Pleur h fleur Anderhalve eeuw Carnaval in Keulen Kölscher dan ooit Prins Carnaval goed voor 80.000 mark alles over bloemen en planten! hoe weet ik dat, waar lees ik dat? Oscar-candidate op de bres voor de neger-film DINSDAG 27 FEBRUARI 1973 LEIDSE COURANT PAGINA 11 Keulen Het is nu bijna Rosenmontag, een dag die Köln Alaaf weinig met rozen maar alles met razen te maken heeft, zoals de deskundigen me ver zekerd hebben. De fijnproevers hebben 'm al lang in hun boekje staan: 5 maart, Rosenmontagszug in Keulen, het grootste carnavalsspektakel van Europa, en dit jaar groter dan ooit omdat het anderhalve eeuw geleden is dat een optocht weer werd toege staan. De hele oude Keulse traditie van vasten avondvieren was eerst door de Franse en daarna door de Pruisische bezetter verboden, maar in 1823 mocht het weer. De Rijnlanders hebben overigens sedertdien altijd wat tegen de Pruisen gehouden, en dat zal ook dit jaar nog duidelijk in de stoet te zien zijn. Het Keulse spektakel kan slechts in superlatie ven worden beschreven. De cavalcade onder het motto „Fastelovend, wie ha ess und wie ha wor, ziek 150 jaohr" vertrekt dit jaar om elf minuten over elf van de Sachsen- ring en zal tot tegen zonsondergang door de straten gaan waar meer dan een miljoen kijkers worden verwacht. Ka rakteristiek is allereerst dat er danig „op de Trumm geklopp" wordt: d estoet wordt gedragen door een bijna ononder- broken muzikale golf stroom waarin honderd en-tien fanfare-, trom petter- en pijperkorpsen zijn opgenomen uit stad en verre omgeving, ook uit Nederland en België, 2800 muzikanten, alle maal in bonte kostuums, naar fantastische ideeën gesneden. Het aantal grote praal wagens is bijna verdub beld en voor dit jubi leum tot 44 opgevoerd. Zugleiter Peter Schuma cher, die nu teen kwart eeuw aan de touwtjes trekt, is vorig jaar op 1 augustus al met de bouw begonnen, dagwerk voor gemiddeld zevent g man in twee fabriekshal len in de voorsteden. Ze zijn nu bijna klaar en hebben uit vele kilome ters hout en ijzerdraad plus tien ton gips een lange reeks komische fi guren geschapen, waar aan 5000 kilo verf de kleur en fleur geven, al lemaal handwerk van meester-schilders en vormgevers, zodat het geen wonder is dat de aankleding van de stoet een miljoen mark kost, waarvan de stad zes ton betaalt en het bedrijfsle ven en de officië'e „g"o- te karnavalsverenigingen (Keulen heeft er liefst 42) de rest. Het klap stuk is de kolossale triomfkaros van Tollitat de prins zelf, die ditmaal C'aus r her' r hoog boven de hoofden op een goud^'anzende wagen van 24 meter lengte door de bocht moet. Er zullen ook twee Nederlandse wa gens in de Zug zijn, de ene gedacht in Delfts blauw de andere voor zien van flamingo's, die rond de prins van de Marotten uit Sittard, klapwieken. Er komen ook pronkwagens uit België, uit Nice, uit ZU- rich Mtlnchen en Malnz. Een andere bouwsteen van de optocht zijn de 51 proviandwagens die onvoorstelbare hoeveel heden Kamelle (zuur- ties), Pralinen (bonbons) chocolade, bosjes mimo sa en viooltjes vervoeren waarmede de kijkers wederom rijkelijk zullen worden bestrooid. Een ruwe schatting op grond van de bestellingen, door de deelnemende car- navalisten gedaan, maakt aannemelijk dat dit jaar 120.000 kilo Ka melle, 60.000 plakken chocolade, 65.000 dozen pralinene en 200.000 bos jes bloemen op de hoof den zullen neerdalen. Deze royale Keulse va riant op het begrip „gul" wordt particulier betaald door de duizend leden van de Rote en Blaue Funken, de Eh- ren- en de Pr'n-.en-rrar- de. de N'ppeser B"-"er- wehr en de Fidele graat van de stoet die in Zunftbrüde, de Treue- totaal zesduizend deelne- Husar en het Reiter ™ers telt en zich als een Koms Jan ven Xlev' kleurrijk lint van zes ki- dp Fidele Junge en de lometer lengte lang- Luftflotte, de Rlie'nflo'ïe, zaam, langzaam we de Fajkenstener en hoe hebben de tijd en we ne- de verenigingen ook ver- men 'm er voor zal der mogen heten, die in ontrollen, maai van het hun schitterende roman- --ólsche .lamaval a's go tische uniformen in de heel. Ze leveren de optocht meetrekken, hechte struktuur waar waarvan vierhonded te aan de honderdduizen- paard. Het „werfen" den andere Keulenaren hoort e- voor hen onver- hun volksfeest kunnen brekelijk bij en ieder ophangen zoals jong en gooit uit naar h-'j bij kas oud het vieren in elke is en er lol ?nn heeft: straat, in elke buurt, in ..S^asi d'r elk bedrijf bij alle amb- zoals het onvertaalbare telijke diensten, dev'es h-et dat C'-va tt ai'c-, Aan de top van dit gi- heeft aangeheven. gantische narrenrijk staat in Keulen een Dreiges'lrn. Zoals de hei ige driekoningen van- Die korpsen, ze vormen ouds de stadspatronen niet alleen de rugge- z'.'n, zo h::.t c:.:xu'. nieuw verzamelwerk Fleur praktlschai bloemen- en planten- encyclopedie, die u zelf van week tot week opbouwt. Bestel uw kennismaklngsafleverlnfl 1,- met onderstaande bon. Stuur mij do kennis- makingsaflevoring van Fleur 1,-. Deze kennismaking verplicht tot niets. pla.itr. Fleur, de praktische bloemen- en plantenoncyclopedie kost 1,95 per weekaflevering bij abonnement. Ook verkrijgbaar in boek- en tijdschrlfthandel 2,25 per afT hier niet genoeg aan een p....; Wwi s..ae Vo. -li. P.-lnz C aus a deftigkeit Bauer Rudolf en ihre lieblichkeit Jung- in deze driestar het sym bool van de macht, de jonkvrouw van de onge reptheid van de nooit te gen haar wil ingenomen vrije rijksstad. Tot het speen van de drie hoofdrollen werden dit 'aar de LVar.ge ijzer- Ke- berg, Drie-ster -jarige dak dekker Rudolf Paffrath m de 30 jarige kooptnan I'laus U onska gekozen, de la-tste nan de snel ste „ji'.ngfrau" van de h'stirie want hij mankte in 19"2 deel uit van de Duitse atle'iek'riceg die in Felgrado Turopees kampioen wc d op de viermaal honderd meter estafette. In de Hitler-tijd is ooit eens verordend dat de Jungfrau geen verklede man meer mocht zijn, maar nadien is men snel weer naar de oude tradi tie teruggekeerd, want vergis je niet: het Drelgestirn heeft slo pend werk te doen. Claus Kegelberg bleek al schor op de dag dat hij in de historische Gurze- nich-zaal door burge meester Theo Burauen nog plechtig geprokla- meerd moest worden en vertelde me wat het drietal toen nog voor de boeg had: ongeveer vijf honderd maal optreden bij alle mogelijke fees ten en bezoeken, vaak achttien keer op een dag tussen 's middags twee en 's nachts vier uur, overal de strijdkreet aanheffend die hij zich op een vaandel had la ten borduren: „Dat soil uns bllcve in Iwlgkêlt der The'n. uns Ko"e und Soass an d'r Freud". Ja wel, daar kun je als Jungfrau toch geen Knieköpp Kegelberg dacht zijn keel met honing fit te kunnen houden en zich zelf in het zwembad van zijn hofburg, hotel Inter- continenta', waar het Dreigestirn anderhalve maand op eigen kosten i nde preside -tiële suite heeft gewoond. Klagen t'-ed CV.-- echter a •- nap' een grote eer, en hebben het zelf ge wild, zei hij: wat d e eer h-n kos te wilde hij niet ve-telbn, rtaar een ge- rvdJeld cijfer is wel be kend: een prins moet nersoe"7"l: goed z'n e- P tot 83.000 mark. Teen br.ait'e vco- een kn'-eoor de-ka'v, naar Duits-romantisch heim wee naar „das Militar". Bekijk je echter de rode Funken wat van dichter bij en zij zijn het oud ste en eerbiedwaardigste korps en geven de toon aan dan blijkt het blinkende wapen dat zij op hun Frederik-de-gro- te-achtige hoofddeksel dragen te bestaan uit een kruising van een bokking met een tabaks pijp. Het zijn je reinste scherts-soldaten, en zo is het ook precies bedoeld en wordt het geprakti- zeerd: een satire op de Pruisen die in 1823 in Keulen als bezetters rondstapten en dat for meel zijn blijven doen tot na 1945 de dee'staat Nordrhein-Westfalen ont stond. De rode Funken maken er allerminst een ge heim van, dat zij d „militaire" traditie heb ben overgenomen van de plaatselijke schutterij, die zich bij de nrdering van Napo'eoni Fransen destijds vooral heeft on derscheiden door 2 haastig mogelijk bon" te maken. Een Funkei e"erc"ie is een zeer k' misch nummer, waarbij on het commando „opge- pass" met veel graag geschuifel een rij wordt geformeerd en na de kreet „wibbele, rut-Fun- ke" een dansje rond het geweer wordt uitge voerd: weldoorvoede burgers die een beetje door de knieën zakken en vervolgens hun brede achterwerken schomme len. Mer blive wat mer wore Het korps blijkt in vier Knubbel te zijn onder verdeeld met als onder scheidingsteken achter eenvolgens een breikous, een kindertol, een cham- pagnekurk en een ui, Zwiebel, of op z'n Kolsch: öllig. De leden van deze laat ste Knubbel groeten el kaar dan ook met de toepasselijke kreet: öllig stink. De Funken hebben hun onderkomen in de Ulreoforta aan de Sa-'-- senring, een toren van d" oude stadsmuur, in 1945 volkomen uitge brand uit de oorlog ge- kc-nen en nu van kelder tol wrermng voI"OT-oot met t-aditie. Iedere "ik ('raagt behalve 7:'i sche-ts-rane co'- een h'ioeim door zijn leven mee tot op zijn rouwcir- culaire. Tevenwoordige commandant is Hans- georg Broek, bijge naamd „stiltzge vun d'i Ulepooz", een welgedaan Keuls soort pickwlck- heer die er geen geheim van maakt: ,,kein mod" miiht uns der Kopp ver- dötsch mer blieve wat Blijven wat we waren: dat is met toch iets van heimwee de on dertoon van het Keulse carnaval zoals dat tus sen Weiberfastnacht op 1 maart en de gezamenlij ke vismaaltijden op woensdag zijn hoogte punt bereikt. Dat ge beurt in een stad, die in de nacht van 30 op 31 maart 1942 de twijfel achtige eer genoot de eerste te zijn die door duizend vliegtuigen mas saal werd gebombar deerd en die in 1945 uit de oorlog kwam als het zwaarst verwoest van heel Duitsland (70 pro cent, zijnde 176.600 wo ningen». Er is in Keulen heel weinig geb'even wat het was, maar het car"avel heeft niemand toch k'ein kunnen krij gen: de pest is niet ge broken. Daarom Köln alaaf en lant de Marie- chen maar dansen. Deze student Bjarne Berg Is de snelste Noorse bierdrinker. In 2,1 seconden leef.de hij deze bierpul en verzekerde zich daarmee een plaats in de Europese kampioenschappen, die op 5 maart in Mün- chen zullen worden gehouden. 1 vo?!e b-vst z.'rrcnd g-'.-'gen's horen afleg- ;n in het refrain van nvr losse uns m:t lum ped: „krv'esköpp s'mmcr nit"..Nee, want alleen al een entreekaartje voor de Pr'nzenproklamation 75 mark. F.n ze hebben me er wel dui geboden, zei C'a- het i i'ep z:t Ie praalwagens voor de grote Carnavalsoptocht in Den Bosch volgende week maandag naderen hun vol tooiing. Overal in het zuiden gonst het rouwens momenteel van de Carnavalseske bedrijvigheid. Opgepass Zoals zo vaak zit daarbij het aardigste natuurlijk min of meer achter de schermen. En wie bij wijze van hoge uitzonde ring een avond wordt toegelaten binnen de plechtige beslotenheid van een oude carnavals vereniging, valt van de ene verbazing in de an dere. Zoels mij is over komen bij de Kölsche Fun':c Rut-wiess von 1823, de zogenaamde rode Funken, die dit jaar meejubi'e-en. Wie h-n en al die andere garde-korpsen straks in de Rnsenmonta"szug ziet, al die uniformen en hoempa, meent bij de eerste hap toch iets te proeven wat tussen de tanden knarst, een UTRECHT We moeten tot 1955 teruggann, willen we de naam van een negeractrice tegenkomen, die In aanmerking kwam voor de Oscar van de beste vrouwelijke hoofdrol. Dat was wijlen Dorothy Dandrldge voor de titelrol in Otto Preminger's .Carmen Jones". Zij haalde de reis niet, want de Italiaanse Anna Magnani ging met het vergulde beeldje strijken in Tennessee Williams „The rose tattoo". Dit jaar echter doet het fenomeen zich voor, dat liefst twee negerac- tr ces om deze felbegeerde Oscar zullen strijden met hun blanko zusters Llza Minelli, de Britse Maggie Smith en de Zweedse Liv U11- man. Het zijn Diana Ross voor „Lady sings the blues" en Cicely Tyson voor haar rol ln „Sounder". „Ja, er is heel wat veranderd", geeft laatstgenoemde, tijdens een bliksembezoek aan Europa even in Nederland, volmondig toe. „Do rothy Dandrldge was oen zangeres en „Carmen Jones" een soort mu sical. Het heeft jaren geduurd eer ze ook eens dramatische rollen voor negeractrices gingen schrijven. De moederrol „Sounder" is er één waar ik helemaal achter sta. Ik ben zwart en lk weet hoe ne gers in Amerika rond 1933 te verduren hadden. Het was de instel ling van zo'n arm negergezin uit de crisisjaren, die ons hebben ge bracht waar we nu zijn. Ze stonden onder aan de maatschappelijke ladder. We zijn nu na vele gevechten een paar sporten hoger, maar we zijn er nog lang niet". Cicely Tyson, allergisch voor sigarettenrook, het haar In tressen In een bizar patroon om haar hoofd gedrapeerd, is niet zo te spreken over de actiefilms met een volledige negerrolbezetting. „Films als „Shaft" hebben ongetwijfeld hun nut gehad. De producenten kregen in de gaten, dat er ook van de zijde van do negers een hoop geld aan de kassa te verdienen was. Maar dat soort films had niets met de realiteit te maken. Het wordt tijd dat er betere films over negers komen. Neem nou die moeder uit „Sounder", die is écht. Zij moet haar drie kinderen van de ondergang beschermen als haar man voor de diefstal van een ham tot een jaar dwangarbeid wordt veroordeeld. Dat gebeurde in die jaren vaak". „Sounder", zo ge noemd naar de hond van de armo landbouwersfamilie in Louisiana en gebaseerd op een roman van William H. Armstrong Is een soort sociaal document. In het boek gaat de hond dood en keert ook de vader niet levend uit gevangenschap terug. In de film blijven ze bel den leven, een typisch trekje van producent Robert B. Radnltz, die toen hij anderhalf jaar geleden hier in Nederland Jan de Hartogs „De kleine ark" verfilmde met klem beweerde: „Ik produceer al leen maar films, die de mensen dichter bij elkaar brengen. Ik verfoei geweld. Als mijn films bijdragen tot een beter begrip tussen de vol keren onderling, ben ik geslaagd". Met „Sounder" schijnt hij ook nu commercieel in de roos te hebben geschoten. De film doet het ge weldig in Amerika, heeft naast Cicely Tyson nog Oscar-nominaties voor de beste film, het beste scenario en de beste mannelijke hoofd rol vervult door Paul Winfield. Hoeveel beeldjes de film uiteindelijk in de wacht zal slepen weten we op 27 maart. Voor Cicely Tyson zal dat geen verandering betekenen. Zij is vast besloten alleen maar rollen te accepteren, waarin zii als negerin gelooft. MILO

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1973 | | pagina 11