Voetballen maken
Karei Wijnand is voor
handenarbeid
Korfbal is niet harder geworden"
Toptiirnster Ans van Gerwen:
„NATUURLIJK ZIJN DE HEREN MINDER,
ZE WORDEN GEDISCRIMINEERD"
HIJ MOEST ORDER VAN 10.000 BALLEN AFSLAAN. WANT..
Scheidsrechter Gerard Hopster
ZATERDAG 24 FEBRUARI 1973
LEIDSE COURANT 1
DOETINCHEM Een ballenko-
nlng is hij niet, maar wel een
producent van ballen. Karei Wij-
nands uit het Gelderse Doetin-
chem maakt al jaar en dag
voetballen en af en toe ook wat
volleyballen. Maar de leren
voetbal is zijn specialiteit.
„Sinds mijn vijftiende jaar be
drijf ik dit vak. Maar pas tien
jaar geleden ben ik voor mijzelf
begonnen. Dat moest ook wel,
want de fabriek waar ik werkte
ging over de kop, zoals dit al
met veel andere ballenfabrikan-
ten was gebeurd. Als ik het
goed heb zijn er nu in ons land
nog een stuk of drie".
Ballenspecialist Karei Wijnands
heeft zijn bedrijfje achter zijn
hujs. In het register van de Ka
mer van Koophandel treft men
zijn bedrijf aan onder de wellui
dende naam: Karei Wijnands
Doetinchem Sportballenfa-
briek. Nu is het woord fabriek
wel een forse benaming voor
zijn bedrijf, want in niet meer
dan twee schuurtjes worden de
ballen door Karei Wijnands en
„Ik zou wel willen uitbreiden",
zegt hij, „maar dan moet ik er
onvermijdelijk personeel bijne
men en dat wordt me te duur.
Het is nu eenmaal niet zo'n vet
pot ais weieens wordt veronder
steld".
Daarin is de Doetinchemse bal-
lenfabrikant heel eerlijk. „Van
de ruim honderdduizend ballen
die jaarlijks in ons land worden
verbruikt, zijn er maar twintig
duizend afkomstig uit ons land.
De rest wordt gefmporteerd uit
landen als India en Pakistan,
die veel goedkoper zijn. Van de
twintigduizend voetballen die in
Nederland worden gemaakt le
veren wij er zo'n duizend per
jaar. Dat komt neer op onge
veer twintig per week". „Dat
lijkt niet veel", zo vertelt Karei
Wijnands, „maar je hebt wel
een dag nodig voor de vervaar
diging van één voetbal in de
grootste maat", 'n Dergelijke
bal wordt een „vijfje" genoemd
en heeft de omtrek van onge-
veer 67 cm. „Dit zijn de wed
strijdballen. Dan zijn er nog
„viertjes" en „drietjes" die alle
maal kleiner van maat zijn". De
prijzen van de ballen liegen er
overigens niet om. E^n „vijfje"
varieert in prijs van 54,- tot
86,-.
Meter doorsnee
„Ik heb ook wel eens een bal
van een meter doorsnee ge
maakt. Die kostte ƒ1400,-. Dat
was voor een sport waar ik nog
nooit van had gehoord, nl. auto
voetbal".
Ondanks het feit, dat de Doetin
chemse Sportballenfabriek jaar
lijks een omzt behaalt van niet
meer dan circa 70.000, blijft
Karei Wijnands rustig doorwer
ken. „Ik kan zelfs zeggen, dal
we het behoorlijk druk hebben.
Grote orders kan ik niet eens
verwerken".
Ford Nederland plaatste eens
een order bij hem voor 10.000
ballen bestemd voor reclame
doeleinden. „Dit moesten jon-
gensballen worden. Dat was on
mogelijk. Zelfs een bestelling
van 500 ballen heb ik moeten af
wijzen omdat we dat gewoon
niet aankunnen. We kunnen als
het moet de produktie opvoeren
tot 30 k 40 ballen per week.
Maar dan moet ik wel een aan
tal thuiswerkers inschakelen".
Karei Wijnands gaat er prat op
dat hij, zoals hij dat zelf zegt,
kwalitejtsballen maakt. ,,Tot
1962 werden in Nederland slech
te ballen gemaakt. Ik ben toen
de kwaliteit gaan verbeteren,
maar dat hield wel in, dat de
prijs veel duurder werd. Daar
staat weer tegenover, dat zo'n
bal jaren meegaat en weinig be
hoeft te worden gerepareerd.
Een bal uit India gaat maar
Belangstelling
Toch bestaat voor die ballen de
grootste belangstelling. Het is
Karei Wijnands tot op dit mo
ment niet gelukt zijn ballen te
leveren aan de grote voetbalver
enigingen zoals Ajax en Feyen-
oord. ,,Daar kom je niet tussen
Zij betrekken hun materiaal van
sportzaken, die weer importe
ren". Ongeveer vijf clubs in de
sector betaald voetbal, waaron
der Go Ahead, zijn afnemers
van de Achterhoekse ballenpro-
ducent. „Het Is heel moeilijk om
eredivisieclubs als klant te krij
gen".
„DWS heb ik een jaar of vier
gehad en Ajax heb ik wel eens
geprobeerd te leveren, maar dat
is mij niet gelukt"
Niettemin vinden zijn ballen
toch hun weg door heel Neder
land. Onder zijn afnemers re
kent Karei Wijnands talloze klei
ne sportverenigingen en ook lukt
het hem af en toe aan het bui
tenland te leveren. Het ballen
maken blijft voor Karei Wij
nands een unieke bezigheid.
„Men vergelijkt mij wel eens
met een schoenmaker, maar dat
is volstrekt onjuist. De enige
overeenkomst is. dat we allebei
met leer werken".
Het leer haalt hij van looierijen
uit de Brubantse Langstraat,
waar nog steeds het centrum
van de Nederlandse schoenenin
dustrie is gevestigd. „Het beste
leer is van een jonge koe van
1,5 tot 2 jaar oud. Dan is de
huid nog mooi dik en weinig be
schadigd. Maar je betaalt er ook
wel voor. Leer kost per vierkan
te voet dat is 28 bij 28 cm
zes gulden dertig. Dat is ook 1
een reden waarom een goede
voetbal niet meer goedkoop is".
Het fabriceren vnn een bal komt
hoofdzakelijk neer op handwerk.
Alleen voor het bewerken van
het leer (stansen en walsen) is
een machine nodig. Of hij de
toekomst wat optimistisch be
kijkt?
„Óch ik weet het niet. Momen
teel is het erg rustig. Maar dat
is normaal in de winter. Tegen
de zomer dan krijgen we het al
tijd behoorlijk druk omdat dan
de bestellingen achter elkaar
binnen komen".
„En voor de rest moeten we
maar afwachten. Als nu die
goedkope import eens wat aan
banden zou kunnen worden ge
legd. zouden we de produktie ge
leidelijk aan kunnen opvoeren.
Eindhoven Op 2 maart voelt
Ans van Gerwen zich pas echt
getrouwd. De sportvrouw van
het jaar gaf op 20 december van
het vorig jaar haar ja-woord
aan turner Cor Smulders maar
ze noemt zich nog steeds nieit
Ans Smulders. Dat doet ze pas
na de tweede maart als hum hu
welijk kerkelijk is ingezegend.
De beste turnster van West-Eu
ropa, eind januari 22 jaar. ge
worden en onlangs in Parijs nog
era opvallende verschijning ©n
sterke turnster cmder de Europe
se vedetten, is een jenge vrouw
van deze tijd. Ze heeft era eigen
mening, een, gdzemde kijk op de
gang van zaken, weet wat ze
wil.
Ze wil bijvoorbeeld, als ze
straks onderdak moet hebben, in
Limfovng wonen. „Een leuk huis
je, een boerderijtje, en dan in
de buurt van Weert. Het is niet
ver van het werk van mijn man
in Helmond en we vinden het
een prettige streek. Bovendien
kan ik lerares keurturnen wor
den bij de Weertsé gymnastiek
vereniging „Jan van Weert" en
ligt er in Nederweert ook werk
op me te wachten".
Ans van Gerwen lang, sluik-
vallend donkerblond haar, licht
blauwe ogen is een pittige
sportvrouw. Waarom juist tur-
„Ik zou bijvoorbeed nooit hand
ballen of korfballen, omdat ik
dat lichamelijk contact verat-
schuw. Ik heb wel eens een
korfbalwedstrijd gezien. Dan
staan die meisjes en jongens el
kaar aan het lichaam te trek
ken, te krabben en te slaan. Dat
is niets voor mij".
„In turnen vind ik de variatie
die ik bij andere sporten mis. Je
kunt telkens een ander toestel
kiezen. Het wordt nooit eentonig.
En het is heerlijk te merken dat
je al die onderdelen langzaam
gaat beheersen".
Ans van Gerwen begon 12 jaar
geleden met turnen. In MUnchen
reikte ze zo hoog dat ze bij de
eindrangschikking alleen maar
cracks uit Oost-Europa en bui
ten Europa voor zich had. Eens
klaps ontpopte zij zich als de
beste turnster van geheel West-
Europa. Ze is er van overtuigd
dat Nederlandse turnsters de
Oost-Europese top kunnen halen.
Tegen de top
„Het kan wel. Dat is bepaald
niet uitgesloten maar dan zullen
■de mogelijkheden en de facilitei
ten gewijzigd en aangepast moe
ten worden. De topturnster% en
-turners zouden dan in staat ge
steld moeten worden een turn
school te bezoeken waar sport
en studie of werk gecombineerd
kunnen worden. Daarvoor moet
dan een sponsor komen want het
kost geld. Komt er zoiets niet,
dan blijven we altijd tegen de
top aanhangen.
Als men prestaties wil, dan
moet er ook iets voor gedaan
worden. Er moet geïnvesteerd
worden".
„Maar in Nederland is men zo
kortzichtig waar het topsport be
treft. Als je een clubje vormt en
je gaat in een lokaal boetseren,
dan is dat cultuur en krijg je
rijkssubs die. Is sport dan geen
cultuur? Maar sport wordt hier
wel zwaar ondergewaardeerd".
Even sterk
Ans van Gerwen heeft recht van
spreken. Zij ondervindt aan den
'ijve hoe een absolute topspor-
ster moet leven. Zij windt zich
niet op maar constateert nuch
ter, zoals ze ook richzelf nuchter
ontleedt.
„Bn mijn turnen zitten geen uit
schieters en geen dieptepunten.
Al mijn onderdelen zijn even
sterk. De vorm van de dag en
het oordeel van de juryleden
zijn beslissend".
Turnen is geweldig. Het is ei
genlijk alles. Modern turnen is
ballet en gymnastiek tegelijk. In
vergelijking met een jaar gele
den is de turnsport veel geva
rieerder geworden. Er zijn veel
meer mogelijkheden. Bij de we
reldkampioenschappen 1966 in
Dortmund was het een enorme
sensatie als een turnster eens
goed sprong. Nu maken we zelfs
een dubbele".
En dan kijkt Ans van Gerwen
terug op MUnchen, volgens velen
haar absolute hoogtepunt in
haar carrière, volgens haar ei
gen belevenis maar niet gezien
de prestaties. Ik heb in MUn
chen geen topprestatie geleverd.
Voor de Spelen turnde ik veel
beter. Ik weet niet waaraan het
heeft gelegen. Aan nervositeit
ben je we! gewend, dus dat was
het niet. Turnen is een sport
met enorm vee! risico's. Maak
je een beweging die niet hele
maal honderd procent is, dan
kost je dat punten. Ik weet niet
waaraan het heeft gelegen".
Discriminatie
Wat Ans van Gerwen wel weet:
waarom het damesturnen ver op
de heren voor ligt. „Geen won
der. De heren worden gediscri
mineerd. Voor de dames zijn er
vier trainers, voor de heren
slechts een. De dames trainen
twaalf dagen per maand op Pa
pendal, de heren vier. Voor de
zeven dames die naar MUnchen
gingen, werd per persoon dertig
duizend gulden uitgetrokken.
Voor Cor, mijn man, driedui
zend. Over discriminatie gespro
ken
Ans van Gerwen: alle onderdelen even sterk
(Van onze sportredactie).
Enschede Gerard Hopster uit
Enschede is nog steeds de jong
ste van het „elitegroepje"
scheidsrechters, dat de korfbal
wedstrijden in de hoofdklasse
leidt. Met zijn 29 jaar de
meeste scheidsrechters voor de
hoofdklasse in de microcompeti
tie lopen al tegen de 40 jaar
heeft hij al een internationale
carrière achter de rug, waarvan
de beginnende fluitist zou blo
zen. Hij leidde onder andere de
jeugdinterland BelgiëNeder
land in Deurne en vorig ja*»r
mei was hij in Londen, waar hij
de wedstrijd EngelandBelgië
(A-interland) tot een goed einde
bracht.
Toch werd hij door de Koninklij
ke Nederlandse Korfbalbond pas
1969
Gerard Hopster. topscheidsrechter korfbal, vindt dat er niet i
enwel gaan er fors tegenaan.
wordt gespeeld. De dames op de foto
tionale korfbalscheidsrechters
geplaatst. Dan is zijn uitverkie
zing voor de interlands des te
opmerkelijker, omdat er min
stens In Nederlard tien scheids
rechters zijn die een interland
mogen fluiten. Gerard Hopster:
„Als je dan bovendien nagaat,
dat er per jaar maar een paar
interlandwedstrijden op 't pro
gramma staan, is het duidelijk
dat het niet dikwijls voorkomt
dat je een interland mag flui
ten".
Gerard Hopster, afkomstig uit
Almelo, maar ai weer enige ja
ren in Enschede heeft zijn hart
duidelijk verpind aan de korf
balsport. Reeds op jeugdige leef
tijd. 21 jaar, werd hij door offi
cials „ontdekt" en bij de groep
van beste korfbalscheidsrechters
van Nederland geplaatst. „Op
een eegeven moment moeri ik
voor een collega bij een wed
strijd invallen", zegt Gerard
Hooster, „toen is het zo goed
gegaan dat ik het jaar daarop
bij de tooscheidsrechtersgroep
werd ingedeeld. Nog steeds ben
ik de enige scheidsrechter uit
Twente die een hoofdklasscwed-
strijd mag leiden".
In al die jaren heeft de Ensche-
dese arbiter nog nooit serieuze
moeilijkheden gehad. Wel heeft
hij de naam gekregen een stren
ge fluitist te zijn. Geen wonder,
want hij is, zoals hij zelf zegt
„als de dood zo bang dat de
wedstrijd uit de hand zal lo
pen". Door dat strenge fluiten
wordt mij verwegen dat Ik een
wedstriid kapot maak. Ik geloof
dat er een grond van waarheid
in zit. Maar als de jongens en
meisjes zeif goed spelen, en dan
behoeft het voo- mij niet te
vriende'ijk te zijn, dan laat ik
ook wel spelen. Maar je hebt
van die spelers d-e dat uitbuiten
en dan neem ik wel maatrege
len", aldus Gerjrd Hopster.
Fanatieker
Enschedeër niet. Volgens hem Is
het wel zo dat korfbal fanatieker
wordt beoefcn-J, maar dat het
toch geen ernstige vormen heeft
aangenomen. „Incidenteel zal
het wel eens >iit de hand lopen,
maar het Is geen algemeen ver
schijnsel".
Gerard Hopster hij speelde
ook een tijdje bij AKC. maar
heeft m aar enkele wedstrijden
voor de competitie gespeeld
traint weinig. Hij is onderwijzer
van beroep en geeft gymnastiek
lessen. Dat is voor hem oo dit
moment voldoende. Zelf zegt hij
dat hij iedere wedstrijd nog vol
doende lucht over heeft. Gerard
Hooster komt bijna vanzelf na <fe
mededeling over trn'r-'n» n h»t
feit dat de scheidsrechters in de
korfbalwereld net verplicht zijn
zich te laten keuren. „De bond
eist 't wel van de spelers en
speelsters. Daarom is het bela
chelijk dat de scheidsrechters
niet hoeven. Zelf ga Ik leder
jaar naar een arts en laat Ik
mij helemaal onderzoeken.
Mocht er iets zijn, dan stop ik
direct. Per slot van rekening is
scheidsrechter zijn een hobby
van mij".
Liefhebber
Uit alles blijkt dat Gerard Hop
ster een enorme liefhebber van
korfbal is. Vandaar dat hij ook
kwam tot het oprichten van een
nieuwe korfbal «">rcnlging In de
Wesselerbrink. „De vereniging
draalt goed. We spelen In de
derde klas van de KNKB in de
microcompetitie. Op het veld
spelen wc in de eerste klas van
de afdeling. Maar we hopen
daar dit jaar uit te komen. Dan
is er voor mij <n vijf jaar heel
wat door Weisclcrbrlnk be
reikt". En dat k.atstc kan dan
ook op Gerard Hopster staan.
