Koersen
afgebrokkeld
Wandelen
met NS
Weergratis reizen
m ei
MBW-J1LJK3
2 dagen in mei
op uw 65+ kaart en op
de60+dameskaart
Dr. Pluizer vraagt
uw aandacht
I 0 0 0-
8 3 rfëi- s i
0 I0
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 28 APRIL: 1973
Van onze financiële mede
werker
Amsterdam De vaak goe
de tot uitstekende berich
ten uit het bedrijfsleven
over de gang van zaken
konden deze week niet ver
hinderen, dat de koersen
onder druk kwamen te
staan. De negatieve krach
ten waren te sterk. Die
krachten kwamen uit ver
schillende hoeken. Zo lieten
de sterke koersdalingen in
New York en Tokio ook op
onze beurs hun sporen ach
ter.
Opvallend was, dat ook in Wall
Street bedrijfsnieuws het moest
afleggen tegen ander nieuws:
de vrees voor hogere belastin
gen en hogere rente, alsmede
toenemende inflatoire druk.
Verder lijken de kabinetsformatie
en de onderhandelingen over
een nieuwe c.a.o. in een voor de
beurs minder gunstige richting
te gaan. Op het Damrak vreest
men, dat daar kostenstijgingen,
hogere inkomsten- en vermo
gensbelastingen, grotere staats-
tekorten en verder ingrijpen in
de economie zullen voortvloeien.
Een negatieve faktor is ook, dat
het aanzien en de kracht van de
Nederlandse gulden wat blijkt
te verminderen. Het is thans
weer zover dat de Nederlandse
Bank geen buitenlandse devie
zen meer ziet toestromen, maar
dat ze deviezen moet verkopen
om de gulden te steunen.
Al deze krachten zorgden er teza
men voor dat het klimaat op
het Damrak deze week wat kil
ler werd. De kooplust (zowel uit
binnen- als uit buitenland) be
koelde in sterke mate. Maar het
aanbod nam hier en daar toe en
dat zorgde met elkaar voor
koersafbrokkeling. Steeds ster
ker worden ook de stemmen,
dat de gunstige bedrijfsberich-
ten en de dividendverhogingen
reeds in geleidelijk aan sterk
opgelopen koersen verdiscon
teerd is, dat de beurs dus reeds
op deze berichten was vooruit
gelopen.
Bij de internationale fondsen kon
alleen Koninklijke olie zich aan
de algmene tendens onttrekken,
hetgeen te danken is aan mede
delingen, afgelopen donderdag
in de aandeelhoudersvergade
ring dat de situatie bij de groep
thans een stuk beter is dan een
jaar geleden. Geheel anders
was het nieuws van Hoogovens.
De voor het vierde kwartaal
verwachte verbetering van de
bedrijfsresultaten is uitgeble
ven. Bovendien zullen d«* resul
taten in het eerste kwartaal van
dit jaar tengevolge van de sta
kingen daler-
Hoogovens krijgt uit het Estel-
concern (waar zij samen met
Hoesch in zit) voor 1972 een
winstuitkering van bijna 55 mil
joen gulden. Dat is een stuk la
ger dan de winst van 117 mil
joen gulden, die Hoogovens in
1971 alleen maakte, maar die
winst was al weer 27 pet lager
dan in 1970. De koers zakte don
derdag op het teleurstellende
nieuws met 3,20 tot 82,50. De
andere drie internationale fond
sen stonden overigens ook onder
druk, waarbij we alleen kunnen
zeggen dat die druk beperkt
Diezelfde lichte druk zagen wij
ook bij drie van de vier scheep
vaartmaatschappijen. De koers
van Holland-Amerika-Lijn had
vermoedelijk wel last van de
plotselinge brand op de nieuwe
..Prinsendam", waardoor de
eerste cruise niet kan doorgaan.
Alleen de KNSM kon iets in
koers aantrekken. Bij de ban
ken en verzekeringsmaatschap
pijen was het van hetzelfde la
ken een pak als bij de scheep
vaart. Overal lichte dalingen
met uitzondering van Delta
Lloyd. De op zichzelf mooie cij
fers van Nationale Nederlanden
(een winststijging van 26 pet tot
78,5 miljoen gulden) vielen ken
nelijk wat tegen want ook hier
zakte de koers. Inmiddels
maakte de Amfas-groep bekend,
dat het dividend over 1972 van
4,- tot 4,20 was verhoogd.
Van de uitgeversmaatschappijen
konden alleen Kluwer, VNU en
Wegener zich handhaven. De
rest zakte in koers, waarvan de
Boer 19 gulden en de Neder
landse Dagbladunie 13 gulden
Van de aannemingsmaatschap
pijen kwam er fusienieuws los.
De Stevingroep onderhandelt
over de overneming van de
maatschappij wegenbouw, en de
Hollandse Beton heeft in Breda
een installatiebedrijf overgeno
men. Ballast Nedam toonde zich
optimistisch over de resultaten
van het lopende jaar, maar het
had geen invloed op de koers.
Het ï#9rdt wat eentonig, maar ook
van de voedingsmiddelen en
drankenindustrie daalden op een
enkele uitzondering na de koer
sen. Die uitzondering was Bols.
In deze hoek zit ook Wessanen,
dat bekendmaakte voor 15 aan
delen van 25 gulden van Lij-
empf 1000 gulden aan achterge
stelde converteerbare obligaties
te willen geven.
Donderdag sprong de koers van
Lijempf hierop van 58,50 naar
75,- bieden. Een ander bod:
Bruinzeel wilde voor een aan
deel van 1000 gulden van Hal-
berg 1800 gulden geven. Afgelo
pen donderdag was het 1780 gul
den.
Tot de meer in het oog lopende
koersdalingen rekenen wij Duiker
(van 560 gulden naar 540 gul
den) maar dit bedrijf maakte
dan ook een verlies van 2V& mil
joen gulden bekend. Landré en
Glinderman zakte 24,50 tot 120
gulden, EMBA 18 punten tot
405, Gamma 21 punten tot 280.
Alle koersen van donderdag.
Als wij verder weten dat er
maar weinig koersverbeteringen
waren deze week, dan moeten
wij vaststellen dat de laatste
week van april niet gunstig voor
de Amsterdamse beurs was.
NS heeft 15 wandelroutes in
de mooiste streken van ons land
voor u uitgezocht.
Nieuw voor 1973:
wandeling in het Staatsnatuur-
reservaat de Strabrechtse Heide
(bij Heeze in Oost Brabant).
Vraag op het station naar de
kleurenorochure "Wandelen
met NS"
voordelig uit met NS
Hoe u gratis reist
Kies in mei de dinsdag,
woensdag, donderdag of
zaterdag die u past, behalve
dinsdag 1 mei en
donderdag 31 mei.
Laat uw kaan afstempelen
en stap in! Reis zover u
wilt. Voor de le klas betaalt
u maar f 4,- bij, ongeacht
de afstand.
Wat die kaart kost
Jaarkaart 65+ of dames
60+ 50.- voor een 65+
echtpaar (waarvan de
vrouw jonger mag zijn)
f 75.-; driemaandskaart
65+ of dames 60+ f 20.-,
voor een 65+ echtpaar
f 30.-.
Hoe u die kaart krij'gt
Een bewijs waaruit uw
leeftijd blijkt (paspoort,
voor echtparen
trouwboek je) en een
pasfoto of een eerder
gebruikt NS-identiteits-
bewijs meebrengen. Aan 't
loket zorgt men voor de
rest.
Wat u ermee doet
Reizen zoveel u wilt tegen
de halve enkele-reisprijs.
En soms giatisl
voordelig uit met NS
HORIZONTAAL:
1 windrichting
4 Europese hoofdstad
10 kledingstuk
14 uitroep van vreugde
15 klap
16 familielid
17 kleur
19 traag
21 reukorgaan
22 ongaarne
23 zangstem
24 voegwoord
25 slotwoord
26 deel v. e. fornuis
27 open strook in een bos
28 oude vochtmaat
30 maaltijd
32 voorkeur
34 verdikte huid
35 ogenblik
36 toespraak
37 riv. in Italië
38 bakinrichting
42 langzaam
45 soort stof
47 lang gelegen hebbende
51 hoofd v.e. vrouwen
klooster
54 scheepstouw
55 vergiffenis
56 godheid
58 deel v. Malakka
59 meisjesnaam
60 kerkelijke straf
61 geneesmiddel
62 belemmering
65 spanrups
68 gezwind (muziek)
71 olievetstof
73 aanbieding
75 meisjesnaam
76 kust
78 bijwoord
80 vreemde munt
81 pl. in Gelderland
82 rondhout
83 aanlegplaats
85 vol kieren
88 eetgerei
91 gordel
93 ruimte boven de stal
94 sprookjesfiguur
95 drank
96 gemalin v. Satumus
97 nobel
98 welriekende gomb
100 letsel
102 Ind. dakbedekking
104 voorzetsel
105 heiligenbeeld
107 zuiver
109 soort onderwijs
110 pl. in Limburg
112 huisdier
113 epiloog
115 tuingereedschap
116 wrok
117 het op de wereld ko-
1 of die-
119 schel
121 zwarte steensooort
122 uedele (afk.)
123 takje
125 voormuur
127 pl. in Gelderland
129 kapitein v. e. schip
(populaire uitdr.)
131 familie
132 duivel
134 estafette
136 deel v. Oostenrijk
138 deel v. h. gelaat
140 gordel
142 Europese hoofdstad
144 schildersbenodigd
heid
146 pl. in Duitsland
147 schermbl. plant
149 vr. munt
151 sahrijfHjn
152 papegaai
153 zijriv. v. d. Rijn
155 Russisch geestelijke
157 handwerksman
158 bijb. figuur
160 pl. In België
162 gekheid
163 groet
164 beweging
166 nakomeling
167 poging tot koop
168 veerkracht
169 herkauwer
170 pl. in de Betuwa
171 contrast
172 doorzichtig weefsel
VERTIKAAL:
1 pl. In Gelderland
2 alom
3 Sociaal Economische
Raad
4 onder
5 toegankelijk
6 patroon
7 roofdier
8 reinigingsmiddel
9 apparaat
1 roem
12 opgewekt
13 voorzetsel
14 veeleer
18 soort stof
20 getemd
23 kraan
29 lichaamszwakte
30 dekkleed
31 scheepseigenaar
33 afscheiding
39 nuttige dieren
40 oude maat
41 lidwoord
43 voormiddag
44 vrouwenhoofddeksel
45 plaaggeest
46 nieuwe regel
47 benauwd
48 gemelijk
49 legeraanvoerder
50 betreffende
52 lid v. verdienste
53 teken in de dierenriem
55 bitter vocht
57 Eng. titel
63 deel v. e. wiel
64 vulkaan
66 voornemen
67 Ind. eiland
69 wachter (hemel
lichaam)
70 kelner
71 pl. in Rusland
72 van dezelfde soort
74 onverzadigd kool
waterstof
77 uitgestrekte mosvlakte
79 drijftil
82 oud Spaanse munt
84 aanw. vnw
86 voorzetsel
87 Europeaan
89 ik
90 jonge spiering
92 een weinig
97 verdieping
98 bezinksel
99 knaagdiertje
100 pl. in België
101 eerwaarde (afk.)
103 inzet bij een spel
106 afsluitmiddel
108 Europese taal
110 pl. in Zwitserland
111 nietapparaat
113 ongebruikte
114 op dezelfde wijze
117 drank
118 ontkenning
119 slaapplaats
120 pl. in Friesland
123 voorbeen
124 vogelwoning
126 buitenverblijf bij Apel
doorn
128 rekenk. getal
130 pl. in Gelderland
131 drank
133 de onbekende
135 insekt
136 blijkens de akten
137 Spaanse vloot
138 tiran
140 ingrediënt om te bak
ken
141 deel van een zwaard
143 ondier
145 pl. in Overijssel
146 van tanden voorzien
148 kleurstift
150 pl. op de Veluwe
152 gravin van Holland
154 bezit
156 pl. in Zeeuws-Vlaande-
ren
157 vorstentitel
159 Ierland
161 Meesters (afk.)
165 Christelijk Historische
Unie (afk.)
Oplossingen voor woens
dag 12 uur riohten aan:
Voor Leiden: Leidse Cou
rant.
Postbus 11,
Leiden.
Een bekende speelwijze wordt in
onderstaand spel gedemon
streerd: de leider heeft een mo
gelijkheid zijn ontbrekende slag
door middel van een snit te ver
krijgen, maar hij weet zijn kan
sen te vergroten door zowel in
de dummy als in eigen hand een
kleur te verwijderen (elimina
tie) en daarna de tegenstander
aan slag te brengen, die in de
dubbele renonce of in een vork
moet spelen.
In dit spel is tevens nog sprake
van een gedeeltelijke eliminatie
een tweede kleur en er zal
blijken dat het noodzakelijk is,
dit niet achterwege te laten.
We zullen, vooral voor de min-
Noord gever. Allen kwetsbaar.
NOORD
V10 6
O A 10
O A 9 6 4
A V 7 2
WEST
532
ÜH764
O V 8 5
B 9 5
OOST
84
OV9832
O H B
H 8 6 4
ZUID
AHB97
<?B5
O 10732
10 3
der geroutineerde spelers, het
proces op de voet volgen:
Noord opende met 1 SA, zuid
DOOR W. LEURS
antwoordde met drie schoppen
en noord gaf de vierde.
West vond niet de dodelijke kla
veruitkomst, maar startte met
troef. Zuid maakte de balans op
en stelde terecht vast, dat hij
een slag in harten en, bij niet te
ongunstig zitsel, toch ook nog
twee in ruiten had. Aangenomen
dat dat laatste juist is, dan
maakt hij dus vijf schoppens, een
harten, twee ruitens en een kla
verslag. Dat brengt het totaal op
negen en de tiende zou verkre
gen kunnen worden door op kla
verheer te snijden. Menigeen
zou zich onmiddellijk op deze
kans hebben gestort, maar er
kan niet genoeg de aandacht op
worden gevestigd, dat bij die
snit helemaal geen haast is: wat
goed zit blijft goed zitten en
daarom moet zuid eerst eens
kijken of er nog andere moge
lijkheden zijn. Kent men de eli
minatietechniek, dan is het pro
bleem niet moeilijk: zuid moet
proberen west niet aan slag
te laten komen (omdat die an
ders klaveren kan spelen) en
trachten oost aan slag te krijgen
op het moment dat noord en
zuid geen hartens meer hebben
en oost geen ruiten meer. Oost
moet dan klaveren spelen en de
tiende slag komt automatisch
binnen. Belangrijk is ook nog,
dat in die situatie zowel coord
als zuid nog troef moeten heb
ben, omdat anders het spelen in
de dubbele renonce geen effect
sorteert. Zuid moet daarom
eerst een aantal slagen afstaan
alvorens de troeven te trekken.
De beste methode is de eerste
slag in de hand te nemen en
harten na te spelen. Als west
een kleine legt wordt in noord
de 10 gelegd en oost is aan slag
(speelt west de heer, dan moet
het aas worden genomen en de
10 nagespeeld in de hoop dat de
hartenhonneurs verdeeld zitten)
Oost speelt het beste troef na,
die in noord wordt genomen,
waarna de twee rode azen wor
den geïncasseerd. Oost, die de
dreiging voelt naderen, gooit op
ruitenaas de heer onder in de
hoop dat zijn partner de 10
(i.p.v. de 8) heeft, maar de na-
gespeelde ruiten moet hij met
de boer nemen en west kan niet
overnemen, omdat zuid dan een
extra ruitenslag krijgt en de
klaversnit niet meer nodig heeft.
De gewenste eindfiguur is nu be
reikt: speelt oost harten, dan
gooit zuid een klaveren af, troeft
op tafel en maakt de rest van
de slagen na west nog een rui
tenslag te hebben gegeven. Zou
oost de derde troef hebben ge
had dan gaat dit feest niet door,
maar dan is er nog steeds de
kans dat klaverheer goed zit.
DOOR W. J. MUHRING
Een van de meest vooraanstaan
de grootmeesters is de Rus Po-
lugajevsky. Hij is een speler die
begaafd is op alle terreinen van
het schaakspel. Zijn voorliefde
gaat echter uit naar het midden
spel, waarbij hij een waar
meester is in het uitlokken van
komplikaties. Intuïtief voelt hij
als het ware aan, welke koers
hij moet varen om zijn tegen
stander in moeilijkheden te
brengen.
Opmerkelijk is ook zijn vermo-
om een klein voordeel vast
te houden en door escalatie van
dit voordeel zijn rivalen in een
wurgende greep te krijgen. On
derstaand volgt een illustratie
zijn onmiskenbaar grote ta
lenten. Door prachtige midden-
jpel manoeuvres verkrijgt hij
Stelling na 20. f2—f4!
een gewonnen eindspel, dat hij
technisch onberispelijk afwik
kelt. Een geweldig duel!
Wit: Polugajevsky (USSR)
Zwart: Gurgenldse (USA)
Gespeeld in het toernooi
te Kislovodsk 1973
Engels.
1. c2-c4, c7-c5, 2. Pgl-n, Pg8-f6,
3. Pbl-c3, e7-e6, 4. g2-g3, b7-b6,
5. e2-e4, Lc8-b7, 6. d2-d3, d7-d6,
7. Lfl-g2, Lf8-e7, 8. 0-0. 0-0,
9. Tfl-el, Pb8-c6, 10. d3-d4, e6- "mm'
e5, 11. d4xe5, d6xe5, 12. Pc3-d5, 1 ft j» fi
Pf6-e8, 13 b2-b3, Pe8-c7, 14.
Lcl-b2, Le7-d6, 15. Pf3-h4, Pc6-
d4
(Op het eerste gezicht is er niet
veel aan de hand, maar In feite
heeft wit meer invloed in het
centrum)
16. Ph4-f5, Pc7xd5
en zwart heeft het niet gemak
kelijk)
17. Lb2xd4
(Na 17. Pd4: was 17. Pc3
gevolgd)
17. .c5xd4, 18. e4xd5, g7-g6
(Volgens de witspeler was 18.
.Lc8 de juiste voortzetting)
19. Pf5xd6, Dd8xd6 20. f2-f41
20. .e5xf4
(Meer in de lijn lag 20f6,
hoewel wit dan ook beter staat)
21. g3xf4, Dd6xf4 22. Tel-e4,
Df4-d6, 23. Ddlxd4, Ta8-e8 24.
Tal-el, Lb7-c6 25. b3—b4, Te3xe4
26. Telxe4, Lc6-b7 27. a2-a3,
Dd6-d7 28. Dd4-e3, Dd7-a4 29.
Te4-e7, Lb7-a8 30. h2-h3, b6-b5
31. Te7xa7, Da4-dl schaak 32.
Kgl-h2, b5xc4 33. Ta7-c7!, Ddl-
al
(En niet 33Ld5: wegens 34.
Td7)
34. Tc7xc4, La8-b7 35. b4-b5,
Dal-f6, 36. De3-c3, Df6-d6 schaak
37. Dc3-g3, Dd6-f6, 33. Dg3-c7!
Tf8-c8 39. Tc4-f4!, Tc8xc7 40.
Tf4xf6, Tc7-c5 41. a3-a4, Kg8-f8,
42. Tf6-b6, Lb7xd5 43.Lg2xd5,
Tc5xd5 44. a4-a5, Kf8-e7 45. a5-a6
Td5-d2t 46. Kh2-g3 en zwart gaf
zich gewonnen. Er had nog kun
nen volgen 46Ta2 47. Tb7t,
Ke6 48. a7 alsmede 49. b6 en
50. Tb8.
Schaakraadsel
In een recentelijk gespeeld toer
nooi te Djakarta werd de onder
staande diagrampositie bereikt
tussen de speler Sampouw en Si-
balati. De witspeler was aan zet
en dwong zijn rivaal met een ori
ginele kombinatie tot overgave.
m #r
t i 1
Wit aan zet en wint.
Oplossing schaa!kraadsel
Wit won als volgt: 1. De8:!,
Dh: 2. Pe7t!, Pe7: 3. Df8:t!.
Kf8: 4. Td8 mat.
Op het tijdstip dat deze rubriek
verschijnt zal in Apeldoorn de
laatste ionde van het persoonlijk
damkampioenschap van Neder
land net zijn afgelopen en moe
ten we aannemen dat of Sij-
brands of Wiersraa de titel zal
nebben gewonnen. Hieronder en
kele fragmenten uit dit voor de
55e maal gehouden toernoc*
sinds de oprichting van de
XNDB in 1911.
De positie in het eerste diagram
kwam voor in de partij tussen
Frans Hermelink uit Ulft met
wit en de Almeloër Johan
Prinsen. Zwart had als laatste
34. 9—13 gespeeld en dreigt met
de Coup Royal door 24—29. In
de partij ging het verder met:
35. 28—22, 4—9; 36. 33—28, 23—
29, 37 45—40, 18—23; 38. 40—34,
29x40; 39. 35x44, 23—29; Wit kan
niet vervolgen met 4440 we
gens 11—17, 22x11, 16x7 en 7—11
met slag naar veld 35. Op 39—33
DOOR FREEK GORDIJN
volgt sterk 29-34. 40. 41—36, 3
8; 41. 3934, er zit voor wit
niet veel anders op, 29x40; 42.
44x35, 1117; 43. 22x11, 16x7; 44.
27x16, 26—31! 45. 37x26, 7—11;
48. 16x18, 13x42; 47. 43—38,
42x33; 48. 26—21, 19—23; 49. 21
—17, 3339; 50. 36—31, 23—29;
51. 32—28, 29—34; 52. 31—27,
24—29; 53. 27—22 39—44 54.
49x40 34x45; 55. 22—18, 45—50;
56. 1812, remise.
De stand in het tweede diagram
is uit de partij tussen Harm
Wiorsma met wit en Her-
mcünk. Wit had als laatste 25.
4641 gespeeld. Het is duidelijk
dat wit veel beter staat maar
het realiseren van de winst is
een lastige opgave. Maar toen
zwart vervolgde met 7—12? was
net snel gebeurd; 26. 31—27,
21x43; 27. 26—21. 17x26. 28. 33—
29. 24x33; 29. 39x10, 15x4; 30.
25x14, 9x20; 31. 48x39, 2—8; 32.
41—37, 8-13; 33. 36-31, 11—17;
34. 3-27, 13-18; 35. 39-33, 3-
8; 36. 33 28, 20- -24; 37.-i 39.
8—13; 38. 39—33, en zwart gaf
het op.
De stelling in het derde diagram
kwnm voor in de partij tussen
Prinsen met wit en Frank
Drost. Als laatste had zwart
hier 48 -, 18—23; gespeeld en het
lijkt alsof wit hier niet meer
kan ontkomen aan een neder
laag. Maar op knappe wijze
vindt hij de nog enige weg naar
de remise. 49. 37—32, 11—16; 50.
32x21, 16x27; 51. 42—37, 22—28;
52. 37—31, 24—30; 53. 31x33,
30x28; 54 36—31, 7—11; 55. 31—
27, 11-16; 56. 48—43, 28—32; 57.
38-33, 32x21; 58. 43-39, 21-27;
59. 39—34, 27—31; 60. 33-29,
23-28; 61. 29—24, 28—32;
24—19, 32—37; 63. 19—13, 3711:
64. 13—8, 41-46; 65. 8—2, 46-
23; 66. 2—7, remise. Zwart kan
de luil 34—30 niet verhindert
