Valutacrisis
en suikerstrijd
-m mm
Dr. Pluizer vraagt
uw aandacht
g£ZL&;V-T«iSr "N ili js ij 1
f7'f6: bjM- Ta8-*': b D
LEIDSE COURANT
OPLOSSING VORIGE PUZZLE
7,50: mevr. Hoefe-v. Egmond.
Rijnsburgerweg 18, Voorhout.
DAMRAK VAN WEEK TOT WEEK
Op de Amsterdamse effectenbeurs
wordt de laatste dagen vrijwel
over niets anders gepraat dan
over de valuta-crisis en de sui
kerstrijd. Met bet eerste wordt
uiteraard gedoeld op de waarde
daling die de dollar en ook het
pond sterling hebben ondergaan
en met het laatste op het ge
vecht dat diverse maatschappij
en om beurten leveren om het
bezit van de Centrale Suiker
maatschappij. De verwikkelin
gen en gebeurtenissen rond dit
thema worden langzamerhand
zo uitgebreid en zo gecompli
ceerd, dat men bijna van een
zoete suikerroman zou gaan
spreken, ware het niet dat hier
mee enorme belangen, met
name van de duizenden werkne
mers, gemoeid zijn.
Men zou uit dit alles de indruk
krijgen dat er aan het beurs-
front en in het algemeen aan
Nederlands economische en fi
nanciële front een ware mineur
stemming heerst. En dat er in
het geheel geen lichtpuntjes
imeer zouden zijn. Gelukkig is
daar dan de Nederlandse bank.
welker president nu en dan
waarschuwend de vinger ver
heft, doch ook niet nalaat ge
wag te maken van heugelijke
gebeurtenissen, die de Neder-
landse burger weer een hart on
der de riem kunnen steken.
Zo heeft de president laten weten
dat de economische ontwikke
ling van ons land dn het eerste
kwartaal 1973 zich heeft geken-
imerkt door een voortzetting van
het in het laatste kwartaal 1973
opgetreden aarzelende conjunc
turele herstel. Hierbij traden de
activiteit van onze export en
van de woningbouw op de voor
grond. Een ander aspect van
onze economie betreft de scheep
vaart. In deze sector kan gewe
zen worden op een zeer gunstige
ontwikkeling van de wereld-
vrachtenmarkt. De vooruitzien-
ten dn de algemene vrachtvaart
laten zich dan ook gurwtig aan
zien, een factor die uiteraard
voor de Nederlandse rederiien
als een mooi pluspunt mag wor
den aangemerkt
Komt er nu eindelijk ook wat
licht voor de bezittingen van de
'Exploitatie Maatschappij Sche-
veningen van de heer Zwois-
man? Hier ds niet alleen de
wens de vader van de gedachte,
want er blijkt inderdaad een
Amerikaanse groep belangstel
ling te hebben voor het Kurhaus
en de overige onroerende goede
ren van de E.M.S. aan Hollands
kust, die de laatste weken met
het zonnige weer zo talloos veel
bezoekers hee't getrokken. De
groep wil het Kurhaus restaure
ren, moderniseren, in een woord
behouden. Het wachten is nu of
inderdaad de pas opgerichte
„Maatschappij tot Instandhou
ding van het Kurhaus en Sche-
veningen" begin augustus een
bod op de bezittingen van de
E.M.S. zal gaan doen. Omtrent
de naam van de Amerikaanse
financiers (er zou een totaalbe
drag van 200 miljoen gulden no
dig zijn) tast men nog in het
duister. Hopelijk komen spoedig
duidelijke bijzonderheden uit de
bus.
fcen hoopvoller geluid liet einde
lijk onze KLM horen. Blijkens
het deze week verschenen jaar
verslag hoopt het bedrijf in het
boekjaar 1973/1974 weer een
break-even-situatie te kunnen
bereiken. In het afgelopen boek
jaar is de beladingsgraad „het
zwakste punt in de gehele lucht
vaart", duidelijk verbeterd. Een
zorgenkind blijft uiteraard de
onzekere valutasituatie. Door de
daling van dollar en pond krijgt
de KLM minder guldens in han
den. Bovendien moeten Ameri
kaanse toeristen meer dollars
neertellen om de gewenste hoe
veelheid Europees geld in han
den te krijgen. En dit betekent
een rem voor het trans-artlanti-
sche vliegverkeer. Waartegen
over staat dat het voor Euro
peanen goedkoper ds geworden
naar Amerika en/of Canada te
reizen, aangezien zij thans min
der munt behoeven uit te tellen
om dollar te verwerven.
En daarmee zitten we midden in
het zorgelijke en naar het
schijnt niet op te lossen pro
bleem van de monetaire onrust,
die op het ogenblik de effecten
beurzen over de gehele wereld
beheerst. Het is een dramati
sche afloop voor de eertijds zo
fiere Amerikaanse munteenheid,
die in het midden van de vijfti
ger jaren nog 3,38 gulden waard
was en in het midden van de
zestiger jaren nog 3,60 gulden.
Deze week heeft zij het diepte
punt bereikt van 1 Hollandse
rijksdaalder, waarmee de Ver
enigde Staten evenwel tevens
een geduchte concurrent belooft
te worden op de wereldmarkt.
Aangezien de VS nu zijn goede
ren aanzienlijk goedkoper kan
aanbieden en dus zijn export zal
zien toenemen. Voor de gehele
Amerikaanse conjunctuur kan
echter moeilijk van een verheu
gende ontwikkeling worden ge
sproken. Muntaftakeling weikt
op den duur nu eenmaal funest.
We hebben het destijds gezien
aan de Franse frank, en zo'n
aftakeling duurt voort totdat
door het ingrijpen van een door
tastende figuur een sanering
kan worden bewerkstelligd.
Zover —hoopt men zal het
met de dollar niet behoeven te
komen, doch dan moet thans
ook worden ingegrepen om de
Amerikaanse valuta te steunen.
Op veel kleinere schaal was
daarvan vanaf jl. dinsdag iets
te bespeuren toen een herstel
intrad tot 2,60 gulden, later zelfs
2,68 gulden, waarna donderdag
een wederom zwakkere stem
ming voor de dollar teleurstelling
teweegbracht. In hoeverr e de
Europese centrale banken voor
nemens zijn steunaankopen te
verrichten waarmee aanzien
lijke bedragen gemoeid zijn
valt nog moeilijk te bezien.
Daarnaast oordeelt men, dat
Amerika zelf wat moet doen tot
steun voor zijn eigen valuta.
Van de zijde der centrale ban-
kenblijft men gereserveerd. In
middels gaan met name de
koersen der internationale aan
delen in Amsterdam vrijwel op
en neer met de dollar en/of het
pond sterling, zodat algemeen
van een valuta-beurs wordt ge
sproken.
Het is het dollarherstel geweest,
dat dinsdag een halt heeft toe
geroepen aan de daling der
koersen van de internationale
fondsen. Olies immers waren tot
onder de 110 gulden afgezakt en
trokken nu aan tot 112 gulden.
Ook Philips en Unilever onder
gingen enige opleving. Donder
dag was het Hoogovens die plot
seling optrok tot 77,50 gulden,
gelijk met de publkatie van het
bericht over het plan van Estel,
de combinatie Hoogovens-
Hoesch, tot het sluiten van een
lening in Westduitse marken.
Waarover nadere bijzonderhe
den zullen volgen.
HORIZONTAAL:
1 dagblad
5 zedig
10 deel v.e. wiel
14 groente
15 roofvogel
16 voorm. Russ. volks
vertegenwoordiging
17 echtgenoot
19 voorzetsel
20 liefkozing
21 apparaat
24 woonschip
25 vreemde titel
27 echtgenoot
28 volk in de oudheid
29 Zwitserse kanton
31 menselijk geluid
34 veerkracht
36 drank
37 spijstafel
38 sprookjesfiguur
40 insekteneter
43 opening
44 voedsel
46 eigendom
47 spijker
49 mikpunt
51 register
52 vuurpijl
54 gevoelvol
56 opstootje
57 welwillende lezer
58 verhindering
59 drankgelegenheid
61 rumoer
63 familielid
64 etenbereider
65 vrouw, roofdier
67 bez. vnw.
69 deel v.e. schip
72 schrander
75 aanw. vnw.
77 schreeuw
78 tekengereedschap
80 lid v. verdienste
83 steuntouw
84 pl. in Frankrijk
86 Europese taal
88 Ind. oprolbaar zonne
scherm
90 stremsel
92 slaghout
93 op grote afstand
94 bergplaats
97 smal
99 drinkgerei
101 hierheen
102 dwaas
103 pl. in Gelderland
104 heden
105 deel v.h. huis
106 spoedig
107 lidwoord
108 steen
110 ongeluksgodin
111 teleurstellend
113 nachtkleding
114 bron
115 belemmering
117 peulvrucht
119 hemellichaam
123 keer
125 onderricht
127 leer
130 op een andere wijze
132 hoofddeksel
134 klimop
136 kronkellijn
138 gewicht
139 bergweide
142 handvat
144 loterijbriefje
145 boks term
147 geneeskr. plant
150 pl. in Noord-Brabant
151 soort stof
153 North-East (afk.)
154 pl. in Gelderland
156 toegangsbewijs
158 soort v. sajetgaren
159 mannetjesbij
160 stuk chocolade
162 handigheid
164 tamelijk
165 vrucht
166 knaagdier
167 pl. in de Betuwe
168 voortreffelijkheid
169 ijzeren spie
170 droogoven
172 gelofte
175 ladder
176 afdekking
177 vertering
179 huivering
181 voegwoord
183 insekteneter
184 stijlfiguur
186 soort stof
187 lidwoord
188 bedorven
190 bezigheid
191 noodzakelijk
192 voordeel
193 Spaans rijpaard
194 prikkelbaar
195 vaart
VERTICAAL:
1 luchtvaartmaat
schappij
2 rondhout
3 titel
4 geologische formatie
5 takje
6 Ezau
7 rangtelwoord
8 pl. in Arabië
9 insekteneter
10 verdriet
11 weddenschap
12 voormiddag
13 oogholte
14 pl. in Utrecht
18 iemand in dienst v.h.
koninklijk hof
22 aanvankelijk
23 sein
26 muziekinstrument
30 drijfkracht
32 laag
33 dik
35 schrijflijn
36 weg
38 vlaskam
39 afwezig
41 opening
42 bewerkte dierehuid
45 speelgoed
46 danspartij
48 vreemde munt
50 water in Utrecht
52 veerkracht
53 boterton
55 belemmering
58 projectiel
59 roofdier
60 kerkgebruik
62 afgunst
64 waterdiepte
65 drank
66 wreed heerser
68 keurig
70 melkklier
71 vreemde munt
72 naschrift
73 muzieknoot
74 beest
76 windrichting
78 familielid
79 kettingraadje
81 muziekinstrument
82 titel
84 middelpunt
85 warme wijn
87 muziekteken
88 ring v. bloemen
89 Ned. vliegveld
91 voorzetsel
93 reinigingsmiddel
95 bouwland
96 gemoedsstemming
98 godin
100 schaakterm
101 deel v.e. schoen
102 godin der aarde
107 huisdier
109 honingbij
112 familielid
113 lang stuk hout
116 vreemde munt
118 rad
120 bijwoord
121 vogel
122 vlug
124 spil
125 wallekant aan de lin
kerzijde
126 bevel
128 lengtemaat
129 verlegenheid
130 pl. in Arabië
131 titel
132 gezond
133 vlekje op het gezicht
135 boom
137 gasvormig element
138 oesternet
140 getemd
141 vrolijk en bekoorlijk
143 Russisch gebergte
144 Europeaan
146 loflied
148 vernis
149 bijwoord
151 projectiel
152 klamp
153 grappenmaker
155 aanvankelijk
157 afslagplaats bij golf
158 poging tot koop
159 plaat v.e. handpers
161 schaakterm
163 Eng. zilver
164 voegwoord
165 fris, koud
171 schildersplankje
173 lofspraak
174 voedingsstof
176 bestuurder van Vene
tië
177 roofvogel
178 aanwijzend vnw.
180 schouwburgplaats
182 voortdurend
184 haarkrul
185 muzieknoot
187 tweetal
189 voorzetsel
192 normaal profiel (afk..
Leidse Courant, Posthui
11, Leiden. Op de enveloj
vermelden puzzelnr.:
Verder kijken dan je neus lang
is geldt ook voor schakers. In
het bijzonder is dit gezegde van
belang bij het kombinatiespel
omdat een kombinatie kan falen
door een tegenkombinatie. die
over het hoofd gezien is.
In de onderstaande partij kiest
de zwartspeler een voortzetting,
waarbij hij op de 10e zet van
mening is zeer goed te staan.
Met een interessante tegenkom
binatie krijgt hij echter lik op
stuk. Zijn schijnbaar goede posi
tie stort als een kaartenhuis in
Het is geen gecompliceerde par
tij, maar wel inhoudsvol door de
strategische verwikkelingen.
1. d2-d4, Pg8-f6; 2. Pgl-f3, c7-c5;
3. c2-c4, c5xd4; 4. Pf3xd4, b7-b6
(Een goed alternatief is 4.
Pc6)
5. Pbl-c3, Lc8-b7; 6. f2-f3, e7-e5
(Juist was 6.d6)
DOOR W. J. MUHRING
7. Pd4-b5, d7-d5; 8. Pc3xd5. w# fm
Lb7xd5; 9. c4xd5, Lf8-b4f; 10. fit
Lcl-d2, Pf6xd5; 11. e2-e4!, a7-a6 1 «Kf' UM 41 4
(Gedwongen. Na 11. Pe3 be- i m
slist 12. Lb4:!, Pdl: 13. Tdl:) fom WÊ» TM
12. e4xd5, a6xb5; 13. Lflxb5t. #J J L J
16.
18. Tal-cl, Dd8-a8; 19. d5-d6
(Verhindert het slaan op a2)
19. Tf8-d8; 20. Tcl-c7 en
zwart gaf zich gewonnen. Na
21...., Pf8 beslist 22. Lc6!, Db8
23. Dd5t, KhS 24. Df7. Een leuke
partij.
Schaakraadsel.
Op bijzonder amusante wijze
kan de witspeler die in onder
staande diagramstelling aan zet
is de volle buit binnenhalen.
De positie is ontleend aan de
partij Hecht—Mortensen, Kopen
hagen 1972.
Oplossing schaakraadsel
Wit won als volgt: 1. De7:t!,
De7: (Na 1Ke7: beslist 2.
Lg5 mat) 2. Lb6t met stukwinst.
Stelling na 16. Tfl—el
Wit aan zet en wint
Er is in deze kolommen al va
ker aan het licht gekomen dat
er bij het bridgen veel moet
worden geteld, wil men een zo
goed mogelijk resultaat boeken.
Punten en slagen zijn heel be
langrijk, maar de betere speler
probeert ook de distributie van
de tegenstanders aan de weet te
komen, omdat die een voorname
rol kan spelen bij het uitvoeren
van een speelplan.
In het hieronder getoonde spel
buitte de zuidspeler zijn moge
lijkheden niet voldoende uit en
ging eentje down, hoewel hij
met enige nauwkeurigheid zijn
contract had kunnen maken.
Zuid gever. Allen kwetsbaar.
NOORD
8532
ÜV5
«H62
V B 10 7
WEST
H V B 9 6
9 10 8 4
084
OOST
10
997632
O B 9 7 3
«854
ZUID
A74
9AHB
O A V 10 5
«AH3
DOOR W. LEURS
Zuid moest 6 SA spelen en west
kwam uit met schoppenheer. Er
zijn elf vaste slagen en de
twaalfde zal waarschijnlijk uit
de ruitens moeten komen. Zuid
nam de eerste slag en incasseer
de zijn topslagen in barten en
klaveren waarop bij oost een
hartentje en bij de overigen een
schoppentje werd opgeruimd.
Hierna volgden ruitenaas en
-heer en de derde ruiten uit
noord. Toen oost een kleine bij-
speelde stond zuid voor de keus
te snijden op de boer bij oost of
het spelen op een 3—3 ruitenver
deling. Hij koos voor het laatste
en toen west op de vrouw niet
bekende, kon het spel niet meer
gewonnen worden.
Natuurlijk valt er iets voor te
zeggen toch maar de snit te ne
men, omdat west waarschijnlijk
lange schoppens heeft, maar
west kan best zijn begonnen met
vier schoppens en drie ruitens.
Zuid had het zich gemakkelijker
kunnen maken en als zo vaak
tastte hij in de eerste slag al
mis. Als we mirakels even buiten
beschouwing laten (west zoü
kunnen hebben H V 9 x x x
OBxxx «xxxxin welk
geval een ruitersplacing in schop
pen de oplossing zou zijn) dan is
de aanpak van de ruiters de be
slissende factor.
Om meer dan één reden doet
zuid er daarom goed aan de eer
ste slag niet te nemen. West
vervolgt met schoppen en dan
blijkt direct de 5—1 verdeling.
Hierna volgden de hartens en
klaveren en west toont drie kla
veren en (ten minste) drie har
tens. Hij kana dus niet meer dan
twee ruitentjes hebben en dat
maakt de snit over oost (na rui
tenaas en -heer) een 100 winst.
De tweede reden zal door de
nóg betere speler worden onder
kend. Als west begonnen zou
zijn met vier kaarten in harten
•D
en klaveren, dan komt hij auto!
matisch in dwang: noord be
waart een schoppentje en dri«
ruitens en zuid vier ruitens, io>
een van deze kleuren moet wesf j
de ontbrekende slag toestaan ed t
het is bekend dat een dwangt t
positie in de meeste gevallen pal
werkt als de verliessiag(en) zijn
afgestaan. I
Waar het in wezen op neerkom!
is, dat hoe meer slagen er ge- j
speeld zijn voordat er een kritiej 1
ke situatie optreedt (het nemeit 1
van een beslissing) des te grotei| c
is de kans dat die beslissing 1
juist is.
In onze vorige rubriek publiceer
den wij de eerste partij uit
de landenwedstrijd Rusland—Ne,-
derland tussen Ton Sijbrands en
Anatoli Gantwarg die door de
Rus werd verloren. Hieronder
volgt het duel uit de tweede
wedstrijd tussen beide spelers
waarin Gantwarg in tegenstel
ling tot de vorige partij fel ten
aanval trekt. Hij dwingt ziin te
genstander tot een omsingellngs-
taktiek die echter voor de Ne
derlander niet ongunstig dreigt
te verlopen. In tijdnood, als de
positie geen winst meer bliikt te
bevatten, maakt Siibrands enke
le fouten als hij toch op een po
sitieve score blijft spelen. Gant
warg heeft dan niet veel moeite
A. Gantwarg, wit—T. Sijbrands
Yalta. 31 mei 1973
1. 32—28 18—23 2. 33—29 23x32 3.
37x28 20—25 4. 41—37 17—21. Op
nu 37—32 of 39—33 kan zwart
via 15—20 en 19—24 een hekstei-
ling formeren. Direct 15—20
wordt weerlegd door de twee om
twee met 28—23 en 29—24. Maar
wit wacht niet af wat zwart van
plan is en gaat tot de aanval
over: 5. 29—24 19x30 6. 35x24
12—18; 7. 39—33. 7—12; 8. 44—39,
1-7; 9. 3732, 11—17: 10. 50—44,
18-22.
DOOR FREEK GORDIJN
De inleiding tot de omsingeling
van het witte centrum. 11. 3127
22x31 12. 36x27 haalt dit stuk on
middellijk weg en wil het cen
trum volledig in eigen bezit;
13-18; 13. 46-41. 21-26; 14. 41-36,
7—11 15. 47—41 9—13 16. 41—37
3—9 17 37-31 26x37 18. 42x31,
wit laat zijn voorpost op veld 24
zo lang mogelijk „alleen" staan
en dat is natuurlijk ook de
sterkste methode. 1721. Ver
volgt wit nu met 4842 dan
volgt: 21—26 42—37 14-20! Wit
kan nu niet 34—29 wegens 18—23
en 8—12. Ook 33—29 is verhin
derd. Wit moet aan wel tot 28-22
besluiten. 19. 31—26. 14—19; 20.
26x17 11x31 21. 36x27 19x30 22.
40—35 12—17, door het tempo
dat zwart krijgt kan hij weer tot
de omsingeling van het witte
centrum overgaan en gezien de
niet meer zo sterke witte lange
vleugel lijkt dat niet zonder kan
sen. 23. 35x24 18—22 24. 27x18
13x22 25. 48—42. ter voorberei
ding van de enorme sterke
voortzetting 3329 waarmee wit
zich een alles overheersende po
sitie zou verschaffen. 16—21! Op
nu 33—29 volgt 21—271 26. 28-23
6—11; zie diagram.
Wit zou wel enkele goudstukken
willen geven voor 3328, 22x33,
39x28, maar nog steeds wordt
dat verhinderd door 21—27. Ook
33—28 38x29 leidt na 13—19 tot
grote moeilijkheden voor hem.
ft ft fl
J U ft te ft
ft E
3 i G il fl
fc ft S B a
a b
z b a u s
n El B S
B B B E
r ia b
27. 32—28 11—16 28. 44—40 8—13
29. 34—30 25x34 30. 40x29 22—27
31. 45—40 10-14 32. 40—34 2—7
33. 49-44 21—26 34. 44—40 16—21
35. 40-35 26—31 36 42—37 31x42
37. 38x47 27—31 38. 43—38 7—1> o
39. 34—30 13—19 40. 24x13 9x1 d
41. 30-25 31—36 42. 3934 21-? 1
43 35—30 15—20? Hier maatf t
zwart zijn eerste fout. Op 30—2 g
speelt hij weliswaar 27-31-31 v
maar wit vervolgt eerst met: 44
38—32 27x38 45 33x42; zwaf i
dacht nu 18—22 te kunnen spelc r
maar zag nu dat deze zet wor< li
weerlegd door 2318! 411) De
Zwarts tweede fout. 46. 30—' I;
1015 47. 23—19, deze aktie t< k
doorbraak was zwart ontgaai i
14x32 48 25x14 18—22 49 14- li
17-21 50. 9—3, en hier gaf zwtrfDe
het op. De laatste zetten va r
zwart werden in hevige tijdno* d
gespeeld.
