Het Beesten kwartet is
theater, symfonie, tv,
trucage, alles tegelijk
Omroepwet roept
tegenstellingen op
GROOT UUR U:
STOTTERAARS
TELEVISIE VANAVOND
TELEVISIE MORGEN
Oplichter spiegelt Gert en
Hermien een tournee voor
TE WEINIG GELD VOOR
BEWAREN VAN TV-PROGRAMMA'S
RADIO VANAVOND
RADIO MORGEN
TERUGBLIK
LEIDSE COURANT
DINSDAG 19 JUNI 1973 W
i;; SNOTAAP
i.' SCHIJTLIJSTER
benen
buik voeten
Drie jaar terug kreeg de Amster
damse uitgever Jaco Groot een
schitterend idee. Een beesten
kwartet ter aanvulling van het
bestaand arsenaal aan vader
landse binnenhuisspelletjes als
ganzenborden en domino. Hij
stapte met zijn idee naar vriend
Peter Vos, de zeer talentvolle
Utrechtse tekenaar van bloem
pjes, beestjes en vooral vogeltjes.
Die was meteen enthousiast.
Vurig aangemoedigd door provo
Bernard Holtrop, die net over
was uit Parijs, ontstonden in
één avond de twaalf beesten
voor het Beestenkwartet: de
huismus, sloddervos, mafkikker,
klavierleeuw, kloothommel, ka
merolifant, schijtlijster, snot
aap, luistervink, landrot, werk
ezel en belhamel.
Twaalf woordspelige beesten, die
alle een fors loopje nemen met
de menselijke natuur. Samen
met Thomas Rap bracht Jaco
Groot het beestenkwartet op de
markt. Ondanks de aarzeling in
het begin van de erkende boek
handelaren een kwartetspel
hoort in een speelgoedwinkel
thuis werd het Beestenkwartet
een doorslaand succes. Al gauw
konden de persen de bestellin
gen niet meer bijhouden. Tot nu
toe zijn er 87.000 exemplaren van
verkocht.
De faam van het Beestenkwartet
zou binnenskamers gebleven
zijn als niet een van de 87.000
kwartetten bij Jurriaan Andries-
sen, en bekend componist, diri
gent en tv-regisseur, op de vleu
gel had gelegen. Jurriaan was
juist in die dagen bezig met de
oprichting van het Rotterdams
Jeugd Symphonie Orkest en
zocht naar passende composi
ties. Geïnspireerd door de
twaalf beesten van Peter Vos
schreef hij zelf een muziekstuk,
bij elke kaart een thema. Zodra
het kwartet compleet was regen
de thema's zich aaneen tot een
compositie.
In de Doelen in Rotterdam is het
Beestenkwartet onder grote pu
blieke belangstelling uitgevoerd.
Met vier kwartetspelers in het
midden, die echt aan het kaar
ten waren. Zodra "er een kaart
op tafel kwam, speelde het or
kest het bijbehorend thema.
Dank zij een ingenieus systeem
werd tegelijkertijd de speel
kaart groot op de muren gepro
jecteerd. Een extra vizuele di
mensie aan het muzikale gebeu-
Het succes was zo doorslaand, dat
Jurriaan Andriessen (48), een
zoon van componist Hendrik An
driessen, nog een stap verder
ging. Hij legde zijn conceptie
voor aan de leiding van de
NCRV-televisie, de er ook en
thousiast over raakte. Jurriaan
Andriessen: „Dit is nog nooit op
de tv vertoond Een combinatie
van toneel, symfonie, trucage,
pantomime, en poppenspel. Een
totale integratie van zeer uit
eenlopende kunsten.
Duinlandschap
De afgelopen weken is in de Hil-
versumse studio hard gewerkt
aan de voorbereidingen van het
Beestenkwartet, dat in het na-
jaar op het scherm komt. Op de
vloer van studio 2 was een im
mens duinlandschap nage
bootst, naar een ontwerp van
decorbouwer Roland de Groot.
Vier dagjesmensen, Paul Steen
bergen, Adèle Bloemendaal, Pe-
fer Vos en Gijs Andriessen, een
zoon van Jurriaan, komen in de
duinen de dag stukmaken, ze
picknicken en kwartetten, te
midden van het orkest, dat ver
deeld over de diverse duintop
pen de verrichtingen van de
vier kaarters op de vingers
volgt. „Paul Steenbergen heb ik
gevraagd omdat-ie zo'n aardige
man is. In de 25-jaar dat ik als
huiscomponist verbonden ben
aan de Haagse Comédie heb ik
een grenzeloze bewondering
voor hem gekregen. Adéle vind
ik de leukste vrouw (la
chend)...op mijn eigen vrouw
na, Peter is de meest aandoen
lijke jongen, die ik ken. de be
scheidenheid zelve. Hij wordt de
Rembrandt van1 deze Eeuw. Mijn
zoon Gijs speelt mee omdat hij
het zo leuk gedaan heeft bij de
opvoering in Rotterdam".
Een belangrijke rol in het stuk is
weggelegd voor Rob van
Rheijn, die de beesten van het
kwartet tot leven brengt. Od
een heel bijzondere manier. Jur
riaan Andriessen: „Peter Vos
heeft nooit complete beesten ge
tekend. De huismus, de schijtlij
ster, elk dier bestaat uit een
hoofd, benen, buik en voeten. Ik
breng de vier onderdelen bij el
kaar, maar heb tegelijkertijd de
vrijheid genomen om ze weer
uit elkaar te latenvallen. Dat Is
technisch mogelijk dankzij de
blauwe wand. Blauw neemt niet
op. Zo kun je in gedeeltes opne
men. Wat het laatst wordt ge
filmd blijft staan. Voor elk
beest heb ik een eigen oplossing
gezocht. Zo waait de landrot,
die zich in een storm vastklamp
aan zijn strohalm, van zijn
voetstuk af.
Jurriaan Andriessen Is geen nieu
weling in de tv-studio, al ver
wacht je dit niet direct van een
componist. Elf jaar deed hij de
regie van het Kunstmaandorkest,
dat regelmatig voor de televisie
optrad. „Het leven is maar zo
kort", zegt hij achter een kopje
koffie in de bedrijfskantine.
„Dat ik alles wil doen wat me
interesseert. Door mijn werk bij
de Haagse Comedie ben ik erg
geboeid geraakt door allerlei
vormen van theater. Met het
Beestenkwartet en ook met
Time Spirit, een symfonisch
ballet geïnspireerd op de teke
ningen van Escher, geef ik het
theater een niéuwe kans".
De inspiratie, die Jurriaan An
driessen beweegt, straalt ook
duidelijk af op alle medewer
kers in de studio. Enthousiast
als hij is zegt hij over hen:
„Het zijn fantastische mensen.
Geen moeite is hen teveel. Ook
al moet een onderdeel vier keer
opnieuw, ze blijven enthou
siast". Ko Alderding, de verant
woordelijke man voor het licht,
heeft er een andere verklaring
voor. „Het Beestenkwartet is
een verademende produktie,
zoals er maar een per jaar
voorkomt. Het aantal visuele
grapjes is erg groot. Voor ieder
een, de cameraman, de decor
bouwer, de technici op de vloer,
er blijft ruimte over voor eer
eigen inbreng. En heel creatief
iets. Bovendien is Jurriaan een
NEDERLAND I
NOS
18.45 Kiri de clown
18.55 Journaal
VARA
19.05 Klaartje Tip
en Balthasar
19.10 De Stratemakeropzeeshow
19.30 Het geheim van de
Blauwe Sprinkhaan
20.00 Journaal
20.21 De Onedin-lijn, kroniek
van een zeevaarder
21.10 Wie, wat, waar?, vraag
en antwoordspel
21.35 Een groot uur U,
over stotteren
NOS
22.45 Den Haag vandaag
22.55 Journaal
NEDERLAND II
NOS
1 18.45 Kiri de clown
18.55 Journaal
NCRV
19.05 De geheime schatten
van de Rode Zee
19.30 Op het Europese
wildspoor
20.00 Journaal
20.21 Zo vader, zo zoon
20.45 Smalfilm
21.10 Voortvluchtig, tv-serie
22.00 Hier en nu
22.30 Tien minuten zang
met de Gospelgroup
22.40 Journaal
Duitsland I
20.15 Bitte umblattern.
magazine
21.00 Levenslang, klucht
21.55 De vaderloze maatschappi
documentaire
Duitsland II
18.35 Lokatermin,
rechtbankverhalen
19.10 Arpad, de zigeuner,
tv-serie
21.00 Jason King, tv-serie
20.15 lm Netz der
Kommunikatlon, tv-serie
21.00 Moeders in het Oosten,
verslag
België Nederlands
NEDERLAND I
VARA
17.00
NOS
18.45
18.55
19.05
19.45
19.50
20.00
20.21
20.31
20.55
22.25
22.35
Max en Mopsy op reis
Kiri de clown
Journaal
Van gewest tot gewest
Toeristische tips
Stichting Socutera
Journaal
Politieke uitzending PPR
Lijf in beweging, documen
taire
Spel zonder grenzen
Den Haag vandaag
Journaal
20.55 Ironside
IKOR
21.45 Kenmerk
22.30 Journaal
NEDERLAND II
Onder elkaar maken we al de op
merking: „Dit moet naar Mon-
treux". Het lijkt een grapje
maar het zal me niet verbazen
als het Beestenkwartet in de
prijzen gaat vallen.
Uitgever Jaco Groot- is nog niet
met Montreux bezig. Zijn eerste
zorg is een herdruk, de zoveel
ste, van het Beestenkwartet,
voor als de uitzending op de te
levisie komt. „We moeten de
grote drukte voor zijn. Anders
krijgen we weer boze boekhande
laren aan de telefoon, die om
een nieuwe toezending smeken".
NOS
18.45 Kiri de clown
18.55 Journaal
VARA
19.05 Vos in de stad
20.00 Journaal
e 20.21 Met vriendelijke groeten,
verzoekplaten
16.20 Einmal show und retour,
amusement
21.05 Spel zonder grenzen
22.50 Voetbalreportages
19.10 He< spoor van Jim Sonnett'
tv-spel
21.00 Die Nacht von Lissabon,
tv-film
20.15 Ninotschka, Amerikaanse
speelfilm
België Nederlands
(Van onze correspondent)
USSELO Gert Timmerman
voelt zich enorm in de boot
man uitgegeven als marine
vertegenwoordiger en als or
ganisator van deze tournee.
M. uit Eist. De heer M. komt
met zijn vrouw en kroost
vaak in een ontspanningscen
alle artiesten van zijn show
hadden zich verheugd op een
liet de man niets meer van
zich horen.
ter, waar Gert en Hermien
tientallen keren per jaar op-
door de Ned. Antillen, die
den. Wij wilden graag naar
de eerste rij. Zodoende heb-
zijn.
ben we alle optredens in die
nis gemaakt. We hebben ze
niseerd door de Welzijnszorg
van de marine in Den Hel
nieuwe aanbiedingen aange-
op bezoek gehad", zegt een
boze Gert Timmerman, die
der. Een man uit Eist heeft
zich volgens Gert Timmer
De grote boosdoener is volgens
Gert Timmerman een zekere
intussen de politie en een ad
vocaat' heeft ingeschakeld.
(VAn onze radio- en tv-redactie)
UTRECHT „Er zijn in de om
roep zoals NOS-voorzitter E.
A. Schüttenheim heeft gezegd
inderdaad tendenzen naar polari
satie, maar de oorzaak daarvan
moet worden gezocht in de om
roepwet. De NOS heeft krach
tens deze wet enerzijds een be
perkte taakopdracht, maar an
derzijds een zeer ruime zend
tijd. De wet bevat meer van
dergelijke innerlijke tegenstrij
digheden, die geharmoniseerd
zullen moeten worden".
NCRV-directeur drs. M. Geerink
Bakker zei dit op de vergade
ring van de NCRV-verenigings-
raad in Utrecht. Naar zijn me
ning is het ook een vorm van
bevoogding, dat de omroepen
door de minister verplicht zijn
«■en derde deel van hun pro
grammapakket aan verstrooiing
op Hilversum 3 onder te bren
gen, terwijl de omroepwet an
derzijds stelt, dat de zendge
machtigden vorm en inhoud van
hun programma's (met inacht
neming van de wet) zelf mogen
bepalen.
De heer Geerink Bakker zei in
antwoord op vragen uit de ver
enigingsraad weinig te voelen
voor uitzendingen van de actua
liteitenrubriek Hier en nu op
zondagavond. Niet vanwege het
feit dat er dan op zondag zal
moeten worden gewerkt („want
dat doen we al zo lang"), maar
omdat naar zijn mening de
NCRV middels de actualiteiten
rubrieken en documentaires al
behoorlijk wat informaties
verschaft.
NCRV-voorzitter dr. mr. J. Ozin-
ga kondigde een onderzoek aan
naar de motivatie van luiste
raars en kijkers om lid te wor
den van de NCRV of juist voor
het lidmaatschap te bedanken.
Overigens zei de heer Ozinga
nogal gereserveerd te staan te
genover de uitkomsten van een
dergelijk onderzoek, omdat we
toch geen wezenlijk ander be
leid kunnen gaan voeren. „Men
zou verwachten, dat bedankjes
binnenkomen, wanneer de
NCRV openlijk en duidelijk een
ander beleid zou gaan voeren,
maar zo is het meestal niet. Men
bedankt vaak om detailkwes
ties", aldus dr. Ozinga.
Het Kamerlid Voogd (PvdA) heeft
de minister vragen gesteld naar
aanleiding van een publicatie in
ons blad van 30 april j.l. onder
de titel: Tv-produkties helaas
een wegwerpartikel. De heer
Voogd informeert of het waar
is, dat radio- en tv-uitzendingen,
waarvan het bewaren op de band
van betekenis zou zijn als cul
turele „naslagwerken", na de
uitzending vaak verloren gaan.
De minister wijst er in zijn ant
woord op, dat door de NOS in
samenwerking met de Stichting
Film en Wetenschap het nodige
wordt bewaard al sedert 13
jaar. Sinds anderhalf jaar wordt
er ook gewerkt aan het bewaren
op video van belangrijke tv-pro
dukties. Het Amsterdams To
neelmuseum legt tv-program-
ma's over kunstzinnige onder
werpen vast. Vanwege de hoge
kosten voor de aankoop van
beeldbanden moet echter een
strenge selectie gemaakt wor
den. De minister zegt voorts,
dat er mogêlijk pas in '74 een
post voor dit doel uitgetrokken
kan worden op zijn begroting.
(Wij pleitten er in ons artikel
voor om met steun van het mi
nisterie uit particulier initiatief
een stichting te vormen, die
waakt over het verloren gaan
van onvergetelijke produkties,
zoals nu regelmatig plaats heeft,
red.).
De VARA heeft in het
zoen een belangrijke plaats in
geruimd voor het programma
lijks op het scherm komt. Pre-
Een groot uur: U, dat weke
lijks op het scherm komt. Pre
sentator Koos Postema belicht
vanavond het probleem van de
stotteraars. In Nederland zijn
ci zo'n 250.000 mensen die in
meer of mindere mate aan dit
euvel lijden.
De meeste van hen zijn nog nooit
bij een logopedist geweest en le
ven vaak onder grote psychi
sche druk. De gevolgen van
stotteren kunnen verschrikkelijk
zijn. Mensen durven niet op be
zoek, men heeft geen vrienden,
men voelt zich overbodig en
geïsoleerd. De vereniging van
stotteraars Demosthenos belegt
binnenkort in Amersfoort een
bijeenkomst.
Het groot uur: U wordt verlucht
met een optreden van het trio
Polis en les Helléniques, het
trio van Louis van Dijk en zan
geres Lenny Kuhr.
Ned. I, 21.35 uur.
De Onedin-lijn
din-lijn beloofde de VARA een
herhaling van de volledige serie
in de zomermaanden. Vanavond
het eerste deel met in de hoofd
rollen Peter Gilmore als de am
bitieuze kapitein James Onedin
en Anne Stallybrass als zijn
vrouw Anne Webster.
Ned. 1, 20.21. uur.
Wie wat, waar
Een nieuwe quiz onder leiding
van Herman Stok. De drie kan
didaten krijgen een startbedrag
van elk 100 gulden*. De vragen
worden gesteld over personen,
dingen en aardrijkskunde.
Ned. 1, 21.10 uur.
Op het Europese
wildspoor
Tanja Koen en Han Rensenbrink
trekken het wildspoor van de
uitgestrekte delta van de Donau
naar Spanje.
Ned. II, 19.30 uur.
Lenny Kuhr, hersteld van haar
neusoperatie, treedt op in „Een
groot uur: U".
HOU HET
SCHERM
IN HET
OOG
Smalfilm
Vanavond het tweede deel van
een voorlichtingsprogramma
over het gebruik van de filmca
mera.
Ned. II, 20.45 uur.
Voortvluchtig
Uilbreker Terry heeft alle geluk
van de wereld. Op straat waar
het wemelt van de politie-agen-
ten wordt de ontsnapte bankro
ver niet herkend.
Ned. II, 21.10 uur.
20.10 Dubbeldekkers, tv-serie
20.35 De grote watuurreservatei
21.05 Spel zonder grenzen I
HILVERSUM 1
18.00 Nieuws. 18.11 Radiojournaal.
18.21 AVRO Schaaktoernooi 1973 -
verslag 7e ronde. 18.26 Heeft de
scheepsbouw ln West-Europa nog
zin?, klankbeeld. 18.40 (S) De Johan
Willem Friso Kapel. 19.10 (S) Jeugd
en Ritme: licht Instrumentaal kwin
tet en soliste. 19.30 Vanavond: mu
ziek, vrolijkheid en verstrooiing.
22.30 Nieuws. 22.40 Radiojournaal.
22.50 (S) Nederlandse orkesten en
ensembles (gr.) 23.05 (S) Er floot
een vogel in de wel. 23.55—24.00
Nieuws.
Echo. 18.50 (S) Lichte grammofoon
muziek. 19.00 België—Nederland
kinderzangfestival. 19.25 (S) Zin t
muziek: amateurs geven de tooj"
aan. NOS: 19.50 Den Haag vandaai
KRO: 20.00 Nieuws. 20.05 (S) Kla>-
sleke muziek (gr.). 21.30 Het stran!1
hoorspel. 22.45 Grammofoonmuzlel
22.50 Ovc
HILVERSUM 3I
NOS: 18.00 Nieuws. 18.02 Joost msj
niet eten. VARA: 19.00 Nieuws. 19.4
Nieuws. 20.02 (S) Nashville. 21.(\
HILVERSUM 2
8.00 (S) Licht orkest met solisten.
18.19 Uitzending van de Volkspartij
voor Vrijheid
Demokratle. 18.4
HILVERSUM 1
VARA: 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtendgym
nastiek. 7.20 (S) Dag woensdag' -
muziek bij het ontbijt. (7.25-7.30 Van
de voorpagina). VPRO: 7.54 Deze
dag. VARA: 8.00 Nieuws, 8.11 Din
gen van de dag. 8.23 (S) Dag
woensdag - vervolg. (8.35 Van alle
markten thuis). 9.00 (S) Radioweek
blad: gevarieerd programma, met
o.m.: 9.15 Koning Klant; 9.35 Water
standen: 9.40 Schoolradio; 10.45
Voor de kleuters en om 11.00-11.03
Nieuws. 12.00 Het Oproer kraalt:
Rebelse liedjes. 12.30 (S) Lief zijn
voor de buren - muzikaal feuilleton.
13.00 Nieuws. 13,11 Dingen van de
dag. 13.25 Muziek van gisteren -
licht platenprogramma. 14.00 (S)
Speelruimte - hedendaags program
ma vol goede jeugdherinneringen.
(16.00-16.02 Nieuws). 17.00 (S) De
Stem des Volks, met het Amster
dams Phllharmonlseh Orkest en
zangsollstenklassieke gewijde mu
ziek. 17,20 (S) Najaarsmuziekfeest
1972 door Harmonie- en Fanfare-or
kesten (opn). 17.55 Mededelingen.
de huisvrouw. 10.00 (S) Kabo
tijd. 10.30 Nieuws. 10.33 (S) Voo
vrouw. 11.30 Aktua. KRO: 11.45
jaardenprogramma. 11.55 Mededell#
gen. 12.00 (S) Van twaalf tot twee:
gevarieerd programma. (12.26 Medtj
delingen t.b.v. land- en tuinbouw)
12.30 Nieuws: 12.41-12.50 Echt
13.00-13.05 Raden maarNOS
14.10 Onder de groene linde:
liedjes en balladen. 14.30 (S) i
Nieuw:
lek. 15,3
prekende minderheid
16.30 (S) Eurolfght: licht orkes
solist. 16.50 Bopthema's en swli
slons: oude jazz. 17.20 Overhelds
voorlichting: Mens en same:
17.30 Nieuws. NCRV: S) Hier
HILVERSUM S
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.02 Steevast
(8.00 Nieuws: 8.02-8.05 Radlojoui;
naai). 9.00 Nieuws. 9.03 De negeH
uur-show, 10.00 Nieuws. 10.03 A>;
beldsvltamlnen: populair verzoekplfc
tenprogramma ln stereo en monq
(11.00 Nieuws). 12.00 Nieuws.
Radiojournaal. 12.06 (S) Zet
(13.00 Nieuws). 14.00 Nieuws.
De Hit-Visser: t
Nieuws. 15.03 Cee:
(16.00 Nieuws). 17.00 Nieuws. 17.01;
Radiojournaal. 17.06
Leo Akkermans vroeg enkele
maanden terug in het program
ma blad Studio om reacties van
oude buurtverenigingen, die de
strijd om het behoud van het
leefmilieu nog niet hadden opge
geven. Uit de 75 brieven, die er
binnen kwamen, koos hij de
meest sprekende, die van de
vereniging Visbuurt voor Ons,
korweg Vivo, uit Den Helder.
Drie weken lang filmde hij in de
Visbuurt en van het materiaal
stelde hij een documentaire sa
men over de straat, waarin alle
hete hangijzers van de sane-
ringsproblematiek aan de orde
kwamen.
De huizen in de Visbuurt zijn
klein, oud en weinig comforta
bel, maar toch wil niemand van
de bewoners naar de geriefelijke
flatwoningen aan de rand van
de stad. Kennelijk spelen er bij
de beoordeling van het leefmi
lieu nog andere overwegeingen
een rol dan de grotere kamers
en het betere sanitair. Het voor
treffelijk letfklimaat binnen
de buurt, het saamhorigheidsge
voel. de altijd dampende koffie,
het zijn factoren, die stedebouw
kundigen nog te vaak over het
hoofd zien, maar die in het tota
le waarderingspatroon toch de
doorslag geven. Een voormalige
Visbuurtbewoner, die de stap
naar de flat toch gezet had, wil
de „met zijn huis op de rug" zo
naar de Visbuurt terug.
Leo Akkermans had voor het
maken van zijn documentaire de
tijd mee. Enkele jaren terug
kenden gemeentearchitecten al;
leen het woord kaalslag, nieuw!
bouw, licht en lucht. Maar d:
mentaliteit is bij bestuurders e
bewoners veranderd. Sanerin
wordt in veel steden niet meer
als dé oplossing gezien. Zoal
ook uit de goede documentair!
van Akkermans bleek. De stad
sarchtitect van Den eldei
beaamde volmondig dat het roe
180 graden gekeerd was in dri(
jaar tijd.
Het KRO-zomertheater verblijd'
de de kijker met een wazigt
thriller, waarin veel bekender
voorkwamen Francis Mat-
thews, Ton Lutz en Paul Deer
maar de herkenning bleef,
daarna steken in een moera.'
van details, die deels op een sa
tire wezen, deels op een ijzig»
toekomstroman, maar het fijn»
van de zaak zal altijd wel ge
heim blijven. Of zal het niet
voor niets zijn geweest, dat dezt
Zweeds-Nederlandse co-produk-
tie vier iaar op de plank bleef
liggen, voordat hij voor uitzen!
ding in aanmerking kwam?
Televizier-magazine wierp eer
eigen licht op de Duitse Water
gate-affaire, het omkoopschan
daal in het Duitse parlement
Een woordvoerder vond de Duit
se zaak smeriger dan de kwesti»
in Amerika. „Daar was het eer
gerommel tussen twee partijen
in verkiezingstrijd" zei hij
„Hier tasten de omkoopaffairer
de grondslagen van de democra*
tie aan".
