een tekening van,
maar je kon er niet uit aflei
den hoe gróót het precies was.
Uiteindelijk moet je dan maar
een schatting maken. En ook
het hoofdsteuntje is iets veran
derd, maar verder is he'. bed
precies. Je kan er alleen plat
op liggen, op je zij gaat niet".
Heeft de NOS voor een derge
lijke (VPRO) produktie zoveel
Wanneer Ton van Duinhoven een goed gelijkende sarcofaag nodig heeft, laat Frank Rosen die maken;
zoals elk detail met zorg wordt vervaardigd.
Hou het scherm in het oog
De NCRV begint vanavond een
teievisiefeuilleton in zes delen
onder de titel „Tot aan de sche
mering" (oorspronkelijke titel
„Sunset Song"). In 1932 schreef
Lewis Grassic Gibbon zijn „Sun
set Song", Bill Graig bewerkte
het voor de BBC-televisie die
deze serie inmiddels tweemaal
herhaalde.
Het verhaal speelt zich af in het
begin van deze eeuw in het
Noord-oosten van Schotland.
Hoofdpersoon is Chris(tine)
Gunthrie. Met zichzelf en haar
omgeving vecht zij een strijd uit
tussen haar liefde voor het land
en haar verlangen om meer van
de wereld te zien en te leren
kennen.
Het eerste deel heeft als titel:
„Het land ligt braak".
Chris is 16 jaar en de enige
dochter van Jean en John
Gunthrie: zij woont op de Bla-
wearie Farm. Het is een droge
hete zomer en deze zomer
brengt een ommekeer in Chris
leven. Zij komt tot de ontdek
king dat haar vader - voor wie
ze een diep ontzag koesterde -
anders is dan ze zich ooit had
voorgesteld. Dit is een schokken
de ontdekking voor haar. De rol
van haar vader wordt gespeeld
door de akteur Andrew Keir, die
nog niet zo lang geleden de op
vallende hoofdrol speelde in de
serie „Aam Smith" die even
eens door de NCRV werd uitge
zonden.
Deze serie wordt in kleur uitge
zonden en begint om 21.10 uur
op Nederland 1. Het tweede deel
wordt uitgezonden dinsdag 28
augustus eveneens om 21.10 uur
en via Nederland 1.
Wildspoor
Han Rensenbrink en Tanja Koen
leveren vanavond het commen
taar bij de rondleiding door
midden Zweden, waar nog hon
derd zingende zwanen-echtparen
leven, de enige van heel Scandi
navië. Maar nu vanuit de luie
stoel te beluisteren. De zwanen
worden gevolgd door een repor
tage over de muskus-os op Spits
bergen, waar deze ossesoort het
laatste dier uit de ijstijd verte
genwoordigt.
Ned. 1, 19.30 uur.
Zo vader
Anneke Grönloh is vanavond
gast in het spel „Zo vader zo
zoon", gespeeld door Gerard
Edwin Rutten, psychologie
student laat onder anderen
Frank Sinatra uit de koffer
grammofoon verrijzen.
van den Berg. Theo Eerdmans,
Tanja Koen en Judith Bosch. De
decors hiervoor zijn ontworpen
door Frank Rosen, die enige be-
research over? Een niet ge
stelde vraag. Frank Rosen
heeft het ervoor over en hij
wordt in de gelegenheid ge
steld. Al noemt deze decoront
werper zich vakidioot. Maar
ook art-director, hoewel de
NOS-leiding het daar weer
NIET mee eens is. Frank:
„We doen pas twintig jaar te
levisie, we zijn zover nog niet,
maar het komt er wel van.
ooit. Niet waar? Ik hc-b het
niet over dt routineklusje»,
maar over producties ah deze.
Dan moet je tegen de camera
man kunnen zeggen: ,Je moet
daar gaan staan, want die
twee zuilen daar dekken de
hele rechter wand af, zo staan
ze half in eikaars verlengde".
Bierflesjes
Frank Rosen demonstreert dat
met bierflesjes, maakt aldus
duidelijk waar 1973 ophoudt en
500 v. C. begint. „In dit geval
ben ik wel degelijk art-director;
ik moet ervoor zorgen hoe het
eruit ziet, in kleur en in zwart
wit".
Het gevecht over deze titel is
bij de omroep in volle gang.
Rosen moet het voorlopig
maar zonder doen en toch alle
artistieke details en grotere za
ken verantwoord op de vloer
krijgen. Wat niet echt uit het
museum kon worden geleend,
wordt nagemaakt. Spiegels,
doosjes, snuisterijen, kaptafel,
het volledige interieur. Dit al
les voor 60 tot 90 minuten
Het geeft niet; Frank Rosen
voert de opdrachten uit, laat
zich kaalknippen en heeft ei
vele studie-uren voor over.
Een vakidioot, maar wel een
goeie.
F. J. Bromberg
Sport op tv
en radio
(Van onze radio- en tv-re-
dactie)
HILVERSUM In de ko
mende weken dienen zich
weer vele internationale
sportevenementen aan,
waaronder het tweede we-
reldbeker-hockeytour-
nooi In Amstelveen, do
wereldkampioenschap
pen op de baan in San Se«
bastian en op de weg in
Barcelona, de wereldkam
pioenschappen zwemmen-
schoonspringen-waterpo-
lo in Belgrado, Europa-
cup-atletiek in Edinburgh,
het CHIO in Rotterdam
en de Europese roeikam-
pioenschappen in Moskou.
Van al deze gebeurtenis
sen geeft de NOS op ra
dio en tv speciale repor
tages.
Deze beginnen morgen al:
Ned. II 18.30-18.45 uur We
reldkampioenschappen
wielrennen ui San Sebas-
tiaan met commentaar
van Fred Racké en Jean
Nelissen.
Ned. I 22.45-23.05 uur Wiel
rennen in S«n Sebastian
Voorts op Hilversum 3 om
13.30, 18.30 en 20.02 uur
samenvattingen van be
langrijke ritten wielren-
NEDERLAND I
NOS
18.45 Kiri de clown
18.55 Journaal
NCRV
19.05 Follyfoot
19.30 Op het Europese wildspoor
20.00 Journaal
20.21 Zo vader, zo zoon
20.45 Selectie uit „Goeie ouwe
koffergrammofoon"
21.10 Tot aan de schemering,
tv-feuilleton
21.55 Hier en nu
22.35 Christelijk Residentie
Mannenkoor
22.45 Journaal
ne. 192.6 Gefahr unler
Serie 195.9 Program
WDR :;82.0—85.0 TV-cui
8.55—9.25 TV-cursus. 9.30—1(
weerberliht.
a. 21.00 Kin
22.45 Jour
DUITSLAND 11
.9.10 Abe»E'DE1
Dat is
Regenbogenl;
Journa.al en
Sport Aansluitei
21 00 Emma Pe.
21.50 Fllmreportages 222 0 Jo
en weerberli ht. 223.5 Apokal,
NEDERLAND II
NOS
18.45 Kiri de clown
18.55 Journaal
VARA
19.05 Klaartje Tip en Balthasar
19.10 De Stratemakeropzeeshow
19.30 Volgende patiënt
20.00 Journaal
20.21 De Onedin lijn
21.10 Wie, wat, waar
21.35 Een groot uur U
22.45 Journaal
DUITSLAND 1
•g progr. NDR: 18.00 Kijkers vra-
en. IS.30 Atuallteiten. 184.5 Zand-
ïannetje. 18.55 Nordschau-Magazl-
DUITSLAND 111
18.00 Sesamstrass
kursusprngramm
netje. 19.05 Ihre
mat, Griekse
Hierzulande-Heut
Nieuws uit
195 5 Voor en te
20.15 Do.umer
204.5 Informatie
re. 21.45 Juurna.
BELGIE NEDERLANDS
bewor
gemei
wonin
tembt
man
e socia
de sta:
met ei
geen
hij vo1
Dat B
de bew
gen. 194.5 Jc
ld van Som
Harlem, doi
220.5—22.30 Reel
NEDERLAND I
KRO
17.00 Koza Lapka en de draak
en de prins
NOS
18.45 Kiri de clown
18.55 Journaal
NCRV
19.05 Follyfoot
19.30 Het Nederlandse
sportpaard
NOS
19.50 Stichting Socutera
20.00 Journaal
20.21 616e Staatsloterij
NCRV
20.26 Dood door schuld- tv-stuk
22.10 Nana Mouskouri
22.40 Avondoverdenking
NOS
22.45 Studio Sport
23.05 Journaal
V'
NEDERLAND II
(Van onze radio- en- tv-correspon-
dente)
HILVERSUM De VARA gaat
het komende winterseizoen een
95 minuten durend familiepro
gramma uitzenden. Het luchtige
programma, waarvan de titel
nog niet bekend is, wordt opge
bouwd uit de elementen van VA-
RA-programma's „Dagje ouder"
en „Kijk naar je eigen".
Een van de onderdelen is een
quiz waarin ouders, grootouders
en kinderen tegen elkaar uit zul
len komen. De VARA zoekt hier
voor deelnemers.
De quiz staat niet centraal en is
een van de vele items die aan
bod zullen komen. De bedoeling
van het programma is de ver
schillende generaties dichter bij
elkaar te brengen. De presenta
tie wordt verzorgd door Jeanne
van Munster die eerder een
„Dagje ouder" presenteerde. De
regie is in handen van Egbert
van Hees. Het luchtige familie
programma wordt een keer per
maand uitgezonden.
kendheid verwierf door zich vrij
willig kaal te laten scheren voor
een figurantenrol in een serie
naar Herodotus. Over Frank Ro
sen op deze pagina meer.
Ned. 1, 20.21 uur.
Koffergrammofoon
Psychologie-student Edwin Rut
ten is vanavond het middelpunt
vallen namen als Frank Sinatra
in de Goeie ouwe koffergrammo
foon. die oude bekenden zange
rig doet herleven. In dit verband
en Jack Smith.
Ned. 1. 20.45 uur.
NOS
18.30 Wereldkampioenschap
wielrennen
18.45 Kiri de clown
18.55 Journaal
KRO
19.05 Piste
20.00 Journaal
20.21 Een man van gezag
21.10 KRO-zomertheater:
Vasarely
KRO/RKK-IKOR
22.05 Kenmerk-kort
22.10 Tribunal 1982 - een
proces over ontwikkelings
hulp
22.40 Journaal
HILVERSUM I
20.05 Les O
zlek.^ 18.55 ^Pronn
.00 Toftlen muzikaal aper.uieye
1.30 Nieuws. IS 41 Echo. 18.50 Llci-
te muziek. 19.00 Zin ln muzieK-
amateurs geven do toon aan. NOS
19.50 Den- Haag vandaag. KRO*
22.55 Mededelingen" 23.00 Nil
33.02 Wachten op middernacht
van
Beusc) VOO
bou
HILVERSUM I
VARA: 7 00 Nieuws. 7.11 Ochtendgym
nastiek. 7.20 Dag woensdag!. 7.25 -
7.30 Van de voorpagina. VPRO: 7.54
Deze dag VARA: 8 00 Nieuws. S.ll
Dingen van de dag 8.23 Dag woens
dag, vervolg. (8.35 Vun alle mark-
ton thuis., 9.15 Koning Klant.. 9.35
Waterstanden en om 9.40 Schoolra
dio). 10.00 Radioweekblad. 11.00
Nieuws. 11.03 Voor de kleuters 11.15
Melodieeen boeket. 12.00 Hel oproer
12.30 Lief zijn
Aktua. KRO
gee
(Vc
Je.laai -iyo(
,1.55 Mededelingen. 12.001
tot twee: KRO's pauzepl 14 i
m 12.26 Mededelingen land
uw 12.30 Nieuws 12 414 Vra
13 00-13.05 Raden m»
14 10 Vonken onder de
,-crhaien. 14.30 Aspecten Van 1
uzlek. 15.30 Nieuws. I van
over minder. 16.30 Enroll]
orkest. 16.50 Jazz uit het 15
Archief. 17.20 OverheldsJ
lichting. 17.30 Nieuw
HILVERSUM III
herinneringen. (16.00 - 16.02 Nieuws)
17.00 Radio Kamerorkest. 17.20 Om
roeporkest en Promenade Orkest.
17.55 Mededelingen
AVRO: 7.00 Nieuw!
(8.00 Nieuws.. 8.02-8.05 Radiol
naai) 9 00 Nieuws 9.00 Nieuws.'
10.03 Arbeidsvitaminen.
4 O]
Ir
13.30-13.35 NOS:!
veld (16.00 Nieuws
17.03 Radiojournaal
700: verzoekplaten.
Bij Koos Postema Varmen MacRae, jazz-zangeres.
Groot uur: II
Koos Postema brengt vanavond
twee wel heel verschillende on
derwerpen en mensen tezamen
Anneke Grönloh. gast in „Zo vader, zo zoon".
in zijn grote uur; enerzijds laat
Koos Zwolse specialisten aan het
woord over hun plan tot verrui
ming van de mogelijkheid om
sectie te plegen op het lichaam
van overledenen, anderzijds in
troduceert hij muzikale gasten
zoals Carmen MacRae, jazz-zan
geres.
Het onderlinge verband is het
niveau van de gasten in het pro
gramma van Koos. De Zwolse
specialisten zetten uiteen dat de
verantwoordingsplicht van de
dokter steeds groter wordt en
door sectie een grotere kennis
kunnen verkrijgen van ziekten
en onderwijs aan medici kan
worden verruimd.
Op het gebied van de jazz heeft
Carmen MacRae zich een grote
naam verworven Zij heeft er
ook voor gewerkt; studeerde af
aan de piano, werkte z'ch daar
na hard op naar de jazz-top.
Aan Koos Postema de taak om
de persoonlijkheid uit Carmen te
krijgen.
In dit programma komen ook
voor het Trio Louis van Dijk en
de geleende bassist en drummer
van het Dizzy Gillespie Kwintet
Earl May en Mickeu Roker.
Ned. 2, 21.35 uur.
Er zijn van die momenten, dat
je zelfs bij een routineaflevering
van een televisie-serie even
rechtop gaat zitten om te kijken
hoe een bepaalde acteur of ac
trice het in een vrij onbetekenend
rolletje er af brengt. Is de per
soon in kwestie heel bekend en
het rolletje in verhouding erg
onbetekenend dan spreekt men
in vakkringen beleefdheidshalve
van „cameo-parts", maar dat
was gisteren in „Een man van
gezag" beslist niet het geval.
Onze landgenoot Jack Gimberg
had er onder de naam John van
Dreelen heel wat Amerikaanse
jaartjes opzitten voor hij via
Duitsland en een dNeerlands
optreden in de musical „My fair
lady" als Professor Higgens
zijn heil op het continent van
F.uropa opzocht. Meestal speelde
hij gladde Duitse officieren,
mocht even meeëten en vrijwel
geen woord zeggen in Hitch
cock's .Topaz „mijn beste
scène hebben ze er uit geknipt"
maar in de af'evering van
,Een man van gezag speelde hij
toch gisteren de voornaamste
opponent van de altijd recht
vaardige en geduldige burge-
Indi
meester Anthony Quinn:
pseudo-arts, die met stimules
de middelen zijn patiënten
verjongingskuur liet onderg»
Het meest onthullend gistef Stai
avond was wel de documenU v.
van Albert Gols „Een bol CQr
leeft maar één keer", was'
nog eens de nadruk werd ge!{ am
op het feit hoe bos-arm ons 1» de
eigenlijk wel is en hoe fnuik* ven
een storm als die van noveml
1972 wel kan zijn. Maar om*
op het andere net juist een' o?
trospectief van vijf jaar san'
zijn tussen Sandra en Ad? 2qu
werd gebracht zullen vele po*
tiële bosbrand veroorzakers 9 vgi
waarschuwings om toch va[
vooral zuinig op onze natuur* ^re
zijn hebben gem.st. nje
„Marty Feidman's comedy re-
chine" is op de maandagat*
een niet meer weg te denken*
genwicht geworden van AVR1'' De
Televisier Magazine, dat lijd." da
onder de komkommertijd
deze weken duidelijk mo# C.
heeft om interessante onder»* te'
pen te vinden. Feidman's g'' n'(
lenshow is tijdlozer. wat W
niet wil zeggen, dat bij hem* da
iedere sketch raak is.
