Dalende lijn
voortgezet
m.m b
m i i m
m m m
m
m
m m
Dr. Pluizer vraagt
uw aandacht
Mi: >";i t
4 t i
i O VI 1
i
i
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 28 APRIL 1973
OPLOSSING VORIGE PUZZLE
12,50 Mevrouw P. J. Berg-van
Velsen, Weipoortseweg 95b, Zoe-
terwoude,
7,50 Mevr. van Schie-
Rooyers, Nassaustraat 45, Zoe-
terwoude
5,- Jac. Straathof, Gelders-
woude 3, (post-Benthuizen)
PRIJSWINNAARS PAASPUZZLE
De oplossing van de Paaspuzzel
luidt: Wij hopen met Pasen dat
het feestmaal U smaakt
Als u maar geen hazepeper van
ons maakt.
De prijzen worden binnen drie
weken per cheque toegezon
den.
Prijswinnaars:
50,-: M. Verdel, Geestweg 13,
Roelofarendsveen.
ƒ25,-: H. Campier, Oude Vest
121. Leiden.
10,-: A. R. Adema, Anemonen-
straat 10, Roelofarendsveen.
ƒ5,-: Mevr. v.d. Geest, Hertogs-
weg 13, Rijpwetering.
De prijzen worden binnen drie
weken per cheque toegezonden.
DAMRAK VAN WEEK TOT WEEK
De beurs stond opnieuw onder
druk. De licht dalende lijn van
de vorige week werd ook deze
week doorgetrokken. De vraag
is gering en aanbod wordt dan
ook alleen tegen lagere koersen
opgenomen. Insiders krijgen het
gevoel dat de markt kwetsbaar
wordt.
Maanden achter eikaar is het
koersniveau opgetrokken, in be
langrijke mate door buitenland
se kooplust geprikkeld. Dit hoge
niveau schrikt thans kennelijk
kopers af. Zij vragen zich af
hoe de sociale en politieke ont
wikkeling op de rentabiliteit van
het bedrijfsleven zal inwerken.
Enkele uitspraken van directie
leden, dat de recente stakingen
het bedrijfsleven veel geld heb
ben gekost, zijn in dit verband
een teken aan de wand.
In zo'n situatie van onzekerheid
wordt de neiging om winst te
nemen natuurlijk groter. En dat
zal nog meer het geval zijn als
het bedrijfsnieuws tegenvalt.
Een goed voorbeeld vormde
deze week textielonderneming
gamma. Het nieuwe jaar is
minder goed ingezet dan het be
stuur gehoopt had. Naast de
stijging van de grondstoffenprij-
zen en de valutaproblemen
heeft de staking van vier weken
het resultaat gedrukt. Dit is ten
dele niet meer in te halen, om
dat orders werden geannuleerd.
Het resultaat was dat de koers
in drie dagen met 26 punten
zakte tot 266 op donderdag. Een
ander voorbeeld geeft textielon
derneming Van Heek Schutters
veld. Het dividend over 1972
wordt - ondanks het gelijkblij-
ven van de winst in 1972 - van 8
pet op 7 pet gebracht. Bij deze
verlaging heeft een bijna volle
dige staking van meer dan vier
weken een rol gespeeld. De
koers zakte deze week van 1550
gld. tot 1.460 gld op donderdag.
Een teleurstellend bericht van ge
heel andere aard kwam van
verzekeringsmaatschappij Ennia
(Eerste Nederlandsche Nillmij).
Ondanks een groei van de pro-
duktie daalde de nettowinst met
33 pet. Dit is te wijten aan de
slechte gang van zaken in het
schadeverzekeringsbedrijf en
aan de aanzienlijke kosten die
gemaakt moesten worden in de
huidige periode van integratie.
Wel wordt het dividend op 5
gld. per aandeel gehandhaafd.
De koers zakte van 140,30 guld
naar 134,70 gld. Per aandeel
van 20 gld.
En tot slot een vierde voorbeeld,
het chemische bedrijf Norit. De
1 winst zakte vorig jaar 3 pet.
voor dit jaar is de directie wei
nig optimistisch, omdat de forse
kostenstijging het moeilijk
maakt de dalende winstlijn in
een andere richting te buigen.
De koers zakte van 141,50 gld.
tot 130 gld. voor een aandeel
van 20 gld.
De voorbeelden tonen duidelijk
aan dat de beurs gevoeliger
voor bedrijfsnieuws wordt en
zeker op slecht nieuws sneller
reageert. Er was overigens ook
heel wat goed nieuws. Werf van
der Giessen brengt het dividend
van 7 op 12 pet. Uitgeverij Au-
det springt van 8 tot 12 pet, uit
geverij Wegener van 3 gld. op
3,32 gld voor een aandeel van 10
gld. en Houthandel Pont van 16
op 17 pet. In twee gevallen (V.
d. Giessen en Pont) stijgt de
koers echter maar bescheiden,
bij Audet in het geheel niet en
bij Wegener zakt hij. Ook dit ty
peert het huidige beursklimaat.
Bij de internationale fondsen zien
we geringe verschuivingen. Ko
ninklijke, Unilever en Philips
iets omhoog, AKZO en Hoog
ovens iets omlaag. Van de
koersdaling in Wallstreet had'
den onze internationale fondsen
dus weinig last.
In de scheepvaarthoek trokken
KNSM en Van Ommeren beide
3,50 gld aan. KNSM liet weten
dat vorig jaar het bedrijfsresul
taat is gedaald, maar omdat er
5 miljoen aan belastinggeld te
rugkwam, steeg de nettowinst
en kan het dividend van 11 op
12 pet gebracht worden. Belang
rijker vond de beurs echter dat
een Engelse beleggersgroep een
aanzienlijk belang in de KNSM
heeft genomen. Deze groep
heeft dus vertrouwen in de toe
komst van dit bedrijf. Van Van
Ommeren wist de beurs al dat
1972 teleurstellend was geweest.
De winst zakte dan ook van 32,6
tot 18,5 miljoen. Doordat de
gang van zaken in het thans lo
pende boekjaar echter bevredi
gend is, wordt het diviend
slechts van 20 tot 16 pet. ver
laagd. En dit viel de beurs erg
mee.
Niet mee viel kennelijk het be
richt van oud cultuuronderne
ming Deli Mij, dat de winst met
10 pet. steeg en het diviend van
7,50 tot 8,00 gld per aandeel van
75 gld. op zou lopen. De note
ring zakte althans van 148,50
gld. tot 141,50 gld. Overigens
daalde ook de notering van bei
de andere oud-cultuuronderne
mingen Amsterdam Rubber en
H.V.A. In de ban- en verzeke-
ringshoek overheerste een lichte
koersdruk, hetgeen we ook bij
de uitgeversmaatschappijen za
gen.
HORIZONTAAL:
2 groot bedrag aan geld
9 eenzaam
16 riv. in Azië
18 drinkbakje
20 pausennaam
21 toiletartikel
22 dat is
23 duinvallei
25 operette-componist
28 opstandeling
30 Ind. Chinees
31 uniek
33 echtgenoot
34 kledingstuk
36 schrijfgerei
37 oude doek
38 lor
40 waard
41 rekenk. bewerking
42 gevagenis
45 pl. op de Veluwe
46 Indisch bouwwerk
48 tijdsduur
49 groot water
50 eild. in de Middell. Zee
51 berg op het eil. Min
danao
52 jaartelling
53 keurig
56 boom
58 Insekt
60 Dyne
61 legendarisch koersbe-
richt
64 teken
66 pro deo (afk.)
67 ex-koningin
69 redenering
70 meetk. lichaam
72 beeldzijde v. e. munt
73 int. aand. v.e. wind
richting
74 meisjesnaam
75 vrouwenhoofddek
sel
77 wees gegroet
78 pl. in Gelderland
81 graafwerktuig
83 militair
85 aanw. vnw
86 tijdvak
88 tegenover
89 berekening, raming
92 wandversiering
94 toestel om de diepte
v.h. water te bepalen
97 ogenblik
98 kern
99 schreeuw
101 bevel
102 dringend verzoek
103 kleefstof
104 behendig
105 Belasting Toegevoegde
Waarde (afk)
106 Noorse godheid
108 familielid
110 handvat
111 vlaktemaat
112 schrede
114 plant
117 pl. in Noord-Brabant
meetk. lichaam
120 voorzetsel
121 verlegenheid
123 erkentelijkheid
124 bevel
125 plezier
127 ommekeer
128 gewicht
130 hoeveelheid
131 soort onderwijs
132 de dato (afk.)
133 drijfkracht
135 Middelbaar Techni
sche School (afk)
136 spoorlijn
139 grap
141 ambtshalve
143 vers
144 hemellichaam
146 Frans telwoord
147 hoofdstad van Laconia
150 smalle plank
152 beminnelijk
155 voorzetsel
156 Rotterdamse Droog
dok Maatschappij
(afk.)
157 gedroogd vlees v.d.
kokosnoot
158 ingedikt sap
159 vr. munt
160 lichaamszwakte
163 in orde
165 ondier
167 vierh. zoogdier
168 beslist afgelopen
170 bevroren dauw
171 getroffen
173 boom
174 noodsein
175 koordans
177 riv. in Rusland
179 vis
180 troep
182 toestand van rust
184 smal stuk hout
185 deel v.d. Bijbel
186 dwaas
187 voegwoord
189 bijb. fig.
190 Pl. in Drenthe
192 ter inzage
193 meisjesnaam
194 Europese taal
VERTICAAL:
1 studie v.d. bodem
3 als boven (afk.)
4 klamp
5 hetzelfde
6 vrucht
7 bloeiwijze
8 loco-president
9 Vlaams
10 voegwoord
11 vreemde munt
12 pl. in Duitsland
13 hoeveelheid
14 titel
15 dierentuin
17 kerkelijke straf
22 riv. in Engeland
24 militair zakboekje
26 deel v.e. schoen
27 kinderspel
29 mand
30 staartster
32 waagstuk
34 inhoudsmaat
35 harde klinkende klap
37 buitenverblijf bij Apel
doorn
39 aanw. vnw
41 zuilengang
43 eer bewijzen
44 overblijfsel
46 koppel
47 balletje papier
54 sterke drank
55 gat
57 valse gelofte
59 ondereind v.d. helm
62 voertuig
63 man van adel
64 proeftijd
65 dat is
67 schortje
68 vlaktemaat
70 zangstem
71 bijb. fig.
76 deel v.e. tafel
78 vlees (Eng.)
79 belangstelling
80 pl. in Groningen
82 tijdelijk gebruik
84 militair
85 mica
87 verzameling v. wetten
88 ingang
90 oude maat
91 geest
92 muze v. h. minnedicht
93 zetel
95 geestelijke
96 riv. in Azië
99 oogholte
100 vogelwoning
106 pl. in Italië
107 water in Friesland
109 rijstbrandewijn
111 sieraad
112 land
113 schrede
115 werkschema
116 zegel
118 kunstverwoester
119 schrijfkamer
122 vermetel
123 pl. in Gelderland
125 vogel
126 waterkant
128 familielid
129 zeepwater
134 eetgelegenheid
136 noot
137 groente
138 achter
140 geregeld
142 toegankelijk
143 bergplaats
145 titel
146 vr. munt
148 oppervlakte
149 tochtje
150 bergplaats
151 lusje
153 godheid
154 water in Noord-Bn
bant
161 getemd
162 Europese hoofdstad
164 rum
166 Europese rivier
168 heidemeer
169 ontkenning
172 wilde haver
173 deel van Sumatra
176 denkbeeld
178 vragend vnw
180 drankgelegenheid
186 familielid
188 noot
189 bijwoord
191 met name
Als een topspeler na het vervul
len van een contract Elemen
tair" lispelt, dan kan men er
doorgaans zeker van zijn dat er
wel iets meer is komen kijken
dan het toepassen van een safe
ty play. Meestal heeft de mae
stro in zo'n geval een optimaal
gebruik gemaakt van verkregen
inlichtingen uit bied- en spelver-
loop, de spellen van de tegen
standers juist getaxeerd en de
kaarten in de enig goede volgor
de afgespeeld.
In deze rubriek zullen we voor
dit begrip dat understatement
niet gebruiken en ons beperken
tot die technieken, die inderdaad
tot de bridgebagage van de goe
de hoofdklasser behoren.
Ditmaal wordt U uitgenodigd de
noord-zuid spellen in onder
staand diagram te bekijken en
een speelplan te maken om aan
het door zuid te spelen zes
sohoppencontract te voldoen.
West komt uit met klaver 5.
Als U de verleiding heeft kun
nen weerstaan ook de oost-west
handen in ogenschouw te nemen
en toch in slag 1 klaveraas legt,
dan is de rest van deze rubriek
voor U niet interessant meer,
want dan heeft U Uw slagen
goed geteld.
Wat is het geval?
Noord-zuid beschikken over vijf
DOOR W. LEURS
Zuid. gever. Allen kwetsbaar.
NOORD
H 10 9 8 6
ÜH4
O A72
A V 4
OOST
WEST
752
V 10 8 6 3 ^9
O B 9 6 4 O V 10 8 5 3
5 H B 9 8 7 2
ZUID
A V B 3
9AB752
OH
10 6 3
slagen in troef, twee hartesla-
gen, twee ruitenslagen en klaver
aas. Dat zijn er 10 en er moe
ten er dus nog twee bijkomen.
Een veel voorkomende fout is
nu de volgende: de leider pro
beert twee hartens in de dummy
te troeven en denkt dan binnen
te zijn. Niets is echter minder
waar, want als de dummy twee
maal troeft dan worden de voor
vijf getelde troefslagen (van
noord) gereduceerd tot de vier
van zuid en is er in wezen maar
één slag extra gemaakt. Ook
de redenering: er zijn geen ver-
liesslagen in schoppen, harten
en ruiten, op ruitenaas gaat een
klavertje weg en er wordt maar
een slag in klaveren afgegeven
is niet juist, maar wel vaak een
bron van verkeerde spelbehan-
deling.
Een redelijk kansrijke methode
is te proberen drie hartens in
noord af te troeven, wat lukt als
de troeven 2—2 en de hartens
niet slechter dan 4—2 zijn ver
deeld maar al deze plannen
gaan er van uit dat het spel van
zuid moet worden hoog ge
speeld. De enige reden
hiervoor is, dat zuid de leider is,
maar in de meeste gevallen
wordt het spel gespeeld door de
gene die de meeste troeven
heeft dus ligt het voor de hand in
dit geval noord als leider te be
schouwen en te proberen zijn
spel vrij te spelen. En dat is vrij
eenvoudig. De twee ontbrekende
slagen moeten worden gemaakt
door twee slagen in zuid af te
troeven en dat kan met een rui
ten en een klaveren (nadat de
derde op ruitenaas is verdwe
nen). Dus: slag 1. klaveraas,
2. ruitenheer, 3. schoppen 10, 4.
ruitenaas (zuid klaver weg)
5. ruiten aftroeven, 6. klaver 10.
Oost komt aan slag. maar zuid
maakt zijn contract door met
een hoge kleur naar tafel te
gaan en een klaver met het aas
te troeven.
Niet minder dan dertien Russi
sche schakers zullen in augustus
van dit jaar meedingen in een
tweetal internationale toernooien
in Rusland en Brazilië, waaraan
totaal 36 spelers zullen meedin
gen. Zoals bekend worden in
deze wedstrijden de kandidaten
voor het wereldkampioenschap
geselecteerd. In totaal zes kan
didaten, die met Spassky en Pe
trosjan in tweekampen zullen
uitvechten, wie in 1975 de huidi
ge wereldkampioen Bobby Fi
scher zal mogen uitdagen. Een
betrekkelijk nieuwe naam is de
Rus Kusmin, die in één van de
interzonale wedstrijden een kans
hoopt te maken. Onderstaand
volgt een illustratie van zijn
vakmanschap. Een recente over
winning op zijn landgenoot, de
internationale grootmeester
Lein. Spaans
Wit: Kusmin Zwart: Lein
1. e2e4, e7-e5 2. Pgl-f3, Pb8
c6 3. Lflb5, Pg8-f6 4. d2-
d3, d7d6 5. 0—0, Lf8—e7 6. Tfl
—el, 0—0 7. Pbld2, a7—a6 8.
Lb5xc6, b7xc6 9. d3—d4, Pf6—d7
(Beter was 9. ...ed4: 10. Pd4:,
c5) 10. Pd2—c4, f7—f6 11. Pc4—
a5. Pd7—b8 12. c2—c3, Dd8—d7
13. Pf3—h4, g7g6 14. Ph4—f3,
Tf8f7 15. b2—b4, Le7—f8 16.
Lel—b2. Dd7-e8 17. c3—c4, Lf8
g7 18. Ddl—b3, e5xd4 (Min of
meer gedwongen) 19. c4—c5!
DOOR W. J. MUHRING
(Op 19. Pd4: was 19. ...c5 ge
volgd. De tekstzet is de inleiding
van een offensief in het cen
trum) 19. Pb8—d7 20. Pf3xd4,
d6xc5 21 Pd4e6, c5—c4 22.
Pe6xg7, Kg8xg7 23. Pa5xc4, De8
e6 24. Db3—c3, Kg7—g8 25. e4
e5, f6—f5 26. Tal—dl, Lc8—b7
27, Pc4—d6! (een goed berekend
offer) 27. ...c7xd6 28. Tdlxd6.
28. ...Pd7f8 (Op een dame-zet
was 28. e6 gevolgd) 29. Td6xe6,
Pf8xe6 30. Teldl, Ta8-e8 31.
Tdl—d6, Tf7—c7 32. Dc3—c4,
Kg8—f7 33. Dc4—h4 en zwart
gaf zich gewonnen (33. ...Kg8 34.
Te6:).
Schaakraadsel
Deze partijstelling is onleend
Stelling na 28. Tdlxd6
aan de partij Gligoric—Averbach
gespeeld te Titovo Uzize 1966.
De positie is moeilijk te beoor
delen, te meer omdat de pion op
d6 reddeloos verloren schijnt te
gaan. Maar Gligoric heeft ver
der gekeken en dwong met een
zeer fijne kombinatie de winst
af.
Oplossing schaakraadsel
Gligoric dwong als volgt de
winst af: 1. Th3—h6ü, Dd8—d7
(1gh6: 2. Dd4f, Kg8 3.
Dd5t alsmbede 4. Dc6:) 2. Th6
e6!Dd7xe6 3. d6—d7, Tc6—d6
4. d7d8 Dame t, Td6xd8 5.
Ddlxd8t, De6—g8 6. Dd8xb6 en
wit won het eindspel.
i
Vorige week eindigde in Apel
doorn het 55e toernooi om het
Nederlandse damkampioenschap
en zoals u ongetwijfeld bekend
zal zijn werd dit gewonnen door
Ton Sijbrands. Met niet minder
dan de geweldige score van tien
winstpartijen en drie remises
ging hij met twee punten voor
sprong op zijn grote rivaal
Harm Wiersma over de eind
streep. Lange tijd heeft de jonge
Friese internationale grootmees
ter het straffe tempo dat de we
reldkampioen onderhield kunnen
bijhouden, maar hij moest kort
voor het einde toch afhaken.
Eén en ander wil niet zeggen
dat er geen kansen zijn geweest
op een gelijke aankomst van
beide spelers, want zowel in de
zevende ronde tegen Theo Ticl-
rooy als in de achtste ronde te-
D s B n a
c m a
- - i
erena
r e c, a
o
area
r B j B B
TIELROOY
gen Johan Prinsen dreigde pun
tenverlies voor Sijbrands.
De positie in het eerste diagram
ontstond na zwart 44. 9—14; Wit
vervolgde met 45. 4034. In-
plaats hiervan kon hij zonder
DOOR FREEK GORDIJN
veel moeilijkheden remise berei
ken door: 33—29. Dreigt 40—35.
Speelt zwart 30—35 dan volgt
29—24 en winst is niet meer mo
gelijk voor hem. Vervolgt zwart
met 13—19 dan volgt: 40—35,
19x28; 35x24 gevolgd door 39—34
en 24—19. In de partij ging het
verder met: 45. -. 3035; 46.
4440, 35x44; 47. 39x50, 17—21;
48. 33—28, 21—27; 49. 34—29,
27-32; 50. 28-22, 32-38; 51.
23—18, hier nam zwart een half
uur bedenktijd want het ging
tussen 3742 of 3843. Hij koos
de laatste. 51. -, 3843; 52.
18x20. 15x33; 53. 22—18? Hier
verzuimde wit zi ji laatste moge
lijkheid tot remise. Na 22—17 is
het voor zwart niet meer te win
nen want op 4349, 17—11, 49—
40 kan wit 50—44 en 11—7 spe
len. Nu verloor wit door: 53. -,
43-49; 54. 18-12, 49-40; en wit
gaf op want na 12—8 volgt 37—
42. Speelt wit als 54e zet 18—14
dan volgt: 3339! Dreigt 3742.
Offert wit nu met 47—42, 37x48
dan dreigt weer 3944 waarna
5045 wordt weerlegd door 49—
40. Wit moet dus offeren met:
47—41, 37x46, 13-8, op 13—9
volgt 46—14 en 49—32. 46—23!
Wit kan geen dam halen, wegens
23—7 of 23—8 maar 5045 kan
ook niet door 23—40! Een gees
tig stukje eindspel.
De stand in het tweede diagram
geeft de positie weer na wits 32e
zet 37—31. Zwart vervolgde hier
met 6—11? Hij verzuimde hier
mee een prachtige damcombina-
tie door: 22—28 33x22 24—30,
35x33; 13—18; 22x24; 23—28,
33x22; 14—19, 24x13; 9x47! Deze
dam kost weliswaar drie stuk
PRINSEN
d'h c S J
s s
e ff m d
p r m n
j
r
P O fl
o c 3
v O -- y
*4
SIJBRANDS
ken en het is zelfs de vraag of
den afgenomen. Voor een even
tuele vangstelling kan zwart via
de velden 36 en 9 tijdig naar
veld 3 vluchten. Meer dan remi
se zal wit dan niet meer berei
ken en dat is zelf* de vraag of
zwart geen winstkansen krijgt.
Deze damcombinatie die door
zwart niet werd gezien kon
ook op de 27e zet, maar daar
staat dan nog een wit stuk op
veld 37 waardoor zwart snel zijn
dam verliest door 40—35 en
zwart kan dan niet weg via 47—
36, In de diagramstand heeft Sij
brands waarschijnlijk 37—31 ge
speeld om het sterke 2227 van
zwart te verhinderen en verder
maar te hopen dat zijn tegen-
standsr de slagzet niet zou zien.
Tenslotte verloor Prinsen deze
partij, maar niet eerder dan na
een zeer enerverende strijd
waarin beide spelers in hevige
tijdnood geraakten en op het
nippertje de voorgeschreven
vijftig zetten binnen de gestelde
tijd haalden.
