Tsjech Kuna probeert
publiek om te turnen
CROSSERS MOETEN GOED
REKENING MET ME HOUDEN
Astrid de Lijster:
m
LEIDSE COURANT
r Astrid ook nog steeds bij.
Astrid vertelt: „Je krijgt tijdens
een race verscheidene opdon
ders. Het gebruik van de auto
gordel is verplicht, om te voor
komen dat je tegen het plafond
vliegt. Toch loop ik soms fikse
blauwe plekken op. Ik zou ntet
graag met mijn eigen wagentje
over het bonkige parcours rij
den. Voor persoonlijke narigheid
hoef je echt niet bang te zijn.
Een keer brak een coureur zijn
arm toen zijn auto kantelde en
hij met zijn arm buitenboord
leunde. Dat mag ook niet; alle
ramen moeten dicht blijven. Er
gelden uiteraard veiligheids
voorschriften, gelijkluidend aan
die voor autoraces. Zo moet de
automobiel zijn uitgerust met
een kuipstoe! om een stevige zit
te garanderen, met een rollbar,
die de coureur rondom be
schermt, met een brandblusser
en je moet brandvrije kleding
en een helm dragen".
Verschillen tussen rallycrosswa
gens en de racewagen zijn te
vinden bij de banden en de ve
ring. De speciaal op het rally
crossen gerichte wagen bezit
„rallycross-banden", die een
kruis og zijn tussen normale en
terreinbanden en een optimale
grip op elk soort ondergrond
hebben. De vering iets „zach
ter" dan bij de racewagen is
eveneens aangepast. Op de bon
kige weggedeelten zou een extra
vering welkom zijn, maar een
wagen met-veel-vering heeft een
„te vluchtige" wegligging voor
het rallycross-circuit. Bewust
wordt dan ook enige vering
weggenomen. Uit de carrosserie
wordt zoveel mogelijk aan ge
wicht gesloopt, zoals de binnen
deurbekleding.
I. Astrid de Lijster: liever crossen, dan rust-roest-leven.
PRAAG In Tsjechoslowa-
kije staat de „profvoetbal
ler" in het middelpunt van
de belangstelling. Men is
daar algemeen van mening
dat spelers veel te gemak
kelijk geld verdienen. In
ternational Ladislav Kuna
(Spartak Trnava) heeft een
poging gedaan om de pu
blieke opinie wat bij te
sturen. Daartoe schreef hij
in het weekblad van de
Tsjechische jeugd, Mlady
Svet, een artikel onder de
kop „Mijn beroep: voetbal
ler".
Na beschreven te hebben hoe
hard het leven van een voetbal
ler is (geen privéleven, altijd
trainen, streng dieet) wijst
Kuna erop dat een voetballer
van Spartak 900 tot 1000 kronen
(250 tot 280 gulden) krijgt voor
iadislav Kuna heeft sterk de indruk dat de mensen, die het leven van
een voetballer nog geen drie dagen zouden volhouden, zo jaloers op
een voetballer zijn.
een overwinning. „Wij winnen
zo ongeveer 18 wedstrijden van
de 30. Tijdens de winterstop ont
vangen we 800 kronen per
maand. Gemiddeld is mijn
maandinkomen 3800 kronen 2i jn aktie op het circuit van
(1060 gulden), waarbij inbegre- zandvoort.
pen mijn salaris van de fabriek.
waar ik als technicus op de
loonlijst sta, hoewel lk er (nog)
niet werk."
,Dat is niet slecht", geeft Kuna
toe, „maar er staat tegenover
dat, als ik straks na mijn voet
balcarrière echt in de fabriek
ga werken, begin met een
maandsalaris van 1800 kronen,
en dat op 32-jarige leeftijd. Men
overschat onze verdiensten TV
grandioos. Ik heb sterk de in
druk, dat de mensen, die zo ja
loers op ons zijn, het leven van
een voetballer nog geen drie da-
gen zouden volhouden."
'Onlangs heeft ook de Kvety, het
weekblad van het centraal co
mité van de communistische
partij, zijn licht laten schijnen
op de problematiek van de Tsje
chische voetballerij. Vooropge
steld dat een speler zijn pre
mies ook inderdaad verdient,
vindt de Kvety het geen ver
keerde zaak dat voetballers veel
geld Incasseren.
„Dat moet echter, zoals nu vaak
het geval is, niet clandestien ge
beuren. De meeste clubs beta
len voor een overwinning 2000
kronen of meer. Voorts zijn er
mogelijkheden voor een speler
via een „transfer" naar een in
degradatiegevaar verekerende
club een groot bedrag, soms op
lopend tot 45.000 kronen (12.500
gulden) in handen te krijgen."
De Kvety, van mening dat puur
amateurisme onmogelijk is als
men mee wil draaien in de in
ternationale top. draagt als op
lossing aan het officieel vast
stellen van premies, „welke ge
rust hoger mogen ziin dan do
nu in het geheim uitbetaalde'.'
Alleen vindt het blad wel, dat
een gedeelte van de bedragen
op een spaarrekening zou moe
ten worden vastgezet, totdat de
voetballer zijn sportcarrière
heeft besloten. Overigens blijft
de Kvety van mening dat elke
inbreuk op de huidige reglemen
ten tot op de bodem moet wor- ««De enkele minuten durende ra
den uitgezocht, desnoods met ces zijn doodvermoeiend", ver-
behulp van de justitie. *®- »»AI* J®
i eht wintersei
zoen de eerste rallycross rijdt,
voel je daarna Je armspieren
behoorlijk: Die krijgen het
zwaar te verduren". Zij heeft
eveneens Zandvoortse race-er
varing opgedaan. Daarvoor
vindt zij, als gevolg van de
enorme snelheid waarmee
wordt gereden, meer durf nodig.
De technische aanpassing van een
rallycross-wagen is over het al
gemeen voor een privé-rijder te
kostbaar en veelal in handen bij
deskundigen van een „opvoerbe-
drijf". De ZAV prijst zich dan
ook gelukkig met zijn sponsors
Een geprepareerde wagen als
Astrid'8 DAF kost per seizoen
al gauw zo'n 15 tot 20.000 gul
den. Toch is het aantrekkelljk-
als Hofnar, Brut en Chevron,
ste van deze sport dat de „24-
uurs-sleutelaars" met bun X0t-
professionele wagen in de ^oor-
ste gelederen kunnen eindigen.
Dit seizoen is de klasse-indeling
vervallen. Alle wagens rijden
door elkaar en de behendigste
coureur die de snelste tijd
mankt wordt winaar. Grote wa
gens rijden vrijwel niet mee: Ze
gaan weliswaar gelijkmatiger
over het onregelmatige par
cours, maar ze hebben ten op
zichte van de kleine automobie
len het nadeel een heleboel ge
wicht te moeten meetrekken en
minder wendbaar te zijn.
Rallycross verheugt zich in een
belangrijk groeiende populari
teit. In seizoen 1972 waren er
bij sommige wedstrijden ruim
11.000 bezoekers. Hun aantal is
wel van het weer afhankelijk.
Dit seizoen wordt voor het eerst
om het Europese kampioen
schap gestreden en ook op het
Eruocircult wordt een voor dat
evenement geldende wedstrijd
verreden. Ongetwijfeld zal die
strijd eon trekpleister vormen.
De Nederlandse rallycrossver
eniging wil haar sport vooral
een kljluport doen zijn.
Bekende buitenlandse vooral
Engelse en enkele fameuze
Zweedse-coureurs rijden mee in
de zes voor het open Neder
lands kampioenschap tellende
wedstrijden. „De rallycross-
sport is ruim negen jaar terug
in Engeland ontstaan en wordt
voor het vierde seizoen in Ne
derland beoefend", aldus Hans
Verhulst. „Om op niveau te ra
ken hebben wij Engelse rijders
in onze twee ZAV-teams opgeno
men. In ons land rijden onge
veer tien semi-professiooele ral
lycross-teams. De weistrijddeel-
nemers moeten over een licen
tie beschikken. Die licentie kun
nen zij verkrijgen na het volgen
van de Zandvoortse coureurs
cursus of door voldoende be
kwaamheid te tonen tijdens een
KNAC-llcentiedag, of wat
voor deze sport veelvuldig ge
beurt door een voorlopige li
centie aan te vragen. Die voor
lopige licentie moet dan worden
omgezet in een definitieve start
bevoegdheid op grond van ver
scheidene rallycross-prestaties.
Voor een eventueel eenmali
ge of voorlopige internationale
licentie gelden internationale
De charmante Astrid die
geenszins de indruk wekt een
mannelljk-stoere coureur te zijn
volgde zo'n coureurs-cursus.
Ze vindt die alleen al vanweg
het opdoen van de broodnodige
bochtentechniek bepaald aanbe
velenswaardig voor alle rally-
crossers. Zij is ook dit jaar
weer van plan aan alle Neder
landse rallycross-evenementen
deel te nemen, dus inclusief de
het seizoen afsluitende
wedstrijd om de Hofnar-trofee.
Aan het eind van seizoen 1972
had ze reeds 14 punten ver
gaard. Er zijn 20 punten nodig
om in het buitenland te mogen
rijden.
Bij rallycross is het nie< de be
doeling om elkaar dwars te zit
ten. Dat wordt trouwens onmid
dellijk afgestraft. In ons land
kreeg deze buitengewoon spec
taculaire sport veel bekendheid
dankzij de regelmatige (AVRO)-
TV-ultzendlngcn. In het rally
cross-programma komen dit
Jaar ook wedstrijden vaar «cj
de AVRO-jubileum-troiee.
Vanwege het letterlijke opwaaien
van veel stof vereenzelvi
gen helaas nog velen de rally
cross-sport met stockcar-races,
waarbij het wel gaat om tegen-
'elkaar-rammen en het uitscha
kelen van concurrenten. Dat
heeft echter met rallycross niets
te maken.
De ZAV in 1970 opgericht en
inmiddels Nederlands grootste
autosportvereniging met interes
se in alle officiéle autosporttak-
ken (race, rally, rallycross en
karting) doet er alles aan om
de juiste voorlichting over en
bekendheid aan de rallycross-
sport te geven. Door haar deel
name draagt vooral ook Astrid
de Lijster die slechts spora
disch een dan incidenteel mee
dingende vrouwelijke coureur
ontmoet een belangrijke
steen bij om haar sport nog
meer populair te maken: Een
vrouw in de rallycrosswedstrijd
betekent nog een enorme „pu
bliciteitsstunt".
0R\N
tatinojeam
OR WO
-FILM-
udnateam
'»Mt
Van een onzer verslaggers
EINDHOVEN Door haar
werk als secretaresse bij
Jonkers' exploitatiemaat
schappij te Eindhoven
onder meer belast met de
administratie van het Eu
rocircuit te Valkenswaard
had de charmante
Astrid de Lijster 26 jaar
al nauwe kontakten met
de rallycross-sport. Blonde
Astrid is bovendien in 1971
uitgenodigd door de Zuid
nederlandse autosport ver
eniging (ZAV) aan deze tot
dan typische mannensport
te gaan deelnemen. Deze
maand startte zij voor
haar derde seizoen, dat tot
half oktober loopt. Is
Astrid uitgerust met stalen
zenuwen? Nee. zegt ze zelf
„Astrid heeft laten zien bij
voorbeeld door het winnen van
races waarbij zij steeds drie
man achter zich liet dat er
rekening met haar dient te wor
den gehouden", verklaart ZAV-
Publiciteitsman Hans Verhulst.
Binnen enkele jaren verwacht
hij meerdere Nederlandse rally
cross-circuits. Nu is het Euro
circuit bij bet aantrekkelijke
recreatiecentrum Eurostrand
nog uniek. „Astrid draait echt
mee in de Nederlandse top en
kreeg daardoor voor 1973
weer een betere wagen dan
voorheen: een Daf 55-mara-
thon. Natuurlijk tikt het bij
een man erg hard aan wan
neer een vrouw hem voorbij
rijdt. Ik heb Astrid nog nooit
echt in de fout zien gaan. Als
dat gebeurt zal ongetwijfeld
worden gezegd dat het aan haai
ligt. Wanneer een man faalt,
wordt al gauw beweerd dat het
door zijn wagen komt. In wer
kelijkheid gaat het om een goed
samenspel van chauffeur en wa
gen. Een belangrijk plus-punt
van Astrid is, dat zij absoluut
geen angst kent. Wanneer de
vier deelnemers en bloc op een
bocht afgaan is zij zeker niet
degene die het eerst een gaspe
daal los laat. Als tijdens een
training wordt gezegd dat ze
wel tien meter later kan rem
men, remt zij voortaan tien me
ter later".
Rallycross appeleert duidelijk aan
de stuurmanskunst van de rij
ders en dat zeker omdat het
over een afwisselende onder-
grond gaat van nu eens grind,
zand of steenslag, en dan weer
van asfalt of beton. Het gaat
om de snelheid, die op de ver
harde weg en een recht eind 130
en op zanderige gedeelten toch
altijd nog 90 km per uur kan
zijn.
Een outsider meent wellicht dat
Astrid altijd rijdend in een
in de ZAV kleuren (wit en licht
rood) gespoten wedstrijdwagen
't bochtige 1200 m lange Euro
circuit op haar duim kent.
„fout". Zodra er een race (met
vier deelnemers en over drie
ronden) is verreden, kan het
wedstrijdterrein al danig zijn
omgeploegd. Dat kan vooral op
een regenachtige dag. wanneer
sommige gedeelten verschrikke
lijk vies en blubberig worden en
onverwachte bulten en gaten
voor de wagens opdoemen. Ie
dere coureur krijgt per wedstrijd
drie beurten (van steeds drie
ronden) en maakt derhalve de
er hevig onder lijdende baan in
alle stadia mee...
