Een boom leeft
keer
maar een
NYREE DAWN PORTER ALS
IRENE, HET RAADSEL EN DE
OBSESSIE VAN EEN NATIE
JUBILEUMDOCUMENTAIRE OVER
JULIANAKONINGIN DERNEDERLANDEN
TELEVISIE VANAVONI
TELEVISIE MORGEN
RADIO VANAVOND
RADIO MORGEN
TERUGBLIK
PAGINA 2
LEIDSE COURANT
MAANDAG 20 AUGUSTUS
(Van onze speciale correspondent)
Een paar jaar geleden gebeurde er op zaterdagavond Iets heel
vreemds in Engeland. Gezinnen die anders altijd uitgingen bleven
thuis, mannen haastten zich naar huis na hun avondborreltje, gezin
nen zonder televisie schaften zich er een aan of gingen op bezoek
bij vrienden die er wel een hadden. Aan tafel werd er maar over
één onderwerp gepraat. Dat onderwerp was de Forsyte Sage, een
van de beste televisieseries die de BBC ooit gemaakt heeft.
De 26 afleveringen werden voor
miljoenen mensen een stukje
van hun leven en de serie is
aan meer dan 50 landen ver
kocht. Het is een verhaal geba
seerd op de boeken van de Brit
se schrijver John Galsworthy,
over een burgerfamilie uit het
begin van deze eeuw. We heb
ben dat op ons scherm allemaal
kunnen zien. Het belangrijkste
van het hele verhaal is het ka
rakter van Irene. De BBC wist
dit en moest voor deze rol ie
mand zien te vinden die buiten
gewoon mooi was.
Obsessie
De maatschappij koos een nogal
onbekende actrice, Nyree Dawn
Porter. Het succes van de serie
was voor een groot deel aan die
keuze te danken. Iemand die
Nyree Porter als Irene heeft ge
zien zal haar nooit vergeten.
Haar asblonde haren, lange slan
ke hals en fijne bouw waren ge
knipt voor de rol en ze droeg de
elegante japonnen van het begin
van deze eeuw met een aange
boren gratie. Maar Irene was
ook een koel mysterie en ze
werd een raadsel, geliefd of ge
haat door ieder die haar kende.
Gedurende 26 weken liet ze de
Britse natie geen rust. 7.e werd
geïnterviewd, er werd over haar
gepraat. Vrouwen schreven
haar dat ze het er mee eens
waren dat Irene bij haar man
wegging, of dat ze haar handel
wijze afkeurden. Mannelijke
aanbidders schreven haar ge
dichten.
He zou een jongere vrouw boven
het hoofd gegroeid zijn. Maar
Nyree Dawn Porter was al 30
jaar en ze was lange tijd een
hardwerkende actrice geweest.
..Het bewijst wat ik altijd al ge
zegd heb", reageert ze koel,
,,je hoeft je niet uit te kleden
om sexy te zijn."
Witte bloem
Hoewel ze een typische Engelse
dame speelde, is ze eigenlijk f
een Nieuwzeelandse Nyree
is afgeleid van de Maori-naam
Ngaire wat Kleine witte
bloem" betekent. Ze wilde eerst
balletdanseres worden, maar
toen ze groter werd vond ze het
leuker om te akteren en ze
voegde zich bij het Nieuwzee
landse Toneelgezelschap. Toen
ze 24 was, won ze tot haar ver
rassing een schoonheidswed
strijd vrienden van haar had
den haar foto Ingestuurd zonder
het haar te vertellen en ze
kreeg de titel Miss Cinema en
een reisje naar Engeland. Toen
ze daar eenmaal was besloot ze
te blijven om carrière te maken
als toneelspeelster.
Tragedie
Er volgden zes armoedige jaren
van kleine rollen spelen, waar
van ze de meeste alweer verge
ten is. De eerste keer dat ze op
trad in een theater In West
End, Londen, werd ze begroet
als „de nieuwe Marilyn Mon
roe", waar ze zich door bele
digd voelde: „Het Is een pro
bleem waar ieder redelijk aan
trekkelijk meisje in deze wereld
mee geconfronteerd wordt. Nie
mand verwacht iets anders van
je dan dat je er bent en stra
lend kijkt. Als je laat rfen dat
je kunt toneelspelen, zijn ze ge
schokt. Ik heb allerlei rollen
moeten spelen voordat de men
sen er eindelijk van overtuigd
waren dat ik nog iets meer kon
dan alleen maar op een elegan
te manier kleren dragen".
Nyree Dawn Porter als Irene stralend middelpunt
het i
Het belangrijkste dat er in deze 6
jaren gebeurde was haar huwe
lijk met een jonge Nieuwzee
landse acteur die haar naar En
geland gevolgd was. Dit huwe-
Terug naar theater
Toen kwam de rol van Irene en
het enorme succes dat de rol
met zich meebracht. Ze werkte
erg hard om de rol perfekt te
kunnen spelen en omdat Irene
pianiste was en zij nog nooit op
dat instrument gespeeld had,
leerde Nyree tien klassieke pia
nostukken uit haar hoofd, opdat
haar vingers op de televisie de
juiste toetsen aan zouden raken.
Sinds de Forsyte Sage
beetje bergafwaarts gegaan met
haar carrière. Ze ging naar
Hollywood maar ze vond dat er
haar geen goede rollen aangebo
den werden. Dus ging ze terug
naar Engeland en speelde een
vrouwenrol in een komische te
levisieserie. ..Maar ik kon zien
dat ik zelfvoldaan werd op de
televisie, ik kreeg slechte ak
teergewoonten en vertrouwde te
veel op trucjes" zegt ze. Ze
ging terug naar het theater om
wat moeilijker roll»» te spelen,
zoals St. Joan.
Gedurende deze laatste twee ja
ren had ze haar geloof om op te
steunen. Ze is zeer religieus en
heeft een levensfilosofie die niet
van roem afhankelijk is. Als ze
niet werkt vindt zo het prettig
om thuis te zijn en vrienden op
bezoek te hebben.
„Ze noeanen me ,.de heks" omdat
ik goed de toekomst kan voor
spellen. Als ze zich verdrietig
voelen zeggen ze: „Laten we de
heks opbellen en vragen wat er
in de kaarten te lezen staat".
En meestal vind ik wel een leuke
voorspelling voor hen".
Over een paar maanden begint ze
met een nieuwe televisieserie
die „De Beschermers" heet en
waarin ze de rol van een zeer
moderne, zeer rijke vrouwelijke
detective speelt. Ze probeert
nog steeds om van het koele
Image van Irene af te komen,
maar het valt te betwijfelen of
haar dat ooit zal lukken. Ze zal
er waarschijnlijk in moeten be
rusten dat overal waar haar
foto gepubliceerd wordt, de
mensen niet zullen zeggen „Dat
is Nyree Dawn Porter," maar
„Dat is Irene".
Vanavond zendt de KRO-televisie
een dokumentaire uif van Albert
Gols onder de titel „Een boom
leeft maar één keer". In deze
dokumentaire wordt nader inge
gaan op de bossen die ons land
rijk is en de funktie die deze
bossen hebben niet alleen voor
de dierenwereld maar ook voor
de mens. Ons land is een van de
bosarmste landen ter wereld. In
1830 was 5 pet van het totale
oppervlakte bos, thans 8,4 pet.
De dokumentaire gaat in op de
kritiek op Staatsbosbeheer dat
er in het verleden te veel naald
hout, sparren en dennen zijn
aangeplant, hoewel de laatste
jaren om de eentonigheid te
doorbreken, ook veel loofhout tot
groei werd gebracht.
Tenslotte wordt een overzicht gege-
ven van de omvang van de
ramp. die zich vorig jaar no
vember en vervolgens in april
van het afgelopen jaar door de
stormen aan de bossen voltrok,
(vierduizend hektaren naaldhout
gingen daarmee verloren). Op Ned. I 21.10 uur
buitenland geleende zogenaamde
schilmachines en met de inzet Vanavond is er weer een nieuwe
van het leger getracht de gele- aflevering uit van de Marty
den schade zo spoedig mogelijk Feldman Comedy Machine. Zijn
te herstellen. gasten in deze show zijn come
dian Spike Milligan, die zichzelf
een clown noemt; comedian
Bob Todd, die niet serieus
wenst te zijn; de Amerikaanse
comedian Godfrey Cambridge en
gitarist Manitas de Plata. Van
deze laatste hoort men in dit
programma zijn bekende Fla
menco. Gastheer Marty Feld
man is met zijn gasten o.a. te
zien in de sketches: De Corsica-
nen, Buitengewone gebruiken,
Morgen op dezelfde tijd en
Mummy. Regie John Robins.
Ned. I 21.50 uur.
Sandra en Andres
Het duo Sandra en Andres viert
zijn eerste lustrum met een
show, die vanavond door. de
AVRO-tv zal worden uitgezon
den. Dankzij welke tophits aan
de roem is gebouwd, laten zij in
deze show horen. In de romanti
sche omgeving van het Open
luchtmuseum in Arnhem zingen
zij hun befaamd geworden
songs. De lustrumshow van en
rond het tweetal wordt geregis
seerd door Theo Ordeman.
Ned. II 21.10 uur.
Manitas de Plata zingt voor Marty
eerste lustrum met tv-show
NEDERLAND I
Duitsland I
NOS
1 18.45 Kiri de clown
1 18.55 Journaal
KRO
1 19.05 KRO-cineac
1 20.00 Journaal
1 20.21 Een man van gezag
1 21.10 Een boom leeft maar ee:
keer. film
1 21.50 Marty Feldman Comedy
Machine
22.25 616e Staatsloterij
1 22.30 Journaal
22.35 Voorlichtingsprogramma
schooltelevisie VARA
AVRO VPRO (ONOF)
18.15 Sportjournaal. 19.30 n
reportages. 20.00 Journaal
Tatort, misdaadfilm. 22.00
mentaire film. 23.00 Joura
weerbericht.
Duitsland II
18.05 Teletips voor de gezc
18.10 Journaal. 18.15 Die
von der Shiloh Ranon,
19.15 Reportage. 19.45 Jo
19.55 Bonner Perspcktiver
Diebelei, klucht. 21.50 R
ge. 22.35 Journaal. 22.40
23.30 Journaal.
Duitsland III
NEDERLAND II
NOS
18.45 Kiri de clown
18.55 Journaal
AVRO
19.05 De avonturen van Toomai
en de olifant
19,30 Het wonder der natuur
20.00 Journaal
20.21 AVRO's Marathonkwis
20.22 Peyto nPlace
21.10 Vijf jaar Sandra en Andres
21.40 Televizier-magazine
22.30 Journaal
18.30 Kinderprogram
Zandmannetje. 19.05 Nieu
Noordrijn-Westfalen. 19.15
pathy for the devil,
20.00 Journaal en weerb
21.00 Sportmagazine.
Belgie Nederlands
15.00 Skippy, jeugdfeuilleton
Atletiek. 17.00 Tienerkl
17.25 Sport. 17.35 Ron
kiosk. 18.20 Fabeltje:
18.25 Disneyland. 19.10 Lau
Hardy. 19.40 Mededel
19.45 Nieuws. 20.00 Spon
end. 20.25 De filosoof vai
gem. 21.10 Wereldpreij
22.20 Poezie in de
Knokke-Heist. 23.00 Jourm
NEDERLAND I
NOS
18.45 Kiri de clown
18.55 Journaal
NCRV
19.05 Follyfoot
19.30 Op het Europese wildspoor
1 20.00 Journaal
20.21 Zo vader, zo zoon
1 20.45 Selectie uit „Goeie ouwe
koffergrammofoon"
1 21.10 Tot aan de schemering,
tv-feuilleton
1 21.55 Hier en nu
1 22.35 Christelijk Residentie
Mannenkoor
22.45 Journaal
ne. 192.6 Gefahr unter
Serie 185.9 Program
WDR .82.085.0 TV-cu
8.55—9.25 TV-cursus. 9
samstrasse. 103.0 TV-ct
113.0 TV-eursus 18.00 Nlei
Noordrijn-Westfalen 18.10
unter Wasser. tv-Serle 18.'
9.15 Seld Ihr aljf
Das Kurhelm,
Jo'urnaaj
DUITSLAND II
Regenbogenland, tv-Serle
Journa.al en actualiteiten.
Sport. Aansluitend Kort Jm
21.00 Emma Peel en Co. u
21.50 Filmreportages 222.0 Jo
en weerbericht. 223.5 Apokal,
NEDERLAND II
NOS
18.45 Kiri de clown
18.55 Journaal
VARA
19.05 Klaartje Tip en Balthasar
19.10 De Stratemakeropzeeshow
19.30 Volgende patiënt
1 20.00 Journaal
20.21 De Onedin lijn
21.10 Wie, wat, waar
21.35 Een groot uur U
22.45 Journaal
DUITSLAND 111
i.00 Sesamstrasse 18.30 Stud!
kursusprosramma. 190.0 Zani
netje. 19 05 Ihre Heimai-Unseri
BELGIE NEDERLANDS
DUITSLAND 1
{Reg progr. NDR 18.00 Kijkers vr
gen 1830 Atualitelten. 184 5 Zarv
mannetje. 18.55 Nordschau-MagaJ
220.5—22.30 Recital
20.15 Radlophllharmonlsch
20.45 WIJ brengen u vrede: r
25-Jarlg bestaan Israël 21.2c
Spectrum. NOS: 1900 Hai
ka: literair Prof
NOS
23.20 Radloi
nallstlek. 23.55-24.00 Nieui
Jazz In aktlc.
Ill IA KRS I'M II
NOS: 18.00 Nieuws. 18 02 J<
niet eten. AVRO: 19.00 Nlei
Nederland-non-stop L'O 00 Nie
18.00 NCRV Combo Corner. 18.30
Nieuws. 18.41 ToellchUng bij hei
nieuws. 18.48 Marinierskapel. 19 00
Filter. Jongeren Programma. 19.30
Mededelingen. 23.00 Nieuw:
Vanavond la
Radio journa
0.55-01.00 Nleu\
HILVERSUM I
den) 10.00 Voor de kleuters. 10.10
Arbeidsvitaminen (11.00 Nieuws
11.03-11 05 Radio Journaal) il.30
Rondom twaalf met: De Groent»-
man en om 11.55 Beursberichten
Overheidsvoorlichting- J2.30 Uizen
ding voor landbouw'. AVRO: 12.40
Knipperlicht. 13.00 Nieuws. 13.11 Ra
diojournaal. 13 21 500 Jaar Ned in.-
ziek. E.O.: 14.00 Het woord de t
waarheid. 14.15 Over en v eer- radio
magazine. 15.15 Licht en Ultzlcm
gewijde muziek. 16.00 Nieuws. 16.03
Klankbord. 16.10 Voor le klentei»
16.30 Jeugdtoer. AVRO: 17.00 Mobie»
- beweeglijk program
7.41-7.50 Echo) 8.24 Overweging.
Nieuws. 8.36 Gymnastiek voor
nuisvrouw. 8.45 Moeders wil Is
10.00 Aubade: klass muziek mol
10 30-10.32 Nieuws 1100 De Zoi
11.30 Bejaardenprogram
17.00 Overheidsv
17.55 Mededelm
HILVERSUM I
KRO: 7.00 Nieuw
i 15.00 Nlern
15.03 Drie-draal. 16.00 Nieuws.
Mix (17.00 Nieuws.
HILVERSUM In 1948 tij
dens het 50-jarig regerings
jubileum van koningin Wil-
helmina was het slechts
voor enige tienduizenden
Nederlanders mogelijk om
l.i het Amsterdamse stadion
getuige te zijn van de vie
ring van de huldiging van
le koningin. Op 4 septem-
(er kan bijna heel Neder-
:nd het zilveren jubileum
jan koningin Juliana mee-
releven. De NOS zend: het
Lest, dat in de grote zaal
ran het RAI-congrescen-
trum wordt gehouden, volle-
Om kwart voor zeven reeds
is een rechtstreekse repor
tage te zien van 2;et vertrek
van de Koninklijke Familie
naar de RAI en de aankomst
en de welkomsttoespraak,
die de heer Van Thiel zal
houden. Om 19.30 uur begint
de documentaire, die Jan
van Hillo speciaal ter gele
genheid van het regerings
jubileum samenstelde.
Met deze kleurenfilm, die
anderhalf uur zal duren,
worden in samenwerking
met het nationaal comité de
feestelijkheden rond het 25-
jarig jubileum geopend. Na
Juliana, koningin der Ne
derlanden, volgt een pauze
waarin het journaal zal
worden uitgezonden. Om-
«reeks half tien volgt het
feestprogramma dat geba
seerd is op de succesformu
le van Een van de acht en
dat gepresenteerd wordt
aoor Mies Bouwman.
De negentig minuten duren
de film (hij zal zondag 9
september herhaald wor
den) is dankzij de mede
werking van de Koninklijke
Familie een uniek docu
ment geworden. Men stelde
Jan van Hillo slechts één
voorwaarde: de koningin
als moeder moest centraal
«taan en de jubilaresse
moest onderwerp van ge
sprek zijn. Dat is gebeurd
en daardoor is een beeld
ontstaan van de koningin
dat maar weinigen tot nu
toe kenden.
Jan van Hillo ging er van
uit, dat de meeste Neder
landers hun vorstin niet
echt kennen. In de film
geeft de koningin een in
zicht in haar dagelijks le
ven. Dit is de eerste keer
dat dit gebeurt.
Jan van Hillo is met deze
productie meer dan een
jaar bezig geweest. Dit is
voor een televisieprogram
ma een ongekend lange pe-
rict'e. Voor dit moeilijke
er,. iverp bleek het ech u*
maar nauwelijks genoeg. In
de definitieve versie werd
duizend meter kleurenfilm
gebruikt. Cameraman was
Jan Schaper. bijgestaan
door Jan Huyskens en Al-
bert Gols. Christina van
Roon maakte de geluidsop
namen. Slechts maximaal
vijf procent is historisch
materiaal. Het werd groten
deels geleverd door de film
archieven van Polygoon Pro-
filti.
'lana, Koningin der Ne.
landen, geeft geen over
zicht van de afgelopen 25
jaar, maar een impressie
van de persoon die de ko
ningin is. Behalve de gehele
koninklijke familie (prinses
Christina kwam voor de op
namen over uit Canada)
gaven ook dr. W. Drees en
prof. dr. L. J. M. Beel hun
medewerking.
Voor de montage van de
film zorgde Kees Straats-
ma. Juliana, Koningin der
Nederlanden, komt ook ter
beschikking van de televisie
in Suriname, de Nederland
se Antillen en Indonesië.
De NOS-rubriek „Markant" ver
loopt nogal wisselvallig. Soms
kwamen er mensen „te laat".
Mensen die duidelijk alleen
maai in een afgesloten verleden
leven, soms werden er al te ge
makkelijk weinig echt-markante
mensen onder de leep genomen.
De aflevering van gisteren was
ongetwijfeld een der beste van
de gehele reeks. Ze was gewijd
aan Hendrik Algra, Fries politi
cus en journalist. Het program
ma leek zich aanvankelijk in
een regionalisme te zullen vast-
iopen. Maar geleidelijk werd
duidelijk dat het hier ging om
een figuur die, zoals Luns hem
kwalificeerde „nooit een knieval
deed voor wat men de geest
van-de-tijd noemt; een groot va
der'ander".
AVRO's Nieuwe oogst-finale had
zaterdag iets onbevredigends.
Voor zover we hebben kunnen
zien was de oogst van dit sei
zoen bepaald niet onbevred gend
en dat leverde een finale op met
nummers die er mochten zijn.
Maar de jury, die in de voorron
den steeds lofuiterig was ge
weest. vond nu dat er eigenlijk
geen winnaar was.
Goed, er was een prijs en die
werd op een halfhartige mani
toegekend (n.b. aan pollcnsf
Ier, die een prestatie lever
waar professionele vakgenot»
zich de lippen bij behoren af
likken om het geweldige tec
nische vermogen alleen al).
Maai we vonden nog iets andf
onbevredigend. Het feit n.l.
de kritische opmerkingen P"
cies hetzelfde behelsden als d
van de voorronden. Er we:
weer gewezen op gebrek ai
coaching, op gebrek aan goed
teksten.
Ons idee: als de AVRO echt
„oogst" uit is, zou het wellio
aanbeveling verdienen winnaar
vim voorronden te bedienen in
vakmatige coaching en vakmao
ga teksten.
Het gaat hier om amateurs
de drempel van een prof-statu
Als dat een serie goede pr«
gram ma's oplevert mag dat-
best iets tegenover st;;an. le
waar t.v. talentverslinden
medium alleen maar va
kan profiteren.
„Wit van de drie" was iets veij
schrikkelijks met een jury d|:
prestatieloos honorarium wenst,
Wil men mensen voor een t.vj
schandpaal: wij kennen cr vier'
