KUNST
OP
ZICHT
in de Vijf Meihal
Oud-Zoeterwoudenaar Valk
terug in Leidse Lakenhal
Groots concert
in Marekerk
Exposities
Hedendaagse
keramiek in
gymzaaltje
bij De Pomp
ZATERDAG 7 JULI 1973 LEIDSE COURANT kunst
Residentie-
Hopelijk weet het kinderconcert in Leiden ook zoveel jeugd te trekken als hier in Amsterdam. Gezien de datum en het tijdstip valt dit te betwijfelen.
LEIDEN Het Residentie-orkest heeft enige
goede plannen uit de doeken gedaan voor
jeugdconcerteit waarover wij reeds schre
ven, en nu ook voor kinderconcerten.
Daarvoor hebben'Arasterdam en Den Haag
al proef gedraaid, en het „dirigentje spe
len" werd onder de kinderen zo'n rage, dat
het Residentie-orkest en het Concertge
bouworkest met blijmoedige verwachtingen
de toekomst tegemoet kunnen zien.
Het zijn kindervoorstellingen met muziek en
theater, waarvoor Herman Frank als ver
bindingsschakel optreedt, en die zo is
gebleken dit op onnavolgbare wijze
doet. Van de zijde van het Residentie-or
kest vindt men deze voorstellingen ge
schikt voor kinderen tot 10 jaar. Een mini-
mumleeftid zou men zelfs willen uitscha
kelen.
Er blijken echter nog vele hete hangijzers
aanwezig tussen „ja" en „maar". Vast
staat, dat deze kinderconcerten doorgaan
op vrijdag 31 augustus in de Vijf-mei-sport-
hal. Het eerste begint om twee uur, het
tweede om vier uur. Elk duurt ongeveer
drie kwartier.
Het Residentie-Orkest stelt een „dolle mid
dag" in het vooruitzicht, een enthousiast
geluid, dat bij de organisatie nog ont
breekt. Want welke kinderen deze voorstel
lingen zullen bezoeken, is een open vraag.
Naar de mening van de Commissie voor
Creatieve en Kunstzinnige Vorming van de
Schooljeugd, moeten in schoolverband de
derde, vierde en vijfde klassen van de la
gere scholen deze dolle middag bezoeken.
Maar deze voorstellingen zijn bij uitstek
geschikt voor kleuters, en waarom scha
kelt men nu juist deze groep, en de laagste
klassen van de lagere scholen uit?
Waarom gaat in deze stad toch alles zo
moeizaam? Waarom niet eens wat minder
gepraat en wat meer gedaan? Men is er
van overtuigd, en daarover bestaat geen
verschil van mening, dat deze kindercon
certen voor alle kinderen boelend en leer
zaam zijn. Als dit het uitgangspunt blijft,
zou ook de organisatie ervan met wat
meer enthousiasme ter hand genomen kun
nen worden. Wij hopen hierop nader terug
te kunnen komen, maar dan met een posi
tief geluid.
De concertserie van het Residentie-orkest be
staat dit jaar uit zes concerten, een meer
dan het vorige jaar. Een daarvan zal wor
den verzorgd door het Concertgebouwor
kest. dat wordt geleid door Uri Segal. Het
Residentie-orkest heeft in het eerste en in
het laatste concert Willem van Otterloo als
dirigent. De overige staan onder leiding
respectievelijk van de Pool Jerzy Semkow,
Henryk Czyz, eveneens een Pool, en Ferdi
nand Leitner. Als solisten treden op: Wil
lem Brons met het derde Pianoconcert van
Beethoven, de Joegoslavische violiste Ma
rina Vukcevic in het Vioolconcert van Sibe
lius, Vera Beths en Klaas Boon in de Sym
phonic Concertante van Mozart (met het
Concertgebouworkest), de bariton Barry
McDaniel in de „Kindertotenlieder" van
Mahler. Het Residentie-orkest staat dan
onder leiding van Czyz. De celliste Zara
Nelsovah speelt het Celloconcert van Dvo
rak en als laatste Werner Haas, die het
Pianoconcert in G gr.t. van Ravel speelt in
een overigens geheel Frans programma.
B. Rijnders Dirigent Jerzy Semkow
orkest heeft
dolle middag
voor kinderen
LEIDEN In een grandioos pro
gramma hebben Albert de
Klerk en Elisabeth Cooymans
met de opening van de reeks K.
cn O.-zomerorgelconccrten, hun
beider faam bevestigd. Voor Al-
bert de Klerk gold de moeilijk
heid, dat hij zich met het orgel
in de Marekerk in het gebruik
van zijn registers mogelijk wat
heeft moeten beoerken. In dit
opzicht betekent het verlies van
het orgel in de Pieterskerk na
tuurlijk veel.
Maar zijn meesterschap spreekt
uit de helderheid var. lijnen en
structuur, uit zijn gevoel voor
kieur, zowel in zijn spel als in
zijn composities, waarvan er
twee op het programma ston
den.
Zijn Ricercare „Hommage
Sweelinck" was daarvan een
voorbeeld. Prachtig ook was de
lichtheid van de Sonate K 287
van D. Scarlatti .-n de bezonken
Mozart die hij liet horen in het
Adagio-Allegro-Adagio K.V. 594.
Albert de Klerk is een organist
van de eerste orde.
Elisabeth Cooymans trof ons
vooral in de twee delen uit
„harmonia Sacra" van Purcell,
dramatisch in „Lord, what is
Man" met duidelijk het licht ge
houden slotdeel. Haar stemtype
heeft een duidelijk alttimbre,
maar neigt door de grote om
vang naar een mezzo-sopraan,
waarvan zij een goed gebruik
maakt. Juist de lichtheid van
haar stem, hetgeen men bij al
ten doorgaans mi3t, geeft dat
heel bijzondere. De meiismen
van de Spaanse zangen, een uit
de Gothische periode daterende,
bewaard gebleven Cantigo de la
Verge uit een mysterie-spel „El
Misterio de Elche", en een
werk van Alfonso e' Sabio, dit
laatste zonder begeleiding ge-
rongen. waren een bewiss van
haar ook groot technisch kun
nen.
Oigc'concerten krijgen in onze
stad nooit een uitbundige be
langstelling. Maar voor deze
avond was de opkomst redelijk
te roemen. In elk geval heeft
men nadrukkelijk van zijn
waardering voor beide kunste
naars blijk gegeven. Het was
dan ook een avonJ, van waar
kunstgenot.
jd'-V
Een zichzelf beschermend vrouwtje van Heido Daamen
LEIDEN - In de Laken
hal is gisteren een ten
toonstelling geopend
van de dn Zoeterwoude
geboren schilder Hen
drik Valk. De expositie
is onderverdeeld in por
tretten, landschappen,
stillevens en genre
schilderijen. De tijd
die er ligt tussen het
oudste en nieuwste
schilderij is bijna zes
tig jaar. Hierdoor kan
men een inzicht krij
gen in de ontwikkeling
van Hendrik Valk als
schilder. Hoewel dit
niet zo duidelijk te
zien is. In veel van
Zijn werken vindt men
gestileerde vlakjes te
rug. In zijn latere pe
riode omlijstte de
schilder dit nog eens
met een scherp lijntje.
Uit heel het werk van
Valk blijkt dat hij
sterk beïnvloed werd
door de in Leiden op
gang gebrachte stijlbe-
weging van Ouden en
Van Doesburg. Toch
heeft hij nooit tot
"De Stijl" willen toe
treden. Hij verwerpt
het streven naar vol
slagen abstractie en
naar het verbreken
van de band met de
Warmond Sinds 4 juli is In de gymnastiekzaal bij De Pomp
te Warmond helemaal passend eigenlijk In de Kaagweek
een tentoonstelling te zien van Hedendaagse Keramiek. In deze
kolommen gaven we reeds eerder een indruk weer van de
geëëxposeerde werken en werkjes van Anne van de Aaerden,
Maggi Giles, Jan Snoeck, Lily ter Kuile, Johan van Loo, Hei
di Daamen en Jan van der Vaart, toen deze jonge kunste
naars met hun specimina „te kijk" stonden in het Ambachts
huis te Voorschoten.
Wij aarzelen niet, nog een keer een opwekking te plaatsen om
deze uitzonderlijke en vaak verrassende tentoonstelling (die
in Voorschoten niet zoveel succes had) te gaan zien. We be
waren nog zeer goede herinneringen aan de ontwapenende
„vrouwtjes" in „gebakken kant" van Heidi Daamen; de va
zen vanJohn van der Vaart (die geen bepaalde gedachte ach
ter zijn werk heeft) staan opnieuw de aandacht te vragen en
wekken ook de kooplustt op.
Maggi Giles (een stapel geglazuurde „sandwiches" met ?en
glimmende tong daarover), de ronduit erotische gebakken
constructies van Jan Snoeck, de niet minder erotische „mij
ters" van Anne van de Waerden en de verrukkelijke rlier-
figuurtjes en doosjes van Lily ter Kuile staan ons nog duidelijk
voor ogen.
Dit geldt evenzeer de gevlochten torens van Johan van Loon,
van wie de uitdrukking in de fraai uitgevoerde prospectus
afkomstig is: „Waar het de keramist betreft, zonder aar
de, water en warmte geen keramiek". De zeer overzichtelijke
en aantrekkelijk opgestelde collectie is te bewonderen tot 22
juli a.s.
Het boerenhuisje in Wassenaar, waar de schilder „in retraite" ging
zichtbare werkelijk
heid.
In 1921 ging voor Hen
drik Valk. dd« inmid
dels 24 jaar was. een-
oenode van medidatie
en bezinning in. Hij
trok zich terug in een
boerenhuisje in Wasse
naar (zie foto onder).
Deze periode is bepa
lend geweest voor zijn
latere werken. Het
was ook hier dat hij
besloot een woonwagen
te timmeren.Die tocht
met die woonwagen is
heel leerzaam voor
mij geweest. Je wordt
door de mensen als
een "out-cast" be
schouwd. Hierdoor leer
ie de mensen wel ken
nen", zegt Hendrik
Valk later.
Via zijn tocht met de
woonwagen kwam hij
terecht in Arnhem
waar hij tot 1962 do
cent aan de Kunstaca
demie is geweest. Al
eerder had hij lesgege
ven op de avondteken-
school in Voorschoten.
Uit die tijd stamt
„Voordorpskinderen".
Het Is een portretten
schilderij van zes jon
gens uit het tehuis
„Voordorp", die al
ten zeer karakteristiek
zijn weergegeven in
grijs en donkerblauw.
In Arnhem raakt Hen
drik Valk geïnspireerd
dour de Chinese kunst.
Al eerder werd hij ge
grepen door de Ooster
se filosofen zoals Ta-
gore en diens voorgan
gers. Toch blijft hij al
les vertalen in ziin ei
gen stiil. Een knap
•/oorbeeld hiervan
het portret van Jhr.
Sandberg, waar hij als
achtergrond een eigen
interpretatie van de
•tij! van Sandberg
Een zei/portret van Hendiik Valk uit 1933
heeft genomen.
Een heleboel van Valks
schilderijen uit zijn
"Leidse tijd" zijn tij
dens het bombarde
ment van Arnhem ver
dwenen. „Slechts de
werken, die ik in mijn
atelier had staan, neb
ben mijn vrouw on <k
kunnen redden. Dia in
de kelder stonden
fnaar schatting 1500)
zijn verloren gegaan"
Over zijn went zegt
Hendrik Valk: „Als ik
ga werken wordt
plotseling
door iets.
ment vai
getroffen
Na du mo-
i verwor.de-
aie schets, heel nature
alistisch uitgewerkt. De
verwo.idering wordt
dit niet zozeer gewekt
door de verschillende
objecten, maar door
do harmonie die er als
geheel vanuit gaat. BIJ
het maken van andere
schetsen over hetzelfde
onderwerp laat ik tel
kens d.ngcn weg die
net belangrijk zijn.
Het gaat uiteindelijk
om cn zo harmonisch
mogelijk geheel te
krijgen".
