OOSTDUITSE TRAINER KLEEFELD:
RECORDS WAREN NIET GEPLAND
i
Brigitha ontglipt® record op
rugslag in laatste nieters
Discussies over
valse start van
Kornelia Ender
Wonderlijke grote progressie in prestaties van dit seizoen
n
Schoolslagrecord Elzerman in B-competitie
Zevende plaats
waterpoioteam
Joegoslavische
zwemsters nog
'n groep lager
MAANDAG 20 AUGUSTUS 1973 A8
UTRECHT Vroeger hoor
de je vanuit Amerika heel
lang niets, tot vlak voor
een belangrijk kampioen
schap een onvoorstelbare
jacht op records werd ge
opend. De internationale
zwemJwereld was dan weer
overtuigd van de Ameri
kaanse suprematie en voor
iedereen bleef slechts de
simpele constatering over:
Hoe is dat nou weer moge
lijk?
In Europa is dezelfde ontwikke
ling met het eerste wereld
kampioenschap zwemmen in
Belgrado voor de deur op
gang gekomen. Oost-Duiisland,
dat twee jaar geleden in Bratis
lava met slechts tien punten
verschil de Europa Cup weg
griste voor Nederland, kwam
het afgelopen weekeinde in de
Utrechtse zwemtempel De Hom
mel waarmaken wat werd ver
wacht. Met drie wereld- en vijf
Europese records was er geen
natie, die de équipe van Shane
C-oulds opvolgster Kornelia En-
der concurrentie aandeed. Of
aan de overmacht, waarmee de
prestaties tot stand kwamen, de
conclusie moet worden verbon
den, dat Oost-Duitsland momen
teel de sterkste damesploeg ter
wereld bezit kan nog niet beant
woord worden. Belgrado moet
deze twijfel wegnemen maar
het heeft er wel alle schijn
van.
Wat zich zaterdag en zondag in
Den Hommel afspeelde droeg
het kenmerk van een „wereld
primeur". Vanaf het eerste
nummer van de Europa Cup
voor A-teams, de 100 meter
vrije slag, eigenlijk al. Kornelia
Ender, de 15-jarige goudvis uit
Halle recentelijk constant in
slaat wereldtijden te leveren -
bracht een tijd van 58.12 op 4U
chrono. Plats boem: meteen
wereldrecord. Sommige toe
schouwers zaten nog amper op
hun plaatsen. De opwinding
werd nog groter, toen Ulrike
Richter in het tweede nummer,
de 100 meter rugslag ook toe
sloeg met een tijd van 1.05.39,
een halve seconde beter dan de
Zuidafrikaanse Karin Muir in
1969 ook in Den Hommel zwom.
Dut was toch wel even een on
vergetelijke opening van deze
Europa Cup voor dames, die bij
gelegenheid van het 75-jarig be
staan avn de KNZB werd ge
houden.
Daarna heeft de onvoorstelbare
progressie van Oost-Duitsland
z'ch herhaaldelijk gemanifes
teerd. Zondag zelfs weer met
een wereldrecord op de 400 me
ter wisselslag van de Oostduitse
Angela Franke. Met 5.01.10 pas
seerde de 15-jarige scholiere uit
Maagdenburg de Olympische
winnares Gail Neal uit Austra
lië, die 5.02.96 achter haar
naam had staan. Andere schok
kende prestaties waren natuur
lijk de vijf Europese records.
Vier van de Oostduitse meisjes
(Renate Vogel: 100 m school in
1.13.79, Kornelia Ender: 200 m
vrij in 2.05.64, Hannelore Anke:
200 m school in 2.40.28 en Oost-
Duitsland 4 x 100 meter wissel
slag in 4.21.70) en ééntje van de
Hongaarse Andrea Gyarmati,
die de 200 meter rugslag afleg
de in 2.21.66.
Deze imponerende recordjacht
kwam voor de Oostduitse lei
ders zelf als een aangename
verrassing. Chef-trainer Klee-
feld: „Deze records waren niet
gepland. We hadden ons toege
legd op Belgrado en beschouw
den deze wedstrijd om de Euro
pa Cup eigenlijk als een stap op
weg daar naar toe. Onze verras
sing is daarom erg groot".
Als ik de afbouw van Belgrado nu
moet taxeren dan zeg ik onze
verwachtingen zijn al voor tach
tig procent voldaan". Het meest
wonderlijke van de huidige pro
gressie bij Oost-Duitsland is
de enorme vooruitgang van het
laatste jaar. Kornelia Ender
was al doorgebroken maar nieu
we recordhoudsters als Ulrike
Richter en Angela Frank maak
te op deze wedstrijd ineens een
sprong van een tiental seconden
en meer zelfs, vergeleken met
eind 1972. Dat is toch wel een
zaak waar zelfs de Amerikaan
se zwemleiders van zullen opkij
ken. Ulrike Richter zegt daar
zelf over: „Ik zwem pas vier
jaar. In 1970 en 1971 kwam ik
tot zo ongeveer 1.23, in 1972 tot
1.14 en nu dan tot 1.05.39". Voor
Hannelore Anke geldt hetzelfde.
Zij kwam in Utrecht bijna acht
seconden boven haar beste pres
tatie tot nu toe. De Nederlandse
trainer Bert Sitters over dit as
pect: „Dit is in de eerste plaats
het resultaat van keihard wer
ken. Al geloof ik dat deze explo
sie ook voor Oost-Duitsland nog
een lichte verrassing was. Wat
ik me inmiddels wel afvraag is:
Kunnen die meiden in Belgrado
nog sneller. Ender waarschijn
lijk wél maar de anderen moet
ik eerst nog zien". Tot slot zegt
Bert Sitters: „Wat me nu weer
gebleken is: Alle meiden van
Oost-Duitsland zijn vreselijk
goed ontwikkeld. Men besteed
er veel meer aandacht aan de fy
sieke voorbereiding van een
zwemster. Die is in Nederland
gwoon slecht. De meisjes krij
gen 2 uur gymnastiek op school
en de zwemtrainer doet er mis
schien een uurtje bij. Meer niet.
De Oostduitse ploeg besteedt er
vaak uren en uren aan".
HANS DE BRUYN
i
Kornelia Ender, de opvolgster van de Australische Shane Gould
DUISBURG Hongarije heeft gis
teren opnieuw beslag gelegd op
de Europese v/aterpolotitel
(jeugd.). In hun laatste wed
strijd versloegen de Hongaren
Italië met 3—2. Rusland, dat
met 54 van het verrassend
sterke Spanje won, legde beslag
op de tweede plaats. Spanje ein
digde als derde.
Het Nederlandse team zegevierdee
in de laatste wedstrijd, na eerst
met 4—3 van Roemenië te heb
ben gewonnen met 92 over
Groot-Brittannië en legde daar
mee beslag op de zevende
plaats in de eindrangschikking.
Zaterdag had Nederland Ierland
met 130 verslagen.
Eindstand: 1. Hongarije. 2. Rusland.
3. Spanje. 4. West-Duitsland, 5.
Italië, Ci. Joegoslavië, 7. Nederland.
8. Roemenië. 9. Griekenland, 10.
Groot Brittannlë, 11. België, 12. Ier
land.
DEN HAAG Op verschillende
plaatsen in Europa zijn dit
weekeinde Eiiropacupwedstrij-
den zwemmen gehouden in de
divisies b en c.
B:j de dames, die zwommen in
Renens (Zwitserland/ won Italië
de b-divisie met 95 punten, voor
Frankrijk met 77, en promo
veert naar de A-groep, Italië
komt in de plaats van Tsjeeho-
slowakije, dat in Utrecht als
laatste eindigde. In Renens de
gradeerde Joegoslavië, dat twee
jaar geleden nog in de A-groep
uitkwam.
De divisies C van zowel de dames
als de heren streden in Athene.
Bij de heren promoveerde
Zuidslavië, bij de dames Grie
kenland. België werd hier twee
de. Bij de heren nam Finland
niet deel: De Finse ploeg miste
op Rhodos het vliegtuig.
UTRECHT Al mag Oostduitsland de show gestolen heb
ben, voor de Nederlandse zwemploeg was er ook voldoen
de succes weggelegd. Een tweede plaats in de eindrang
schikking is tenslote een mooie prestatie als het gaat om
een Europa cupstrijd. Bert Sitters: „Tevreden ben ik dan
ook zonder meer. Na de Nederlandse kampioenschap
heeft zich een redelijke progressie in de prestaties ge
handhaafd. Alleen Alie te Riet viel me wat tegen. Maar
ze was de enige."
Vooral Enith Brigitha - hoe kan
het anders - heeft weer van zich
doen spreken. Op het tweede
nummer van deze Europa cup:
de 100 meter rugslag - de goldra-
ce van de Oostduitse Ulrike
Richter - hield de Y-zwemster
tot het laatst iedereen in span
ning. Op nog geen 15 meter van
de finish leek ze te leiden op
Richter. Maar door stil te val
len, mede als gevolg van om
kijken, verspeelde het Antil
liaanse talent kostbare seconden,
die haar waarschijnlijk een we-
reildrecord ontnamen. Ook op de
nationale in Vlaardingen was
haar al iets soortgelijks overko
men. Bert Sitters: „Op de Ne
derlandse was het juist, dat
slecht finishen. Maar hier vond
ik toch van niet. En wat de re
den van dat omkijken is: het
kan een kwestie van onzeker
heid zijn. Het remt in ieder ge
val."
Niettemin behoorde Enith Brigi
tha zondag tot een van de twee
zwemsters, die een Nederlands
record verbeterden. Door 't on
verwachts uitvallen van Hansje
Bunschoten mocht ze ook star
ten op de 200 meter vrij. Ze
werd tweede In een tijd van
2.07.2, onder de oude toptijd van
Anke Rijnders.
Eerder had Wtijda Mazereeuw, heit
Noordhollandse talent, verba
zing gewekt met haar resultaat
op de 200 meter wisselslag
(2.28.80), ook goed voor een re
cord. Dit meisje zit niet in de
ploeg voor Belgrado. Ondanks
haar prima tijd zal de techni
sche commissie niet overwegen
haar alsnog toe te laten. Bert Sit
ters: "Het zou principeel onjuist
zijn. We hebben een lijn uitge
stippeld en daar past een toevoe
ging op het laatste moment niet
En dan ondanks het ziek worden
van Hansje Bunschoten. Ze
startte zaterdag wel, maar le
verde geen pretstaties om u
tegen te zeggen .Zondags vond
ma Bunschoten het beter haar
dochter terug te trekken en ook
de vliegticket voor Belgrado be
schikbaar te stellen. Een al en
kele weken voortwoekerende vi
rus heeft het Naarden-talent to
taal uit haar ritme gehaald en
de kans dat er op korte termijn
veel veranderd is gering. Ma
Bunschoten: "Verschrikkelijk
jammer natuurlijk, maar zo
mee gaan heeft geen zin". Dr.
KesseJ: „Of het nou per se een
virus is wat Hansje zoveel last
bezorgt weten we nog niet. Ik
heb haar kort geleden op de
fiets-ergometer gehad en naar
mate ze vermoeider raakte wer
den baar klachten erger. Zij
heeft een laag duurprestatieni-
veau."
>en
Na
tot r
dat
360
UTRECHT Kornelia Ender, een vlasblonde tiener uit Halle, was
mede door haar voortreffelijke voorseizoen het stralende middelpunt
van deze Europa cup voor A-temams. Zij was de vedette, waar
Oost-Duitsland graag mee pronkte. Vooral na dat eerste nummer,
de 100 meter vrij.
De Jonge Ender buitte als eerste topz wem ster ter wereld een zoge
naamde Grabstart tot nu toe werd alleen door de Amerikaanse
jongens zo gestart uit. Om deze gang van zaken was veel te
doen. Deze start had namelijk alle schijn van een valste start.
Maar daar wilde Kornelia Ender niet van horen. „Dat was niet zo.
Het was de tweede keer dat ik eeri Grabstart probeerde". Ook dele
gatieleider dr. Lewin wuifde deze veronderstelling weg. „De jury is
er voor om dat te constateren en die heeft het niet gezien."
Deze verwarring deed niets af aan de prachtige prestatie van de
Oost-Duitse die vijf jaar geleden door een dokter tot zwemmen
werd aangezet. „Van de records die ik in mijn bezit heb vind ik de
100 meter vrij de beste, maar de 100 meter vlinder betekent meer
voor me. Dooor de grote concurrentie in eigen land was dat de
zwaarste'
Kornelia Ender betreurt het dat Shane Could het Olympisch
zwemwonder uit Australië in Belgrado verstek laat gaan. Zij had
de uitdaging willen aannemen. „Ik had Shane graag ontmoet". Of
Kornelia Ender ook net zo snel terugvalt als Shane Could na de
Spelen wordt betwijfeld. „Ik kan er geen zinnige woord over zeg
gen. Het zou kunnen misschien zijn natuurlijk al hoop ik de Olympi
sche Spelen van Montreal te halen".
Hansje Bunschoten, met de Oostduitse Andrea Eife op de joto, moest zondag de strijd staken wegens
j zware hoofdpijn en duizeligheid. Zij kan ook niet deelnemen aan de wereldkampioenschappen in Bel-
BRATISLAVA De Nederlandse heren-
ploeg, die twee jaar geleden in Turijn
slechts door een diskwalificatie werd af
gehouden van promotie naar de A-com
petitie van de Europa Cup, heeft dit
weekeinde bij de B-competitie in Bratis
lava genoegen moeten nemen met een
derde plaats: 1. Italië 104 pnt., 2. Span
je 75 pnt, 3. Nederland 59,5 pnt. De
zwakte van Nederland was gelegen óp
de vrije slag. Ruud Beele en Henk Mul
der werden laatste op 100 en 200 meter
vrije slag, evenals de 4 x 100 fnlx 200
meter vrijeslagploeg.
Ton van Klooster, die zaterdag in 1.15.5
als derde eindigde op de 400 meter vrije
slag, deed gisteren nog een uiterste po
ging zich alsnog te kwalificeren voor de
wereldkampioenschappen in Belgrado.
Indien hij de limiet, die voor de natio
nale kampioenschappen in Lelystad was
gesteld (16.33.0) had gemaakt, zou de
K.N.Z.B. zijn reisbiljet hebben uitge
schreven. Ton van Klooster tikte na fel
le strijd met de Spanjaard Jorge Bas
winnend aan in 16.38.7. De beste Neder
lander was Belgrado-ganger Karim
Ressang, die in Bratislava beslag legde
op de eerste plaats van de 100 meter
rugslag en de tweede plaats van de 200
meter rugslag.
Hans Elzerman tikte zaterdag als derde
aan op de 100 meter schoolslag en ver
beterde met 1.09.7 (was 1.09.94) het op
zijn naam staande nationale record.
Gisteren won hij de 400 meter wissel
slag in zijn tijd (4.47.4) biedt echter
weinig mogelijkheden hem alsnog voor
Belgrado te selecteren
De vrees van de Oostduitsers dat hun he-
renzwemploeg dit jaar wel eens niet de
sterkste van Europa zou kunnen zijn, is
ongegrond gebleken. Onder aanvoering
van de onverwoestbare Roland Matthes
werd opnieuw de Europa Cup binnenge
haald. Rusland werd op een achterstand
van achttien punten gezet: 140 tegen
122.
Matthes boekte zijn gebruikelijke dubbele
overwinning op de rugslagnummers. De
100 meter ging in 58.52 seconden, de 200
meter in een briljante 2.02,9, slechts
eentiende seconde boven zijn wereldre
cord van München 1972. Saillante bij
komstigheid: deze 200 meter rugslag
ging 3.5 seconden sneller dan de 200
meter vlinderslag, waarop winnaar An
dras Hargitay (Hongarije) 2.06.4 noteer
de. De veelzijdige Hongaar was voor
zijn land overigens weer een groot pun-
tenverzamelaar met ook nog een zege
op de 400 meter wisselslag en een twee
de plaats op de 200 meter wissel.
In tegenstelling tot de dameswedstrijd In
Utrecht leverde "Oost Berlijn" (er wa
ren in het Friesenbad 5000 toeschou
wers) geen vloed van records op.
Slechts de Rus Vladimir Boere noteerde
een Europese topper van 51.79 seconden
op de 100 meter vrije slag, een even
aring van zijn eigen Europese record.
West-Duitsland, dat het zonder Hans
Fassnacht moest doen, eindigde als der
de. Zweden, met een te dikke en onge
trainde Gunnar Larsson in de gelede
ren, stelde teleur met een zevende
plaats. Polen viel zwaar uit de toon en
degradeert naar de B-groep, waaruit
Italië promoveert.
