Russische marine
bezit machtigste
vloot ter wereld
Favoriet van verre festivals
wacht nog
doorbraak
op
in eigen
land
Psychiater Mulisch ontleedt
psychiater Wilhelm Reich
Julio B.
Euson
komt
steeds
dichter
bij
huis
Vierkant in defle:
Rond op de tong
HET
SEXÏJELE
BOLWERK
DONDERDAG 26 JULI 1973
LEIDSE COURANT
Euson !s overal populair be
halve in Nederland" roept de
publiciteitsman van platen
maatschappij Polydor bijna
vertwijfeld uit. Een wan
hoopskreet die ditmaal be
rust op de waarheid en niets
dan de waarheid. Want ter
wijl Euson's single „Life is
on my side" aan de onder
kant van de hitparade ritmi
sche pogingen doet hoger op
te komen, landt Julio B. Eu
son zelf op Schiphol met
handenvol prijzen. Ditmaal
plukte hij ze van de kolonels-
borst van het Griekse amu
sement in Athene, waar men
zelfs een hele bijzondere
prijs voor hem in petto had.
Euson's manager Charles:
„Euson was daar zo populair
dat zijn bus de mensenme
nigte niet door kon komen.
Op dat moment kwam de
Griekse vice-president naar
het festival kijken en hij was
zo verbaasd dat hij ter plek
ke een nieuwe Algemene Pu
blieksprijs voor Euson creëer
de."
Julio B. Euson, Arubaan van
geboorte en sinds 1960 in Ne
derland begint zo langzamer
hand een bijzonder fenomeen
te worden. Een zanger die in
eigen land weliswaar geëerd
werd met drie elpee's, waar
onder de recente „Favouri
tes of the fifties," en het re
cordgenoegen van vijfmaal
achtereenovigens in de zon-
dagochtelijke radio Vuist van
Willem Duys gedraaid te
worden mocht smaken, maar
wiens erelijst uit het buiten
land komt. Prijzen uit Chili
Steun uit
hoge
noorden
voor
Antilliaanse
zanger
De pogingen van zanger
Julio B. Euson door te
breken op de Neder-
I landse muziekmarkt,
j krijgen onverwacht
steun uit het hoge
Noorden. In het Friese
l plaatsje Buitenpost
woont de 25-jarige
Henny van der Veen
die bezig is zielen te
winnen voor een Eu-
son-fanclub. Haar
voorbeeld is de fan
club van de Cats,
waarmee ze goede
contacten onderhoudt.
Maar voorlopig blijft
het de kunst afkijken,
want een organisatie
heeft Henny nog niet.
Ze doet alles, omdat
ze blind is, gesteund
door een vriendin,
bijna op eigen houtje:
„Ik liep al lang met
het plan rond. D'r
gaat iets uit van de
muziek van Euson.
Maar toen ik een keer
naar een optreden wil
de, bleek dat men in
Nederland nog steeds
bang is dat hij geen
volle zalen trekt. Z'n
optreden is beperkt tot
het Welfare-werk voor
de militairen. Die fan
club is een uitdaging
voor me, en ik hoop
dat het Euson helpt.
Iedereen heeft het me
afgeraden hoor, maar
ik beantwoord alle
brieven zelf in gewoon
machineschrift. M'n
vriendin leest de post
voor. We zijn in diver
se steden posters van
Euson op gaan hangen
en we hebben eigen
stickers om leden te
winnen. Voorlopig is
alles welkom, foto's,
materiaal, want we
hebben nog niets".
Henny van der Veen,
die werkt bij de PTT in
Groningen, een instel
ling waarbij Euson
ook werkte, stelt zich
voorlopig nog niet al
te veel van de Fan-
club-plannen voor. „Ik
hoop maar nergens op.
We beginnen niet met
een duur blad, maar
eerst gewoon met sten
cils. Daar willen we
dan later foto's bij
doen. Afwachten of het
aanslaat". Wie Hen-
ny's enthousiasme
deelt en de Euson-fan-
club van de grond wil
helpen, moet schrijven
naar Groningen, Post
bus 1151.
Euson twijfelt als hij terugkijkt op zijn carrière als zanger: „Misschien had ik in I960 beter naar Amerika kunnen gaan."
(drie stuks), Bulgarije, het
Poolse Sopot en het Joegos
lavische Split stonden er al
op aangetekend. Festivals
die de gemiddelde Nederlan
der hoogstens aardrijkskun
dig iets zeggen.
Anti-festivals
Euson blijft er kalm onder:
„Nederland is een beetje een
anti-festivalland. Je ziet bij
na geen Nederlandse pers op
die festivals, wel Duitse,
Franse of Engelse. Goed, er
zijn een hoop zangers die
zo'n ver liedjesfeest als een
slippertje zoen. Een soort va
kantie, met 's avonds door
zakken in de bars. Maar ik
heb voor die festivals geko
zen omdat het in Nederland
niet zo ging als ik wilde. Dus
dan maar op de buitenlandse
markt, dacht ik. Ik heb er
nu negen festivals opzitten,
waaronder drie gastoptre
dens, en ik ben overal, be
halve in Malta (4e plaats) in
de hoofdprijzen gevallen.
Zo'n Eurovisie-festival is mij
te commercieel. Dat zou
voor mij als artiest pas be
langrijk worden als ik m'n
eigen liedje mag brengen. Ik
ben Euson en ik heb mijn ei
gen stijl. Die kunnen ande
ren niet voor mij bepalen.
Waarom dacht je dat Ben
Cramer bijvoorbeeld op de
14e plaats eindigt? Dat liedje
dat het publiek voor hem ge
kozen heeft was of niet ge
schikt voor hem of niet ge
schikt voor dat festival."
Kreole Kats
Euson's carrière begon op
Aruba met de Kreole Kats in
hotels (ongeveer hetzelfde
genre wat ik nu zing"). In
Nederland gekomen kreeg
hij na vijf maanden (,,ze wa
ren er zeer snel bij") het
verzoek zich onder de wape
nen te begeven. In het Ka
tholiek Militair Tehuis in
Leeuwarden zette hij z'n
zang voort, werd via wijlen
Roel Balten voor de radio
gehaald met rythm and
blues muziek, begon aan een
semi-professionele carrière
waarbij free-lance werk in
Den Haag bij de PTT en het
O en K van weleer het
brood op de plank moest
verzekeren, ging verder met
de groep Euson Stax en
trad o.a. op in het voorpro
gramma van Ike and Tina
Turner. Terwijl hij dit jaar
in Bulgarije hoofdschotel
was van een groot muzikaal
tournee-gezelschap, treedt
Euson in Nederland nog
steeds voor militairen op.
Manager Charles: „Jongen
hij houdt ze ontzettend stil.
En dat terwijl hij toch niet
op de populaire toer gaat,
weeit je wel".
Uithoeken
In de uithoeken van de wereld
is het succes nog steeds wel
sprekender. In Oost-Europa
worden zijn liedjes met die
van andere festivalgangers
op de plaat gezet en ver
kocht. Euson krijgt er geen
cent voor, tot een op handen
zijnde ondertekening van een
„platenverdrag" met Oost-
Europa volgt. In Zuid-Ameri-
ka gaat Euson tot de toppers
behoren. Zijn single Julie"
was in Chili de best verkoch
te single in drie jaar. „Ange
lina" was op de Antillen in
'72 de plaat van het jaar en
ook Suriname en Venezuela
doen volop mee.
Drugs
In Bulgarije stond hij op het
toneel met een levensgrote
sticker op zijn broekspijpen.
Tekst: „Drugs are for do
pes." Euson: „Dat is een
woordspeling. Drugs zijn
voor dwazen, betekent het.
Waarom? Ik vind het een
erg goeie sticker. Ik ben zelf
erg tegen drugs. Ik heb het
nooit verboden toen ik in een
groep optrad. Maar de drum
mer van de Stax rookte, en
hij ging steeds slechter
drummen. En dat terwijl hij
zelf het idee had dat ie voor
uit ging. Ik draag die sticker
omdat ik er achter sta. Of
m'n fans dat nu goed vinden
of niet. Nee, protestliedjes
zing ik niet. Natuurlijk heb
ik politiek uitgesproken
ideeën, maar de mensen
worden zat geconfronteerd
met pottSitliek. Alls arttiest wii'l
ik daar niet aan mee doen.
Ik wil de mensen verma
ken."
Moeder
Dat vermaken doet Euson in
een onveranderlijk eigen
stijl. Soepele, melodieuze
liedjes, met perfecte arran
gementen van de Belg Jack
Say. Een aantal ervan
schreef Euson zelf, voor
sommige alleen de woorden.
„Een liedje moet goed klin
ken. De meeste gaan over de
liefde, maar dat wil ik er op
een aanvaardbare manier in
brengen. Je moet een ver
haal uit mijn liedjes kunnen
halen. Weet je, mijn moeder
was al een poëet. Ze schreef
gedichtjes, voor de lol eigen
lijk. Ze werden wel eens in
kranten op Aruba gepubli
ceerd maar ze deed er ver
der niets mee. Ondanks aan
dringen van ons."
Amerika
Julio B. Euson is nu 32. Zijn
carrière beweegt zich om
hoog, maar het gaat lang
zaam. Uit het buitenland
haalde hij dan wel prijzen
weg, plus een Joegoslavische
verloofde Stanka,
hij in augustus hoopt te trou
wen, in Nederland is het
wachten op de grote door
braak. Euson: „Toen ik in
1960 weg wilde uit Aruba,
kon ik naar Amerika en
naar Nederland. Voor Ameri
ka moest ik toen echter nog
een paar jaar sparen, dus
het werd Nederland. Mis
schien was het voor mijn ta
lent beter geweest als ik
naar Amerika was gegaan.
De concurrentie is daar wel
veel groter, maar als je ta
lent hebt kan je daar dan
ook aan de top komen. In
Nederland kon Jk tot voor
kort m'n brood niet alleen
met zingen verdienen. Of ik
had nachtclubwerk moeten
gaan doen, maar dat zie ik
niet zo zitten."
Het woord Is aan het Neder
landse publiek. Of zou er nog
een festival nodig zijn voor
de doorbraak van de Aru
baan met de warme stem
definitef wordt? De publici
teitsman van Polydor:
„Eerst festivals in Chili, in
Bulgarije, nu in Athene. Eu
son komt in el'k geval steeds
dichter bij huis."
BERT JANSMA
LONDEN (AP) - Volgens een
van de meest gezaghebbende
deskundigen op het gebied van
de zeestrijdkrachten is de Rus
sische marine met zijn eigen
luchtmacht en zijn onderzeeërs,
die een uitgebreide actieradius
hebben, de machtigste vloot ter
wereld.
Kapitein John Moore, hoofdredac
teur va nJane's Fighting Ships,
zegt in zijn eerste voorwoord
als hoofdredacteur in de editie
1972/73 van dit gezaghebbende
jaarboek over de zeestrijdkrach
ten, dat de marine van de Sow-
jet-Unie in bet afgelopen jaar
een enorme ontwikkeling heeft
doorgemaakt.
Maar, zo voegde hij eraan toe, de
grote uitgaven die de Verenigde
Staten op het gebied van de
contractie var» oorlogsschepen
en andere marine materieel
doen, kunnen het evenwicht tij
dig herstellen-
Moore voorspeld® dat China, dat
reeds met raketten uitgeruste
torpedobootjagers bouwt, bunnen-
kort in staat zal zijn atoomon
derzeeërs te fabriceren en zijn
plaats onder de zeemogendhe
den in te nemen-
John Moore heeft vorig jaar de
redactie van Jane's Fighting
Ships overgenomen van Ray
mond Blackman. Hij is onderdi
recteur van de Britse marine-in
lichtingendienst geweest. Black
man ging in 1972 met pensioen
nadat hij sinds 1949 hoofdredac
teur van Jane'? Fighting Ships
was geweest.
Over de Russische marine zegt
Moore: Er zijn drie belangrijke,
nieuwe klassen schepen geko
men, die ieder belangrijk mo
derner zijn dan hun voorgangers
Het „Kiew luchtdekschip, dat
nog in aanbouw is, hoort in een
geheel andere klasse dan tevo
ren afgebeelde helikopter-krui
sers van de Moskwa klasse. De
10.000 ton metende kruiser van
de Kara klasse is een verbete
ring van vroegere kruisers. De
nieuwe, met raketten uitgeruste
onderzeeër van de Delta klasse
is in omvang gelijk aan de on
derzeeboten van de Yankee
klasse, maar zal de nieuwe
SSN-8 raketten aan boord heb
ben, die een bereik van 4.000
mijl hebben.
Over de nieuwe Russische sche
pen zei Moore: Deze schepen
zijn karakteriserend voor de Rus
sische marine, die in zeventien
jaar onder leiding van admiraal
Gorsjkow een uitzonderlijke
strijdmacht is geworden met
zijn eigen luchtmacht en met
onderzeeërs die een grotere ac
tieradius hebben dan welke an
dere vloot dan ook. Bovenal
heeft de Russische marine een
grotere vloot van schepen die
minder dan tien jaar oud zij
dan elke andere oorlogsvloot.
Moore voegde er echter aan
dat Verenigde Staten zich l|
wust zijn van hun tekortkom)
gen. Zij gaan voort met h)
programma van grote vliegd(
schepen, waarvan de laatste q
geveer 1.050 miljoen dollar hej
gekost.
In het nieuwe jaarboek van
ne's worden een aantal nieui
ontwikkelingen gemeld. Het
gistreert onder meer de nieu»
Italiaanse, met helikopters i)
geruste raket-torpedobootjagei
Raketschepen in West-Duitslai
en Zweden, helikopter-kruisen
in Japan, en raket-torpedoboj
jagers van eigen makelij in
zich snel uitbreidende Chant)
oorlogsvloot.
Simon
Vestdijk
in het
Russisch
Euson. met prijzen beladen uit Athene teruggekomen voor zijn optreden en zijn eigen compositie
,J)irty Lady".
DEN HAAG Een aantal wer
ken van Simon Vestdijk is in
het Russisch vertaald en door
de Moskouse uitgeverij „Pro
gress" in een verzamelbundel
uitgegeven.
In de bundel zijn o.a. opgenomen
„Drie van Phyle", „Pastorale
1943", „Het Veer", „De verdwe
nen horlogemaker" en „De on
gelovige Pharao". In het voor
woord noemt de literair-histori-
cus Joeri Sidorin Vestdijk een
van de grootste moderne West-
europese auteurs.
Harry Mulisch spreekt over zijn dochter in
Woorden Woorden Woorden, een reeks li
teraire prenten", waarin hij de bekende
tekst van Sakespeare en Hamlet omspeelt
met allerlei vondsten en varianten. Hij
spreekt ook over haar in Het Sexuele Bol
werk. dat hij zelf een verhaal noemt, maar
ook een leeservaring. Het is vooral dit
laatste. Mulisch brengt alles met zichzelf in
verband, eerst dan ervaart hij het werke
lijk.
Op 4 november 1972 kocht hij een tapijt, een
Mahal, waarop zijn dochter zou kunnen
rondkruipen, hij kocht een boek, waarvan
hij rook dat het goed was, hij ontmoette de
weduwe van een nogal occult persoon en
hij ontving een brief met een overlijdens
bericht.
Een heel leven
Hij acht die gebeurtenissen die hem zelf
overkwamen van een voornaam, haast
noodlottig belang, hij vond er "de stralen
van een heel leven" gebundeld „in het
I brandpunt van die ene dag". Hij kwam er
door de aankoop van The Function of the
Orgasm The discovery of the Orgone, Vol.
I), De functie van het Orgasme (De ont
dekking van het Orgone Deel 1). nader in
kennis met de auteur Wilhelm Reich,
die hij voordien niet veel meer dan van
naam kende.
Het Sexuele Bolwerk, dat evenals Woorden
Woorden Woorden bij de Bezige Bij te Am
sterdam verscheen, is een gevolg van die
ene betekeniszwangere dag en die ontmoe
ting in de boekwinkel met een man die al
i dood was.
Wilhelm Reich was een psychiater, een leer
ling van Freud, die echter niet zo bekend
werd als diens "ontrouwe" leerlingen Ad-
Ier en Jung, en die in 1957 in een Ameri-
kaanse gevangenis stierf. Hij was toen
krankzinnig wat - volgens Mullisch - voor
een psychiater doodgewoon is. Mulisch ver
klaart namelijk alle psychiaters knetter
gek, Reich niet uitgesloten. Hij vindt bo
vendien dat dit nodig is: „Een psychiater,
die niet gekker is dan zijn patiënt, begrijpt
niet was de man bezielt, en kan hem dus
niet genezen".
Zijn boek geeft een analyse van Reich op de
wijze van de psychiaters. Men zou daar uit
af kunnen leiden wat Mulisch over zichzelf
denkt. Het is een beeld van een analyse.
Carl Gustav Jung had eens een gesprek
met Freud. ..Mijn beste Jung", zei Freud,
„belooft u mij nooit het primaat van de
seksualiteit op te geven. Dat is het allerbe
langrijkste. Begrijpt u, wij moeten daar
een dogma van maken, een onaantastbaar
bolwerk. „Zoals men weet heeft Jung het
tegendeel gedaan, en zelfs Freud tastte het
bolwerk aan door later over de "doods
drift" te gaan spreken. Reich deed dit ech
ter niet, zijn leven lang versterkte hij het
seksuele bolwerk. Alisdaire Maclntyre in
zijn zeer critische studie over Herbei
Marcuse, de man van de bevrijding door i
seksualiteit, stelt vast dat "geen enkel pst
choanalytisch schrijver méér heeft gedad
om uit te leggen wat een bevrijde sexual
teit zou kunnen en een bevrijde sexualité
bestaat dan Wilhelm Reich."
Hij heeft volkomen gelijk, ook al drijft Mo»
cuse da sport met Wilhelm Reich. Reia
was overtuigd dat de seksualiteit alles M
heerste en dat een bevrijde seksualiti
niet alleen het leven van het individj
maar van de gehele maatschappij het
zaam zou veranderen. Hij geeft voor dj
opinie, voor dat seksuele bolwerk gestri
den tot zijn dood. Hij was er, zoals mi
bij Mulisch kan ervaren, bezeten van.
Terug naar de jeugd
Waarom? Mulisch gaat als psyc/ioanalyti)
plegen te doen, terug naar zijn jeugd. Tofj
hij veertien jaar was, zag Reich zijn moj
der in geslachtelijke omgang met zijn huil
leraar. Hij vertelde dat tegen zijn vadd
Zijn moeder pleegde zelfmoord en zijn v|
der deed later, op een enigszins ongebrii
kelijke manier hetzelfde.
Men zou denken dat Reich aan de ka
van zijn vader stond. Het tegengestelt
was het geval, zijn moeder werd bij he
het symbool van de bevrijding. Door hat
kwam hij tol het opbouwen en verstevigt
van het seksuele bolwerk. Door hat
kwam hij tot de ontdekking van de niet b
staande ornone-energiedie de bevrijdii
bevestigde. „Van zijn veertiende jaar al
het gebeurde midden in zijn puberteit
veranderde hij niet meer, of alleen in
zin, dat hij steeds meer werd die hij
het moment var. de katastrofe was."
lisch laat dat duidelijk uitkomen, mat
zijn patiënt is al dood en kan dus niet me
geholpen worden.
Het seksuele bo'werk bleek niet onnecmbai
evenmin als het "grootste fort ter werelt
Fort Douaumont. De val van dat fort b
sluit symbolisch dit boek, dat evena
Woorden Woorden Woorden op de kep
beschouwd een spel van de geest is. ong
twijfeld met een ernstige ondertoon, ni
zonder mededogen, een angstig spel ooi
soms, vooral als Mulisch het over zichzi
heeft, ongewoon boeiend, maar, in zi
geheel bezien wat te vrijblijvend.
