Rijtest voor gevorderden
laat geen fout ongezien
Praatpalen
langs
rijksweg 12
VILCABAMBA: HET
SHANGRI-LA VAN
ZUID-AMERIKA
Slippen leer je
niet uit een boekje
WEGWIJS
Renault 12 TS maakt
hogere prijs waar
Boekje met
fiets-
informatie
KORTOM
Weinig nieuws in Genève
MAANDAG 26 MAART 1973
LE1DSE COURANT
PAGINA 17
Onder redaktie van Guido Halleen
Sinds kort is het mogelijk een
schriftelijke cursus anti-sliptech
niek te volgen. De cursus telt
zes schriftelijke lessen en is sa
mengesteld door Vincent Thijs-
sen uit Harderwijk. De cursus
kost dertig gulden. Wij plaatsen
een paar grote en vette vraagte
kens bij deze schriftelijke cur
sus, omdat het volgens ons on
mogelijk is de sliptechniek
schriftelijk ondïr de knie te krij
gen. De anti-slipschoolhouder
Rein Leppink uit Reutum denkt
er net zo over.
Rein Leppink: Eigenlijk vind
ik deze cursus levensgevaarlijk
Zoals je niet kunt leren zwem
men uit een boekje, zo kun je
ook niet leren hoe te handelen
wanneer je met je auto in een
slip raakt.
Alleen op de spiegelgladde slip-
baan kun je de anti-sliptechniek
meester worden. Door veel te
oefenen, want ie moet reageren
binnen een fraktie van een se
conde. Het moet een reflex
worden".
De schrijver van de cursus zegt
ANWB-instructe ir te zijn. Dat
klopt maar half. De indruk
wordt ge-wekt, dat de cursus iets
met de ANWB te maken heeft.
Dit is echter allerminst het ge
val. Vincent Thijssen uit Harder-
ijk is rij-instructeur met een
ANWB-diploma, hetgeen nog
niets zegt over zijn bekwaam
heid op het gebied van de anti-
sliptechniek.
Renault heeft een snellere, meer sportieve versie ontwikkeld van de
R 12, de middenklaswagenwelke bij het Nederlandse publiek gezien
de verkoopcijfers van vorig jaar (6^00 stuks) een goed onthaal vond.
Met de R 12 TS mikt de fabriek duidelijk op de wat sportief inge
stelde automobilist, op degenen dus die een snelle niet al te dure
auto op prijs stellen.
De
Mogelijkheden om snel te rij
den biedt de R 12 TS volop. De
motor, 1289 cc is een variant
van de krachtbron welke ook
voor de R 15 wordt gebruikt.
Onder de motorkap ligt een ver
mogen van 68 (SAE) pk's, acht
meer dan in de R 12. De top-
sntlheid van 150 km per uur is
tien km hoger dan het stan
daardmodel dat drie jaar geleden
werd geïntroduceerd. Ook de ac
celeratie is beter.
De fabriek heeft bijzonder veel
aandacht geschonken aan aller
lei veiligheidsvoorzieningen. De
belangrijkste daarvan zijn: Pas
sagierscompartiment gebouwd
volgens het principe van de
kooiconstructie met energie ab
sorberende voor- en achterzijde,
remkrachtverde'.er in het achter-
remcircuit en meesturende ach
teras.
Van de zgn. vliegstoelen in de R
12 TS zijn de verstelbare rugleu
ningen zo hoog doorgetrokken
dat zij tevens als hoofdsteunen
fungeren.
De R 12 TS onderscheidt zich
naast het grotere vermogen, fel
lere acceleratie ook van de R 12
door zijn iets completere uitrus
ting en meer verfijnde afwer
king. Daarvoor betaalt men dan
ook 10.492 gulden, 1000 gulden
meer dan voor de R 12. Uiter
aard heeft de R 12 TS een elec-
trisch verwarmde achterruit en
is de carrosserie extra be
schermd tegen klimaatsinvloe
den door de tectyl ML-behande-
Üng.
Uiterlijk is de R 12 TS van de R
12 te onderscheiden door de ral-
lywielen, een chroomstrip over
de flanken en voor twee jodium-
verstralers. Het remsysteem
met schijfremmen voor is
aan het hogere prestatiepoten-
tieel aangepast door de montage
van een rembekrachtiging. De R
12 TS heeft voort9 een toerentel-
ler, een klokje en een gecombi
neerde ruitewisser/sproeierscha-
kelaar.
In hoeverre de R 12 TS straks
de belangstelling voor de R 12
zal vergroten is uiteraard een
nog onbekende factor. Een korte
kenn smakingsrit met dit nieuwe
model wees wel uit dat men te
doen heeft met een uitermate
plezierige auto. De R 12 is dat
ook al, de prestaties van de TS
spreken echter nog iets meer
aan. Bijzonder aspect van de
wagen is de grote geruisloosheid
van de motor.
:tuurt bijzonder soe
pel met een lichte neiging tot
onderstuur, verklaarbaar door
de voorwielaandrijving. De
meesturende achteras, de R 12
heeft ook een dergelijke as,
draagt eveneens bij tot de uit
stekende wegligging. De zitposi-
tie achter het stuur voldoet aan
alle eisen die men daaraan kan
stellen. Door de verstelbaarheid
van stoelen en leuningen kunnen
zowel grote als kleine personen
een zit naar eigen keuze zoeken.
Conclusie: De R 12 TS is in alle
opzichten een bijzonder prettige
auto. Prestaties, wegligging en
comfort liggen duidelijk boven
het niveau van hetgeen in deze
prijsklasse wordt geboden. Prijs
verschil van 1000 gulden t.o.v.
de R 12 is door de verfijnde af
werking en de extra voorzienin
gen alleszins verantwoord.
„Hoe weet u dat u niet meer In de bebouwde kom rijdt"? Zo maar
een vraag, gesteld onderweg tijdens het afleggen van de rijproef
voor vergevorderden. Ja, hoe zie je dat nou ook weer? „Aan het
bord „53 km", zwarte cijfers op witte ondergrond met daar door
heen vier strepen van links onder naar rechts boven",. Het blijkt
niet goed te zijn. Adviseur A. Wölcken glimlacht. „Dat bord bete
kent einde toegestane maximumsnelheid". Oja, denke je dan er is
nog een ander bord: Blauw bord, rechthoekig met van links onder
naar echts boven vier witte strepen". Dat blijkt goed te zijn. „En
als dat bord nou toevallig niet hebt gezien? Ja wat dan?
Autorijden is voor vele automo
bilisten niets anders dan het uit
voeren van een groot aantal
handelingen. Hoe meer men
rijdt, hoe autamatischer vaak
die handelingen. Men maakt ook
fouten. Bewust of onbewust.
Men kweekt zich ook bepaalde
gewoontes aan. Goede en slech
te. En zowel van de goede als
van de slechte heeft men zelf in
de meeste gevallen geen weet.
Het enige positieve van de cur
sus is, dat men enig theoretisch
inzicht krijgt :n de problematiek
van het slippen. Wil men werke
lijk leren hoe men uit een slip
kan komen, dan dient men op
z'n minst op een van de erkende
slipscholen een cursus te volgen.
Door de Stichting Fiets is
onlangs een 64 pagina's tel
lend boekje uitgegeven, waarin
allerlei informat'es over de fiets
en het fietsen wordt gegeven.
Het boekje draagt als titel
„Fiets. Wie Wat? Waar?" en
geeft antwoord op vragen als:
hoe men zijn ."'ets kan verzeke
ren, waar men fietsen kan hu
ren, aan welke wettelijke voor
schriften de fietser zich moet
houden, hoe men een fietstocht
in groepsverband kan organise
ren en wat er komt kijken bij
technische uitrusting voor fiets
tochten. Verder geschiedenis
van de fiets, merkwaardige fiet
sen, verzamelen rond de fiets en
antieke fietsen in musea.
Dit boekje geeft helaas niet in
alle gevallen de volledige infor
matie, die men zou verwachten.
Aan de opstelling van de ver-
bods- en gebodsborden kun je
dan zien dat je niet meer in de
bebouwde kom rijdt, aldus de
heer Wölcken. De borden staan
dan op 1 meter 50 hoogte, op
ooghoogte zogezegd, vanuit de
bestuurdersstoel gezien. Met dit
antwoord is de vraagstelling nog
niet afgelopen, want onmiddel
lijk na deze uitleg komt de \\|-
gende vraag.
Deze: „Waarom is het belang
rijk te weten dat men al dan niet
in de bebouwde kom rijdt". Nou
denk je dan dat is niet zo moei
lijk: „in de bebouwde kom mag
je niet sneller dan 50 km/u rij
den, daarbuiten wel". Het kan
er mee door dit antwoord maar
helemaal goed is het nog niet.
„Waarom nog meer?" Buiten de
bebouwde kom mag je bij avond
niet met stadslichten rijden".
Ook dat is goed. En waarom
nog meer? Geen antwoord, wel
uitleg. „In de bebouwde kom
mag je (soms) op voorrangswe
gen parkeren, buiten de bebouw
de kom is dit niet toegestaan.
Binnen de bebouwde kom moet
je als automobilist een bus die
te kennen geeft weg te willen
rijden van de halte gelegenheid
geven dat te doen. Buiten de be
bouwde kom behoeft dat niet".
De heer Wö'cken is functionaris
van de ANWB en één van de
mensen die rijprof voor gevor
derden afneemt. Het is geen
examen. Alleen maar een obser
veren hoe men rijdt- Goed of
slecht. Zakken is er niet bij. Na
afloop volgt een korte bespre
king van wat men heeft ge
daan. Ook de theoretische ken
nis van de kandidaat wordt be
keken aan de hand van een
kaart met allerlei verkeerste
kens en verkeerssituaties.
De man van de ANWB ziet niets
over het hoofd. Hij heeft tijdens
het rijden een aantal papieren
voor zich liggen, waarop alles
wordt aangetekend. Kortom al
rijdende wordt men geheel door
gelicht. Het rapport krijgt men
thuis.
De rijproef voor gevorderden is
een rijvaardigheidstest met de
eigen auto of de auto waarmee
men doorgaans rijdt. Dat rijden
duurt zo'n anderhalf uur. Daar
na nog een nabespreking, toet
sen van de theoretische kennis,
het toezenden van het verslag,
alsmede het door de ANWB uit
gegeven boekje „rijtechniek". in
dat boekje staat precies hoe
men zich in het verkeer moet
gedragen om geen fouten te ma
ken.
In zulke gevallen verwijst het
boekje naar andere eveneens bij
de Stichting Fiets verkrijgbare
brochures.
„Fiets. Wie? Wat? Waar?" kost
3,75 en is evenals alle overige
informatie verkrijgbaar bij de
Stichting Fiets, Europaplein 2,
Amsterdam.
Vorig jaar is in ons land 4.585
miljoen liter motorbenzine afge
leverd. Dit betekent een toena
me van vijf procent ten opzichte
van 1971. De at'evering van au-
togasolie steeg van 1331 tot 1448
miljoen liter.
Het door financieringsmaat
schappijen verstrekte krediet
voor aankoop van personenau
to's beliep vorig jaar ruim 568
miljoen gulden «epen 562 miljoen
in 1971. Daarb.j moet dan nog
geteld worden hef bedrag aan
persoonlijke leningen dat voor
aanschaf van een auto werd ge
bruikt. In 1971 was dat 174 mil
joen gulden.
De 43ste tentoonstelling voor
personenwagens, die vorige
week in Genève is geopend, is
door de fabrikanten aanmerke
lijk minder goed met primeurs
bedeeld dan de vorige maand in
Amsterdam gehouden RAI. Sun
beam, de Britse dochter van het
Chrysler-concern, en Ford bren
gen nog enigszins betaalbare
nieuwe auto's. Voor de kleine
groep zeer welgestelden zijn er
ook nieuwe modellen van Daim
ler-Benz. Het is natuurlijk niet
louter toeval dat Mercedes deze
nieuwe serie juist in Genève aan
het publiek toont. Waarschijnlijk
in geen enkel ander Westeuro
pees land rijden zoveel dure au-
Sunbeam is in Genève aanwezig
met een tweedeurs versie in de
serie 1250-1500 cc. Export naar
Nederland van deze wagens,
voorzien van een vinyl dak
wordt voorlopig niet overwogen.
Binnenkort komt op de Neder
landse markt de Ford Grana-
da/Consul-serie met een derde
carrosserievorm: tweedeurs se
dan. Tot nutoe waren er van
deze serie alleen 4-deurs sedans
coupéversies te koop.
De nieuwe wagens die Mercedes
Benz toont zijn de 450-ers. Vanaf
april zullen deze modellen op
beperkte schaal in ons land le
verbaar zijn. Er dient echter
wel rekening gehouden te wor
den met een levertijd van vier
tot zes maanden. De nieuwe
450-serie is bedoeld om het gat
tussen de 350 en 600-serie op te
vullen. Het goedkoopste 450-mo-
del kost straks bij ons 47.000
gulden, de duurste uitvoering
iets meer dan 52.000 gulden.
Bijna even duur is de in Zwit
serland gemaakte Sbarro, een
ongelooflijk fijn gelijnde wagen,
plaats biedend aan twee volwas
senen en een kind, dat dan zijn
of haar bank dwars achter in
vindt. De Sbarro is uitgerust
met een wankelmotor.
Vandaar deze rijtest.
Het aantal deelnemers aan deze
rijproef is per jaar zo'n kleine
2.000. „Eigenlijk zou iedere au
tomobilist elke drie jaar zo'n
proef moeten doen", aldus de
heer F. Schalk, hoofd van de
sectie rijproef voor gevorderden
van de verkeersafdeüng van de
ANWB. Het geld kan moeilijk 'n
bezwaar zijn, 40 gulden voor le
den van de ANWB, een tientje
meer voor niet-leden. De heer
Schalk meent dat bij een gere
gelde controle van de rijstijl van
de verkeersdeelnemers he" ver
keer in zijn totaliteit heel wat
veiliger zou (kunnen zijn.
Het bedrijfsleven heeft al lang
de betekenis van de rijproef
voor gevorderden onderkend.
Het aantal bedrijven dat zijn be
roepschauffeurs iedere drie jaar
voor „herhaling" naar de
ANWB stuurt neemt nog steeds
toe. Maar het grote gros van de
verkeersdeelnemer^ blijft ab
sent. Men weet het wel. Helaas
wijzen de door de verkeersafde
üng van de ANWB verzamelde
cijfers anders uit. Er is een ten
dens waarneembaar dat het ge
middelde peil van de automobi
list achteruit gaat. En dan te
bedenken dat het hier alleen n«g
m^ar gaat om de gegevens wel
ke verkregen zijn door de deel
neming van circa 2.000 automo
bilisten.
Over de laatste vier jaar was de
verdeling uitgedrukt in procen
ten als volgt:
1969 1970 1971 1972
zeer goed 1,4 1,6 1,2 1,0
goed 44,9 49,4 35,8 28,9
voldoende 41,3 36,4 42,2 43.9
voldoende 9,2 8,7 14,2 18,7
onvoldoende 2,8 3,6 6,3 6,8
ongeschikt 0 3 0,3 0,7
Ruim 100 au '.en kregen
vorig jaar d> Jering „on
voldoende"; 14 ...rd de raad ge
geven de auto maar te laten
staan. Of ze het inderdaad heb
ben gedaan, is niet bekend. De
rijtest voor gevorderden kent
geen sancties. Er wordt alleen
Begin juni zal rijksweg 12 tussen Den Haag cn de Duitse grens vrij
wel geheel zijn voorzien van praatpalen. Alleen het (korte) wegvnk
Oudenrijn-Houten moet het dan nog zonder praatpalen doen. In to
taal zullen langs rijksweg 12 zo'n 125 praatpalen worden opgesteld.
De praatpalen krijgen zoals
elders een onderlinge afstand
van twee kilometer. Vanaf juni
staan de palen in verbinding
n.et drie centrales in de rayons
Rotterdam, Lexmond en Plan
ken Wambuis.
Op dit moment installeert Rijks
waterstaat radio-praatpalen tus
sen Den Haag en Gouda. Deze
paten komen in verbinding te
staan met de centrale in Rotter
dam. De apparatuur voor deze
centrale wordt half mei in be
drijf gesteld. Tussen Gouda en
Oudenrijn zijn de praatpalen al
in gebruik. Langs dit wegdek
van rijksweg 12 staan radlopa-
len die zijn aangesloten op de
centrale in Lexmond.
Eveneens tot het rayon Lex
mond behoren de kabel-praatpa
len langs het traject Houten-
Maarsbergen. Deze palen zijn
ook al operationeel. Tussen
Maarsbergen en de Duitse grens
is men thans nog bezig met het
installeren van kabelpraatpalen.
De radiopalen tussen Den Haag
en Oudenrijn komen in radiogra
fisch kontakt te staan met de
centrale. Dit soort palen plaatst
men langs wegvakken die voor
reconstructie in aanmerking ko-
HET AARDIGE VAN DE WETENSCHAP
Bi/ Siemens is een waterkanon ontwikkeld dat gebruikt wordt voorde winning van steenkool. De zeer geconcentreerde waterstraal
beukt onder een druk van 100 atmosfeer op het gesteente. De los-gewerkte steenkool wordt samen met het terugstromende water
via open goten afgevoerd.
Shangrl-Ia, eens verfilmd onder de naam Lost Horizon, is een le
gendarisch, gelukzalig oord, dat weggedoken ligt tussen de ontoe
gankelijke bergkammen van het Altaicomplex in Centraal Azië, en
bewoond wordt door gezonde, vreedzame en eeuwenoude mensen.
Iets dergelijks bestaat echt en wel in Ecuador, namelijk het dorp
Vilcabamba en omgeving. Vilcabamba Is het Indiaanse woord voor
„gewijde vallei".
Daar leeft de mens ver buiten de geciviliseerde drukte en span
ning. Geen gejaagdheid, geen lucht- en andere vervuilingen, geen
ongezonde eetgewoonten en geen stress. Men heeft opgemerkt, dat
de bewoners van Vilcabamba en omgeving (totaal ongeveer 1200
delen) klaarblijkelijk alleen maar overlijden aan ongelukken en
griepinfecties, die door nieuwsgierige toeristen worden overge
bracht. Er zijn veel honderdjarigen en de twee oudste bewoners
rijn resp. 123 en 142 jaar oud. De kerkelijke registers staan garant
voor deze opmerkelijke leeftijden. Verhoogde bloeddruk, hartkwa
len en kanker zijn er onbekend. De voeding is eenvoudig en verte
genwoordigt 700 calorieën (tegen 3400 in Engeland). Het vleesge
bruik is gering. Wel drinken zij per dag twee tot vier kommen zelf
vervaardigde rum en roken eveneens per dag veertig tot zestig
met maisblad omwikkelde sigaretten van „eigen teelt", de tabak
ïen oeroud, ongesai'sd product. Tenslotte gebruiken zij kruiden
thee. die, naar men vermoedt, een tegengif is voor de alcohol en
de tabak. De mensen vertopen geen reumatische verschijnselen en
zijn tot een paar d?~cn voor f o dood fit en vitaal. Het drinkwa
ter halen zij uit de rivier en dit water wordt thans secuur onder-
tocht.
Jong geleerd
Niet alleen de hedendaagse mens, maar ook de mens uit het bron
zen tijdperk sprong allesbehalve zachtzinnig met de natuur om.
Dat hebben Engelse onderzoekingen aangetoond. Prof. Buckland
van de universiteit van Birmingham heeft fossiel materiaal onder
zocht, dat opgedolven was even buiten Doncaster. Daar heeft men
een stelsel vun sloten (drainage?) blootgelegd alsmede gedeeltelijk
verkoolde boomstronken, voornamelijk eiken. Buckland leidt daaruit
af, dat de toenmalige mens bezig was bossen te rooien, mogelijk
voor de aanleg van wegen. Met de moderne koolstof methode heeft
men de ouderdom van het materiaal berekend op 3090-90 v.C. Dat
was voor Engeland het bronzen tijdperk. De onderzoekers hebben
voorts de verdwijning geconstateerd van tenminste vijf keversoor
ten, die zich aan die bossen en dat milieu hadden aangepast en
één geheel vormden met het ecologische systeem ter plautse. Deze
soorten komen In heel Engeland niet meer voor. In de houtresten
heeft men nog keversoorten aangetroffen, die nu zeldzaam zijn,
maar toen heel algemeen waren.
Schimmel en mier
Sommige miersoorten, die behoren tot de zogeheten „oogstmieren"
legen hele voorraden zaden aan; andere soorten, waaronder de
„atta", verzamelen plantaardig materiaal. Vooral stukken van bla
deren. die zij netjes uitsnijden en waarop zij schimmels kweken,
die hun voornaamste voedsel uitmaken Zulke schummelbedden
„bemesten" zij met bepaalde uitscheidingen. Bij de „atta sex-
dens" produceren klieren in het borstégment een vloeibare massa,
die naar honing ruikt en de scheikundige verbindingen fenylazijn-
ut, indolazijnzuur en pyrmicaclne bevat. Dit mengsel werkt,
naargelang de concentratie, grocibcvorderend of groeiremmend. In
nrt mierennest is de concentratie zo gering dat de gewenste bevor-
d ring van de schimmelgroei kan optreden. Of de mier de concen
tratie naar de omstandigheden kan wijzigen, is niet bekend. Moge
lijk kan de mens gebruik maken van deze gegevens bij de teell
van schimmels, hetzij voor de voedselindustrie, hetzij voor de be
reiding van antibiotica, die immers ook produkten van schimmel)
rijn.
