OUD
Drs. R. van Rossum:
Kerk op weg naar
tweede oecumene
JAPANSE DETECTIVE
VAN BERTUS AAFJES ALS
BOEKENWEE KGESCHENK
„Lijstebrij" een boek om op te vretei
EUCHARISTISCH CONGRES
OVER BEVOLKINGS
VRAAGSTUKKEN
Korte metten
BOI=Kl=NWI=l=K
Pastorale werker
centraal op
lustrum KTHA
Nieuwe taak
verdeling in
bisdom Den Bosch
DCNDERDAG 22 FEBRUARI 1973
LEIDSE COURANT
Morgen begint de Boekenweek.
In Amstelveen gaat het offi
cieel met het Boekenbal.
waar 2500 gasten dansend of
toekijkend aanwezig zijn op
het Boekenbal. De boekver
kopers hopen overigens dat
vele duizenden zich niet on
betuigd zullen laten bij het
echte boekenfeest. Dat feest
speelt zich t/m 3 maart af,
overal waar boeken verkoch
worden. Er is, zoals u hier
naast kunt leze, weer een
Geschenk, er zijn nog andere
speciale uitgaven. En er zijn
duizenden boeken, die u
geestelijk kunnen verrijken,
u kunnen ontspannen, of
juist lekker in spannig ku-
en brengen. In alle gevallen
is lezen goed voor u.
„Een lampion voor een blinde"
van Bertus Aafjes zou een aar
dig boekje zijn om een Japans-
Nederlands cultureel verdrag
luister bij te zetten. Het is ech
ter het Boekenweekgeschenk
voor dit jaar (bij besteding van
minimaal een tientje). Aafjes
vertelt erin namelijk een van
zijn Rechter Ooka-verhalen
Zoals Robert van Gulik z'n Chi
nese rechter Thie heeft, schreef
Aafjes al enige boeken rond de
legendarische Japanse histori
sche figuur („Een ladder tegen
een wolk", „De rechter onder
de magnolia")
„Een lampion voor een blinde"
ontleent zijn grootste attractie
aan de confrontatie van Holland
Zeven
sprookjes
De Boekenweek '73 was
voor warenhuis De Bijen
korf aanleiding weer een
boekje op de markt te
brengen waarop geen
winst zal worden ge
maakt. Thema voor dit
„non profit"-boekje is dit
jaar „het sprookje" „De
sprookjeswaaier" ook wer
kelijk gedrukt als een
waaier van een tiental
bladzijden, geeft op elk
blad zo'n vertelsel voor
kinderen maar niet voor
hen alleen uit steeds ren
ander land. Sprookjes uit
Japan, India, Afrika en
dichterbij liggende gebie
den omdat, zegt de inlei
ding, „in deze tijd de ver
telling weer nieuwe waar
de krijgt". Wat dat ook
precies moge inhouden,
de „sprookjeswaaier"
1,95) is een grappig
boekje geworden dat op
valt door vormgeving en
de originele keus van de
vertelsels. B. J.
en Japan. Een historische con
frontatie, want Aafjes laat z'n
verhaal spelen rond de Holland
se Factorij op het eilandje Deci-
ma in Japan tijdens de 16e/17e
eeuw. De Japanse keizer (Sjo-
goen) had z'n land hermetisch
afgesloten voor vreemdelin
gen en alleen aan Hollanders
was het voorbehouden contacten
met het Japanse volk te onder
houden. Dat resulteerde in een
uitwisseling van kennis en cul
tuur, de vertaling van Neder
landse geschriften in het Japans
en de figuratie van Hollanders
op oude Japanse prenten. In die
situatie moet echter Ooka een
uit rivaliteit ontstane moord op
lossen' en hij doet dat met het
gevoel voor psychologie van een
Simenon, terwijl hij voortdurend
haikoe's (korte Japanse gedic
ten) citeert. Aafjes verhaal
volkomen onpretentieus, zoe
geen diepgang, maar is een
simpele stijl geschreven „Japo
aiserie". In een historische
leiding verklaart Aafjes nog
eens de door hem getekende
achtergrond voor zijn Japanse
detective. De opdracht van de
CPNB aan Aafjes hield in dat
zijn boekje tevens geschikt
moest zijn als materiaal voor
een televisie-spel. De VARA zal
dat op zaterdag 24 februari ter
gelegenheid van de Boekenweek
uitzenden. André van den Heu
vel zal de rechter-detective spe
len, Lo van Hensbergen en Ca
rol van Herwijnen zijn de twee
Hollandse geneesheren.
BERT JANSMA
„Er zijn heel veel mensen die alleen le
zen om niet te hoeven denken". Een
uitspraak van de filosoof Lichtenberg,
gehaald van pagina 38 van „Lijstebrij",
de speciale Boekenweekuitgaaf van dit
jaar (prijs een rijksdaalder) en meteen
goed motto voor dit geweldig leuke
boekwerk. „Lijstebrij" is een goedge
mikte schop tegen het achterste van de
literatuur zoals die op een hoop middel
bare scholen nog wordt voorgeschreven.
Tegen de literatuur dus die alleen maar
bestaat uit de stereotype rijstebrijberg
van de boekenlijst met z'n Sara Burger-
harts, z'n Pieter Stastoks, z'n Scheeps-
praeten, en de bijbehorende ellende
van uittreksels die Jan van Piet leent
die ze weer van Kees heeft gehad die
er ook de herkomst niet meer van weet.
De Commissie Propaganda voor het Ne
derlandse Boek zegt er zelf over: „Het
is geen gebalde vuist, maar een knip
oog". Maar dan wel een knipoog waar
je in je vuistje hard om kan lachen.
„Lijstebrij" is, staat op de omslag, be
stemd voor de klassen 4, 5, 6 van de
middelbare school, maar het is even
goed bestemd voor de leraren Neder
lands, voor ouders die ook wel eens wil
len weten hoe het met die literatuur zit
en voor de doodgewone boekenliefheb
ber die er een door Anthon Beeke
prachtig verzorgd bladerboek aan heeft.
Voor de samenstelling tekenden Piet Ca-
lis, Cees Buddingh', Kees van Kooten
en K. Schippers, een viertal dat van
wanten weet en op cabarateske maniet
hun bekje open doen. Op elke bladzij
staat een reproduktie van en pagina uit
een boek. Aan de ene kant het boek dat
al jaren lang als confectie-goed op de
klassieke boekenlijsten prijkt die de
eindexamenkandidaat met een trots
maar verveeld gezicht op tafel mag leg
gen, maar op de tegenoverliggende
bladzij een „alternatieve" keus. Een
boek waarvan de makers zeggen:
Waarom zou je dat nou eens niet ne
men? Niet met zoveel woorden, want
dat is het aardige de lezer mag zelf
z'n conclusies trekken. Naast een pagi
na Hildebrand staat een bladzij Heere
Heeresma, naast Anton van Duinkerken
staat Bert Schierbeek, en naast Rey-
naert de Vos staat Ollie B. Bommel.
De samenstellers willen niet alleen die
boekenlijst „openbreken", om de mid
delbare schoelier en z'n leraar aan te
zetten boeken te kiezen die niet zo voor
de hand liggen, maar wel voor het grij
pen in de hedendaagse boekwinkel, boe
ken ook „oude" die meer aanslui
ten bij de interesse, de problemen of de
situatie van de lezer vandaag. Metj
stukken van waanzinnige uittrek)
van gedichten, met idiote vragen q
onbenullige dichtregels draaien zei
vendien een paar cabaretnummers
die bejaarde les- en leesmethoden n
een het graf in helpen. „Het geitenv)
je", een gedicht van Jacqueline vanl
Waals, moet het ontgelden. Vraag:
rekt het geitje in de regel „Geitje
rek je?" Antwoord: Dat blijkt pas
de volgende regel. Daarom zijn dicht
gels vaak zo kort. Dan kun je in de i
gende regel ook nog wat zeggen.
„Lijstebrij" is beslist niet alleen mi
negatief, het is er op gericht de schol
weer leesplezier bij te brengen. Het
niet eens gek zijn als het ooit nog
zelf op een boekenlijst terecht kw
Als voorbeeld van hoe een leuk 1
werk er uit kan zien. BERT JANS
In de kerk van vandaag wordt
de uitbraak verwezenlijkt
naar de tweede oecumene,
dat wil zeggen naar een mis
sionair bewustzijn, dat niet
een kerk als centrum van
expansie stelt, maar op zoek
gaat naar de sporen van
Gods aanwezigheid, van
Christus' bevrijding in de
uithoeken van onze samenle
ving.
Dit stelde drs. R. van Rossum,
lector aan de Nijmeegse uni
versiteit in een inleiding, die
hij hield tijdens een bijeen
komst in Utrecht, belegd bij
gelegenheid en ter evaluatie
van het vijfjarig bestaan vari
het maandblad „Bijeen".
Drs. Van Rossum stelde deze
heilshistorische oecumene
de eenheid van de volkeren,
bestemd voor het koninkrijk
Gods tegenover de politie
ke oecumene, gebaseerd op
de kerstening, vervlochten
met het brengen vaD de be
schaving. „Deze heeft zich
echter historisch overleefd
BIJ gelegenheid van het eerste
lustrum van de Katholieke
Theologische Hogeschool
Amsterdam (KTHA) wordt
er op vrijdag 2 maart 's mid
dags van twee uur tot half zs
in het gebouw van de hoge
school aan de Keizersgracht
105 een paneldiscussie ge
houden rond het thema: „de
plaats van de pastorale wer
ker in de ambtelijke bedie-
nnig van de kerk".
Drie deskundigen zullen dit on
derwerp vanuit verschillende
invalshoeken belichten. Dr.
O. ter Reegen zal een uiteen
zetting geven over het feite
lijk functioneren van de pas
torale werker en het kerkelijk
beleid. Dr. R. Huysmans zal
hier vanuit kerkrechtelijk ge
zichtspunt kanttekeningen bij
maken. Prof. dr. F. Haars-
ma zal hierop commentaar
geven vanuit een theologi-
Eerder op die dag zullen er
een aantal groepsdiscussies
plaats vinden waarvoor met
name leden en oud-leden van
de hogeschool zijn uitgeno
digd. Andere geïnteresseer
den zijn echter ook welkom,
na aanmelding bij de lus
trumcommissie van de
KTHA.
De komende en gaande man van de Nederlandse hervormde
kerk. De hervormde synode heeft deze week in Driebergen af
scheid genomen van secretaris-generaal ds. F. Landsman
(links), tevens scriba van de hervormde kerk. In beide functies
wordt hij opgevolgd door dr. A. H. van den Heuvel (rechts).
en de ontmaskering van dit
soort getuigen is aan de orde
van de dag", aldus drs. Van
Rossum, die stelde, dat de
overgang van de eerste naar
de tweede oecumene een vol
ledige omwente'ing Vari den
ken vereist.
Maar hoewel Vaticanum II
goedkeurend refereerde aan
de geboorte van een nieuw
humanisme, waarin de mens
allereerst wordt gedefinieerd
vanuit zijn verantwoordelijk
heid ten 2arizien van zijn
medemensen en de geschie
denis. waarschuwde drs. Van
Rossum er toch voor heel
voorzichtig met die zegen
om te springen. „Bijeen" als
missionair tijdschrift diende
volgens hem niet bang te
zijn de kerkelijke gevolgen
vari een en ander onder ogen
te zien. maar toch daarbij
het historisch en procesma
tig karakter van de in- en uit
wikkel ing der kerken in de
samenlevingsproblematiek te
onderkennen. „Uiteindelijk
schrijft u voor Nederlanders,
die rechts en links ontzettend
kerkelijk zijn".
Ter gelegenheid van het vijfja
rig bestaan van Bijeen werd
een enquête gehouden onder
de ongeveer vijfduizend Ne
derlandse missionarissen die
het blad ontvangen. Hieruit
bleek dat Bijeen voor hen
een bron van inspiratie en
onderlinge communicatie is
geworden over het werk van
de jonge kerken elders in de
wereld.
„Er zijn mensen, die zeggen
dat de huidige wereld over
bevolkt is en die proberen te
bewijzen dat de goddellljke
voorzienigheid zich niet om
alle kinderen kan bekomme
ren. Wie echter niet in staat
Is de kinderen een beetje
liefde te geven, behoort tot
de armsten der armen". Dit
bracht de Albanese zuster
moeder Theresa naar voren
op het eucharistisch congres
te Melbourne tijdens een dis
cussie over milieu- en bevol
kingsvraagstukken.
Moeder Theresa, bekend door
haar werk voor de armen in
de sloppen van Calcutta, oe
fende een scherpe kritiek uit
op de abortuswetgeving van
verschillende staten en wees
op het voorbeeld van India,
dat de abortus probeert te
bestrijden door betere adop
tiemethoden. „Goddank zijn
wij in staat om kinderen,
voor wie de ouders niet kun
nen of willen zorgen, een
der of moeder te geven, die
van deze kinderen houden",
aldus moeder Theresa.
Aan het begin van het interna
tionale eucharistisch congres
heeft de speciale afgevaar
digde van paus Paulus, kar
dinaal L. W. Shehan, ver
klaard dat de katholieke
kerk een kunstmatige ge
boorteregeling nooit zal toe
staan voor haar gelovigen.
Tijdens de discussie bena
drukten geleerden dat de
aarde voldoende voedsel
heeft en dat met behulp van
moderne produktiemethoden
zeker 35 miljard mensen ge
voed kunnen worden. Dat is
tien maal zoveel als de hui
dige wereldbevolking.
Tijdens het eucharistisch con
gres zijn er verschillende li
turgische vieringen gehou
den, voor allerlei bevolkings
groepen. Dezer dagen woon
den 25.000 mensen ook een
dienst bij in de openlucht.
Een van de concelebranten,
de Joegoslavische bisschop
Aneric had een fototoestel
bij zich gestopt om deze on
gewone gebeurtenis vast te
leggen, niet vermoedend
daarmee zelf ook weer voor
een ongewoon tafereel te zor
gen.
De werkgroep homofilie van
de Raad van Kerken zal bin
nenkort een schrijven ver
zenden naar pastores, maat
schappelijke werkers en
jeugdleiders van de aange
sloten kerkgenootschappen
met het verzoek om informa
tie over hun visie op en er
varingen met homofiele kerk
leden en hun gedachten
over en ervaringen inzake de
mogelijkheid de christelijke
gemeenschappen te brengen
tot echte solidariteit met hun
homofiele gelovigen.
Mr. R. W. Kijlstra heeft na
vijf jaar ontslag genomen
als secretaris voor Afrika
van het wereldbijbelgenoot
schap. Mr. Kijlstra die werk
zaam was op het Afrikaanse
secretariaat in Nairobi,
wordt 'opgevolgd door de
Nieuwzeelander David Co-
hen, die zes jaar lang de lei
ding had van het bijbelge
nootschap op het eiland Mau
ritius.
De hervormde synode heeft
dezer dagen besloten de
rechtspositie van predikanten
te verbeteren. Met ingang
van 1 juni zullen de predi
kantstraktementen dusdanig
worden verbeterd, dat in vijf
jaar ongeveer de helft van
de afstand ten opzichte van
de salarissen van leraren bij
het voorbereidend en weten
schappelijk onderwijs ingelo
pen wordt.
Paul Paulus heeft mgr. Pie-
tro Rossano en pater Jean
Mallet OSB benoemd tot le
den van de pauselijke com
missie voor de neo-vulgata.
Tot consultatoren van deze
commissie benoemde de
paus prof. Heinrich Gross,
mgr. Stefano Virgulin en de
pater jezuïet Pietro Bocca-
cio.
De posterijen van Papoea-
land hebben een serie postze
gels uitgegeven, waarop de
eerste vier missionarissen
staan afgebeeld, die in dit
gebied gewerkt hebben. Een
van de afbeeldingen toont
het portret van de Duitser
Johannaes Flierl die zich in
het voormalige Nieuw-Gui-
nea verdienstelijk heeft ge
maakt voor het onderwijs.
De Raad van Kerken in Ne
derland zal de uitnodiging
van de Russisch-Orthodoxe
kerk voor een werkbezoek
aan de Sowjet-Unie aanne
men. Het moderamen van de
raad zal zich thans bezig
gaan houden met samenstel
ling van de afvaardiging en
het programma van het be
zoek. Op de bijeenkomst van
het centraal comité van de
Wereldraad van Kerken, die
van 22 tot 29 augustus in
Helsinki wordt gehouden, zal
de Raad van Kerken worden
vertegenwoordigd door secre
taris dr. H. Fiolet.
Het dioscesaan bestuur van
Den Bosch is na overleg met
de dekens en de priesterraad
overgegaan tot een nieuwe
taakverdeling. Dat was on
dermeer nodig geworden
door de pensionering van vi
caris Rooyackers, het ver
trek van vicaris Thuis, enige
tijd geleden en het overlijden
van vicaris Oomens.
Besloten is geen nieuwe vica
rissen te benoemen, maar de
vrijgekomen taken onderling
te verdelen of voor te dragen
aan gedelegeerden.
Mgr. J. Bluyssen zal voortaan
missiezaken behartigen. Vi
caris drs. J. van Laarhoven
zorgt voor de relaties met
het dioscesaan pastoraal cen
trum, de liturgie, het onder
wijs en katechese. Als lid
van de Nationale Raad voor
de Katechese zal de heer J.
Leijten optreden.
Het bedrijfsapostolaat, het zie
kenhuis- en jeugdpastoraal
en andere bijzondere vormen
van apostolaat vallen voorzo
ver ze het plaatselijk functio
neren raken onder de be
voegdheid vallen van de drte
regionale vicarissen, drs. J.
Martin (district-oost), P. Ste
vens (district-zuid) en drs
A. Ooms (district-west). In
zoverre zich in deze beleids
vragen voordoen op dioce
saan n' 'eau worde -, ze be
hartigd door mgr. J. van
I aarhoven.
Tot gedelegeerde voor de r
gieizen wordt ber.ee—d pa
ter drs. I. Dekkers CSSR, tot
gedelegeerde voor oecumeni
sche zaken prof. dr. J Les-
crauwaet MSC.
Surinaamse
onderwijzers
contra kerk
De stakende katholieke onder
wijzersbond in Suriname
heeft protest aangetekend te
gen een artikel In het katho
lieke kerkblad „Omhoog". In
dit artikel wordt het bonds-
bestuur geadviseerd het
voorbeeld van de Braziliaan
se bisschop Dom Helder Ca*
mara te volgen en de leden
van de bond te wijzen op de
verderfelijke gevolgen van
zelfzucht.
In het stakingsblad van de
derwijzers staat als reactie
hierop: „De kerk zal de
strijd om de sociale recht
vaardigheid nimmer met s
ces kunnen voeren, omdat
de kcr; gTn structurele
lotsverbetering beoogt. De
kerk stelt slaafse aanvaar
ding van het gezag primair.
De ge!ov.'?er. werd eeuwen
lang c?n mensonwaardig lot
- - led welgevallig voorge
houden. De vakbeweging in
slanden kan
die slaa'se gehoorzaamheid
a de hoogste av oriteiten
niet accepteren", aldus het
blad.
