Militaire coup zou
orde en rust in België
moeten herstellen
Gezamenlijk beleid nodig
voor opvang Surinamers
Nederlandse export
in gevaar door sterke
stijging van kosten
Politie maakt
einde aan
arbeidersbestuur
in Horlogefabriek
Speciale beurs
voor Hi-fi
geluidsapparatuur
198
lL
Dalai Lama
komt naar
Nederland
WOENSDAG 15 AUGUSTUS 1973
LEIDSE COURANT
DEN HAAG De Nederlandse export gaat gro
te risico's lopen ais de kosten voor het bedrijfs
leven maar blijven stijgen. Dat is een van
de conclusies die het Verbond van Nederlandse
Ondernemingen heeft getrokken uit de analyse
van cijfers uit het bedrijfsleven over de jaren
1968 tot 1973.
Uit die cijfers, van het Centraal Planbureau,
blijkt dat de loonkosten in de laatste vijf jaar
sterk zijn gestegen, het meest in de bouwnijver
heid. Ook door hogere invoerprijzen worden de
kosten in de opwaartse richting gedrukt. Het ge
volg was dat de sterke kostenstijgingen niet of
niet geheel door prijsverhogingen konden wor
den gecompenseerd.
In het binnenland konden de sterke kostenstij
gingen gemakkelijker worden doorberekend dan
op de internationale markt. De uitvoerprijzen
stegen in vijf jaar dan ook minder dan de bin
nenlandse prijzen. Ondanks de felle concurren
tie ontwikkelde de uitvoer zich gunstig. Dat is
volgens de VNO echter in veel gevallen slechts
mogelijk door aanzienlijke prijsconcessies.
Het Nederlandse bedrijfsleven krijgt het volgens
het VNO steeds moeilijker. De invloed van het
buitenland op de binnenlandse markt neemt
sterk toe. Door de aantasting van de winstmar
ges dreigt het risico dat de export op een be
paald moment financieel niet meer aantrekke
lijk wordt, waardoor de Nederlandse concurren
tiepositie op de internationale markt in beteke
nis zou verminderen. Zo langzamerhand nadert
de uitvoer de gevarenzone, aldus het VNO, dat
meent dat een ongunstiger export ook een ver
minderende werkgelegenheid en een verminde
ring van de produktiecapaciteit meebrengt. Het
bedrijfsleven is er bij gebaat, aldus het VNO,
als de sterke kostenontwikkeling aan banden
wordt gelegd.
(Van onze correspondent)
PARIJS In de Franse stad Be-
sangon is een eind gekomen aan
een uniek experiment van zelf
beheer voor arbeiders in een
bedrijf. De oproerpolitie ont
ruimde gistermorgen bij ver
rassing de Lip-horlogefabrieken,
waar sinds 18 juni de arbeiders
zelf het bedrijf voortzetten, na-
Drieduizend politiemensen hebben
de Lip-horlogefabrieken in Be-
sanqon, waar de arbeiders het
failliete bedrijf wilden voortzet
ten, bezet. Op de foto behelmde
en gewapende gendarmes tegen
over de arbeiders. Tot gevechten
is het niet gekomen.
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM - Van 28 augustus
tot en met 2 september zal het
daveren in de Amsterdamse
RAI. Dan wordt daar voor het
eerst in Nederland een beurs
gehouden, die uitsluitend gewijd
is aan high fidelity geluidsappa-
Vragen over
erwten-verkeer
met Tunesië
DEN HAAG (ANP) - De
CH-Kamerleden Wisselink
en Tolman hebben minister
Brouwer (landbouw) vragen
gesteld over de inschrijving
voor de levering van 150
ton Nederlandse groene
erwten aan Tunesië. Zij
vragen hoe de levering van
erwten aan Tunesië in het
kader van de voedselhulp te
rijmen valt met het feit dat
Tunesië zelf exporteur is
van consumptie-erwten en
dat thans nog erwten vanuit
dat land naar Nederland
worden verscheept.
Perzië volgt
Canada op
in controle
commissie
WASHINGTON Perzië zal Ca
nada gaan opvolgen als lid van
de internationale controlecom
missie voor toezicht op de nale
ving van de Vietnamese wapen
stilstand. Canada trok zich vori
ge maand terug uit de commis
sie omdat het van mening was
dat de commissie niet goed kon
functioneren door tegenwerking
van Noord-Vietnam en de Viet-
cong.
Alle betrokken partijen in Viet
nam hebben ingestemd met de
kandidatuur van Perzië. De an
dere commissieleden zijn Indo
nesië, Hongarije en Polen. De
controlecommissie wordt over
het algemeen beschouwd als
een ..doodgeboren kindje", om
dat de gevechten in Vietnam op
vrij grote schaal doorgaan.
Wetsontwerp
kindercentra
DEN HAAG Op het ministerie
van CRM wordt momenteel ge
werkt aan het ontwerp van een
wet over de eisen waaradn kin-
dercentra in Nederland moeten
I voldoen. Het kabinet wil het
wetsontwerp nog dit jaar aan de
I Tweede Kamer aanbieden.
Het aantal kindercentra is de
laatste jaren verdrievoudigd
Momenteel is het aantal onge
veer 1400, waarvan ruim de
helft is aangesloten bij de Werk
gemeenschap Kindercentra in
Nederland (WKN)
Bourguiba
geeft ex-vrouw
eremedaille
TUNIS (AP) President Habib
Bourguiba heeft gisteren de
hoogste onderscheiding van zijn
land verleend aan iemand met
wie hij II jaar geleden brak -
zijn ex-echtgenote.
De ..Bourguiba medaille van ver
dienste" werd toegekend aan de
als Frangaise geboren mevrouw
Bourguiba-Moufida wegens
..diensten het vaderland bewe
zen".
Dè enige andere Tunesiër die de
medaille mag dragen is de eer
ste minister Hedi Nouira.
Mevrouw Moufida is de moeder
van Bourguiba's enige zoon. Ha-
hib junior. In 1962 scheidde zij
van de president die sindsdien
is hertrouwd.
ratuur. De expositie (70 deelne
mers uit 14 landen) blijkt in een
behoefte te voorzien: anno 1972
werd in ons land voor ongeveer
270 miljoen gulden uitgegeven
aan hi-fi-grammofoons, en spoe
len- en cassetterecorders, tegen
slechts 50 miljoen in 1960.
In totaal werd aan radio-appara-
tuur 483 miljoen gulden uitgege
ven. Daarbij was voor 118 mil
joen aan draagbare radio's en
60 miljoen aan autoradio's. Ter
vergelijking: in 1960 kochten de
Nederlanders gezamenlijk voor
100 miljoen gulden aan radio-ap-
paratuur.
De organisatie is ervan uit ge
gaan. dat in de RAI alleen ech
te hi-fi-apparatuur te zien en te
horen moet zijn. De beurs wordt
de eerste grote confrontatie van
het Nederlandse publiek met de
quadrafonie, die een extra di
mensie geeft aan de stereofoni-
sche weergave doordat er voor i
de overdracht vier kanalen ge-1
bruikt worden. Daarnaast zijn
er tal van andere nieuwe snuf
jes op elektronisch gebied.
De bezoekers aan de RAI krijgen
gratis de gelegenheid kennis te i
maken met twee wereldberoem- j
de orkesten, namelijk die van
Stan Kenton (29, 30 en 31 augus- I
tus om 21.30 uur) en Syd Law- j
rence (1 september om 19.30
uur). Er is een speciale stand j
van de NOS, waarin wordt ge
demonstreerd hoe de Nederland
se radiouitzendingen er in 50
jaar geluidstechnisch op vooruit
zijn gegaan. Veel belangstelling j
zal ongetwijfeld ook een spe-j
ciaal voor deze tentoonstelling
gemaakt album hebben, waar
mee iedere hi-fi-Iiefhebber zijn
installatie tot in de perfectie
kan uittesten. De prijs op de
RAI is 15 gulden, daarna 20 gul
den.
Ochtendblad onthult plan voor staatsgreep
Geëmigreerde Duitsers houden altijd nog heimwee (ofwel Heim-
weh) naar hun vaderland. Een zakelijke jongen in Frankfurt,
Rüdiger Thöne, heeft daar brood in gezien. Hij biedt nu Duit
se grond aan en hoopt daarbij vooral in Amerika response te
krijgen. Voor een onsje Westduitse bodem vraagt hij vijf
dollar en voor zes dollar stuurt hij een hand vol aarde uit de
DDR of uit het vroegere deel van Duitsland dat nu Pools
gebied is. Misschien toch ook een idee voor Nederlandse geld-
zoekers: grond uit Nederlandsch-Indië, Kaapstad, Nova Zem-
bla, Nieuw-Amsterdam.
Brussel Een groep Franstalige
kolonels zou plannen smeden tot
het uitvoeren van een militaire
staatsgreep in België. Dit sensa
tionele nieuws uit goedingelichte
bron werd gisteren gebracht
door de rechtse, Vlaamse en
Katholieke krant Gazet van Ant
werpen. En op datzelfde mo
ment liep het Franstalige week
blad Special met bijna gelijk
luidende verhaal van de persen.
België trok na deze berichten de
wenkbrauwen op. Eigenlijk kan
niemand zich voorstellen, dat,
ondanks de tegenstellingen tus
sen Vlamingen en Walen, in het
gezapige en welvarende België
een militaire staatsgreep moge
lijk is. Van de andere kant
heeft België te maken met een
ondermijnde en uitgeholde par
lementaire democratie en met
een aantal vooral Franstalige
unitaristen die met lede ogen
toezien hoe de macht van ko
ning, kerk en kapitaal taant en
omgebogen wordt naar een fe-
deraler en democratischer Bel
gië.
Voedingsbodem voor de voorgeno
men actie zou de grote ontevre-
denhtSd zijn, die teweeg ge- De officieren in kwestie zouden
bracht wordt door het weinig
strakke nogal wispelturige be
leid van deze en de vorige rege
ringen. Wat veel burgers verder
dwars begint te zitten is de ken
nelijke onmacht en onwil van
het parlement, dat onder de
voet ;/lop.en wordt door de
vakbonden en de technocraten
van de ministeries. De burger
voelt dat de corruptie in het
staatsbestel een verzadigings
punt bereikt heeft. Hij verwon
dert er zich over, dat minister
Anseele zwijgt en rustig op va
kantie gaat, terwijl de bewijzen
in de fraudezaak rond een hoge
PTT-man zich opstapelen en da
gelijks in de kranten staan.
In dit klimaat van corruptie, wan
trouwen en wanbestuur is het
denkbaar, dat een aantal geüni
formeerde patriotten zich ge
meenschappelijk afvraagt of er
niet iets gedaan zou kunnen
worden tegen deze kwalijke Naar hun mening gevraagd spre-
gang van zaken en België weer ken vrijwel alle officieren vnn
een natie gemaakt zou kunnen „onzin". Maar toch, in kringen
verbinding staan ïvet rechtse
groeperingen waaraan België
tamelijk rijk Is. De dienst voor
de staatsveiligheid is aan het
speuren naar de echtheid van
de plannen en de Identiteit van
de militairen. In Luik zou een
„wapenfabriek" ontdekt zijn,
wat vreemd klinkt omdat in
België iedereen zo veel wapens
kan kopen als hij wil. De extre
misten zouden al de laatste voor
bereidingen treffen. Aller-
zouden zij naar Brussel gaan
om daar strategische punten en
instellingen te bezetten. Enkele
parlementsleden zouden al ge
polst zijn over hun houding bij
een eventuele putsch. Het klinkt
allemaal weinig aannemelijk.
Zeker als zo'n complot een
Franstalige signatuur zou heb
ben zou het wcin'g kans maken.
Dan zouden de Vlamingen in en
buiten het leger niet meedoen.
dat het faillissement was uitge
sproken. Enkele tientallen ar
beiders die de wacht hielden in
de fabrieken boden geen tegen
stand.
Lip moest sluiten wegens schul
den van 80 tot 90 miljoen franc.
De arbeiders hebban de produk-
tie voortgezet en de voorraad
hi rloges tegen gereduceerde
prijzen verkocht om de lonen
van dt 1400 werknemers te kun
nen uitbetalen. Epkele tiendui
zenden horloges en een bedrog
van enkele miljoenen francs
hebben zij verborgen. Ze zouden
ven plan zijn nu in kleinere
werkplaatsen in groepjes verder
te gaan met horloges maken. In
de tabriek hebben zij de machi
nes onbruikbaar gemaakt. De
linkse vakbonden en politieke
partijen hebben het harde optre
den van de autoriteiten .een
provocatie en een brutale uitda
ging van de werkende klasse"
genoemd.
Het optreden van de politie zou
nodig zijn omdat de arbeiders
een regeringsvoorstel hadden
rlgewezen. Dit voorstel kwam
er op neer dat het bedrijf zou
worden voortgezet, maar dat
een derde deel van het perso
neel zou worden ontslagen en
dat enkele afdelingen van het
bedrijf zouden worden gesloten.
D® politie-actie had tot direct
gevolg, dat de meeste bedrij
ven in Besangon en omgeving
meteen in staking gingen. Zelfs
de PTT-diensten werden uit pro
test stilgelegd. In het hele land
kunnen de werknemers van Lip
rekenen op veel sympatie.
G-steravond hebben zeker 10.000
mensen in Besangon geprotes
teerd tegen het politie-optreden.
Een treffen met de politie kon
worden voorkomen. Later heeft
de politie gebruik gemaakt van
traangas tegen enkele honder
den jongelui die demonstreerden
en stenen wierpen.
worden waar orde en rust heer
sen met een elite die daarover
waakt. Het ministerie van justi
tie geleid door de liberaal Her
man Vanderpoorten zou al
enige tijd op de hoogte zijn van
de plannen en in het geheim
zoiets als een onderzoek instel
len.
beroepsmilitairen heerst
grote ontevredenheid over het
binnendringen van een demo
cratische geest in de krijgs
macht. Ook in België hebben
enkele generaals hun sterren in
geleverd. Een aantal recente
wapendiefstallen uit kazernes is
onopgelost gebleven. l'wee
maanden geleden is een aantal
officieren gestraft wegens niet
duidelijk geworden subversieve
gedragingen. Vooral in Wallonië
neemt het aantal uiterst rechtse
clubs toe.
Politiek België is op vakantie en
de weinige politici die bereik
baar waren wezen de mogelijk
heid van een staatsgreep reso
luut af. „Daar is de Belgische
democratie te gezond voor
dut behoort tol de onmogelijkhe
den daar is geen enkele Bel
gische officier voor te vinden".
Maar de Gazet van Antwerpen
heeft België verrijkt met oen
gevoel van onrust dat een zeke
re waakzaamheid oplevert en
dat kan nooit kwaad.
Prinses Anne van Groot-Brittannië viert vandaag haar 23ste
verjaardag. Lord Lichfield maakte deze speciale verjaardags
foto van haar. Op 14 november zal de prinses in het huwelijk
treden met kapitein Mark Phillips.
te komen tot verbetering van de
positie, waarin sommige Surina
mers in Nederland vuak buiten
hdn schuld om zijn terecht ge
komen.
SCHIPHOL De Haagse burge
meester mr. V. Marijnen,
meent dat Suriname en Neder
land moeten «treven naar een
intensief bpleid voor het opvan
gen en voorlichten van Surina
mers in Nederland. Dit dient
niet alleen te geschieden door
geschoolde Nederlandse krach
ten maar ook door geschoolde
Surinamers in Nederland.
De Haagse burgemeester zei dit
gistermiddag op Schiphol bij zijn
terugkeer van een tiendaagse
oriëntatiereis die hij met de OSLO De Noorse regering
Israëliër
ongewenst in
Noorwegen
Haagse hoofde
politie, dr. C. N. Peyster, en de
Rotterdamse hoofdcommissaris
van politie A. Vermey, naar Suri
name heeft gemaakt. Uitvoerig
was met de regeringsfunctiona
rissen van geda-hten gewisseld
over wat dr. Peyster noemde
„collegiaal helpen' van het po
litiecorps. „Wij zullen onze col
lega's de helpende hand bieden
en or.ze aanwezige kennis be
schikbaar steken.'"
Bijzondere aandach' was besteed
aan het probleem van Surina
mer» in Nederland. Men onder
kent in Paramaribo de proble
men. Het is in fe»te tragisch,
dat een klein a mtal Surinamers
in Neotrland de naam van de
Surinamers in discrediet brengt,
aldus mr. Marijnen. Hij toonde
zich een voorstander van het
samenwerken tussen de poli-
heeft gisteren de veiligheidsa
gent van de Israëlische ambas
sade in Oslo, Yigal Eyal, tot on
gewenst persoon verklaard. Hij
had in zijn huis twee landgeno
ten verborgen die werden ge
zocht in verband met de moord
op de Marokkaanse kelner Ah
med Bouchiki. Deze werd op 21
juli in Lillehammer doodgescho
ten door leden van een Israëli
sche contra-terreurorganisatie.
In verband met de moord zijn in
totaal zes personen gearresteerd
en beschuldigd van moord en
spionage. Ze zouden naar Noor
wegen zijn gestuurd om aansla
gen op Israëlische instellingen
te voorkomen. Minister Vaarvik
van buitenlandse zaken heeft
een gesprek gehad met de Is
raëlische ambassadeur Keenan
waarin hij hem de uitwijzing
Eyal meedeelde.
tieapparaten in Suriname en Het Noorse ministerie van buiten-
Nederland, vooral waar het
gaat om de sociale begeleiding
van Surinamers en de proble
men die zich voordoen bij de
opvang en aanpassing. Hij zie
tens'otte dat het in gezamenlijk
overleg mogelijk moet zijn om
landse zaken heeft bevestigd
dat de Noorse delegatie bij de
Verenigde Naties in New York
door een extremistische groep is
bedreigd met vergeldingsmaat
regelen.
Je zal als duif maar aan het wandelen zijn in de snikhete dierentuin van Rome en dan je weg ver
sperd zien door een enorme ijsberg van bont: de kop van een slapende ijsbeer. De duif beslu-
?ns, maar de beer bleef dromen van koelere tijden. En de duif kuierde ver-
deerde de situatie c
1 T)AGGVERS 1
I II l|B^ "^7332 .1
cU\V(^lIlerallet~cBe$te kguze
I (OMUAMLET
B HIIHILlik
VOOKOKHAHBKni:
1 500 1178
gramlF#
KATENSPEK
150 119
gram
IMPORT
BLAUWE DRUIVEN
per kilo J.*
HOLLANDSE
KASKOMKOMMERS
per stuk
GELDIG T- M ZATERDAG »ndara VIVO-aanbiedingen op pagina 2 cn 3 van Uw damesblad.
Joden willen
terug naar
Sovjet-Unie
WENEN In Wenen zijn dinsdag
dertig joodse spijtoptanten in
hongerstaking gegaan om de re
gering van de Sowjet-Unie te
bewegen hen weer tot het land
toe te laten.
De joden zijn oorspronkelijk al-1
komstig uit Georgië en zijn in
het verleden naar Israël geëmi
greerd. Ontevreden met hun lot
duar, trachtten zij via Oosten
rijk naar hun land terug te ke
ren. Sommigen van hen probe
ren al twee jaar een inreisvi
sum te krijgen, maar maandag
kregen zij opnieuw te horen dat
de regering van de Sowjet-deel-
staat Georgië hen niet wil toela
ten.
Volgens een woordvoerder van de
groep zijn er in Wenen onge-
veer 110 joden die terug naar de j
Sowjet-Unie willen. Dit jaar zijn
er 40 toegelaten. Technisch ge
zien zijn de spijtoptanten state
loos.
recht op 't kopen van voorde
lige koppclingkaartjcs voor
bijna alle NS-vakanticdag-
tochtcn.
In juni, juli en augustus.
NS-identitcitsbewijs of pasfoto
cn een bewijs waaruit blijkt dat
jc niet ouder dan 19 bent mee
brengen.
voordelig uit met NS
- i?* I
DEN HAAG De Dalai Lama.
geestelijk leider van de Tibe
taanse boeddhisten, zal van 6
tot 9 oktobci een bezoek »an
Nederland brengen als onder
deel van een reis langs twaalf
Europese landen. Het zal de eer
ste keer zijn dal de Dalai
Lama, die sinds zijn vlucht in
1959 In India woont, West-Euro
pa bezoekt. Zijn Europese reli'
begint in Rome, waar hij zal
worden ontvangen door de paus
De Dalai Lama wil gedurendt
zijn reis van gedachten wisselel
met geestelijke leiders en we
tenschapsmensen, die „zich ba
zighouden met het zoeken naai
oplossingen voor de fundamen
tele problemen, in het bijzonde,
die welke do mens zelf heet
veroorzaakt." Hij wil ook ee:
ontmoeting hebben met Tibl
taanse vluchtelingen die In on
'and verblijven.
