Dertien treinrovers
haalden in één klap
26 miljoen binnen
8 AUGUSTUS 1963
Moesson heeft weer gefaald
WEINIG UITZICHT
VOOR BEVOLKING
DROGE GEBIEDEN
ZATERDAG 4 AUGUSTUS 1973' I
J
Het viaduct waar de trein
moest stoppen en waar een
vrachtwagen gereed stond.
LONDEN Op de morgen van
8 augustus 1963, had de B.B.C.
geweldig nieuws: „Gangsters
hebben vanochtend vroeg nabij
Cheddington, in het graafschap
Buckinghamshire een ovevral
gepleegd op de exprestrein Glas
gow—Londen. Ze zijn aan de
haal gegaan met een groot be
drag aan gebruikte bankbiljet
ten". Dat bleek later 2,6 miljoen
pond of ongeveer 26 miljoen gul
den.
De avondkranten pakten allemaal
op dezelfde manier uit. Al de
verhalen dropen van eerbied en
bewondering voor de dertien
bandieten, die deze „gedurfde"
diefstal op „briljante" wijze
voorbereid en gepleegd hadden.
Vooral hun militaire precisie en
nauwkeurige „timing" werden
geprezen. De daders van „de
grote treinroof", zoals de actie
spoedig algemeen genoemd
werd. stonden op het punt ware
volkshelden te worden.
Vergeethoek
Tien jaar later is de situatie wel
enigszins anders. Over de grote
treinroof wordt nu veel minder
gepraat en geschreven. De ge
vangen treinrovers zijn in de
vergeethoek geraakt. Binnen af
zienbare tijd zullen sommige
medeplichtigen van de bandieten
in aanmerking komen voor voor
waardelijke vrijlating. Maar of
schoon meer dan twintig miljoen
gulden van het gestolen geld
nooit weergevonden werd, meent
de Britse politie, dat er vandaag
de dag niet veel meer is overge
bleven.
De sensationele raid op de post
trein Glasgow—Londen heeft bij
na niets anders dan misère en
ellende voortgebracht. Verschei
dene mensen, die er direct of in
direct bij betrokken waren, zijn
een vroegtijdige dood gestorven.
Jack Mills, de treinbestuurder,
die zich verzette en afgeranseld
werd, stierf begin februari 1970,
nadat hij zeven jaar lang een
ziek en gebroken man was ge
weest.
Mills' assistent, David Whitby,
die eveneens afgeranseld werd
door gangsters, is in januari
1972 plotseling gestorven ten ge
volge van een hartaanval. Hij
was 34 jaar. Frank Dewhurst,
een postbediende, die verant
woordelijk was voor het geld
aan boord van de sneltrein Glas
gow—Londen, werd eveneens ge
veld door een hartinfarct. Hij
was 51. Tommy Butler, de de
tective die de treinrovers onver
moeid achtervolgde, stierf zes
tien maanden nadat hij zijn
werk voltooid had.
Ronald Biggs, de treinrover, die
in 1965 ontsnapte uit een Engel
se gevangenis en daarna Austra
lië vluchtte is nog steeds vrij.
Bij de begrafenis van zijn 10-ja-
rig zoontje Nicholas, na een au
to-ongeval in Australië, durfde
Biggs zijn schuilplaats echter
niet te verlaten. Tot nu toe heeft
deze 43-jarige timmerman
slechts vijftien maanden uitgeze
ten van de dertig jaar, die de
voornaamste treinrovers gekre
gen hebben.
Biggs' financieel aandeel na de
raid bedroeg naar men meent
anderhalf miljoen gulden. Zijn
uitstekend georganiseerde ont
snapping uit de gevangenis van
Wandsworth in juni 1965 (Biggs
klom over de gevangenismuur
en' verdween in een' wachtende
verhuiswagen) zou hem 150.000
gulden gekost hebben. In Au
stralië heeft de gladde Biggs
memoires geschreven, die hij
daarna voor ruim 200.000 gulden
verkocht aan de Australische
krantenmagnaat Rupert Mur
doch, eigenaar van de Londense
„Sun" en „News of the World".
Treinrover Biggs onthult in zijn
gedenkschriften, dat aan de raid
van 8 augustus 1963 vier man
nen deelgenomen hadden, die
nooit gearresteerd werden. Hij
ontkent evenwel, dat de trein
roof het geesteskind was van
een meesterbrein, iemand die
het complot bedacht en zorgvul
dig voobrereid had.
Droeve dood
Op Scotland Yard is men echter
nog steeds geneigd te geloven in
het bestaan van een grote orga
nisator. Volgens de politie was
de leider van de raid een gewe
zen para-commando.
William Boal, die met een van
de rijke treinrovers aan de
zwier was gegaan en daarna,
vermoedelijk ten onrechte, ver
oordeeld werd tot veertien jaar
gevangenisstraf, is er gek van
geworden. Hij bracht zeven jaar
door in de bajes en hield niet op
te protesteren, dat hij onschul
dig was. Boal stierf een droeve
dood, met een cipier wakend
naast zijn bed.
John Wheater, een welgestelde
advocaat en notaris zat twee
jaar in de gevangenis, omdat hij
voor de treinrovers een leeg
staande boerderij gekocht had.
Onmiddellijk na de raid hielden
zij zich daarin enige dagen ver
scholen om hun geld te tellen.
Moeite waard
Treinrover Thomas Wisbey, die
dertig jaar gevangenisstraf op
liep, werd in 1971 bij zijn 16-jar?-
ge dochter Lorraine gebracht in
een ziekenhuis. Lorraine was
zwaar gewond bij een auto-onge
val en lag op sterven. Wisbey
leed er verschrikkelijk onder,
toen hij nadien geen' vergunning
•kreeg om haar begrafenis bij te
wonen. Samen met zijn spits
broeders Bruce Reynolds, Char
les Wilson, James Hussey, Ro
bert Welch, Douglas Goody en
Roy James, heeft Wisbey nog
twintig jaar tussen de grijze ge
vangenismuren voor de boeg.
Wellicht vragen de treinrovers
zich nu af, of het allemaal wel
de moeite waard is geweest. Het
liep anders allemaal gesmeerd,
die donkere morgen van 8 au
gustus 1963. Terwijl de nacht-
post sneltrein van Glasgow door
het slaperige Engelse landschap
naar Londen raasde, hield een
legertje gemaskerde mannen
zich gereed om het gevaarte te
overvallen.
De trein ratelde door het verlate
station van Leighton Buzzard in
het graafschap Bedfordshire. In
de stuurcabine van de zware
diesel-elektrische lokomotief be
gon Jack Mills zachtjes af te
remmen voor een signaal dat
onverwacht op geel stond. Enke
le ogenblikken later bracht hij
de trein tot stilstand voor een
rood1 signaal. Zijn jonge assis
tent, David Whitby, stapte uit
om te gaan kijken wat er aan
de hand was.
Het grote spoorweghorloge van
Jack Miles wees 10 over 3. Uit
de duisternis doemden gemas
kerde figuren op, die bivakmut
sen over hun hoofd getrokken
hadden. De treinrovers wisten
precies wat ze moesten doen om
het fortuin aan oude bankbiljet
ten te bemachtigen. Het was
verdeeld over 120 postzakken in
de eerste twee wagens van de
sneltrein. Dit geld werd naar
Londen gevoerd waar het in ont
vangst genomen moest worden
door de Bank van Engeland.
Deze zou de oude biljetten naar
haar drukkerij te Debten in Es
sex sturen, die beschikte over
speciale ovens om versleten pa
pieren geld te vernietigen.
Klappen
Twee gangster ontkoppelden
prompt de twee wagens waarin
het geld lag. Zeventig niets ver
moedende sorteerders van de
post zetten ondertussen ln de
rest van de trein vlijtig hun
werk voort. Whitby die zich
weer naar de stuurcabine van
de lokomotief wilde begeven,
werd eerst neergeslagen en ver
volgens met de rug tegen de zij
kant van de diesel geduwd. „Als
je een kik geeft, vermoord ik
je", siste een gemaskerde rover.
In de stuurcabine was het nu de
beurt aan' Jack Mills om neerge
slagen te worden. Hij wilde zich
verzetten, maar kreeg klappen
op het hoofd met een ijzeren
staaf, die in een doek gewikkeld
was. De oude treinbestuurder
zakte in elkaar. De gangsters
sleurden hem recht en dwongen
Mills de lokomotief met de twee
wagens in beweging te brengen.
„Als ik zeg stop, dan stop je, of
je krijgt nog meer klappen",
snauwde zijn aanvaller. Een an
dere rover wreef het bloed van
Mills' gezicht en fluisterde hem
in het oor: „Om Gods wil, ge
hoorzaam, want er zijn hier en
kele echte smeerlappen bij".
Mills reed traag tot aan de brug
van Bridego, waar de gangsters
bevel1 gaven te stoppen. Nu bra
ken ze de twee wagens met het
geld open, overmeesterden de
vijf ongewapende bewakers van
de post en gooiden de zakken
over de rand van de brug in een
wachtende vrachtwagen.
De machinist van de overvallen trein. Jack Mills. Hij kwam de
gevolgen van zijn verwondingen nooit meer te boven.
Van de brug in Bridego reden
die bandieten terug naar hun
schuilplaats, de Leatherslade-
hoeve, op 30 km. van de plaats
waar ze de posttrein leeg ge
de rovers de buit verdeeld hebben; ieder kreeg waarschijnlijk ongeveer anderhalf miljoen gulden
plunderd hadden. In deze kleine
boerderij begonnen ze de buit te
tellen. Ze schudden het geld op
de vloer. De politie neemt aan
dat elke treinrover anderhalf
miljoen gulden kreeg. Om eerï
dergelijk bedrag weg te kunnen
slepen, heb je vier grote koffers
nodig en niet twee, zoals de ban
dieten berekend hadden.
Vingerafdrukken
Toch slaagden afle treinrovers
erin hun aandeel mee te nemen
ln koffers, gewone zakken en
tassen. Intussen had de vliegen
de brigade van Scotland Yard
de jacht al geopend. Voor het
eerst liep er iets mis met het
perfecte plan van de gangsters.
Ze hadden twee mannen 200.000
gulden vooraf betaald om naar
de boerderij te komen en daar
alle sporen van de aanwezigheid
van de treinrovers te verwijde
ren. Dit tweetal dook echter niet
op.
Toen de politie verscheidene da
gen later de Leathersladefarm
bestormde, trof ze daar vinger
afdrukken en andere sporen
aan bij de vleet. Van toen af
was het voor de treinrovers en
hun medeplichtigen nog slechts
een kwestie van tijd. Spoedig
volgde de ene arrestatie na de
andere.
ROGER SIMONS
Ronald Biggs; nog op vrije voelen
DAKAR De regen heeft West-Afrlka weer be
drogen. Voor het zevende achtereenvolgende
jaar is de moesson er niet in geslaagd door te
dringen tot de zes door droogte geteisterde lan
den ten zuiden van de Sahara. De regen zou ei
genlijk al twee maanden hebben moeten vallen
en het vee had al moeten grazen.' Maar tot nog
toe zijn er nog maar enkele buien gevallen, die
elk maar drie of vier dagen duurden. Dit gaf de
boeren toch weer moed om opnieuw een, overi
gens weer mislukte poging te wagen hun schra
le zaadjes ln de grond te stoppen.
In Mali brengt het schadelijke seizoen met af
en toe een buitje heel wat onzekerheid met zich
mee voor de transportdiensten. Onzekerheid
over de routes die de vliegtuigen kunnen vlie
gen en over de hoeveelheid brandstof die mee
genomen moet worden. Door de stapelwolken
waar de vliegtuigen om heen moeten vliegen,
kan een vlucht soms erg lang gaan duren. Door
deze stapelwolken en door de plotselinge on
weersbuien moeten de bemanningsleden extra
brandstof meenemen om eventueel ergens an
ders te kunnen landen.
Dit vermindert de hoeveelheid voedsel die de
vliegtuigen kunnen vervoeren. Na drie of vier
dagen regen zijn de wegen in Mali onberijdbaar
en dus moet het transport van voedsel voorna
melijk per trein of vliegtuig gebeuren. De trei-
Om een ton voedsel te vervoeren, heeft een
vliegtuig een ton brandstof nodig en bovendien
heeft het door de valse regen verknoeide zaai
graan tot gevolg gehad, dat er nog minder
voedsel getransporteerd kar worden, omdat ook
weer nieuw zaaigraan aangevoerd moet worden.
Intussen hebben klimatologen bekend ge
maakt, dat er geen reden is om aan te nemen
dat de klimaatsveranderingen die de droogte in
West- en Centraal Afrika veroorzaken, in de na
bije toekomst verdwijnen.
De Londense professor H.H. Lamb legt in een
studie verband tussen het veranderde regenpa
troon in het droge gebied ten zuiden van de Sa
hara (de Sahel) en ongebruikelijke hogedrukge-
bieden aan de Noordpool. Deze ontwikkelingen
zijn al lang aan de gang; het gaat hier duidelijk
niet om een tijdelijke cyclische verandering,
maar om een overgangsperiode die 80 tot 200
jaar kan duren, schrijft professor Lamb. Tij
dens een symposium over de Afrikaanse droog
te dat in Londen aan de faculteit voor Oosterse
en Afrikaanse studies gehouden werd, benadruk
ten veel sprekers de moeilijkheid toekomstige
klimaatsveranderingen in de getroffen gebieden
te voorspellen, omdat er niet voldoende over
bekend is.
Beslissend voor oplossingen op lange termijn
zijn de gevolgen van de langdurige klimaatsver
andering en de vraag cf het aan teveel grazen
te wijten is dat de mogelijkheid voor het vee op
een rampzalige manier achteruitgegaan is. De
nomaden die in de droge gebieden leven trek
ken ieder seizoen naar een andere plaats en
kunnen op deze manier van meer verschillende
klimaten profiteren. Net als in vroegere perio
den van droogte zijn ze nu naar het zuiden ge
trokken, naar de grenzen van de nattere gebie
den, hiermee massaal gehoorgevend aan het no-
madeninstinct om zich in de buurt van een stad
te legeren. Deze volksverhuizing uit de droge
gebieden is eerder een gevolg van de stadsont
wikkeling dan van klimaatsveranderingen.
Professor B.W. Hodder gelooft dat het erg ge
vaarlijk is geld in inspanning te besteden om de
manier van leven van de nomadenvolken te
handhaven, bijvoorbeeld door hen terug te drin
gen naar hun land van herkomst of door onmo
gelijke proiekten zoals „houd de Sahara tegen"
of „vermeerder het aantal waterbronnen".
Het klimaat, zegt hij, is slechts een van de fak-
toren die meespelen in deze ingewikkelde situa
tie. Het echte probleem van de Sahel is niet het
waterprobleem maar een ontwikkelingsprobleem
in de ruimste zin van het woord.
Hij geeft twee werkwijzen aan die op de lange
duur een oplossing van het probleem zouden
kunnen betekenen. De eerste is, heel eenvoudig,
de droge gebieden ontginnen, iets wat zo moei
lijk is dat de uitdaging die ervan uitgaat „ver
buiten het bereik van de arme landen" ligt en
ook ver buiten het bereik van de internationale
hulporganisaties.
Een andere en betere werkwijze zou zijn de
ramp te zien als een rationele mogelijkheid om
woonplaatsen te stichten.
„Als er geen mensen of dieren in de Sahel zou
den leven, dan was er ook geen droogtepro
bleem", zegt professor Hodder. Het is evenmin
logisch als wenselijk dat de volkeren in West
Afrika hun wankel bestaan in droge, door ar
moede geteisterde landen voort zouden moeten
zetten.
„Voor de meeste mensen die nu van de droogte
te lijden hebben, is het noodzakelijk dat er per
manente voorzieningen komen om te kunnen le
ven en wonen in de meer toegankelijke en voch
tige zuidelijke streken van de noordelijke sta
ten", zegt hij.
